اتحادخبر: مسئولان بخش آب، کشاورزی و منابع طبیعی استان بوشهر براین باورند که با توسعه احداث سازه های آبخیزداری، سامانه های تغذیه مصنوعی و سدها و بندها در این استان می توان از بخشی از مشکل کم آبی و هدرفت آب را برطرف کرد.
معاون آبخیزداری اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان بوشهر گفت: استان بوشهر به دلیل واقع شدن در انتهای بخشی از حوزه های آبخیزکشور محل انتقال سیلابها به وسیله چند رودخانه دائمی و فصلی به خلیج فارس است و برای بهره وری بیشتر ازاین نعمت الهی همراه با رعایت حقآبه مردم بهترین و زودبازده ترین کار، اجرای پروژه های آبخیزداری همراه با مدیریت یکپارچه حوزه های آبخیز با مشارکت مردم است.

سبحانیان افزود: استان بوشهربا برخورداری از موقعیت کوهپایه ای و آب و هوای خشک و نیمه خشک، درمقایسه با دیگراستانها مقدار بارش کمتری را دریافت می کند و درسال های نرمال میزان بارشی حدود 250میلی متر دارد.

وی بیان کرد: بارشها در استان بوشهر با شدت زیاد صورت می گیرد طوری که پس ازیک بارش بلافاصله روان آب زیادی ایجاد و در صورت ادامه بارندگی سیلاب درمنطقه به وجود می آید.
سبحانیان با اشاره به تقسیم بندی حوزه های آبریز استان بوشهر گفت: در این تقسیم بندی استان شامل سه زیر حوزه کل ومهران، حله و مند و رودخانه های اصلی آن نیز شاپور، دالکی، باغان و باهوش است.
وی یادآور شد: مجموع شبکه های آبراهه استان معادل هشت میلیون و 493هزار متر است.
سبحانیان افزود: رژیم آبدهی بیشتر رودخانه ها تا حدودی تحت تاثیر بارش بارانی است که وارد شبکه آبهای سطحی و آبراهه ها می شود.
وی اظهارکرد: با توجه به اینکه باران در این استان تنها منبع آبدهی است، با تدوین برنامه هایی دربخشهای مدیریتی باید از این میزان بارش بیشترین بهره را برد.
سبحانیان یادآور شد: همچنین باران با تغییر در شرایط رطوبتی خاک از مهم ترین عوامل تاثیرگذاردر تغییرات پوشش گیاهی بویژه در اکوسیستم های خشک و نیمه خشک است.
وی گفت: با توجه به ویژگی های کلی محیط طبیعی استان بیشتر خاک این منطقه شور و قلیایی است و به علت حرارت زیاد و کمی رطوبت از نظر مواد آلی بسیار فقیر است.
سبحانیان افزود: با توجه به اقلیم و شرایط حساس و شکننده استان بوشهر از نظر کم آبی و خشکی، امکان رشد برای گیاهان محدودی در این استان وجود دارد.
سبحانیان افزود: به همین دلیل استفاده مناسب و بهینه از روان آب حاصل از بارندگی ها برای بهبود وضعیت پوشش گیاهی نیازی ضروری است.
وی اظهار کرد: با توجه به رژیم بارندگی، حساس بودن خاک، کم بودن ماده آلی خاک و پوشش گیاهی نرخ فرسایش خاک و میزان تولید رسوب در استان بسیار بالاست طوری که میزان فرسایش خاک به طور متوسط سالانه 20 تا 25 تن در هکتار معادل دو برابر نرخ جهانی است.
سبحانیان با اشاره به وضعیت بحرانی دشتهای استان بوشهر افزود: برای تعادل بخشی در این دشتها وجلوگیری از افت تراز آبهای زیرزمینی هماهنگی مناسبی میان آبخیزداری و شرکت آب منطقه ای استان انجام شده است.
وی یادآور شد: به همین منظورعمده کارهای سازه ای آبخیزداری در دشتهای بحرانی استان مانند تنگ ارم، بوشکان، دشت پلنگ و جم و ریز انجام شده که در مجموع با احداث 447 مورد سازه تامین آب سالانه بیش از70 میلیون مترمکعب استحصال آب انجام می شود.
سبحانیان افزود: استحصال این میزان آب کمک خوبی برای تثبیت زمینهای کشاورزی در سطح استان است.
معاون آبخیزداری اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان بوشهر ادامه داد: بارانهای پاییزی مهرماه تا نیمه دیماه سال جاری در حوزه های آبخیز استان بوشهر شد همه این سازه ها آبگیری شوند.
وی اضافه کرد: میانگین این بارشها در یک ماه به بیش از 94 میلی متر رسید که این رقم در مقایسه با بارش باران در سال گذشته 308 درصد و آمار بلند مدت استان درهمین بازه زمانی440 درصد افزایش نشان می دهد.
سبحانیان ادامه داد: بارندگیها اگرچه خوب آغاز شده است اما هرگز درکوتاه مدت نمی تواند تاثیر چندانی روی آبخوانهای استان داشته باشد و برای جبران این کمبود همراه با رعایت مصرف آب، زمانی بیش از10 سال نیاز دارد.
وی اظهارکرد: به همین دلیل در کنار همه اقدامهای موثر سازه ای و مدیریتی، صرفه جویی کشاورزان در مصرف آب در فصل بارندگی با استفاده از آبهای سطحی و کاهش برداشت از آبهای زیر زمینی را مورد توجه قرار دهند.
معاون آبخیزداری اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان بوشهر بیان کرد: بارندگیهای سه ماه گذشته حدود 55 میلیون مترمکعب استحصال آب در حوزه های آبخیز را به همراه داشته است.
سبحانیان یادآور شد: تلاش می شود با کامل شدن سازه های در دست اجرا در حوزه جم، ریز و باغان در سال جاری میزان استحصال سالانه آب در سازه های آبخیزداری استان بوشهر به 100 میلیون متر مکعب برسد.
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای استان بوشهر گفت: بیش از 208.658 میلیون مترمکعب روان آب حاصل از بارندگی های اخیر در این استان بوجود آمد که درصد کمی از آن در سامانه های تغذیه مصنوعی و یا سازه های آبخیزداری مهار و 85 درصد آن از دسترس خارج شد و به دریا ریخت.
شاپور رجایی افزود: به طور میانگین درسال جاری بیش از 702.4 میلیارد مترمکعب نزولات جوی حاصل از بارش در استان بوشهر داشته ایم که 208.658 میلیون متر مکعب آن به صورت روان آب بوده است.
وی اضافه کرد: 32 ایستگاه هواشناسی شرکت آب منطقه ای در استان بوشهر فعال اند که این ایستگاه ها متوسط بارندگی را از اول سال آبی امسال که از اول مهرماه آغاز شد، به میزان 203 میلی متر به ثبت رسانده اند.
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای استان بوشهر گفت: این میزان در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته 120 درصد افزایش نشان می دهد که با این بارندگی ها حدود 83 درصد کل بارندگی استان تاکنون اتفاق افتاده است.
رجایی اضافه کرد: بیشترین مقدار بارندگی های ثبت شده استان بوشهر در ایستگاههای هواشناسی مربوط به شهرستان دشتستان(ایستگاه رودفاریاب) با 338 میلی متر و کمترین نیز در شهرستان دیر(ایستگاه آبدان) بوده است که حدود 5.121 میلی متر در طول سال آبی است.
وی بیان کرد: اولین تاثیری که ماحصل بارندگی ها داشت و کامل ملموس است افزایش آب دهی و جریان پایه رودخانه ها و سیلابی شدن آنهاست.
رجایی گفت: آب منطقه ای از طریق 13 ایستگاه هیدرومتری یا آب سنجی حجم سیلاب های خروجی رودخانه ها و ظرفیت آب خروجی وآب گذری لحظه ای آنها را اندازه گیری می کند.
رجایی اضافه کرد: هم اکنون حجم ذخیره سد رئیسعلی دلواری از 172 میلیون متر مکعب ابتدای مهر امسال به 251 میلیون متر مکعب افزایش یافته است.
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای استان بوشهر یادآور شد: در حالی که در 120روز اخیر که از سال آبی می گذرد بیش از 35میلیون متر مکعب از حجم ذخیره سد رئیسعلی به عنوان حقابه زیست محیطی و آبیاری شبکه های آبپخش و شبانکاره از سد تخلیه شده است.
وی اظهارکرد: حجم ذخیره سد رئیسعلی دلواری نسبت به مدت مشابه سال گذشته 80 میلیون متر مکعب بیشتر است و دلیل آن هم شروع زودهنگام بارش ها در استان است.
رجایی اضافه کرد: با آبگیری کنونی سد رئیسعلی امکان تامین حقابه های پایین دست با اولویت محیط زیست، پایداری سد و آبیاری باغ ها با درصد تامین حجمی مناسب برای سال آبی پیش رو امکان پذیر است و تامین حقابه مطمئن زراعی مستلزم آبگیری های جدید سد در طول سال آبی است.
وی بیان کرد: مجموع ظرفیت ذخیره آبی سد رئیسعلی دلواری 695 میلیون متر مکعب است که در سال 91 بیشترین حجم ذخیره آبی به میزان 350 میلیون متر مکعب در سد رئیسعلی دلواری آبیگری شد.
مدیرعامل شرکت اب منطقه ای استان بوشهر گفت: اکنون نیز حدود 450 میلیون متر مکعب ظرفیت خالی سد رئیسعلی دلواری است و امکان مهار سیلاب های قابل پیش بینی حوزه بالا دست را دارد.
رجایی افزود: سد رئسعلی دلواری قابلیت آبیاری حدود 10 هزار هکتار نخیلات با یک میلیون و 300 هزار اصله نخل در شبکه آبپخش و سعدآباد و کلل را تحت پوشش قرار داده است.
وی ادامه داد: همچنین در بخش زراعی نیز حقابه برای حاشیه رودخانه حله و شبکه آبیاری و زهکشی شبانکاره اولویت برخورداری از حجم تنظیمی سد رئیسعلی دلواری است.
رجایی افزود: بر اساس مصوبه کارگروه استان بوشهر مقرر شده است در سال آبی 95-94 بیش از15 میلیون مترمکعب برای زراعت اراضی شبانکاره و در مرحله اول نیز 15 میلیون متر مکعب برای زراعت حقابه بران حاشیه حله اختصاص یابد.
وی اظهارکرد: تقویم آبیاری و تامین آب بخش زراعی با اعلام کارشناسی سازمان جهاد کشاورزی استان بوشهر از طریق رهاسازی آب از سد رئیسعلی دلواری صورت می گیرد.
مدیرعامل شرکت اب منطقه ای استان بوشهر گفت: حداقل جریان خروجی سد را از 1.5 تا 2 متر مکعب در ثانیه اعلام کرد و افزود: با اهداف زیست محیطی رودخانه شاپور و حله رهاسازی از سد اجرا می شود در شرایطی که هیچ آبیاری انجام نگیرد دریچه سد به صورت تنظیمی همیشه باز است.
رجایی افزود: با وجود کمبود شدید آب در شبکه های آبیاری اهرم و دالکی و یا در مضیقه قرار گرفتن بهره برداران سنتی منابع سطحی در سایر نقاط استان اما در سیلاب ها حجم قابل توجهی آب بدون هرگونه استفاده ای از رودخانه تخلیه و به دریا سرازیر شده است.
وی بیان کرد: بیش از 90 درصد آورد رودخانه شاپور در محل ساختگاه سد رئیسعلی دلواری روان آب حاصل از بارندگی در حوزه بالا دست واقع در استان فارس است بنایراین 80 تا 85درصد روان آب تولیدی داخل استان بدون ذخیره سازی مستقیم به دریا تخلیه و از دسترس خارج می شود.
رجایی گفت: 16 طرح تغذیه مصنوعی با حجم آبگیری در مجموع 8.4 میلیون مترمکعب تحت پوشش شبکه آب منطقه ای در استان بوشهر است.
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای استان بوشهر افزود: :این 16 طرح تغذیه مصنوعی حدود 12 تا 15 میلیون مترمکعب سالیانه به ذخیره آب زیرزمینی کمک می کنند.
رجایی اضافه کرد: مهار سیلاب با ساخت سدهای مخزنی، سازه های آبخیزداری، تغذیه مصنوعی، آبخوان داری و ذخیره سازی در منابع زیرزمینی به مراتب منطقی تر و اقتصادی تر از رها کردن سیلاب و تخلیه آن به دریا و برگرداندن مجدد آن به چرخه مصرف است و می تواند سازگاری به مراتب بیشتری با محیط زیست و توزیع عادلانه تری بین مصرف کنندگان داشته باشد.
وی اظهارکرد: مهار سیلاب علاوه بر منافع اقتصادی از بروز خسارت به تاسیسات زیربنایی و تلفات جانی نیز جلوگیری می کند.
رجایی گفت: اکنون سدهای بزرگی همچون دالکی، تنگ ارم، باغان و دشت پلنگ در استان بوشهر در دست ساخت و تکمیل است
معاون آب و خاک جهاد کشاورزی استان بوشهر گفت: با توجه به خشکسالیهای پی در پی، دشتهای هیدرولوژیک استان با افتهای کمی و کیفی
روبه رو هستند که این بارندگی ها باعث تقویت سفره های زیرزمینی و نجات دشتهای هیدرولوژیک استان می شود.
منصور نوذری افزود: با تامین بخشی از نیاز آبی محصولات زراعی و باغی از بارندگی ها، کمتر ازآبهای زیرزمینی پمپاژ صورت می گیرد و این شرایط فرصتی برای تجدید منابع زیرزمینی دشتها فراهم می کند.
معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی استان بوشهر نیزگفت: میانگین و نرمال بارندگی در استان بوشهر بین 90 تا 110 درصد
است که در صورت پراکنش مناسب و تداوم بارندگی ها انتظار می رود وضعیت کشاورزی استان نسبت به سال گذشته بهتر باشد.
خسرو عمرانی افزود: با توجه به اینکه در آغاز سال زراعی قرار داریم امکان پیش بینی وجود ندارد ولی انتظار داریم که سال زراعی مناسبی در پیش داشته باشیم./ب

ایرنا