خرید و فروش امتعه مورد نیاز مردم، از ضروریات اجتناب ناپذیر زندگی آن هاست و این مبادلات و معاملات اقتصادی می تواند پر فروغ ترین شاخصه ی پیشرفت و توسعه ی همه جانبه ی کشور باشد. موقعیت تجاری ایران، در قرون گذشته، همواره دستخوش تغییرات متعدد متأثر از وجود راه های استراتژیک بوده است از جمله ی این راه ها، جاده ی ابریشم بوده است. طبق اسناد موجود، راه هایی که به بندر سیراف منتهی می شده اند از شهر برازجان (تئوکا)(تااوکه) می گذشته اند و منشاء خدمات عالم المنفعه فراوانی می شده اند.
چند سال اخیر، با اجرای طرح تقسیمات کشور و ایجاد جاده ی کمربندی که از میان شهر برازجان نگذرد و بعد از آن، طراحی مغرضانه ی خط ریلی راه آهن نیز قوز بالاقوز گردید و اقتصاد و آبادانی این دیار را مورد هدف قرار داد و تلاش در تخریب قوا و تضعیف روحیه ی فعالیت اقتصادی و تعالی صورت گرفت.
آری! این تقسیم بندی مغرضانه است زیرا مسافران وایرانگردان، از میان شهر برازجان نمی گذرند و از لذت مشاهده ی کاروانسرای مشیرالملک بی بهره اند. البته وجود چنین کمربندی در مسیر ورودی اکثر شهرهای ایران مشهود است و دلیل آن نیز عبور سریع کامیون های حمل و نقل و خدماتی و وسایل نقلیه عمومی جهت گریز از درگیری در ترافیک سنگین شهر می باشد و بر منکر آن لعنت، اما جهت روشن شدن افکار و ایجاد تصوری به یاد ماندنی از جاذبه های گردشگری شهر برازجان در مخیله ی افرادی که استان زیبای بوشهر را جهت بازدید نوروزی خود انتخاب می کنند باید تدبیری اندیشیده شود.
اجحاف به برازجان مظلوم، زمانی به اوج خود می رسد که جاده ی میان بُری از روبه روی پمپ بنزین دالکی و مجاورت مزارعی، می گذرد و مسافران نوروزی را بندر گناوه رهنمون می سازد و دو تا شاخ گوزنی روی کلّه ی سَرَت سبز می شود هنگامی که رهگذران غریب و ناآشنا از قم، مشهد، یزد و...؛ این مسیر تنگ عاری از هر گونه تابلو علایم راهنمایی و رانندگی را بر می گزینند که با صرف بنزین کمتر و در فاصله ی زمانی کمتری، به مقصد رسیده و از قافله ی خریداران کالاهای به اصطلاح ارزان قیمت چینی، عقب نمانند. { بله، بالاخره ابر و ماه خورشید وفلک در کارند که وجود شهر معزز برازجان را کمرنگ وکمرنگ تر کنند اما ... برازجان زنده است و سربلند تا هستی هست. به گفته ی گاندی: آمدند تحقیرمان کردند/ آمدند انکارمان کردند/ آمدند حمله کردند/ آمدند غارت کردند/ آمدند شکنجه کردند/ آمدند کشتند/ اما در نهایت ما پیروز شدیم.}
اندیشمند فرزانه، آقای سروش اتابک زاده در کتاب تحولات اجتماعی برازجان ـ ص 72 ، نگاشته اند: بازار برازجان بین سال های 1210 تا 1220 هجری قمری ابتدای حکومت سالم خان و اوایل سلطنت قاجاریه به صورت مجتمع اقتصادی متمرکزی درآمد که در هر راسته آن صنفی مشغول به کار بود. همچنین ایشان در ص 73 کتاب مذکور ادامه می دهند: وجود مرکز تجاری برازجان «کاروانسرا» که روزگاری دراز محل تلاقی اهل تجارت بود و تقابل و تعامل اندیشه ی بازرگانان را به نوعی دربرداشت، در تحکیم وتداوم بازار بی تأثیر نبوده است. کاروانیان انواع کالا و اجناس ایران را از بازارهای مختلف از جمله تهران، اصفهان، شیراز به برازجان وارد می کردند و برای حمل آن به بازارهای آن سوی خلیج فارس به ویژه شهرهای مسقط، کویت، بصره، بمبمئی، بحرین، گجرات و بنارس در کاروانسرا تدارک لازم را می دیدند. پس از استراحت کوتاهی راهی بوشهر می شدند، یا از بوشهر کالاهای خارجی را برای رساندن به بازارهای داخلی در بوشهر بارگیری و پس از اطراق و استراحت در برازجان به سوی مقصد به راه می افتادند.
بنابراین با تأملی در پیشینه ی تجاری، اقتصادی برازجان به یقین می توان ورود افراد به استان بوشهر، بدون گذر از این دیار تفتیده ی مهربان، را بی مهری کینه توزانه ای دانست زیرا این تربت زرفام، جاذبه های توریستی فراوانی را در بطن خود حفظ کرده و به وجود آن ها می بالد و فخر می فروشد. اگر هر خانواده ی مسافری فقط یک پفک یا بطری آب، از برازجان خرید کند، چرخ های اقتصادی فراوانی به چرخش در خواهد آمد و به پیشواز نشاط، تحرک و درآمدزایی خواهند رفت؛ و سکون و جمود از این دیار رخت سفر بر خواهد بست زیرا بر هیچ کس پوشیده نیست که استعداد ها و قابلیت های برازجان، بی شمار است.
البته بازار سرپوشیده ی قدیمی برازجان، همواره پابرجاست و محل کسب وکار افراد متعددی است در کنار آن، شایسته است که از بدعت گذاری مدرن بنیان گذار اولین پاساژها تقدیر کنیم که با ایجاد مراکز خرید، از تجمع نفس گیر مشتریان در بازار قدیمی کاسته و موجد ترافیک روان و پویایی در تأمین متاع مورد نیاز مردم بوده اند و آشفته بازار برازجان را ساماندهی نموده اند. اگر پاساژ نادر و پاساژ استوار و... نبودند جوانان برازجان وقت فراغت خود را کجای این سرزمین سپری می کردند؟ اگر هایپرمارکت ها و مراکز زنجیره ای موجود، نبودند فرزندان کوچک مان، در کجا سبد چرخدار را به دست می گرفتند و ابتدا و انتها طول بنا را طی می کردند و به تک تک قفسه ها، ناخنک می زدند.
خدایا تعداد انگشت شمار دلسوزان برازجان را افزایش ده که سرمایه ی خود را جهت توسعه و اعتلای همه جانبه ی شهرمان به کار گیرند و میزان نقدینگی شان را برکت و فزونی بخش تا انگیزه وافر و کافی جهت طی طریق تجاری خود داشته باشند تا اگر این شهر مظلوم از هر سو مورد کم لطفی و سهل انگاری مسئولان قرار می گیرد از حمایت شهروندان غنی بی نصیب نماند و پنجه مرگ نگیرد گریبان امید را.
آری! آری! آشفته بازار برازجان نیازمند یاری رسانی مسئولان محترمی است که مشکلات ریز را بر میز ترجیح داده و در جهت درمان سرگردانی و آشفتگی اش گام بردارند. آشفته بازاری که اگر لب به سخن گشاید زمزمه اش را این گونه می شنویم:
«می تپد سینه ام از وحشت مرگ،
می رمد روحم از آن سایه ی دور،
می شکافد دلم از زهر سکوت!
مانده ام خیره به راه،
نه مرا پای گریز، نه مرا تاب نگاه.»
(فریدون مشیری)