علیرضا کمالی در ایران نوشت:  گاز طبیعی به عنوان انرژی پاک و یکی از مهمترین عوامل تولید در جهان کنونی، نقش بی‌بدیلی در رشد و توسعه کشورها داشته و بدون شک یکی از اساسی‌ترین مؤلفه‌ها در شکوفایی اقتصادی کشور‌های مختلف محسوب می‌شود. از آنجا که امروزه ‌امنیت انرژی به یکی از مهمترین موضوعات مورد بحث کشورهای جهان تبدیل شده است، لذا در مباحث توسعه پایدار و عوامل تأمین‌کننده این توسعه، همواره از گاز طبیعی به عنوان یکی از «مؤلفه‌های مربوطه» یاد می‌شود.

طی دهه‌های اخیر این حامل انرژی از یک «منبع انرژی داخلی» که در بازارهای محدود منطقه‌ای مصرف می‌شد، به عنوان یک «منبع مهم در تجارت بین‌المللی انرژی» تبدیل شده؛ به گونه‌ای که پیش‌بینی‌های آژانس بین‌المللی انرژی حاکی از آن است که سهم گاز طبیعی در ترکیب انرژی جهان تا سال ۲۰۳۵ به بیش از ۲۶ درصد خواهد رسید.

در همین راستا گزارش چشم انداز ٢٠٣٥ بریتیش پترولیوم درباره گاز طبیعی حاکی است که ظرف دو دهه آینده تداوم توسعه اقتصادی درقاره آسیا، تقاضای جهانی برای انرژی را سالانه به طورمتوسط ١/٤ درصد افزایش خواهد داد و در این میان گاز طبیعی به یکی از پرطرفدارترین و البته پاک‌ترین سوخت‌های جهان تبدیل خواهد شد. بنابراین می‌توان پیش‌بینی کرد که گاز طبیعی در سال‌های آتی به منبع بزرگ قدرت اقتصادی و سیاسی در کشورهای دارنده ذخایر گازی مبدل شده و افزایش تقاضا برای این انرژی پاک در اقتصادهای جدید، صنعت انرژی جهان را دگرگون کند.

در همین راستا جمهوری اسلامی ایران با موقعیت ژئوپلتیک و ژئواستراتژیک و خاص خود در منطقه جنوب غرب آسیا، بویژه در خلیج فارس و دریای عمان دارای نقش بسیار مهم و تأثیر‌گذاری در صنایع نفت و گاز جهان بوده و بر اساس آخرین برآوردهای صورت گرفته در سال ۲۰۱۵ ایران با برخورداری از ۳۴ تریلیون مترمکعب ذخایر اثبات شده گاز، با بیش از ۲۰ میدان گازی مستقل در خشکی و دریا، بزرگ‌ترین مالک ذخایر گازطبیعی در جهان به شمار می‌رود. در این راستا استحصال روزانه تا بیش از یک میلیارد مترمکعب گاز طبیعی تا سه سال آینده به عنوان هدفی میان مدت تعریف شده است. ایران با داشتن 15 همسایه در مرز‌های خشکی و دریایی دارای مزیتی به نام «تنوع همسایگان» است و در واقع تعاملات گازی به دلیل ماهیت بلند مدت بودن قرارداد‌های صادرات گاز در این منطقه حساس از جهان، می‌تواند با تقویت اقتصاد داخلی کشورها و کمک به توسعه با بهبود زیرساخت های اقتصادی، همبستگی بیشتر مردم منطقه را به همراه داشته و زمینه ساز صلح و دوستی و دوری از جنگ‌های قومیتی در منطقه شود.

موقعیت ژئوپلتیک ایران به عنوان شاهراه ارتباطی بین شرق و غرب، موقعیت ممتازی را جهت تبلور موضوع صادرات گاز به عنوان انرژی پاک برای کشور فراهم آورده است. براساس سند چشم انداز در افق برنامه 20 ساله،  برنامه صادرات بیش از 500 میلیون متر مکعب گاز از طریق خط لوله و طرح‌های ال ان جی   در دستور کار قرار گرفته است. در این راستا طرح‌های صـادرات گاز از طریق خط لوله به کشورهای ترکیه و ارمنستان (تهاتر با برق) و آذربایجان (سوآپ) عملیاتی شده و قراردادهای صادرات گاز به پاکستان و عراق امضا و بزودی وارد چرخه عملیاتی می‌‌شود. همچنین مذاکره با کشورهای حاشیه خلیج فارس شامل کویت و امـارات و پـروژه مـطالعات صـادرات گاز بـه عمان از مسیر دریا با مشاور ایرانی در جریان است.

همچنین در راستای سیاست حضور مؤثر در بازارهای دوردست (شامل بازار اروپا و شرق دور) مذاکرات متـعددی با شـرکت‌های مـعتبر بین المللی جهت سرمایه‌گذاری در طرح‌های ایران ال ان جی و ال ان جی شناور صورت پذیرفته که در صورت حصول به نتایج عملیاتی ،بـرگ زرین دیـگری در عرصه تجارت گاز کشور ورق خواهد خورد. جهت تنوع بخشی به صادرات انـرژی و تقویت بخش خصوصی در مناسبات تجارت انرژی،  زمینه‌های حضور بخش خصوصی جهت سرمایه‌گذاری در ساخت نیروگاه‌ها در مناطق مرزی و خرید گاز برای تبدیل آن به برق به منظور صادرات به کشورهای همسـایه فراهم آمده که این را باید در شمار ظرفیت‌های بالقوه کشور محسوب کرد. بدین منظور مذاکرات متعدد و تفاهمنامه ‌هایی با شرکت‌های توانمند بخش خصوصی به امضا رسیده است.

 شایان ذکر است برای دستیابی به بازارهای دوردست و با فاصله بیش از 3000 کیلومتر،  وزارت نفت از سال های پیشین روش‌های مایع‌سازی و فشرده‌سازی گاز طبیعی را در دستور کار قرارداده است. این امیدواری وجود دارد که با پیشبرد طرح‌های مایع‌سازی گاز طبیعی در فضای پسا برجام، نخستین محصول ال ان جی تولید داخل تا سال 1398 روانه بازارهای بین‌المللی شود. وزارت نفت دولت تدبیر و امید با رفع موانع تحریمی درآینده نزدیک علاوه بر راه‌اندازی کارخانه‌های مایع سازی« ایران ال ان جی» و پس از آن «پارس ال ان جی» و «پرشین ال ان جی» (که ظرفیت سالانه بیش از 36 میلیون تن را برای کشور ایجاد خواهد کرد) و همچنین طرح‌های نوین «مایع‌سازی شناور» برای گازهای هدر رفته و سوزانده شده میادین مختلف نفت و گاز در خلیج فارس،  به یکی از بازیگران اصلی و تأثیرگذار جهانی در این صنعت تبدیل خواهد شد. در واقع قراردادهای تجارت گاز بین ایران و کشورهای دیگر می‌تواند منجر به رونق پایدار در همکاری‌های تجاری و اقتصادی ایران با دیگر کشور‌ها شده و در نتیجه با گره زدن اقتصاد و انرژی، زمینه‌ساز اتحاد استراتژیک بین ایران و کشورهای دیگر با بهره‌گیری از این انرژی پاک شود و سبب پر رنگ‌تر شدن نقش صنعت نفت ایران در جهان و به تبع آن افزایش قدرت دیپلماسی کشور در عرصه جهانی گردد.

 شایان ذکر است با توجه به فضای مساعد اقتصادی و سیاسی پس از برجام، موج عظیمی از نمایندگان کشورها و شرکت‌های معتبر بین‌المللی آمادگی خود را جهت مشارکت، سرمایه‌گذاری و عقد قراردادهای صادرات گاز با ایران اعلام کرده‌اند که این حجم عظیم از مراودات بین‌المللی در 10 سال اخیر در صنعت نفت کشور بی‌سابقه بوده و روزهای پر امیدی را برای تجارت گاز ایران نوید می‌دهد./ص