1953 - روزي كه دكتر مصدق و يارانش بازداشت شدند

20 اوت 1953 يك روز پس از براندازي 28 مرداد 1332، دكتر مصدق و چند تن از يارانش از جمله دكتر صديقي و دكتر شايگان در خانه اي در خيابان كاخ دستگير و زنداني شدند. آنان عصر 28 مرداد هنگامي كه خانه دكتر مصدق زير گلوله بود از راه ديوار خانه خارج شده بودند.


در همين روز بسياري از مقامات و هواداران دكتر مصدق دستگير و به افسراني كه در عمليات براندازي شركت كرده بودند يك درجه ترفيعي داده شد. دسته هاي شعار دهنده بر ضد دكتر مصدق در روز 28 مرداد روزي كه با آرامش و مطابق معمول آغاز شده بود 200- 300 نفري بودند كه عمدتا با كاميون حركت مي كردند، ولي ماموران انتظامي حاضر به جلوگيري از آنان نمي شدند و مانعي بر سر راهشان نبود. در آن روز ظرف چند ساعت سه بار روساي شهرباني كل تغيير يافته بودند و .... دكتر مصدق تا آخرين لحظه باور نمي كرد كه تغيير دولت او با اين عمليات ظاهرا كوچك عملي باشد. طبق مندرجات صفحه 341 خاطرات دكتر مصدق، وي رجال كشور و مقامات ارشد (آن زمان) را سه گروه مي دانست: يك گروه را مخلوق سياست خارجيان معرفي مي كرد كه با نظر خارجي وارد كار مي شوند و مصالح خود را با مصالح خارجي توام مي كنند و آنجا كه براي خارجي نفعي نباشد، آنان نفعي ندارند و ... و دو دسته ديگر رجال و مقامات خيرخواه وطن و هموطنان هستند، منتها شماري از آنان خيرخواه غير مبارز هستند كه براي سربلندي، استقلال و آزادي عمل كشور و پيشرفت آن بايد گروه اول را به حداقل و "صفر" رساند و خيرخواهان غيرفعال را تشويق و دلگرم به فعال شدن كرد و ....
   

1347 - انقلاب دانشگاهي در ايران به دست پروفسور رضا

شوراي دانشگاه تهران 29 امُرداد 1347 پروفسور فضل الله رضا از دانشمندان طراز اول رياضيات و الكترونيك جهان را به رياست دانشگاه تهران انتخاب و با اين انتخاب، دگرگوني و تحوِل در تعليمات عالي ايران آغاز شد. پروفسور رضا كه يكم ژانويه 1915 (11 ديماه 1293) در رشت به دنيا آمده است قبلا استاد دانشگاههاي آمريكا و كانادا و نيز رئيس دانشگاه صنعتي شريف بود. رضا كه از اصحاب اينفورميشن ثياري (تئوري انفرماسيون) است و از طريق محاسبات رياضي معروف به «تقريب» به اكتشافات فضايي و مهنوردي كمك بسيار كرده است از دانشگاههاي كلمبيا و نيويورك دكترا گرفته است. وي كه در عين حال يك شاعر، اديب و فيلسوف است در سمت رئيس دانشگاه تهران انحصار تدريس در دانشگاه در دست گروهي مشخص را شكست و استخدام دانش آموختگان ايراني براي تدريس و احراز سمت دانشياري و استادي را آزاد و درهاي دانشكده هاي به روي دانش آموختگاني كه داراي شغلهاي ديگر بودند در ساعات فراغت باز كرد كه اين كار او به عنوان يك انقلاب دانشگاهي وارد تاريخ آموزش و پرورش ايران شده است.

مطبوعات تهران بويژه روزنامه اطلاعات صفحات فيچر خودرا تحت عناويني ازجمله «خون تازه در رگهاي دانشگاه» به اين تحول بزرگ اختصاص داده و عکسهاي استادان جديد را منتشر کرده بودند. رضا همچنين برنامه هاي درسي و ضوابط تحصيلي را اصلاح كرد و با كشورهاي پيشرفته منطبق ساخت، آزمايشگاههاي دانشكده ها و كتابخانه هاي پژوهشي را نوسازي و تاليف كتابهاي درسي و امر تحقيق را تشويق و رونق داد. رضا دكتر محمدحسن گنجي استاد جغرافيا و پدر هواشناسي ايران را معاون دانشگاه تهران كرد. دكتر گنجي همان ناسيوناليست ايراني است كه دستور داده بود به روزنامه هايي كه درياي مازندران را درياي خزر بنويسند گزارش هوا (پيش بيني هواشناسي) ندهند زيراكه چنين قومي كه مهاجر موقت بودند ديگر در اطراف درياي مازندران وجود ندارد و بكاربردن اين واژه جز خدمت به بيگانه چيز ديگري نمي تواند باشد.
   

پروفسور رضا بعدا نماينده ايران در يونسكو شد و چون استاد دانشگاه مكگيل كاناداMcGill University (واقع در شهر Montreal ایالت Quebec) بود خواست كه اورا سفير ايران در اين كشور كنند و گويا هنوز به تدريس در كانادا ادامه مي دهد. رضا از علاقه مندان كانادا است. دانشگاه مکگیل که در سال 1821 تاسیس شده است از دانشگاههای ردیف اول جهان است که یک پنجم دانشجویان آن را خارجیان تشکیل می دهند.

1940 - سالروز ترور تروتسكي صاحب فرضيه "دائمي بودن يک انقلاب"

بيستم اوت مصادف با ترور "لئون تروتسكي" در سال 1940 در كشور مكزيك است كه پاره اي از مورخان آن را توطئه استالين نوشته اند. "تروتسكي" كه با ضربات تيشه ويژه شكستن يخ كشته شد از رهبران انقلاب بلشويكي سال 1917 روسيه معتقد به جهاني شدن سوسياليسم آن هم از نوع خالص بود و بر اين اساس، فرضيه "انقلاب دائم (دائمي بودن يک انقلاب)" را مطرح ساخته بود تا سوسياليسم شكست نخورد. ايجاد ارتش سرخ از ابتكارات تروتسكي بود و خود وي سالها بر اين نيرو رياست داشت. تروتسكي پس از فوت لنين، با استالين كه مخالف صدور انقلاب سوسياليستي به ساير نقاط جهان بود و مي گفت كه اتباع هر كشور خودشان رسالت انقلاب دارند و ربطي به ما ندارد دشمني مي كرد و همين وضعيت باعث تبعيد او از شوروي شد و چون جز تركيه كشور ديگري او را نپذيرفت مدتي در اينجا بود و بالاخره ساكن كشور مكزيك شد و در آنجا كتابهاي متعدد تاليف كرد. وي روزنامه نگار و نام اصلي اش "داويدوويچ" بود كه پس از فرار از زندان تزار در سال 1902 با يك گذرنامه جعلي به نام تروتسكي به لندن رفت و از آن پس اين نام را براي خود حفظ كرده بود. وي در لندن با همكاري لنين نشريه "جرقه" را منتشر مي كرد.


1955 - بپاخيزي الجزايري ها و مراكشي ها بر ضد استعمار فرانسه به اوج خود رسيد و نيروهاي فرانسه در اين روز صدها معترض و بعضا مسلح الجزايري را كشتند. الجزايري ها و مراكشي ها در جريان بپاخيزي خود به موسسات و مساكن اروپاييان حمله مي بردند و تخريب مي كردند.

1968 - تهاجم ارتش پيمان ورشو به چكسلواكي و اشغال اين كشور

در سال‏هاي اوليه زمام‏داري لئونيد بِرِژْنِف بر اتحاد جماهير شوروي، تغيير و تحولاتي در كشور چكسلواكي تحت رهبري الكساندر دوبچك ايجاد شد. شتاب تحولات در چكسلواكي و فاصله گرفتن اين كشورِ بلوك شرق از ساير كشورهاي كمونيستي، باعث نگراني سران كِرِمْلين از اوضاع چكسلواكي گرديد. از اين رو طي دو كنفرانس با حضور رهبران پنج كشور عضو پيمان ورشو، از چكسلواكي خواسته شد تا ضمن قبول اصل تساوي حقوق احزاب كمونيستْ، از آرمان‏هاي سوسياليستي بلوك شرق دفاع كند. اما دوبچك تغيير زيادي در خط مشي خود نداد. از آن سو آزادي رفت و آمد بين چكسلواكي و كشورهاي غربي و گزارش‏هايى كه در مطبوعات غرب از حركت چكسلواكي در طريق آزادي منتشر مي‏شد بر نگراني‏هاي رهبران شوروي از مسير تحولات اين كشور افزود. در اين هنگام گزارش رسيد كه صدها مامور سازمان جاسوسي امريكا، سيا و ساير سازمان‏هاي جاسوسي غرب در چكسلواكي مشغول فعاليت هستند و اگر براي تغيير مسير اوضاع در اين كشور اقدام جدي و فوري به عمل نيايد، چكسلواكي از دست خواهد رفت و كشورهاي ديگر اروپاي شرقي را نيز به دنبال خود خواهد كشاند.


از اين رو، تصميم به مداخله نظامي و مسلحانه در چكسلواكي در 18 اوت 1968م اتخاذ شد و به چهار كشور ديگر عضو پيمان ورشو شامل لهستان، مجارستان، بلغارستان و آلمان شرقي كه از دستورات مسكو پيروي مي‏كردند ابلاغ گرديد. در نهايت، 24 لشكر از نيروهاي پيمان ورشو در شامگاه روز بيستم اوت 1968م وارد خاك چكسلواكي شدند و بدون برخورد با مقاومتي به طرف پايتخت پيشروي كردند. دوبچك كه غافل‏گير شده بود و مقاومت در برابر نيروهاي پيمان ورشو را بي‏فايده مي‏دانست از نيروهاي مسلح چكسلواكي خواست كه از مقاومت در برابر متجاوزين خودداري كنند. دنياي غرب همچنان كه چكسلواكي را در آغاز جنگ جهاني دوم، در برابر آلمان تنها گذاشته بود، در اينجا هم جز صدور چند اعلاميه و اعتراض لفظي كاري نكرد، زيرا چكسلواكي به موجب تعهدات پيمان يالتا، منطقه تحت نفوذ شوروي به شمار مي‏رفت. بِرِژنف نيز تجاوز نيروهاي پيمان ورشو به چكسلواكي را اين‏گونه توجيه كرد كه هرگاه دست‏آوردهاي سوسياليسم در يك كشور سوسياليستي به خطر بيفتد، كشورهاي ديگر سوسياليست براي حفظ و حراست از آن، مسئوليت مشترك دارند. اين نظريه بعدها به عنوان دكترين بِرژنِف يا اصل حاكميت محدود نيز شهرت يافت. بِرژنِف در همان روزهاي اول اشغال چكسلواكي، دستور ربودن الكساندر دوبچك را صادر كرد و پس از مذاكراتي با وي در مسكو، او را بر سر كار قبلي خود نهاد. اما اين امر حيله‏اي بود كه بِرژنِف براي آرام كردن اوضاع به كار بُرد. در هفدهم آوريل 1969م، دوبچك از سمت دبيركلي حزب كمونيست بركنار شد و دولت مطيع مسكو بر سر كار آمد.

بنیامین هریسون

هوارد فیلیپس لاوکرفت

راجیو گاندی

دمی لواتو

فریدریش ویلهلم یوزف شلینگ

پل الریخ

آدولف فون بایر /ص