حیدر کاشف:

انتخابات مجلس دهم، همچون تمام انتخابات سالهای گذشته با تب و تاب بالا در بین مردم انجام شد و به سرعت هم هیجان سیاسی حاکم بر جامعه فروکش کرد. گرچه در نگاه کسانی که شاید چندان در متن ماجرا نبودند این دوره هم مانند تمام رویدادهای انتخاباتی گذشته بود، اما برای ناظرین امور سیاسی اتفاقات تازه ای در روند انتخابات شکل گرفت که جای تامل و بررسی دارد. اکنون که جامعه از هیجانات گروهی تا حدی افتاده است لازم است که چند نکته را بازخوانی کنیم. ماجراهایی که کمتر در سالهای پیشین شاهد بودیم،و نیاز است که جامعه شناسان و اهل فن به بررسی دقیق ابعاد مختلف آن بپردازند.

یکم.انتخابات در ایران، هیچگاه تا این حد تحت تاثیر رسانه هاي مجازی نبوده است. ربات های تلگرام و اینستاگرام یکه تاز میدان تبلیغات و اطلاع رسانی طیف های سیاسی بودند. در اهمیت این موضوع همین بس که با پخش یک کلیپ یک و نیم دقیقه ای از سید محمد خاتمی رییس جمهور اصلاحات، فضای انتخابات به کلی دگرگون شد و این اتفاق صرفا از رهگذر رسانه های مجازی بود. از طریق همین شبکه های اجتماعی و شهر به شهر، لیست های مورد تایید بزرگان هر طیف، بی واسطه و در اندک زمانی به اطلاع مردم میرسید. تبلیغاتی همه گیر، ارزان و سریع که به لطف قطع نشدن اینترنت (برخلاف جو امنیتی دولت قبل) دایما برقرار بود. اما با تمام این مواهب،فضای غیر رسمی شبکه های اجتماعی، راه را برای بداخلاقی های سیاسی نیز باز گذاشته بود.

دوم.شاید برای نخستين بار، درصد بالایی از مردم ایران به  «لیست» ها رای دادند. در نبود احزاب فراگیر، این مجمع اصلاح طلبان و جبهه متحد اصولگرایان بودند که بار کار حزبی را هرچند نصفه و نیمه به دوش کشیدند. اما تفاوت بین چنین لیست هایی با فهرست های حزبی، در فقدان برنامه ها و سازوکار معین در حوزه های مختلف اهم از سیاست و اقتصاد و فرهنگ و.. است. با تمام کاستی ها، برای نخستین تجربه میتوان نمره قبولی به مردم و جناح های سیاسی داد. چرا که توسعه ی سیاسی و اجتماعی، جز با گذار از آرا طایفه ای و سنتی امکان پذیر نیست.

سوم.دعوت بزرگان اصلاحات برای شرکت مردم در انتخابات باعث شد که این بار برخلاف دوره های قبل، تندروهایی که مجلس را محل گروکشی ها سیاسی و جناحی کرده بودند، نتوانند با رای اندک خود پیروز شوند. در بسیاری از مناطق افراد معتدل از هر دو جناح انتخاب شدند که نوید مجلسی بدور از تندروی ها را میدهد. یک بار دیگر ثابت شد که قهر با صندوق های رای، محصول سرخوردگی هاست و سرخوردگی ها هم نتیجه ی قهر با صندوق رای.

چهارم. بد اخلاقی های سیاسی این بار با شدت و گسترش بسیاری در جریان بود. با وجود رسانه های مجازی، درگیری ها و کنش های غیراخلاقی به شکلی مخرب تر و وسیع تر در جامعه پخش میشد. از اخبار دروغین انصراف کاندیدای جناح مقابل، انگلیسی خواندن فهرست مورد حمایت اصلاح طلبان تا لیست های کاذب که جهت تشویش ذهن هواداران جریان رقیب منتشر میشد. هرچه به روز رای گیری نزدیک میشدیم ابعاد این تخریب ها بیشتر میشد و تخریب چی های انتخاباتی توفنده تر عمل میکردند. نفوذ این جریانات به حدی بود که حتی پس از روشن شدن نتیجه انتخابات هم پایان نگرفت و این بار ماجرای دو قطبی تهران_شهرستان باب شد و کوفی خواندن مردم تهران. همان مردمی که دوره قبل انقلابی خوانده شدند. اتهامات تکراری و نخ نمای خرید رای و پخش مواد خوراکی تا میتینگ های زیرزمینی و عقده گشایی های شخصی، برخی از اتفاقات قبل وبعد روز انتخابات بود.

پنجم. با تمام کش و قوس های سیاسی اما دولت یازدهم توانست انتخابات را بدون حاشیه نه چندان خاصی برگزار کند. هفتم اسفند در نهایت امنیت و آرامش انتخاباتی برگزار شد که به باور من هردو جناح سیاسی برنده انتخابات بودند. دولت توانست حواشی را به خوبی کنترل کرده و بدون ایجاد جو امنیتی کاذب، آرامش را به مردم منتقل کند و در جوی آرام، انتخاباتی سالم برگزار کند. این شاید از نکات برجسته ی این دور از انتخابات بود.