اتحاد خبر: برخی از مسئولان نفتی است که نشان می‌دهد ایران نزدیک 17 میلیارد دلار از کشورهای دیگر بابت فروش نفت طلبکار است. در بالاترین جایگاه فهرست طلب‌های نفتی ایران، شرکت‌های نفتی از انگلستان و امارات و پالایشگاه‌هایی از کشورهای یونان و هند قرار دارند. به گفته امیرحسین زمانی‌نیا، معاون امور بین‌الملل وزیر نفت، پالایشگاه‌های یونانی به ایران بالغ بر ٩٠٠ میلیون یورو بدهی دارند. زمانی‌نیا چگونگی بازپرداخت این بدهی‌ها را هم بیان کرده و گفته که «کارگروهی به‌منظور وصول این طلب نفتی تشکیل شده است و به‌زودی برخی مقامات یونانی برای مذاکره بر سر پرداخت این بدهی به تهران می‌آیند.»

  این در شرایطی است که یونان هم‌اکنون در بدترین شرایط اقتصادی سال‌های اخیر خود به سر می‌برد و خود بدهی‌های سنگینی را به اتحادیه اروپا دارد؛ شرایطی که پرداخت بدهی نفتی به ایران را مشکل‌تر می‌سازد. اخیرا برخی از کارشناسان با ارائه پیشنهادی به وزارت نفت، خواستار صدور مجوز از سوی مجلس و دولت برای خرید سهام پالایشگاه‌های بدهکار اروپایی شدند و تاکید می‌کنند: «در صورت لغو تحریم‌ها، ایران با خرید پالایشگاه‌ها تقاضا برای نفت خود را تضمین می‌کند.»

  بدهی 3/ 2 میلیارد دلاری شل
اروپایی‌ها هنوز هم درصدر بدهکاران پول نفت ایران هستند. بنا بر اطلاعاتی که «مهر» منتشر کرده، شرکت انگلیسی «شل» بالاترین میزان بدهی‌های نفتی به ایران را دارد. رقم این بدهی حدود 3/2 میلیارد دلار برآورد می‌شود. چندی پیش فیلیپ هاموند، وزیر امور خارجه انگلیس به بهانه بازگشایی سفارت این کشور در تهران به ایران سفر کرد تا دور تازه‌ای از مذاکرات اقتصادی ایران و بریتانیا هم شکل بگیرد. مذاکراتی که به حضور نمایندگانی از شرکت شل در وزارت نفت انجامید. گفته می‌شود یکی از محورهای این مذاکرات، چگونگی بازپرداخت 3/2 میلیارد دلار بدهی این شرکت به ایران بوده است. اما تاکنون گزارشی از نتایج این نشست به رسانه‌ها ارائه نشده است.

  بدهی ایتالیایی‌ها
گزارش شده برخی از پالایشگاه‌های ایتالیایی هم در فهرست بدهکاران نفتی ایران قرار دارند و حجم بدهی‌های نفتی پالایشگاه‌های ایتالیایی حدود ۷۰۰ میلیون دلار برآورد می‌شود. البته مسئولان وزارت نفت از اعلام جزئیات بدهی ایتالیایی‌ها به رسانه‌ها خودداری می‌کنند. اما اردیبهشت امسال سیدمحسن قمصری، مدیر امور بین‌الملل شرکت ملی نفت ایران بدهی بزرگ نفتی پالایشگاه‌های ایتالیایی به ایران را تایید کرده بود.
رکن‌الدین جوادی، مدیرعامل شرکت ملی نفت درباره حجم طلب‌های نفتی ایران از شرکت‌ها و پالایشگاه‌های خارجی در شرایط تحریم، اعلام کرده است: «آمار دقیق طلب نفتی ایران را باید بانک مرکزی ارائه کند اما پولی که شرکت ملی نفت ایران از بابت نفت فروخته‌ شده در خارج کشور دارد، کمتر از پنج ‌میلیارد دلار است.»
معاون وزیر نفت با تاکید بر اینکه حدود ۶۰‌ درصد این طلب نفتی مربوط به شرکت‌ها و کشورهای اروپایی است، تصریح کرده است: «مابقی این طلب هم مربوط به شرکت‌ها و کشورهای آسیایی است.»
به گفته این مقام مسئول، این ارقام، جدا از پولی است که بانک مرکزی در خارج از کشور دارد یا در کشورهایی همچون چین و هند سپرده‌گذاری کرده است.

  هندی‌ها در صدر
این در حالی است که براساس اطلاعات ارائه‌شده توسط مسئولان بانک مرکزی و شرکت ملی نفت ایران، پس از پالایشگاه‌های نفت یونان، شرکت انگلیسی و هلندی شل، بریتیش پترولیوم انگلیس، شرکت‌های پتروشیمی کره جنوبی، در کنار برخی از پالایشگاه‌های هند همچون ویدش و منگالور و پالایشگرهای چینی در صدر بزرگ‌ترین بدهکاران نفتی ایران در شرایط تحریم قرار گرفته‌اند.
گزارش «نیرمالا سیثارامان» وزیر تجارت هند در پارلمان این کشور نشان می‌دهد طلب نفتی ایران از پالایشگرهای هندی به ۸/۸ میلیارد دلار رسیده و این در حالی است که ایران حدود 8/ 2 میلیارد دلار هم از شرکت انگلیسی - هلندی شل طلب نفتی دارد. از سوی دیگر، بیژن زنگنه وزیر نفت فروردین امسال در جمع خبرنگاران، حجم طلب نفتی ایران از پالایشگرهای هندی را حدود هفت میلیارد دلار اعلام کرده بود؛ رقمی که اندکی پایین‌تر از رقم اعلام‌شده از سوی هندی‌هاست. هرچند دهلی‌نو خرید نفت خود از تهران را تحت‌فشار تحریم‌ها کاهش داده، هند همچنان بزرگ‌ترین مشتری نفت ایران پس از چین است. پالایشگاه‌های هندی مجموعا بیش از نصف پول نفتی را که از فوریه 2013 از ایران خریداری کرده‌اند، به این کشور بدهکارند. در فوریه 2013 مسیر پرداخت پول نفت ایران از طریق هالک بانک ترکیه بسته شد. براساس توافق موقت هسته‌ای که در نوامبر 2013 منعقد شد، بخشی از دارایی‌های بلوکه‌شده ایران از سوی خریداران آسیایی ازجمله هند آزاد شده است.

  بدهی گازی «بی‌پی»
در همین حال، در کنار شرکت شل، بریتیش پترولیوم انگلیس هم در جایگاه دومین بدهکار گازی ایران قرار دارد، به‌طوری‌که با وجود ازسرگیری تولید گاز از میدان مشترک رهوم در دریای شمال از سال گذشته میلادی اما منابع مالی متعلق به شرکت ملی نفت ایران از محل استخراج گاز از این میدان با دستور مستقیم دولت انگلیس تا اطلاع ثانوی توسط شرکت بریتیش پترولیوم در حسابی بلوکه شده است.
با این وجود تاکنون مذاکرات مستقیمی بین ایران و بریتیش پترولیوم انگلیس برای وصول بدهی‌های گازی انجام نشده است و حتی نمایندگان این شرکت نفتی اروپایی برخلاف شرکت شل، به همراه وزیر امور خارجه انگلیس به تهران سفر نکردند.

  بدهی نفتی اماراتی‌ها
بین بدهکاران نفتی ایران به نظر می‌رسد پرونده فروش میعانات گازی ایران به یک شرکت اماراتی هم دارای «پیچیدگی‌های خاصی» است، به‌طوری‌که تاکنون چندین دستگاه نظارتی و بازرسی نسبت به آن واکنش نشان داده و حتی موضوع در ستاد هماهنگی مبارزه با مفاسد اقتصادی مورد بحث و بررسی قرار گرفته است.
در همین حال، مسئولان شرکت ملی نفت ایران، حجم این بدهی را در فهرست بدهی‌های خود نمی‌آورند و دلیل آن را تسویه‌حساب بانک مرکزی با شرکت نفت اعلام می‌کنند.
البته اکبر سهیلی‌پور، رئیس سازمان حسابرسی هم هفته جاری درباره جزئیات این بدهی نفتی، گفته است: «بدهی 3/ 5 میلیارد دلاری نفتی شرکت اماراتی به نام «اینوک» در دفاتر دولتی به ثبت رسیده است و مدیران این شرکت می‌گویند که به دلیل تحریم‌ها نمی‌توانند بدهی ایران را پرداخت کنند.»

 

آمادگی هندی‌ها برای بازپرداخت 700 میلیون دلاری
همزمان با تحولات اخیر در حوزه بازپس‌گیری پول نفت فروخته‌شده ایران که با تکاپوی وزارت نفت بالا گرفته است؛ «رویترز» گزارش داده به پالایشگاه‌های هندی گفته‌شده 700 میلیون دلار پول در یونایتد کامرشال بانک سپرده‌گذاری کنند و آماده بازپرداخت قسط اول بدهی‌های نفتی ایران باشند. به گفته منابع آگاه هندی پالایشگاه‌های اسار اویل، مانگالور، ایندین اویل، هندوستان پترولیوم و ای‌پی‌سی‌ال میتال انرژی مجموعا بیش از 6/6 میلیارد دلار به ایران بدهکارند و 700 میلیون دلار قسط اول براساس نسبت بدهی این شرکت‌ها توسط آنان تقبل خواهد شد.» شرکت‌های هندی 45 درصد پول نفت ایران را در حسابی به روپیه نزد یونایتد کامرشال بانک ذخیره کرده‌اند و ایران می‌تواند از این پول برای خرید کالاهای غیرتحریمی نظیر مواد غذایی و دارو استفاده کند./ب1

تیک