یدالله قائدی:
در تعریف علم اقتصاد بیان می شود که این علم تخصیص منابع کمیاب به نیازهای نا محدود انسان بر اساس اولویت می باشد. آنچه در این تعریف نمایان است منابع کمیاب و نیاز های نا محدود می باشد. که به عنوان دو جزء لاینفک همواره در عرصه زندگی ما انسان ها خود نمایی می کنند. لذا مدیریت ورزی برای گام نهادن در بهترین راه نیل به هدف مطلوب، در بازه های زمانی مختلف، اصلی است گریز ناپذیر که بایستی مد نظر برنامه نویسان همه نهاد ها، سازمان ها و تشکیلات محلی و منطقه ای و ملی هر کشوری باشد. بنابراین بودجه نویسی که یکی از اساسی ترین پایه های نظم بخشی اقتصاد هر کشوری را تشکیل می دهد، باید بر اساس دقت و شفافیت و بر پایه اطلاعات علمی صحیح از منابع درآمدها و سنجش نیازها و هزینه ها و نظارت مستمر در برخورد ابزارها به اهداف تعریف شده تنظیم گردد.

در تهیه بودجه به نکات بسیاری باید توجه کرد، که در اینجا به چند نکته کلی اشاره می رود.

الف) بودجه از نظر دخل و خرج تعادل داشته باشد و چنانچه کسری در آن مشاهده شود برای آن کسری توجیه اقتصادی قوی داشته باشند، زیرا کسری بودجه معمولا یک امر استثنا محسوب می شود.

ب) در بودجه نویسی پیش بینی درآمدها نسبت به هزینه ها در تقدم قرار دارد، زیرا بر اساس در آمدها مخارج تنظیم می شود.

ج) هزینه های جاری و عمرانی لزوماً بایستی تفکیک شوند. به دلیل اینکه تاثیر آن ها متفاوت است.

د) جامعیت و کاملیت بودجه از مواردی هستند که باید مورد امعان نظر قرار گیرند.

اما آنچه جزء ماهیت بودجه ملی می باشد، سه جنبه سیاسی، مالی و برنامه ای است،که براساس تعاریف مختلف وزن هر کدام از این جوانب تغییر میکند، ولی به نظر راقم این سطور بودجه نویسی بر مبنای فعالیت ها یعنی همان بودجه ریزی عملیاتی بسیار بنیانی و اساسی تر می تواند، در دست یابی به اهداف عمل کند. اما در تنظیم چنین بودجه ای نیازمند اطلاعات قابل اطمینانی از هزینه های واحد ها و پیامد های حاصله می باشند، که این روش مستلزم استقرار یک سیستم حسابداری بسیار پیچیده و مشکل است که در شرایط کنونی در کشور ما بسیار دشوار است. البته همانطور که در اکثر کشورهای دنیا بودجه نویسی بر مبنای فعالیت می باشد، ضرورت دارد دولت و مجلس به این مهم اهتمام ورزند. در بودجه ریزی عملیاتی نخستین شرط طبقه بندی عملیات است، که طی آن اجزای دستگاه های هم عرض شناسایی و نوع فعالیت با توجه به ماهیت دستگاه ها تقسیم بندی می شود. مضافاً بودجه ریزی عملیاتی به دلیل دقت و شفافیت، وظیفه نظارت را برای قوه مقننه سهل و آسان تر می کند، در نهایت انحراف از بودجه و فساد در مصرف بودجه به طور چشم گیری کاهش می یابد.

بر این اساس آنچه که در تعریف علم اقتصاد آمده است همانا محدود بودن منابع، که با توجه به این موضوع در زمان محدودیت منابع، مزایا و منافع بودجه نویسی عملیاتی خود را بهتر نشان می دهد، زیرا این روش به تصمیم گیران کمک می کند تا در زمان محدود شدن منابع در دسترس، از طریق افزایش کارایی و اثر بخشی به نتایج مطلوب تری دست یابند./ص