مسعود رضایی منفرد، مدیر پایگاه میراث جهانی تخت جمشید می‌گوید که در چند سال گذشته فرونشست زمین در "اکثر نقاط ایران"، از جمله در اطراف مجموعه جهانی تخت جمشید، نقش رستم و برخی از روستاهای دشت مرودشت رخ داده است:

"این پدیده ناشی از وقوع خشکسالی‌های پی‌درپی و برداشت بی‌رویه از منابع آب زیرزمینی است و متأسفانه شدت این بحران به حدی است که علاوه بر آسیب به طبیعت منطقه، ممکن است به زیرساخت‌ها و تأسیسات زیربنایی فارس نیز آسیب برساند."

"این فرو چاله‌ها می‌تواند برای مجموعه جهانی تخت جمشید، نقش رستم و برخی روستاهای مجاور این یادمان‌های تاریخی عواقبی داشته باشد از این‌ رو باید هرچه سریع‌تر تدابیر لازم اتخاذ شود."

به گفته رضایی منفرد "تغییر و اصلاح الگوی کشت در این منطقه ضروری ترین اقدام" برای توقف فرونشست زمین در منطقه است و باید با همکاری تمام نهادها، "تغییر الگوی کشت، کنتور گذاری، عدم کاشت برنج در منطقه و پرداخت هزینه‌های کشت به کشاورزان صورت بگیرد".

شهرام رهبر، مدیر داخلی مجموعه جهانی تخت جمشید می‌گوید که فرونشست زمین‌های اطراف مجموعه جهانی تخت جمشید و نقش رستم از حدود سال ۸۷ مشاهده شده و از آن زمان تا به حال به سمت روستاهای اطراف گسترش پیدا کرده است:

"کارشناسان زمین‌شناسی بر این باور هستند که علت وجود این موضوع برداشت بی‌رویه آب از منابع زیرزمینی است، درحالی‌که درگذشته عمق چاه‌ها در این منطقه شش متر بوده اما هم‌اکنون عمق چاه‌های این منطقه به ۲۹۰ متر رسیده است."

سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی منطقه جنوب (مرکز شیراز) هم تحقیقاتی را در این زمینه آغاز کرده است که نشان داده "برداشت بی‌رویه" از آبهای زیر زمینی علت این فرونشست است.

طهمورث یوسفی رئیس این سازمان، وضعیت را "نگران‌کننده" خوانده است و خواستار اقدام "هر چه سریع‌تر" شده است.

بحران آب یکی از جدی‌ترین مسائل زیست‌محیطی ایران است و کارشناسان، کشاورزی سنتی و ناکارآمد را یکی از مهمترین علل بحران می‌دانند.

بیش از ۵۰ درصد از آب شیرین مورد نیاز ایران از منابع زیر زمینی تامین می‌شود، به همین دلیل سفره‌های آب زیرزمینی در ایران به سرعت در حال تخلیه شدن است و کاهش میزان بارندگی در چند سال اخیر هم مزید بر علت شده است.

به گفته عیسی کلانتری، وزیر پیشین کشاورزی ایران، در این کشور سالانه ۵۸ میلیارد متر مکعب از آب‌های زیرزمینی تجدیدناپذیر برداشت می‌شود.

سازمان محیط زیست سرعت برداشت آب از زمین را در ایران، سه برابر استاندارد جهانی تخمین می‌زند و گزارش کرده که این برداشت بی‌رویه باعث شده ۲۹۷ دشت از ۶۰۰ دشت ایران خشک شوند.

بیشتر منابع زیرزمینی آب را کشاورزی مصرف می‌کند (۹۰ درصد) در حالیکه مصرف خانگی هشت و مصرف صنعتی فقط دو درصد است.

این در حالیست که فقط ده درصد تولید ناخالص ملی ایران را کشاورزی تشکیل می‌دهد و حدود ۱۷ درصد نیروی کار کشور در این بخش اشتغال دارند./ب1

تیک