اتحادخبر:روزنامه ایران در صفحه گزارش نوشت: یک روز گرم تابستان، باغ وحش ارم؛ هواگرم تر ازآن چیزی است که انتظارش می رود به حدی که حیوانات از پرنده و چرنده و جونده گرفته تا فیل و گربه سانان همه زیر سایه پناه گرفته اند، حالی هم ندارند مثل صبح اول وقت سرو صدایی یا حرکتی و غرشی کنند ولی این سوی قفس ها غلغله است.

به گزارش اتحاد خبر، روز شنبه سیزدهم تیر 1394 خورشیدی با قلم حمید حاجی پور انتشار یافته است، می خوانیم: بچه ها همراه با پدر و مادر آمده اند تا غذا خوردن شیر را ببینند. بازی میمون ها و آویزان شدن از درخت را. آب بازی فیل ها که با خرطوم بالای سرشان فواره درست می کنند، همان طور که توی کارتون ها دیده اند. در محوطه بزرگی 2 فیل پیدا است. تابلوی بزرگی بالای سرشان روی دیوار نصب کرده اند که «از دادن چیپس و پفک به حیوانات خودداری کنید» البته دم در ورودی هم برگه هایی را روی دیوار چسبانده بودند که به حیوانات غذا ندهید. عجیب است مگر کسی به حیوانات چیپس و پفک می دهد یا اینکه اصلاً آنها هم هله و هوله خور شده اند؟ به قول نقی معمولی در سریال پایتخت«مگه میشه، مگه داریم؟»

مقابل محوطه فیل ها 2 مرد که جلیقه باغ وحش به تن دارند ایستاده اند. یکی از آنها به فیل ها غذا می دهد و فیل تنومند در حالی که دستانشان را روی دیوار گذاشته با خرطومش غذا و میوه ها را می گیرد و فرو می دهد. پسربچه 5 ساله ای که با مادرش آمده از ذوق غذا خوردن فیل دستش را داخل پاکت پفک می کند و می خواهد به فیل دیگر غذا بدهد ولی نگهبان نمی گذارد و می گوید ضرردارد. انگار به مادر پسربچه برخورده باشد با قیافه ای حق به جانب و با صدایی طلبکارانه می گوید: «آقا حالا چه اشکال داره که پسرم چند تا پفک برای فیل بندازه؟فیل به این بزرگی با 2 تا پفک از بین میره؟» البته نگهبان هم با حوصله به مادرجوان توضیح می دهد که چیپس و پفک به خاطر طعم شور و ترشی که دارند برای حیوانات جذاب هستند ولی حیوان گاهی با همین چند دانه پفک دچار بیماری می شود و حتی ممکن است بمیرد.

توی سیب تیغ ریش تراش نگذارید

همراه با پرویز قندالی مدیر باغ وحش ارم گشتی در محوطه می زنیم. اول از همان بخش فیل ها شروع می کنیم؛ جایی که تماشاچی زیادی نسبت به قفس حیوانات دیگر دارد چراکه فیل های شکمو سیربشو نیستند و هر چیزی را که نگهبان می دهد مستقیم وارد دهانشان می کنند و حرکات جالب آنها برای کودکان جذاب است.

قندالی می گوید: «محوطه فیل ها و شیرها 2 نگهبان گذاشته ایم تا حواس شان به همه چیز باشد و اینکه کسی آسیبی به آنها وارد نکند. همین چند ماه پیش بود که متوجه جراحات یکی از فیل ها از ناحیه خرطوم شدیم وقتی با دامپزشک سروقت فیل جوان رفتیم معاینات نشان داد یکی از بازدیدکنندگان داخل یک سیب تیغ گذاشته و به فیل داده، از آن زمان به بعد نرده های محوطه فیل ها را 2 متر عقب تر کشیدیم.

حرف های مدیر، آدم را شوکه می کند. چطور می شود کسی این همه راه بکوبد و بیاید باغ وحش، پول بدهد بلیت بخرد که تیغ بگذارد توی سیب و بدهد به حیوان زبان بسته که چه بشود؟

راهمان را ادامه می دهیم و به سمت گوزن ها می رویم. محوطه ای بزرگ و سرسبز. چند گوزن برای خودشان صفایی می کنند. از این سو به آن سو می دوند. گاهی هم داخل حوض بزرگی می پرند که وسط محوطه است و تنی به آب می زنند. ترسی هم از آدم ها ندارند شاید آنقدرآدم دیده اند که ترسشان ریخته. به فاصله یک متر از نرده ها با سیم بکسل فاصله انداخته اند که وقتی دلیلش را از قندالی می پرسم این گونه پاسخ می دهد: «مشکل ما در باغ وحش غذا دادن مردم نیست بلکه چیپس و پفکی است که دست بچه هاست و آنها از روی محبت به حیوانات از خوراکی های خودشان می دهند. این کار لطمات جبران ناپذیری به حیوانات و باغ وحش می زند. ماهم چاره ای نداریم جز اینکه با افزایش تعداد نگهبانان و افزایش فاصله نرده ها از این کار جلوگیری کنیم ولی بازهم متاسفانه شاهد هستیم که نه کودکان بلکه بزرگترها خوراکی های ناسالمی برای حیوانات پرت می کنند.»

شیرها را با سنگ نزنید

از محوطه گوزن ها که می گذریم به محوطه جذابی می رسیم که نظر هر بازدیدکننده ای را جلب می کند جایی که بچه ها پس از وارد شدن به باغ وحش دوست دارند آنجا را همان ابتدا ببینند؛ محوطه گربه سانان. گفته بودند که شیرهای باغ وحش حال ندارند و زیادی می خوابند ولی وقتی یکی از نگهبان ها با یک کیسه پر از گوشت مقابل قفسه شیشه ای حاضر می شود چه می کنند. ضیافتی برپاست، شیرها آنسوی شیشه صف کشیده اند و بالا و پایین می پرند. حتماً با دیدن گوشت دل ضعفه رفته اند. نگهبان بالای قفس گوشت را می گیرد و «سیمبا» که در همین باغ وحش متولد شده نخستین شیری است که با یک جهش فوق العاده گوشت را به دندان می گیرد و انگار که سهمیه اش را گرفته به گوشه ای می رود ومشغول می شود.

قندالی به عکس نظر برخی از افراد که می گویند گربه سانان باغ وحش مریض هستند نظر دیگری دارد: «برای اینکه حیوانات در رفاه بیشتری باشند قفس ها را بزرگتر و دارای استاندارد کرده ایم و البته برای تماشاچیان هم خوب شده. یک روز در میان برای هر شیر 15 کیلو گوشت می دهیم، وقتی حیوان سیر باشد می رود و در گوشه ای استراحت می کند. باید به این نکته اشاره کنم که شیر در طبیعت هفته ای یک بار شکار می کند و در طول روز هم 18 ساعت می خوابد. وقتی بازدید کننده به باغ وحش می آید انتظار دارد شیرها غرش کنند و مدام بدوند که البته گاهی این صحنه ها رخ می دهد ولی نه همیشه.»

البته کار به اینجا ختم نمی شود و به گفته قندالی حتی با شیشه ای شدن قفس های گربه سانان افرادی هستند که برای به جنب و جوش درآوردن آنها با مشت و لگد به شیشه ها می کوبند یا به سوی قفس ها سنگ می اندازند.

حالا وقت ملاقات با «ریکا» پلنگ ایرانی است که از تولگی به باغ وحش سپرده شده. پلنگی قوی جثه و قبراق که قدم به قدم با ما و البته از آنسوی شیشه همراه می شود. انگار بوی گوشت را شنیده، جفتش هم وسط محوطه اختصاصی شان آفتاب می گیرد البته یک دست ندارد و پلنگی است که چند سال پیش در تله شکارچیان گرفتار شده بوده و دستش را در جریان آن ماجرا از دست داده است.

لقمه ای از گوشت گاو برزیلی هم نصیب ریکا می شود و پلنگ خوش خط و خال در حالی که گوشت را به دندان گرفته می رود پیش جفتش که ناهار را با هم باشند.

در همان امتداد قفس ببر بنگال است. ببر نارنجی رنگی که نمی دانی از قیافه پر جذبه اش بترسی یا با رنگ ولعابی که دارد کیف کنی. قدش اگر روی پا بایستد به 3 متر و نیم می رسد.عجب هیبتی دارد این ببر. گوشت را ندیده می غرد و به هوا می پرد. می داند که تا لحظاتی دیگر لقمه لذیذی در دهانش آب خواهد شد.

تمساح ها را با بطری آب بیدار نکنید

حالا نوبت به تمساح های نیل و گاندو می رسد. تمساح ها از حیوانات دیگر متفاوت تر هستند به جای اینکه در این گرما زیر سایه درختان لم بدهند خودشان را کشیده اند زیرآفتاب و حمام آفتاب می گیرند. البته طبیعی است زیرا تمساح ها خونسردند و نیاز به گرما دارند. آرام و بی حرکت مثل مجسمه به یک نقطه خیره شده اند. کمی آن طرف تر از آنها چند بطری آب معدنی روی آب افتاده و البته چند پاکت چیپس و پفک! دختر کوچکی که از بالا به تمساح ها نگاه می کند و صداهای عجیب و غریبی برای آنها درمی آورد دوست دارد از نرده بالا برود تا راحت تر خزنده های خونسرد را ببیند. بماند که برای شان پفک می ریزد ولی تمساح ها انگار نه انگار سرجایشان خوابیده اند.

قندالی نمونه هایی از آزار واذیت برخی تماشاچیان را که روی آب معلق هستند نشان می دهد و می گوید: «این افراد برای به حرکت در آوردن تمساح ها بطری های آب معدنی را به سوی آنها پرت می کنند تا شاهد حرکت شان باشند و حتی در حضور نگهبان هم این کارها را می کنند. باید بگویم که فقط روزی30تا40بطری آب و نوشابه از محوطه این حیوانات آرام جمع می کنیم.

از این زوج خوشبخت یاد بگیرید

از دور صداهای عجیبی می آید انگار چند نفر درحال دعوا با صدای خیلی بلند باشند. یکی از کارمندهای باغ وحش می گویند: «صدای شامپانزه هاست. وقتی نزدیک شان می شویم سرو صدایی می کنند بیا و ببین. از میله های قفس بالا می روند و مثل یک ژیمناستیک کار یا آکروبات باز حرکاتی انجام می دهند که گرمای هوا را فراموش می کنیم. نخستین قفس، قفس «پرویز» است. شامپانزه ای که53 سال به گفته نگهبانان سن دارد و قدیمی باغ وحش است. وقتی چشمش به نگهبان قفسش می افتد مثل بچه ها دستش را بیرون می آورد و اشاره می کند که غذا می خواهد. پیش از اینکه موزها را بگیرد کف می زند، ملق می زند و حرکات خنده داری انجام می دهد که قبلاً در فیلم ها یاد گرفته و با خنده تماشاچی ها بخصوص بچه ها جنب و جوش بیشتری می کند.»

همسایه کناری پرویز، زوج میانسالی زندگی می کنند به نام های «شیرین و بهرام.» این شامپانزه ها چندسالی می شود که زندگی مشترک شان را آغاز کرده اند و به قول نگهبانان مشکلی با هم ندارند و خیلی خوشبخت هستند. آنها هم بی صبرانه منتظر موزهایشان هستند و تا خوراکی هایشان را می گیرند از میله ها بالا می روند و میان زمین و هوا موزهایشان را پوست می گیرند و با لذت می خورند البته زبان درازی و شیشکی درآوردن شان هم همه را می خنداند.

شترها کوکاکولا نمی خورند

اینجا نگهبان ها علاوه بر رسیدگی به حیوانات باید حواس شان به آدم ها هم باشد.

ایرج جهانگیر مدیر مجموعه ارم به برخی رفتارهای بازدیدکنندگان انتقاد دارد و به «ایران» می گوید: «باید به برخی ازکسانی که از این مجموعه ها بازدید می کنند آموزش داد که چگونه باید با حیوانات رفتار کنند نه اینکه وقتی چشم از کسی برمی داریم سیگارش را روی خرطوم فیل خاموش کند یا با بطری آب به سر تمساح بی گناه بکوباند.»

جهانگیر می گوید: «هزینه نگهداری باغ وحش بالاتر از چیزی است که درآمد داشته باشد و برای سرپا نگه داشتن تنها باغ وحش پایتخت از درآمدهای سیار مجموعه های ارم برای تمیزی و خوراک حیوانات و البته توسعه باغ وحش استفاده می کنیم.»

جهانگیر از اشتیاق مردم برای غذا دادن به حیوانات باغ وحش استقبال می کند و می گوید: «ما مشکلی برای غذا دادن به حیوانات نداریم و حتی خانواده ای را سراغ داریم که هفته ای یک تا دو بار چند کارتن موز می آورند و به فیل و میمون ها وشامپانزه ها غذا می دهند ولی مشکل اینجاست که برخی از بازدیدکنندگان غذایی به حیوان می دهند که با بدن حیوان سازگار نیست به طور مثال چند روز پیش که از محوطه شترها بازدید می کردیم متوجه شدیم که لب های یکی از شترها سرخ سرخ شده وقتی داخل محوطه شدیم فهمیدیم که به شتر بی زبان پفک داده اند.»

انگار حیوانات باغ وحش هم دیگر هله هوله خور شده اند. اگر صبور باشید می توانید براحتی میمون ها و شامپانزه ها را ببینید که بسته ها را با مهارت باز می کنند و مثل ما چیپس و پفک می خورند. چیپس با طعم پیاز جعفری را هم بیشتر دوست دارند. اگر رفتید باغ وحش حتماً برای زبان بسته ها چیپس و پفک ببرید. این طور زودتر روده هایشان ورم می کند. دو سه تا بطری پپسی هم ببرید لازم می شود توی سر تمساحی، میمونی چیزی بزنید فقط یادتان باشد که شترها کوکاکولا دوست ندارند، پیتزا پپرونی را با دوغ می خورند./ص

روزنامه ایران