برندگان جوایز نوبل در رشته‌های فیزیک و شیمی را آکادمی سلطنتی علوم سوئد و برنده نوبل پزشکی را موسسه کارولینسکا در استکهلم انتخاب می‌کند.

روز دوشنبه هفته جاری نیز، جهان شاهد اعلام برندگان صد و ششمین جایزه نوبل پزشکی و فیزیولوژی در سال 2015 بود که این جایزه به طور مشترک به «ویلیام سی کمپل» ایرلندی و از اساتید برجسته تحقیق در دانشگاه درو در نیوجرسی آمریکا و «ساتوشی اومورا» ژاپنی از دانشگاه کیتاساتو برای درمان بدیع عفونت ناشی از انگل کرم‌های گرد و «یویو تو» از آکادمی پزشکی سنتی چینی برای اکتشافات در جهت درمان مالاریا اهدا شد. «یویو تو» نخستین دانشمند چینی است که موفق به دریافت جایزه نوبل شده است.

برندگان نوبل امسال درمان‌هایی را توسعه داده‌اند که مسیر بهبود برخی از مرگبارترین بیماری های انگلی را متحول کرده‌اند.

ویلیام سی کمپل 85 ساله و ساتوشی اومورای 80 ساله داروی Avermectin را کشف کردند، مشتقاتی که اساسا باعث کاهش بروز بیماری کوری رودخانه‌ای و فیلاریازیس لنفاوی شده و همچنین علیه تعداد زیادی از بیماری‌های انگلی کارآمد بوده است.

«یویو تو» 85 ساله داروی Artemisinin را کشف کرد که بطور چشمگیری نرخ مرگ و میر بیماران مبتلا به مالاریا را کاهش داده است.

هر دو کشف ابزارهای قدرتمند جدیدی را برای بشریت به منظور مبارزه با این بیماری‌های ناتوان کننده که سالانه بر زندگی میلیون‌ها انسان تاثیر گذاشته ارائه کرده‌اند. پیامدهای این اکتشافات در زمینه ارتقای سلامت انسان و کاهش درد و رنج انسان‌ها بی‌اندازه هستند.

روز سه‌شنبه صد و نهمین جایزه نوبل فیزیک نیز در سال 2015 به پاس تلاشهای «تاکاگی کاجیتا» از دانشگاه توکیو در ژاپن و «آرتور بی مک‌دونالد» از دانشگاه کوئینز در کانادا برای کشف نوسانات نوترینو که نشان می‌دهد نوترینو دارای جرم است، اختصاص یافت.

این جایزه برای مشارکت حیاتی این دو دانشمند در آزمایشاتی که نشان می‌داد نوترینوها تغییر ماهیت می‌دهند، به آن‌ها اعطا شد. این دگرگونی نیازمند برخورداری نوترینوها از جرم است. این کشف، درک انسان را در مورد درونی‌ترین عملکرد ماده تغییر داده و از اهمیت بسیار زیادی در بینش بشر از جهان برخوردار است.

«تاکاکی کاجیتا» حدود سال 2000 دریافت نوترینوهای جو در مسیر خود در آشکارساز سوپر کامیوکانده در ژاپن، تغییر ماهیت می‌دهند. در همان زمان، یک گروه تحقیقاتی در کانادا به رهبری «آرتو بی مک‌دونالد» نشان دادند که نوترینوهای خورشید در مسیر خود به سمت زمین ناپدید نمی‌شوند، بلکه در زمان ورود به رصد خانه نوترینوی Sudbury یک ماهیت دیگر می‌گیرند.

این کشف منجر به یک نتیجه‌گیری گسترده شد که بر اساس آن، نوترینوها حتما از جرم برخوردارند.

برندگان صد و هفتمین جایزه نوبل شیمی نیز روز چهارشنبه به پاس خدمات «توماس لیندال» سوئدی از موسسه فرانسیس کریک و آزمایشگاه کلیر هال در انگلیس، «پل مولدریچ» آمریکایی از موسسه پزشکی هاوارد هیوز و دانشکده پزشکی دانشگاه دوک و «عزیز سانچار» ترکیه‌ای از دانشگاه کارولینای شمالی برای ارائه دانش بنیادی در مورد چگونگی عملکرد یک سلول زنده و استفاده از آن برای توسعه درمان جدید برای سرطان به آن‌ها اختصاص یافت.

آسیب دی‌ان‌ای همیشه رخ می‌دهد و دلیل این که ماده ژنتیکی انسان به شکل آشفته‌ای تجزیه نمی‌شود، این است که مجموعه‌ای از سیستم‌های مولکولی بطور دائمی به نظارت و ترمیم دی‌ان‌ای می‌پردازند. جایزه نوبل شیمی 2015 به سه محقق پیشگامی ارائه شد که چگونگی عملکرد این سیستم‌های ترمیم‌کننده را در سطح دقیق مولکولی نقشه‌برداری کرده‌اند.

توماس لیندال مکانیزم مولکولی «ترمیم برش پایه» را کشف کرده بود که بطور مداوم واپاشی دی‌ان‌ای انسان را خنثی می‌کند. عزیز سانچار به نقشه‌برداری از مکانیزم ترمیم برش نوکلئوتید پرداخت که سلول‌ها از آن برای ترمیم آسیب ناشی از پرتو فرابنفش به دی‌ان‌ای استفاده می‌کنند. پل مودریچ پل مودریچ موفق به شناسایی مکانیزم موسوم به ترمیم عدم تطابق شد که نشان داد سلول‌ها چگونه به اصلاح نقایصی می‌پردازد که در زمان تکثیر دی‌ان‌ای طی تقسیم سلولی رخ می‌دهند.

جوایز نوبل شامل یک مدال طلا، دیپلم افتخار و جایزه‌ای نقدی به ارزش هشت میلیون کرون سوئدی معادل 960 هزار دلار هستند که در روز 10 دسامبر (19 آذر) اهدا خواهند شد. البته مبلغ این جایزه بسته به شرایط می‌تواند متغیر باشد. در سال 1901 به برندگان جوایز نوبل، 150 هزار و 782 کرون سوئد اهدا شد که برابر با هفت میلیون و 731 هزار کرون در دسامبر 2007 بود. در سال 2008 نیز به برندگان مبلغ 10 میلون کرون سوئد اهدا شد./ب1

ایسنا