قاسم تنگسیرنژاد- ارسلان متوسلی: شاهرخ سروری متولد آذرماه 1345 در محله نجارها یا به قول خودش «خِشَم نجارل» در شهر برازجان به دنیا آمد، دوساله بود که بنا به موقعیت کاری پدرش راهی اصفهان شد و بعد از 8 سال زندگی در محله پاچنار شهر اصفهان، به شهرک پولادشهر (آریاشهرسابق) که در 20 کیلومتری اصفهان است مهاجرت کرده و تا سال 1362 در آنجا زندگی می کند. سروری در سال 67 وارد صدا و سیمای مرکز یاسوج شد و پس از آن در صدا و سیمای مرکز بوشهر سمت های مختلفی را در بخش های رادیو و تلویزیون این مرکز بر عهده گرفت. ایشان پس از بازنشستگی فعالیت های هنری خود را در زمینه های مختلف آموزشی و مجری گری ادامه می دهد. در این گفتگوی صریح از او درباره زندگی هنری اش و همچنین صدا و سیمای مرکز بوشهر و آسیب هایش پرسیده ایم.

چرا رادیو جایگاه خود را نزد عامه مردم از دست داده است؟
به نظرم به خاطر تعدد شبکه های مجازی و رسانه ها، یک مقداری از آن طبیعی است که جایگاه خود را از دست بدهد. از آنجایی که اطلاع رسانی کار اصلی رادیو می باشد، خیلی از شبکه های مجازی مخصوصا در کشور ما شاید جلوتر از رادیو باشند. همچنین بخاطر اینکه رادیو و تلویزیون در کشور ما انحصاری است و ما شبکه های خصوصی نداریم، اگر بخواهیم صادقانه صحبت کنیم، شبکه های مجازی جلوتر از ما هستند و همین پیشتازی شبکه های مجازی باعث شده که یک مقدار رغبت عمومی راجع به رادیو کمتر شود.

*یعنی به این دلیل است که اخبار و اطلاع رسانی از دریچه های مختلف در حال انتشار است؟
بله شبکه های متعددی وجود دارد که کار انتشار را انجام می دهند و شاید سیاست قدیمی و تا به امروز رادیو که خیلی تمایل دارند اخبار ممیزی شود و بعد منتشر شود باعث شده که یک مقداری از «به هنگام بودن» عقب بماند، چون ویژگی منحصر به فرد رادیو به هنگام بودن آن است و اگر به هنگام نباشد مانند خبر سوخته می ماند و اگر خبری را کار کنند که مردم یک هفته قبل آن را در فضاهای مجازی دیده اند، مسلما حلاوتی در آن نیست. به نظر می رسد که رادیو باید یک مقدار به روزتر باشد. یکی از کارکردهای رادیو در کشور ما هنگام تاسیس، پخش موسیقی بوده و اگر بخواهیم موسیقی را از رادیو حذف کنیم، عملا جایگاهش را از دست می دهد. منظورم این نیست که پخش موسیقی در رادیو قطع شده باشد ولی باید قبول بکنیم که نسبت به موسیقی هایی که حتی از سوی ارشاد مجوز دار هستند ، صدا و سیما خیلی عقب تر هست.
علاوه بر این دلایل به نظر می رسد که برنامه های رادیو مانند گذشته متنوع نیست یا به نوعی می توان گفت برنامه هایش جدید نشده اند.
یکی از اشکالاتی که به رادیو و مخصوصا شبکه بوشهر وارد است، این هست که طرح نو در آن کم است و شاید از ایده های نو کمتر استفاده شده است. شخصا معتقدم به پیکره برنامه های ریشه دار نباید ضربه زد ولی نوع ارائه آنها باید جدید باشد مثلا برنامه سی مو سی تو که سال 75 خودم طراحی کردم، هنوز به همان شکل ارائه می شود، باید عنوان برنامه حفظ شود ولی نوع ارائه، شکل کارکرد، نوع اجرا و موضوعاتی که به آن می پردازند؛ متنوع تر و به روزتر باشد. باید قبول کنیم شبکه هایی هستند که تنوع ارائه برنامه در آنها به مراتب بهتر از ماست. اگر این را نپذیریم عقب می افتیم.

*نکته خوبی را اشاره فرمودید. فکر نمی کنید که رادیو بوشهر به طور خاص و صدا و سیمای بوشهر به طور عام، خیلی درگیر بومی گرایی شده باشد؟ مثلا سعی دارند هر برنامه ای بومی باشد و یا به موضوعی بومی بپردازد؟ آیا سیاست مدیران کلان در سطح استان ها این است یا خیر؟ در شبکه های استانی دیگر برنامه هایی را می بینیم که در مورد خود آن استان است اما مثل ما این قدر بومی گرایی ندارند که وقتی رادیو را روشن می کنیم مجری در حال صحبت به گویش محلی است. در مواقعی هم که اینطور نیست، برنامه های ضبط شده ی شبکه های دیگر را پخش می کنند. قبول داریم مسئله بومی گرایی خیلی مهم است و باید فرهنگ عامه ما تقویت شود اما این زیاده روی یک مشکل نیست؟
فکر می کنم طرح سوال درست نباشد. چون فلسفه وجودی شبکه های استانی همین است، اگر غیر از این بود ضرورتی نداشت شبکه های استانی تاسیس شوند. این شبکه ها تاسیس شده اند تا فرهنگ هر استان را معرفی کنند. هنجار های موجود در یک استان را انعکاس دهند، پاسدار گویش های یک استان باشند و به مسائل مبتلا به آن استان بپردازند. ولی شاید نوع برخورد و استفاده ما از گویش درست نبوده، ما اگر گویش را در استان مان بوشهر تعریف کنیم، به نظرم باید سایر شهرستان ها را ببینیم. اینکه زوم کنیم روی یک گویش خاص و آن را به عنوان گویش پایه قلمداد کنیم. این ممکن است باعث شود که سایر شهرستان ها نسبت به این شبکه که نامش شبکه استانی است موضع بگیرند. شبکه بوشهر شبکه شهرستان بوشهر نیست و حالا که شبکه استانی ست باید از شمال تا جنوب ، شرق تا غرب استان را پوشش بدهد و از فرهنگ همه جای استان صحبت کند نه فقط مرکز استان یا فقط یکی دو شهر بزرگ استان را پوشش دهد. این نقص متاسفانه هم در رادیو و هم شبکه استانی ما وجود دارد و گویش ها بیشتر گویش بوشهری غلیظ است که خود اهالی بوشهر هم این گویش را نمی پذیرند و نسبت به آن نقد دارند که این گویش ما نیست. ما در کل استان مان لهجه و زبان نداریم و فقط گویش هست، که گویش هم با فتحه و کسره تغییر می کند، به همین دلیل کارکرد بیش از حد از زبان پدرانمان - مثلا اصطلاحاتی که در لنج داری و در بین قشر بخصوصی رایج است - ممکن است یک جوان بوشهری با این واژگان بیگانه باشد. من نمی گویم نباید باشد، منظورم این هست که در محاوره نباید باشد. مثلا می توانند یک برنامه ای تحت عنوان واژگان اصیل بسازند و به شکل تخصصی به آن بپردازند و آنجا این واژه ها را به کار ببرند. ولی اینکه در محاوره بخواهیم به این شکل صحبت کنیم به گویش ضربه می زند و باعث موضع گرفتن و مقاومت مردم نسبت به آن گویش می شود. چون می بینند با مکالمات روزانه خود متفاوت است. بارها شده به خود من گفته اند که چرا مجری تان این قدر غلیظ صحبت می کند. ما که این طور حرف نمی زنیم. البته باید بپذیریم پرداختن به مرکز یک استان مهم هست اما به تناسب آن سایر شهر ها نیز باید در آن شبکه جایگاه داشته باشند. بقیه شهرستان ها باید دیده شوند و از فرهنگ و گویش آنها استفاده شود. متاسفانه نتوانسته ایم این کار را در شبکه استانی بوشهر انجام دهیم. شاید اکثر شبکه های استانی هم به مرکز استان منوط شده اند و این یکی از اشکالاتی است که به شبکه های استانی وارد هست. از طرفی دیگر آن ها را  به تولید برنامه در ساعات به خصوصی محدود کرده اند.  مثلا بودجه آن ها طوری تنظیم شده که بیش از چهار ساعت نمی توانند برنامه تولید کنند و به آن ها گفته می شود اگر بیشتر از این مقدار تولید کندید خودتان باید بودجه اش را فراهم کنید! کمبود بودجه باعث شده تا دست اندرکاران نتوانند ایده آل های خود و برنامه هایی را که در ذهن دارند تولید کنند. مثلا اگر یک نفر طرحی بدهد، ابتدا نگاه می کنند چقدر هزینه دارد. اگر ببینند هزینه زیادی خواهد داشت  می گویند چرا سری را که درد نمی کند، دستمال ببندیم! به جای آن از شبکه های سراسری چند برنامه کپی کرده و پخش می کنند. می گویند حالا که تعهد ما چهار ساعت است چرا بیشتر کار کنیم؟! البته به نظر من این یک برداشت اشتباه مدیریتی است. اگر قرار بود که هر قانونی را به مدیر دیکته کنند و او نیز دقیقا طبق همان عمل کند که دیگر به مدیر نیازی نبود. کارمندان خودشان به صورت اتوماتیک قانون را رعایت می کنند. پس این نگاه مدیر هست که از آن قانون تبصره هایی در آورد به طوری که به پیکره قانون یا اصل آن ضربه نزند و مدیریت اینجاست که خود را نشان می دهد. اگر قرار شد یک چیزی را به شما بگویند و شما نیز مُرّ آن را اجرا کنید، پس شما هنر مدیریتی ندارید. به نظر من در مدیریت شبکه های استانی ضعف آشکار وجود دارد، به خصوص در  بوشهر.

*به نظر شما عامل دیگری که رادیو را از ما دور کرده، فضای خاص رادیو نیست؟ اگر بخواهیم رادیو و تلویزیون را با هم مقایسه کنیم مثل تئاتر و سینما است. یک «قشر خاص» به دنبال رادیو هستند که وجه هنری بیشتری دارد. اما تلویزیون وجه عام و تجاری و همه پسندی دارد.آیا این مورد هم باعث شده که مخاطبان خاص بمانند یا کمتر شوند یا این طور نیست؟
از دیرباز همین طور بوده. تصویر جاذبه بیشتری برای مخاطب داشته و از موقعی که شبکه ها رنگارنگ شده و افزایش پیدا کرده اند، این تفاوت بیشتر احساس می شود. البته به نظر من این قیاس اشتباه است. چون کارکردها متفاوت اند. اما جالب اینجاست که باوجود همین تفاوت ها درصد مخاطبین برنامه های خاص در رادیو بیشتر از مخاطبین برنامه های خاص در تلویزیون هست. مثلا در شبکه استانی - که خودم در آن کار کرده ام – می دانم بعضی از برنامه ها بوده اند که درصد مخاطبان شان از تلویزیون بیشتر بوده است. این نشان می دهد که رادیو هم چنان طرفداران خود را دارد. ولی آن نکته ای که شما گفتید نیز درست است. بله شما وقتی تصویر را می بینید ذهن را کمتر درگیر می کنید و نیازی نیست که فکر کنید، تصویر حاضر و آماده است و مثل لقمه گرفته آماده جویدن است.ولی رادیو اینطور نیست.  رادیو حافظه را درگیر می کند. باید راجع به آن فکر کنید ، صحنه سازی کنید، این تفاوت وجود دارد و اگر برنامه ساز قابلی در رادیو نباشد که بتواند این کار را انجام دهد، باعث می شود رادیو کم کم جایگاه خود را از دست بدهد و عقب بماند. شاید یکی از دلایل عقب افتادن رادیو همین باشد. خلاقیت و جسارت در برنامه های رادیو وجود ندارد. چرا نیست؟ چون برنامه سازان انگیزه لازم را ندارند. متاسفانه یکی دو سالی ست که صدا و سیما به شدت از نظر بودجه تحت فشار است. علی الخصوص شبکه بوشهر در جذب بودجه استانی بسیار ضعیف عمل کرده. نتوانسته اسپانسرها و حامیان قوی ای پیدا کند. برعکس آن شبکه های فارس، اصفهان و مشهد توانسته اند حامیان خوبی جذب کنند. شاید بازاریابی را در اختیار افراد خاصی قرار داده اند. شاید هم نرخ برنامه سازی را آن قدر بالا گرفته اند که هر کسی توان این را ندارد تا برنامه سفارش دهد. از طرفی نوع نگاه مدیریتی سازمان منجر شده که از کنار بسیاری از برنامه هایی که برای صدا و سیما خوراک رسانه ای خوبی هستند به سادگی عبور کنند. به عنوان مثال نمی دانم آخرین باری که یک «شب شعر» از تلویزیون پخش شده کی بوده است؟ یا یک تاتر تلویزیونی چرا نباید پخش بشود؟ چرا نباید مسابقه والیبال بین برازجان و خورموج - که والیبال قوی تری دارند- یا هندبال برازجان و کازرون توی برنامه های ورزشی پخش شود؟ به نظر من یک سری برنامه های فرهنگی در سطح استان اجرا می شود که ویژگی پخش از شبکه استانی را دارد ولی ما ساده از کنارش می گذریم.
ولی مسابقات فوتبال ایرانجوان و شاهین حتما پخش می شوند.
نه اینطور نیست. کاش این ها هم به موقع پخش می شد! الان تیم پارس جم به دسته یک رفته ولی امکان پخش برای تیم پارس جم وجود ندارد. چرا؟ بهانه شان این هست : چون مسافت زیاد است، اگر واحد سیار برود نمی توانیم پوشش دهیم. جالب است بدانید ما یک دستگاه اس ان جی نداریم. چرا شیراز باید داشته باشد؟ چرا آبادان که یک شبکه محلی است این دستگاه را دارد؟ چرا مهاباد و هرمزگان دارند ولی ما نداریم؟ چرا مدیران صدا و سیما نتوانسته اند بودجه را جذب کنند؟ چرا با نهاد های مختلف مانند گمرک، جهاد کشاورزی، نیروگاه اتمی، پارس جنوبی و غیره تعامل ندارند؟ به نظر من از پتانسیل های موجود در استان ، چه از نظر اقتصادی و چه از نظر فرهنگی به خوبی استفاده نکرده ایم.

به نظر می رسد مسئله دیگری که برنامه های شبکه استانی را از مردم دور کرده، چهره ها و افراد تکراری ست. مثلا تلویزیون بوشهر در یک ساعت خاص، برنامه تولیدی دارد. در این برنامه ما همواره با یک مجری، یک نوع دکور و موضوعاتی همواره یکسان سر و کار داریم و هر شب این روند تکرار می شود. در سال های اخیر یک سری افراد همواره بوده اند و هستند وخواهند بود. شما چقدر با این موضوع موافقید که چهره ها و افراد تکراری باعث شده اند تنوع کمتر شود؟
به میزان جذب نیرو در سایر شبکه های استانی ، شبکه استانی بوشهر ضعیف است و من حرف شما را تایید می کنم. جالب اینجاست که گویندگان حرفه ای حال حاضر شبکه استانی ، خودشان هم از این بابت نگران اند، مثلا فکر نکنید که یک چهره شناخته شده تلویزیون مثل آقای بهرام نژاد ، خودش آماده است یا تشنه این است که هر شب برنامه اجرا کند، روی ایشان هم خیلی فشار هست و از اینکه اینقدر از او استفاده می کنند گلایه مند است. از دیدگاه من شرایط ورود به شبکه استانی بوشهر به خاطر نوع نگاه مدیریتی که هم اکنون جاری ست به روی هنرمندان بسته است، یعنی نیروهایی هستند که این توانایی را دارند تا حداقل برنامه های تولیدی را اجرا کنند آنها تفکر نو دارند و هنرمندان مستعدی  هم هستند که با چند جلسه آموزش آماده اجرا می شوند. ولی معتقدم که سخت گرفته می شود. البته نمی گویم که باید خیلی هم آسان گرفته شود، چون کاری ست که تخصص لازم را می طلبد باید یک مقدار انعطاف نشان داد و سعی کنیم چهره های جدیدتر علی الخصوص هنرمندان، بیشتر جذب شوند و درهای صدا و سیما باید گشوده شوند.
بهتر است کمی از نقد فاصله بگیریم! به نظر شما چه کارهای خوبی در شبکه استانی صورت گرفته است؟ البته هم رادیو و هم تلویزیون.
انصافا نمی شود کارهای ارزشمندی را که همین بچه های بومی انجام داده اند را نادیده گرفت. چند فیلم داستانی خیلی خوب ساخته شد. مثلا کارهای آقای احسان عبدی پور مانند افسانه 98 یا تنهای تنهای تنها؛ یا کارهایی که آقای رامتین مرادی بالف انجام داده است یا کارهایی که آقای سید رضا صافی انجام داده اند. مستندهای خیلی خیلی خوبی که آقای سید حسین صافی ساخته، انیمیشن هایی که آقای جواد رمضانی و آقای سعیدی ساخته اند. این ها زمانی حرف نخست را در کشور می زدند و جوایز خیلی خوبی به دست آوردند. خود آقای بهرام نژاد به عنوان یک چهره مطرح ، چند تئاتر بسیار خوب تولید کرده که در سطح کشور اول شده، یا جشنواره پیرغلامان که استان بوشهر در پنج دوره متوالی در کشور اول شد که نمایش کوتاهش را آقای پرویز زارعی ساخت و در رادیو اول شد. چندین سال متوالی برنامه «سی مو سی تو» پرمخاطب ترین برنامه رادیویی کشور بود. زمانی بود که این برنامه 85 درصد مخاطب داشت. این آمار به زمانی مربوط می شود که آمار مخاطب شبکه جوان که یک شبکه پر شونده است 23 درصد بود. یا برنامه فوتبال بوشهری که آقای محمدیان در رادیو می ساخت برنامه بسیار پر مخاطبی بود. برنامه نشان که آقای آذرکشت در تلویزیون می سازد برنامه پر بیننده ایست. به نظر من رادیو تلویزیون در عرصه هایی موفق بوده اند.

*به نظر شما این موفقیت تا کی ادامه داشت؟ دیرزمانی است که از این شبکه، فیلم داستانی یا تله تئاتر ندیده ایم. از مستندهای آقای صافی فاصله گرفته ایم و به مستندهایی رسیده ایم که بیشتر به گزارش تلویزیونی شبیه اند تا مستند.  چرا این اتفاق می افتد؟ آیا ما اسیر کمیت می شویم یا اساسا کیفیت را هم فراموش کرده ایم؟
من برمی گردم به صحبت اولم. مگر آقای رسول آذرشب عوض شده؟ آقای رسول آذرشب یک فیلم راجع به همسر رئیسعلی دلواری ساخت که بعضی از تصاویر آن مربوط به زمانی بود که آقای شهنواز فیلم دلیران تنگستان را ساخت. آقای آذرشب این مستند را ساخت حتی در مجلس شورای اسلامی هم از او تقدیر شد. حالا آقای آذرشب هستند ولی چرا نمی سازد؟ آقای صافی و رمضانی هستند ولی چرا نمی سازند؟ به نظر من انگیزه ها - به خاطر باز نشدن راه برای ورود ایده های نو، بها ندادن و دیده نشدن یک نیرو توسط مدیریت -  خیلی کاهش پیدا کرده. مثلا شنیده ام که عده ای از بچه های دشتستان فیلم می سازند و حاضرند فیلم هایشان را به شبکه استانی بدهند تا پخش شوند، فکر می کنم می توانیم با یک فراخوان ، جشنواره فیلم های کوتاه را در استان برگزار کنیم و بی شک از شهرستان های مختلف و حتی روستا ها شرکت می کنند. به نظرم انگیزه ها کم شده. اخیرا هم بودجه ای که به تولید یک برنامه اختصاص می دهند به شدت کاهش پیدا کرده به طوری که یک تهیه کننده را موظف می کنند مثلا ده قسمت یا دوازده قسمت برنامه به عنوان استاندارد کاری خود بسازد. آیا برای ساخت یک ساعت برنامه طبقه الف در رادیو  - که یک ساعت آن برابر با هفده ساعت محسوب می شود - هفده ساعت برنامه کاری را با تهیه کننده منظور می کنند؟ قطعا این کار را نمی کنند. به نظرم بیش از حد از تهیه کننده ها و برنامه سازان ما کار کشیده می شود و کمتر از آن کاری که انجام می دهند به آنها حقوق می دهند و همین باعث کم شدن انگیزه شده آنها گردیده است. یک سوال از شما دارم، تا به حال شنیده اید که فلان مکان تفریحی را به برنامه سازان اختصاص داده اند؟ این در حالی است که شهرستانهای دیگر، رفاه کارکنانشان را مد نظر قرار می دهند. تا موقعی که من در صدا و سیما بودم هرگز چنین اتفاقی نیفتاد. هیچکس ما را نمی دید و از ما سوال نمی کرد که دغدغه تان چیست و به چه نیاز دارید؟ همین اتفاق الان هم هست. در دو سال اخیر حق الزحمه هایی که به بچه های صدا و سیما تعلق گرفته با تاخیر و به مراتب پایین است. البته من همه این ها را متوجه مدیریت صدا و سیما نمی دانم. چرا مدیریت ارشد استان نباید نگاه ویژه ای به امر برنامه سازی داشته باشد؟ شاید این تعامل برقرار نشده است. من نمی خواهم مسئله را سیاسی یا جناحی کنم ولی بالاخره باید یک تعاملی بین مدیریت ارشد استان و مدیریت رسانه وجود داشته باشد. این تعامل در استان های دیگر نسبت به استان ما بسیار بیشتر است.  ما رها شده ایم کسی تلاش نمی کند که این شبکه را به مدیران ارشد بهتر معرفی کند. خود شما به عنوان پایه های رسانه مکتوب و نشریه ها، آخرین باری که خودتان را در شبکه استانی دیده اید کی بوده؟ چرا از پتانسیل مطبوعات استفاده نمی شود؟ چرا ما جسارت استفاده از مطبوعات را نداریم؟ چرا در تهران و شهرهای بزرگ استفاده می شود؟ از هر جناحی که باشند. همان قانونی که در تهران و اصفان هست اینجا هم هست. چرا ما جسارت پرداخت به همچین پتانسیلی را نداریم؟ ما شاعرانی در استان مان داریم که جشنواره شعر فجر را داوری می کنند اما در شبکه ما نیستند! آخرین باری که دکتر معتمد، آقای هوشمند، حیدر منصوری یا محمد غلامی به تلویزیون یا رادیو آمده کی بوده است؟ بنده برنامه رادیویی به نام فانوس می ساختم که تا سال 91 هر شب ساعت 11 تا 12پخش می شد. در آن برهه فکر نمی کنم شاعری در استان بوشهر بود که با ایشان مصاحبه نکرده باشیم. راجع به تمام قالب های شعری و مضامین شعری با هر گرایشی گفتگو کردیم.

*نکته ای که وجود دارد این هست که در دولت قبل،  مثل همه دولت ها در سراسر دنیا مسئله رسانه بسیار جدی گرفته بود. کار به جایی رسیده بود که گاهی اوقات دست به «پروپاگاندا» می زد. اما در این دولت به طور کل رسانه نادیده گرفته شده است، به جایی رسیده ایم که حتی اقدامات دولت هم گفته نمی شود، چرا رسانه های منتقد به هر شکل و شیوه ای نقد و گفتگو می کنند ولی رسانه های موافق به یک ارگان منفعل تبدیل شده اند؟ آیا سیاست دولت این هست که راه را برای رسانه های غیر رسمی و شبکه های مجازی باز کند و اقداماتش را از این طریق اطلاع رسانی کند یا قصد دارد بگوید «من مظلومم و همه با من مخالف اند». شاید هم اراده ای در رسانه ملی وجود دارد تا اقدامات این دولت به مردم گفته نشود؟  نکته دوم اینکه ارتباطی که باید بین مدیریت ارشد استان و مدیریت رسانه وجود داشته باشد، آیا از سمت مدیریت ارشد خواسته می شود و توسط مدیریت رسانه پس زده می شود؟ چه اتفاقی در این میان می افتد؟
من در این قضیه به عنوان یک مخاطب می توانم اظهار نظر کنم نه به عنوان یک کارشناس چون الان درگیر کار نیستم. صلاحیتش را ندارم و سیاست هایی را که اخیرا ابلاغ شده است را نمی دانم.  اگر بخواهم اظهار نظر کنم بی انصافی می شود.
*تا جایی که حضور داشتید چگونه بود؟
متاسفانه در صدا و سیما دچار خودسانسوری می شویم، وقتی مرشد ، معلّم و پدر معنوی ما به عنوان رهبر انقلاب ، واضح ، شفاف و صریح مسائل را مطرح می کنند و نظراتشان را می فرمایند ، دلیلی ندارد که ما دچار خودسانسوری شویم. در هر رده، گروه و جناح سیاسی که قرار بگیریم، منویات ایشان که صراحتا می فرمایند می بایست مد نظر باشد. شاید شبکه های استانی - به ویژه در استان های کوچک تر - به جهت تکیه بر این اصل که سری که درد نمی کند را چرا دستمال ببندیم، از بعضی از مسائل - که اتفاقا خیلی عادی هم هستند - پرهیز می کنند. به نظر من عدم پرداخت به مسائل سیاسی بدتر از گفتن منازعات سیاسی است. ما در بعضی از مسائل که راحت می توان وارد شد و راجع به آن بحث و انتقاد کرد و به موازاتش فعالیت ها را هم انعکاس داد، دچار یک نوع خودسانسوری هستیم. جسارت پرداخت به این موضوعات را نداریم. به نظر من مسئولین ارشد هم آن گونه که شایسته است در استان ما از رسانه استفاده نمی کنند.
به چه دلیل؟
مگر می شود استاندار بخواهد راجع به مساله ای بیاید و توضیح بدهد و مانعش شوند؟ آیا منتظرند از سوی رسانه دعوتشان شوند یا اینکه رسانه از آنها نمی خواهد بیایند و توضیح و گزارش دهند؟ همان طور که ریاست محترم جمهور، فصل به فصل به مردم گزارش می دهند، چه اشکال دارد که آقای استاندار هم ماهانه بیایند، از وقت خود استفاده کنند و در برنامه ای توضیح دهند. نکته جالب اینجاست که متاسفانه نمایندگان مجلس هم از وقت قانونی خودشان در این زمینه استفاده نمی کنند. تا زمانی که من بودم نمایندگان از وقت قانونی خودشان استفاده نکردند. بعید می دانم مدیر کلی برای ارائه گزارش درباره عملکردی که انجام داده بخواهد در صدا سیما به مردم توضیح دهد و آنها مانع شوند. بالاخره این تعامل باید برقرار شود. به راستی دلیل عدم برقراری این تعامل را نمی دانم و برای خودم هم سوال است. جالب این جاست که هر اقدامی که از سمت دولت انجام می شود در سطح استان ، گروه های موافق و مخالف در فضاهای مجازی به راحتی درباره آن بحث می کنند و همگان می دانند. حالا چرا رسانه از این مسئله به سادگی می گذرد جای سوال دارد. به نظر می رسد در این باره می بایست یک تحلیلگر سیاسی به این موضوع بپردازد و این امر از عهده من بر نمی آید. اما می دانم وقت آن رسیده که در رسانه جسور تر و شجاع تر باشیم.
*در یک مقطع زمانی شاهد رشد بی رویه شبکه های تلویزیوتی بودیم. سوال اینجاست که اگر بودجه نیست چرا این اتفاق می افتد؟ اگر بودجه هست چرا برنامه خوب تولید نمی شود؟ در این زمینه تناقض واضحی وجود دارد. آیا این موضوع به مدیریت قبل و الان صدا و سیما مرتبط هست؟
من هم به عنوان کسی که مدت ها در شبکه های مختلف بودم احساس می کنم آن اهتمامی که نسبت به تاسیس شبکه استانی بود برای تغذیه آن وجود ندارد. شما تصور کنید قرار هست از بازار برازجان از یک نمای ثابت فیلم گرفته شود.  آیا می دانید برای تهیه این کار حداقل شش نفر نیرو نیاز است؟ این نیروها هزینه و بودجه می خواهند. برنامه سازی به همین سادگی نیست. اتاق فکر هایی که دائر می شود، اتاق فکر های ظاهری هستند. حقیقتا اتاق فکر کاربردی نداریم. به نظر من در سطح کلان شبکه های استان نادیده گرفته و رها شده اند. خیلی از مسئولین تلاش و پیگیری کردند تا شبکه ای استانی در بوشهر تاسیس شود، حالا چرا خود آنها تلاش نمی کنند تا برنامه های خوب تولید شوند. شبکه استانی بازاریاب به معنای واقعی کلمه ندارد. بازاریاب هایی که توانایی ارتباط برقرار کردن و جذب سرمایه را داشته باشند. آسیب جدی که در این زمینه وجود دارد این هست که بازاریابی در سبکه استانی بوشهر انحصاری است. فارغ از مسائل جناحی باید از متخصصین این کار استفاده کرد و در این مورد نباید بیش از حد عرق بومی داشته باشیم.
*در خصوص برنامه های طنز، چرا شبکه استانی ما نمی تواند مانند برنامه ای مانند خندوانه تولید کند؟ چرا همیشه دنبال طنز های سخیف و کلیشه ای هستند؟
ببینید نوع پرداخت شبکه های ملی به مقوله برنامه سازی از حیث موضوع با شبکه های استانی متفاوت است. در سطح ملی برای پرداخت به طنز، تنوع بیشتری وجود دارد اما در سطح استانی یک مقدار محدودیت وجود دارد. موافقم که طنز باید هدفدار و ریشه ای باشد. دو برخورد با طنز می شود، یک برخورد آن از نوعی است که در برنامه خندوانه می شود و یک مورد هم در برنامه دور همی. یکی از آنها طنز جدی می شود و یکی دیگر به صرف اینکه خود خنده تاثیر گذار است و می توان خنده درمانی کرد تولید می شوند. اما در شبکه استانی ما نوآوری وجود ندارد. تکرار بی رویه طنز در برنامه های بوشهر هم هر چقدر که حلاوت داشته باشد، بالاخره خسته کننده می شود .در این زمینه باید چاره ای اندیشید. صدا و سیما باید با نیرو های روز جامعه ، جوان و خوش فکر ارتباط برقرار کند. من یک نیروی برنامه ساز قدیمی هستم، شاید ایده های من برای آن زمان خوب بوده ولی در حال حاضر صداسیما باید مشاور های جوان آشنا به فرهنگ و آشنا به طنز داشته باشد . تا کی میان پرده های نخ نمای کهنه؟ باید قبول کنیم که میدان را باید به نیروهای جدید توانمند سپرد. من بعنوان یک برنامه ساز باید بپذیرم  کسانی هستند که می توانند بهتر از من کار کنند.
*به نظر شما یک برنامه ساز برای ساخت برنامه، چقدر باید از محیط سکونت، جامعه و مردمی که با آنها زندگی می کند الهام بگیرد؟
بی شک اگر یک برنامه ساز این کار را نکند، محیط زندگی خود را خوب نشناسد، مردمی را که در آن محیط زندگی می کنند نشناسد، طبیعی ست که هیچ برنامه موفقی نمی تواند بسازد، برنامه ای موفق است که مبتنی بر فرهنگ مردمی که در آن جغرافیای خاص زندگی می کنند، باشد و برنامه سازی یعنی پیاده کردن این فرهنگ، آداب و رسوم و مناسبات در شکل و شمایل یک برنامه رادیویی یا تلویزیونی و ارائه آن به مردم، غیر از این نیست، متاسفانه یکی از اشکالاتی که بر شبکه های استانی وارد می باشد این هست که بعضی از تهیه کنندگانش تلاش می کنند برنامه ای که در شبکه سراسری پخش می شود را کپی برداری کنند. بدون اینکه بومی سازیش کنند. البته وقتی می گویم «برنامه بومی» منظورم این نیست که فقط گویش بومی داشته باشد. نه! «بافت» برنامه باید برآمده از این استان باشد.
*کاربردی بودن یک برنامه برای مردم را در چه چیزی می بینید؟
 وقتی مخاطب یک برنامه را می بیند یا می شنود، آن چه که برداشت می کند باید در زندگی به کارش بیاید و فقط این نباشد که وقتش تلف بشود. یعنی طی دیدن یا شنیدن یک برنامه ، مسائلی را یاد بگیرد یا مسائلی برایش تداعی بشود. خوب و بد مسائلی برایش مشخص شود. بداند که این برنامه ای که تماشا می کند، به درد زندگیش می خورد و بداند اگر وقت می گذارد و برنامه ای را می شنود یا تماشا می کند مشکلی از مشکلاتش را حل می کند، و می تواند به صورت مستقیم یا غیر مستقیم باشد. گاهی یک برنامه به صورت غیر مستقیم تاثیر می گذارد و گاهی هم عملا. مثل برنامه دکتر سلام که وقتی دکتر توضیح می دهد یک سری از مسائل را یاد می گیرید و یا یک فیلم یا انیمیشن یا کارتون را تماشا می کنید. مناسبات حاکم بر کاراکترهای آن فیلم یا انیمیشن است که می تواند به صورت ناخودآگاه روی ضمیر ما و روی روان ما تاثیر بگذارد. یکی هم کاربردی است مثل برنامه آشپزی ، خیاطی یا حتی مکانیکی که یک نفر درس آشپزی می دهد و فن آشپزی را یاد می دهد. گاهی هم دقت می کنیم در کلام یک بازیگر یا در یک نمایش رادیویی که مناسبات را می شنویم و به صورت ناخودآگاه روی ما تاثیر می گذارد و منظور از کاربردی بودن چه در مسائل سیاسی ، اقتصادی ، اجتماعی ، مذهبی و همه مسائل همین است.
*آیا امیدوار هستید فضایی در شبکه استانی به وجود بیاید تا شبکه موفقی باشد؟
من معتقدم باید یک اهل فرهنگ و هنر شش دانگی که جسور ، میدان دیده، دوربین و صحنه دیده و کار بلد در استان پیدا شود که دلسوز رسانه باشد، اگر چنین کسی پیدا شود که مسئولیت را بر عهده بگیرد، بله امیدوارم. البته این را هم بگویم که چنین افرادی در استان وجود دارند. باید اعتماد کنیم و کار را به آنها بسپاریم.
*در پایان لطفا بفرمایید برنامه شما در این روزهای پس از بازنشستگی چیست؟
من اخیرا با معاون سیما آقای عباسی تلفنی صحبت کردم و پیشنهاد دادم در برنامه های ویژای که احساس می شود به یک مجری کهنه کار و سن و سال دار احتیاج باشد، مثل برنامه محرم ، من بدون هیچگونه حق الزحمه ای می آیم و برنامه اجرا می کنم و تصمیم گرفته ام و نذر کرده ام تا زنده هستم هر برنامه ای برای امام حسین (ع) در محرم و صفر باشد بدون دریافت هرگونه حق الزحمه اجرایی انجام دهم. اما فعالیت های هنری من پس از بازنشستگی سر جایشان می باشد و در حال نوشتن یک کتاب هستم همچنین مجموعه شعری در زیر چاپ دارم ، دو روز تا سه روز در هفته فعالیت فرهنگی به همت جناب مهندس مهدی یوسفی و دوست عزیزم جناب فرشید باغبان نژاد در سازمان منطقه ای ویژه اقتصادی انرژی ویژه پارس دارم و با گروه ورزش منطقه ویژه هم کار می کنم، با اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی و حوزه هنری بوشهر هم در ارتباطم و کلاس های فن بیان و گویندگی دارم./ج


/ج