اتحادخبر: نقد و انتقاد سازنده و تاثیر گذار یکی از مسوولیت های ذاتی اهالی قلم در هر جامعه است ، آنها می توانند با تک تک واژه ها وجدان جامعه را بیدار و با آگاهی بخشی و بصیرت ؛ مسوولان را متوجه آسیب ها و مشکلات موجود کنند تا در مسیر پیشگیری و اصلاح گامهای موثرتری بردارند.

چهاردهم تیرماه فرصتی است برای قدردانی از اهالی قلم ، قشری فرهیخته که با تحمل مرارت های بسیارو با ارائه مطالب پر محتوا علاوه بر بصیرت بخشی به مردم و آگاه سازی آنان از فراز و نشیب های روزگار، همواره ارائه دهنده راهکارهای مفید برای حل مشکلات جامعه بوده اند .
چهاردهم تیر ماه به پیشنهاد انجمن قلم ایران و تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی ، به عنوان 'روز قلم ' در تقویم رسمی جمهوری اسلامی ایران نامگذاری شده است، گرامیداشت این روزفرصتی برای تقدیر از اصحاب فکر ، اندیشه و فرهیختگان جامعه است و همچنین فرصتی برای توجه دادن افکار مردم و مسوولان به اهمیت تولید فکر و محتوا و توجه به کتاب است .
صاحبان قلم و نویسندگان در هر جامعه ای چون چراغ راه ، انسان را از رفتن در مسیر بیراهه باز می دارند و با تولید اندیشه به ارتقا آن جامعه کمک می کنند .
قلم در طول تاریخ بشریت،زبان دوم انسان بوده که به یاری آن تلخی ها و شیرینی های عبرت آموزی در برگ برگ کتاب تاریخ بشریت ماندگار است ،کسی که قلم بدست می گیرد همواره مسوول آنچه می نگارد است ، گاه نوشته ای کوتاه، تخریب فرد، گروه یا جامعه ای را بدنبال دارد و گاه با نقدی سازنده ، دلسوزانه ومنصفانه جامعه را از حرکت به سمت سراشیبی باز می دارد در اینجاست که می توان به اهمیت قلم و تفکرنویسنده پی برد.
اهمیت و قداست قلم به اندازه ای است که در کتاب آسمانی نیز بدان سوگند یاد شده است ، قرآن در این زمینه می فرماید ' ن و القلم و مایسطرون' ، این اهمیت دادن به اهالی فکر و اندیشه قداست آن را گوشزد می کند تا بدانند چگونه از آن در مسیر حرکت بشریت به سمت پیشرفت و کمال بهره بگیرند .
نامگذاری 14 تیر ماه به نام قلم با فرهنگ این سرزمین نیز بی ارتباط نیست به گونه ای که ابوریحان بیرونی در کتاب 'آثار الباقیه' نیز آورده است که چهاردهمین روز از تیر ماه را ایرانیان باستان، روز تیر(عطارد) می نامیدند، سیاره تیر یا همان عطارد، در فرهنگ ادب پارسی، کاتب و نویسنده ستارگان است.
مسوولان فرهنگی کشور سالهاست که برای پاسداشت از زحمات اهالی قلم برنامه های متنوعی برگزار می کنند اما خوب است بدانیم تکریم از این افراد را نباید تنها به یک روز و یک جشن خاص محدود کرد ، قطعا این مسوولان هدفی والاتر، که ایجاد انگیزه برای صاحبان خرد و اندیشه در تولید آثار ارزشمند است را دنبال می کنند .
برپایی این روز شاید یاد آوری دوباره ای برای مسوولان باشد تا در جهت بهبود وضعیت معیشت صاحبان خرد و اندیشه ،بیشتر بکوشند و بسترهای لازم را برای تولید فکر این قشر فرهیخته جامعه فراهم کنند.
محقق و پژوهشگر معاصر فرا رسیدن روز قلم را فرصتی برای تجلیل از زحمات آنان عنوان کرد و افزود : نظامی گنجوی نیز در ارزش جایگاه قلم اینگونه سروده است که :
جنبش اول که قلم برگرفت
حرف نخستین ز سخن درگرفت
پرده خلوت چو برانداختند
جلوت اول به سخن ساختند
رضا اسماعیلی با یاد آوری اینکه در سوره قلم در قرآن نیز بدان قسم یاد شده است گفت : در حدیثی از امام صادق (ع) نیز آمده است ' مداد العلما افضل من دما الشهدا' که نشان می دهد قلم دانشمندان از اهمیت والایی برخوردار است .
استاد زبان و ادبیات فارسی ،قلم را انسان ساز و جامعه ساز عنوان کرد و به سخنی از امام راحل در این زمینه اشاره کرد وی گفت : ایشان نیز در اهمیت قلم اظهار داشتند که شهدا را قلم ها می سازند و قلم ها شهید پرورند .
وی رسالت اهالی قلم را رسالتی پیامبر گونه در راستای تعلیم و تربیت برشمرد و گفت: بیان حقایق و بیدارگری از وظایف اهل قلم است ، اندیشمندان با استفاده از قلم، نسل بشر را تربیت کرده و در مسیر انسان سازی برده اند ، آنها همواره در ساختن جامعه ای سرشار از زیبایی ها و خوبی و عاری از پلشتی ها و رذایل تلاش های بسیاری کرده اند .
این شاعر معاصر با بیان اینکه می توان با قلم سیمای یک جامعه را به تصویر کشید گفت : اگر اهالی قلم نتوانند بدرستی به رسالت خود عمل کنند میدان برای قدرت های جهانخوار و استعمارگر برای به استثمار کشیدن بشریت فراهم می شود تا با استفاده از زور ، قدرت ودروغ پردازی ها، کرامات انسانی را در مسیر اهداف جاه طلبانه خود لگد مال سازند.
وی وظایف مهم اهل قلم را بیدارگری ، روشنگری ،بصیرت افزایی ، دعوت به وحدت ، حق پرستی ، ترویج و انتشار درستی ها ، زیبایی ها ، فضایل اخلاقی و انسانی و نشان دادن نقاط ضعف و قوت جامعه دانست .
دبیر یازدهمین دوره جشنواره قلم زرین در سال 91 ،یکی از مسوولیت های خطیر اهالی قلم را کالبد شکافی ، آسیب شناسی و انتقاد عنوان کرد و افزود : این قشر نارسایی ها ، کاستی ها ، زشتی ها را در جامعه می بینند و باید با استفاده از بیان ، قلم رسا و گویای خود به نقد منصفانه پرداخته و بیدارگری کنند ،اهالی قلم نقاط قوت و زیبایی ها را هم باید ببینند و در تقویت آنها کوشا باشند .
وی با بیان اینکه ممکن است در مقابل نقد ها موضعگیری هایی هم صورت بگیرد افزود : اهالی قلم وجدان بیدار جامعه هستند ، آنها با دیدن مسائل و مشکلات و پرداختن به آن باید مسوولان را متوجه آسیب ها کنند تا بتوانند در رفع هر چه بهتر آن بکوشند ، نقد سازنده نوعی پیشگیری و اصلاح در جامعه است .
اسماعیلی با تاکید بر اینکه روحیه نقد پذیری در جامعه به ویژه مسوولان باید افزایش یابد گفت : اگر ظرفیت نقد پذیری نباشد جامعه به سمت اصلاح نمی رود ، کاری کنیم تا بستر و امنیت لازم برای ارائه نقدهای سازنده در جامعه و به منظور اصلاح هر چه بیشتر فراهم شود .
این استاد دانشگاه با ابراز خرسندی از اینکه سعه صدر در مسوولان کشور برای پذیرش نقد وجود دارد افزود : نباید افراد منتقد دچار تنگنا شوند ، آنها باید بتوانند انتقادات دلسوزانه خود را به راحتی مطرح کنند، در جامعه ای که فضای ارائه آرا و نظرات مختلف وجود نداشته باشد آن جامعه دچار آسیب خواهد شد .
وی ایجاد بستر مناسب برای ارائه نظرات و آرا سازنده و تعامل اهالی قلم با مسوولان را سبب طراوات و بالندگی جامعه عنوان کرد .
اسماعیلی اهالی قلم را افرادی نجیب ، قانع و دارای مناعت طبع دانست و از برخی نگاه ها به حوزه فرهنگ انتقاد کرد و گفت : به آن اندازه که به ستارگان سینما و عرصه ورزش توجه می شود اهالی فرهنگ از نگاه مهربانانه ای برخوردار نیستند .
وی با بیان اینکه برخی از اهالی قلم از وضعیت معیشتی خوبی برخوردار نیستند خواستار توجه بیشتر مسوولان فرهنگ به وضعیت بیمه و معیشت این قشر شد.
وی یکی از راه های حمایت از اهالی قلم را سامان یافتن سیستم توزیع آثار نویسندگان ، ایجاد صنفی برای رسیدگی به مشکلات و توجه به وضعیت معیشتی آنان عنوان کرد.
14 تیرماه در تقویم کشور به نام روز قلم نامگذاری شده است./ص
مریم زباندان خبرنگار ایرنا