کامران دشتی*

این شعر را که می خوانم جدا از معنی عوام گرایانه ای مثل "بی وفایی روزگار" یا تعبیر فاخری که این روزها به هر بهانه ای می شنویم ، یعنی همان"تنهایی انسان معاصر"، من را به یاد وضعیت هنرمندان شهرم می اندازد. هنرمندی که اگر خودش از خودش حمایت نکند کلمه "خلاص" کلمه ی مناسبی برای توصیف سرنوشت هنری اوست که البته بی ارتباط به هردو تعبیر یاد شده نیست. او شدیدا احساس تنهایی می کند چون نه آن قدر شناخته شده است که ابزاری برای بهره برداری تبلغاتی شود و به این بهانه از او حمایتی صورت گیرد و نه نمایشگاهش آن قدر شلوغ است که جایی برای شعارهای پوپولیستی باشد و برای به دست گرفتن میکروفون نوبت نباشد. آن جا مکانی است خلوت که هرچند گاهی تعدادی از در آن وارد می شوند، به تابلو ها نگاه می کنند و گاهی می اندیشند. آری نمایشگاه او جایی برای دیدن و اندیشیدن است جای بازی نور و رنگ و سایه و حرکت قلم، جایی که یک اثر حجم در چشم مخاطب زل می زند و می خواهد چیزی بگوید. گروهی چند شی بی جان را می بینند و گروهی چند موجود زنده را که با زبان اشاره در حال انتقال مفهومند. مفهومی که اگر هنرمند نمی خواست در یک قالب غیر کلامی بیان کند مجبور بود به جای هنرمند بودن شغل دیگری انتخاب می کرد، راه را برای پرورش درک افراد جامعه اش می بست و ذهن جامعه را در جهت استخراج مفاهیم عمیق از فرم یک اثر هنری نرمش نمی داد. بهانه ی نوشتن این یادداشت را نمایشگاهی به دستم داد که این روزها در برازجان دایر است. نمایشگاهی از آثار هنرهای تجسمی تحت عنوان "گروه هشت". فارغ از مسائل فنی و بررسی آثار از زاویه منتقدانه و بررسی نقاط قوت و ضعف آثار حاضر در نمایشگاه. این حرکت گروهی که از سوی هنرمندان جوان شهرمان صورت گرفته را باید بستاییم و زمینه را برای نمایشگاه های این چنینی فراهم آوریم که فعالیت های گروهی به ویژه در زمینه فرهنگ و هنر را بیشتر شاهد باشیم. ممکن است جملات مشابه این جملات را در وصف حرکت فرهنگی صورت گرفته این روزها زیاد شنیده باشیم ولی این تحسین از جنس دیگر و با دلیل دیگریست.

از دوستی فعال در زمینه هنر شنیدم که مخارج برپایی این نمایشگاه را خود هنرمندان صاحب اثر تامین کرده اند. خطاب به شما عزیز "گروه هشت"ی می نویسیم. نمی دانم به انتخاب خودت با وجود این که اطمینان داری درآمدی از این نمایشگاه عایدت نمی شود هزینه برپایی نمایشگاه را تامین کرده ای یا عدم حمایت از سوی نهادها سبب شده است. ولی از این که هزینه درمان جامعه ات را پرداخت می کنی از تو سپاسگزارم. هنر ممکن است مشکلات جامعه را در بازه ی زمانی کوتاه حل نکند ولی آهسته و پیوسته جامعه ی بیمار را ریشه ای درمان می کند. ولی چون این تاثیر در زمان مسئولیت اشخاص مشخص میسر نیست کسی هنر تو را نمی بیند چون اصولا خیلی ها کاشتن برای خوردن آیندگان را نیاموخته اند. برای همین است که باید ساعت ها دلیل و برهان آورد و مقاله و یادداشت نوشت و گلایه کرد تا به همان خیلی ها فهماند که سینما، گالری و پلاتو مکانی برای بازی و تفریح نیست، بلکه درمانگاه جامعه ایست که سخت بیمار است حتی اگر روز افتتاح نمایشگاه برای گرفتن چند عکس یادگاری در نمایشگاهت حضور پیدا کنند. از اینکه تلاش می کنی آمار بازدید از آثار هنریت نسبت به بازدید مجازات یک انسان در ملاء عام بیشتر شود سپاسگزارم، این یکی از بیماری هایست که هزینه ی درمانش را تو می دهی ولی نمی دانم تلاشت چقدر برای درمان این سرطان اثربخش باشد. شاید با خود بیاندیشید ممکن است به دلیل عدم توجیه اقتصادی حمایت از آثار هنری میسر نباشد یا بودجه ای آن چنانی برای چنین حرکاتی در نظر گرفته نشده باشد، باید برایت بگویم که  نمی دانم اگر رقم دستمزد عوامل اجرایی یکی از همایشهای کلان به اصطلاح فرهنگی را ببینی چه عکس العملی نشان خواهی داد اما می توانم حدس بزنم با آن رقم در طول سال چند نمایشگاه می توانی دایر کنی. حتما می شود با فرمایشی کردن نمایشگاه هنرهای تجسمی، فیلم و تئاتر و ...، و انتخاب موضوعی خاص علاوه بر بازگشت هزینه های صورت گرفته از آن حتی درآمد نیز کسب کرد ولی از این جهت که موضوع  نمایشگاهت و نگاهت به هنر را نمی فروشی و یادآور می شوی که آزادگی در ذات هنر است قابل ستایش هستی. هنگام رسیدن به سطرهای آخر یادداشت بر می گردم و از ابتدا می خوانمش به دنبال یک غلط املایی یا جای خالی یک کلمه، ولی آن چه ذهن خودم را نیز مشغول می کند مواجهه با انبوهی از گلایه و اندوه است. حتی به بهانه ی یک اتفاق خوب. «مو که افسرده حالُم چون ننالُم؟»/ج

* عکاس