- حسین علایی: حاکمیت باید یک تغییر معنادار در سیاستهای اقتصادی و سیاسی خود ایجاد کند / ۳ پیام آراء باطله در انتخابات ۱۱ اسفند
- محاسبه جالب یک اقتصاددان درباره نرخ ارز در پایان سال ۱۴۰۳
- فوت ۶۱۷ نفر در تصادفات رانندگی تا امروز
- واریز حقوق بازنشستگان با رقم ویژه !!!
- تصاویر جنجالی مجری زن تلویزیون باکو در کنار سفیر ایران و در محل سفارتخانه/ عکس
- کاظم صدیقی از سخنرانان شب قدر دانشگاه امام صادق حذف شد + بهانه عجیب!
- استان بوشهر رتبه سوم جذب گردشگر و ورود مسافر در کشور را دارد
- دکتر یوسفی؛ مدیری در کنار همکاران
- برخورد توهین آمیز رئیس صمت دشتستان با نمایندگان برخی اصناف شهرستان
- یوسفی؛ مدیری با نگاه فرهنگی
توجه به معماری بومی و شناساندن اصول نهان معماری پایدار در آن یکی از راهکارهای مفید در جهت شناساندن معماری پایدار می باشد , چرا که توجه ی دوباره را به معماری بومی معطوف خواهد نمود و از طریق آن مباحث معماری را به مباحث روز بین الملل نزدیک خواهد کرد. مسلما معماری بومی در زمان ومکان خودش پایدار بوده است و تقلید صرف از آن , امری بیهوده است.
چکیده
چند دهه از مطرح شدن معماری پایدار در عرصه معماری می گذرد و مجامع بین المللی راهکارهای بسیار را برای تکمیل و تکامل آن ارائه نموده اند. قطعا اصول معماری پایدار که همان حفظ انرژی های طبیعی , کاهش استفاده از سوختهای فسیلی و همزیستی با محیط و اقلیم است , باید مدنظر طراحان و فعالان عرصه ی معماری قرار گیرد. قدری تامل در معماری پایدار و اصول آن ما را به معماری بومی ایران خودمان نیز خواهد رساند , چرا که معماران این سرزمین در اقلیم های مختلف توانسته اند بهترین هماهنگی را با محیط ایجاد کنند و با استفاده از محدودیت ها و امکانات بستر طرح بهترین شرایط زیستی را برای خود فراهم سازند. معماری مازندران یکی از بهترین نمونه های موفق معماری بومی است که چنان با ظرافت با طبیعت آمیخته است که گویی جزئی از بستر و محیط طبیعی پیرامون خود است. این در آمیختگی با بستر و توجه به قابلیتها و محدودیت های آن باعث همسو شدن معماری بومی مازندران و معماری پایدار شده است , چنان که تمیز نمودن آنها از هم بسیار دشوار میباشد .
توجه به معماری بومی و شناساندن اصول نهان معماری پایدار در آن یکی از راهکارهای مفید در جهت شناساندن معماری پایدار می باشد , چرا که توجه ی دوباره را به معماری بومی معطوف خواهد نمود و از طریق آن مباحث معماری را به مباحث روز بین الملل نزدیک خواهد کرد. مسلما معماری بومی در زمان ومکان خودش پایدار بوده است و تقلید صرف از آن , امری بیهوده است. در این مقاله استخراج ویژگی های نهان معماری پایدار در معماری بومی مازندران مد نظر می باشد. روش تحقیق در این پژوهش مبتنی بر مطالعات کتابخانه ای است و رویکرد ی توصیفی دارد. نتایج بدست آمده از این پژوهش به روشن شدن اصول پایدار نهفته در معماری مازندران منجر خواهد شد.
کلید واژه ها
معماری پایدار , معماری بومی , معماری مازندران , طراحی پایدار
مقدمه
نظریه توسعه پایدار و در پی آن معماری پایدار , از بحث برانگیزترین موضوعات معماری معاصر است. اینکه هر ساختمان باید بتواند با محیط طبیعی که در آن واقع شده رابطه برقرار کند جای بحث ندارد. آنچه چالش برانگیز است نوع و چگونگی این رابطه است. امروزه ایده معماری ایده معماری پایدار برای پاسخگویی به این پرسش مطرح گردیده است. پرداختن به معماری پایدار و اسباب شکل گیری چنین رویکردی در طراحی معماری ما را به سوی معماری بومی و رویکرد پایداری در مقایسه و سنجش با یکدیگر قرار میدهد تا آموزه های آن برای طراحی معماری امروز استخراج گردد.در برخورد با مجموعه ها و واحدهای معماری بومی چنین به نظر میرسد که این مجموعه ها مصداق خوبی برای پایداری در زمان و مکان خود بوده اند. معماری بومی مازندران برای ایجاد محیطی پایدار و مناسب چنان با طبیعت در آمیخته و در این مسیر به روشهایی دست یافته که نه تنها به محیط خود آسیبی نمیرساند , بلکه موجب تعالی و کمال بخشیدن به ماده نیز میباشد.
در این مقاله نخست مروری بر مفهوم پایداری و به تبع آن معماری پایدار خواهیم داشت و پس از شرح ویژگی های معماری آن به دنبال مفاهیم پایدار در معماری این منطقه خواهیم بود.
روش تحقیق
بدیهی استهر پژوهش علمی نیاز به یک روش تحقیق متناسب با موضوع خود دارد. از اصول راهبردی یک پژوهش , انتخاب روش تحقیق مناسب و تداوم و پیوستگی آن در تمام فرآیند و مسیر پروژه است. روش مواجهه با مسئله پژوهش در ارتباط تنگاتنگ و دو سویه با ساختار و ماهیت تحقیق است. در پژوهش حاضر , تلاش بر آن است که بر پایه منابع و اسناد , روش های ساخت , ابزار و ساختار معماری بومی منطقه مازندران مورد بررسی قرار گیرد تا در این فرآیند بخشی از ارزشهای معماری روشنتر شود. در همین راستا روش تحقیق در این پژوهش , مطالعه توصیفی تحلیلی مبتنی بر مطالعات کتابخانه ای و اسناد و مدارک موجود میباشد , که با کاوش در پژوهش های صورت گرفته در این زمینه و نیز در نظر گرفتن شرایط خاص اقلیمی این استان , شاخص های پایدار در آن شناسائی و ارائه میگردد. برای به دست آوردن نتایج مطلوب در این مقاله از تحقیق کتابخانه ای اعم از کتاب , رساله و مقالات استفاده شده است و در نهایت مطالب به دست آمده را تحلیل و تکمیل نموده و به جمع بندی نهایی رسانده شود.
بیان مساله
پایداری در لغت
فعل sustiner از ریشه لاتین sustinere و از دو جز (sus) به معنای از پایین به بالا و (tinere) به معنای نگه داشتن , حفظ کردن , تشکیل شده و از سال 1290 میلادی در زبان انگلیسی به کار گرفته شده است. این فعل با مفاهیمی از قبیل " حمایت , پشتیبانی و تداوم " آمیخته است و صفت sustainable در توصیف " شرایط , حالت و یا چیزی " به کار میرود که در مورد پشتیبانی قرار گرفته یا به واسطه کمک یا تامین معاش , همچنان تداوم یافته است.دهخدا پایداری را به معنای با دوام وماندنی آورده است. در فرهنگ سخن و فرهنگ فارسی معین پایداری نیز به معنای پایدار بودن و مقاومت , از مصدر پایش به معنای پایداری کردن و از خود استقامت نشان دادن آمده است. برای صفت پایدارینیز این معانی بیان شده است : دارای ثبات , همیشگی و مقاومت کننده . بنابرین واژه پایداری که به عنوان معادل sustainability انتخاب شده است فاقد معانی امروزی آن است و بر حفظ و ثبات تکیه دارد. معانی واژه پایداری که در این بحث مد نظر است عبارت است از " آنچه که میتواند در آینده تداوم یابد "
{اسدپور, 2:1385}
توسعه پایدار
توسعه پایدار , یک ایده و اصطلاح بسیار گسترده است که معانی متفاوت و بسیاری دارد و در نتیجه فراوانی این معانی , واکنش های مختلف صاحب نظران را بر می انگیزد. مفهوم توسعه پایدار , یک نوع تلاش برای ترکیب مفاهیم در حال رشد حوزه ای از موضوعات اجتماعی _ اقتصادی میباشد. مفهوم توسعه پایدار یک تغییر مهم در فهم رابطه ی انسان و طبیعت و انسانها با یکدیگر میباشد. این مساله با دیدگاه دو قرن گذشته انسان که بر پایه ی جدایی موضوعات محیطی و اجتماعی و اقتصادی شکل گرفته بود در تضاد است. در دو قرن گذشته , محیط به طورعمده به عنوان یک موضوع خارجی نسبت به بشر , تلقی می شده است و در نتیجه برای استفاده و استثمار انسان , مشکلات محلی اساسا به صورت محلی دیده میشدند . در این دیدگاه , ارتباط انسان و محیط , به صورت غلبه انسان بر طبیعت درک میشد و باور داشتند که دانش و فن آوری بشر میتواند بر تمام موانع محیطی و طبیعی فایق آید. این دیدگاه مرتبط با توسعه سرمایه داری و انقلاب صنعتی و علم مدرن میباشد. همانطور که بیکن یکی از پایه گذاران علم مدرن آن را مطرح میکند : ( جهان برای بشر ساخته میشود نه بشر برای جهان ) . {فلامکی , 300:1381}
تعریفی از توسعه پایدار که عموما پذیرفته شده است , تعریف مندرج در گذارش برونتلند است که طبق آن " توسعه پایدار" آنگونه توسعه ای است که نیازهای نسل حاضر را بدون مصالحه و صرف نظر از توانایی نسل آینده در برآوردن نیازهایشان تامین نماید. هدف اصلی توسعه پایدار , تامین نیازهای اساسی , بهبود و ارتقاء سطح زندگی برای همه , حفظ و اداره بهتر اکوسیستم ها و آینده ی امن تر و سعادتمندتر ذکر شده است. {ملت پرست , 122:1388}
توسعه پایدار براساس توسعه اجتماعی , اقتصادی و محیطی تعریف میشود و بخش مهمی از توسعه اجتماعی را آموزش های طراحی و مهارت ها تشکیل میدهند که باید در ارتباط با ارزشهای اجتماعی و منابع محیطی باشد. {حسینی , مفیدی شمیرانی , مدی , 214:1387}
مفهوم توسعه پایدار به معنی ارائه راه حل هایی در مقابل الگوی سنتی کالبدی , اجتماعی و اقتصادی توسعه میباشد که بتواند از بروز مسائلی همچون نابودی منابع طبیعی , افزایش بی رویه جمعیت و پایین آمدن کیفییت زندگی انسانها جلوگیری کند.
هدف اصلی توسعه ی پایدار تامین نیازهای اساسی , بهبود و ارتقاء سطح زندگی برای همه , حفظ و اداره بهتر اکوسیستم ها و آینده ای امن تر و سعادتمندتر ذکر شده است. {سفلایی,62:1383}
در نهایت میتوان گفت که توسعه ی پایدار مفهومی جامع دارد و به تمام جنبه های زندگی انسان مربوط میشود و اجرای مدل های توسعه پایدار نیاز به تغییرات اساسی در سیاست های ملی و بین المللی دارد , به طور کلی پایداری محیطی با هدف حفظ محیط زیست بر موارد زیر تاکید دارد :
_ کاهش تولید تاثیر گذارنده ها بر سلامت انسان
_ کاهش اتلاف و پخش انرژی در محیط
_ رفع سموم مواد
{ ملت پرست , 122:1388}
معماری پایدار
از نظر نظریه پردازان بهبود کیفیت معماری در طراحی پایدار در راستای نیل به یک هدف صورت میگیرد و آن هم آسایش است. نکته مهمی که در این نوع معماری مورد توجه قرار میگیرد , آن است که تمامی عوامل دخیل در آسایش , مرتبط با هم و به صورت یک سیستم واحد در نظر گرفته شود. به طور کلی به زعم این نظریه پردازان طراحی پایدار نشان دهنده نوعی نگرش بر معماری است که بر چند نکته اساسی اشاره دارد : 1. کیفیت _ 2. توجه به آینده _ 3. توجه به محیط .لذا به اعتقاد آنها طراحی پایدار یک سبک فرمال نیست و بر گرفته از شرایط زود گذر و هیجانات آنی نیست , بلکه در بطن خود واجد مفاهیم عمیقی استکه پیوند دهنده انسان , طبیعت و معماری است.{ ملت پرست , 123:1388}
در راستای مطالبی که مطرح گردید میتوان در جهت طراحی برای یک معماری پایدار , اشاراتی عینی و قابل لمس تر به صورت زیر عنوان نمود :
توجه به کلیه مطالب و ساختارهایی که در آن سعی در جهت طراحی معماری پایدار مطرح و پیشنهاد گردیده است.
مسکن + آفتاب و فضای سبز
دیوارهای سالم جهت مسکن سالم
شناخت مفهوم ساختمان مریض
سقف ها با قابلیت تهویه طبیعی
جمع آوری و استفاده از آب های باران
بهبود سرویس های بهداشتی و سیستم های تاسیساتی
بهبود سیستم های گرما و سرماساز
عایق کردن ساختمان با بوجود آوردن بدنه و سقف ها با لایهای مجوف هوا
طراحی و ساخت صحیح درب و پنجره به عنوان رابط داخل و خارج ساختمان
نحوه ی نور گیری صحیح فضاهای زندگی با کمترین ضایعات مانده از سوخت
حداکثر استفاده از منابع انرژی طبیعی ( خورشیدی , تحرک باد و ...)
سیستم های گرما زای خورشیدی
جایگزینی صحیح وسایل خنک کننده و...
در خاتمه باید گفت که اصولا پیشرفت پایدار است , که میبایستی مورد توجه همگان قرار گیرد {شهروز تهرانی ,1386 :1}
ابعاد معماری پایدار
ابعاد معماری پایدار را می توان در چارچوب مسائل زیر بیان کرد:
صرفه جویی در مصرف انرژی و استفاده از منابع تجدبد پذیر و پاک
صرفه جویی در منابع و مصالح دست اول و تجدید ناپذیر، بازیافت و استفاده مجدد
محترم شمردن بستر طرح
استفاده مناسب از شرایط اقلیمی در هر محل و منطقه
استفاده ازمصالح بومی
[نصر، ۲:۱۳۸۹]
اصول معماری پایدار
برخی بناها دارای ویژگی ها و خصوصیاتی هستند که آنها را در زمره بناهای پایدار قرار می دهد. اصولی که باید رعایت شود تا یک بنا به عنوان یک معماری پایدار طبقه بندی شود، عبارت است از:
اصل اول، حفظ انرژی: بنا باید طوری ساخته شود که نیاز ساختمان به سوختهای فسیلی را به حداقل برساند.
اصل دوم، هماهنگی با اقلیم: بناها باید طوری طراحی شوند که با اقلیم و منابع انرژی موجود در محل احداث هماهنگی داشته و کار کند.
اصل سوم، کاهش استفاده از منابع جدید مصالح: ساختمان ها بایستی به گونه ای طراحی شوند که میزان استفاده از منابع جدید را تا حد ممکن کاهش داده و در پایان عمر مفید خود برای ساختن بنای جدید، خود به عنوان منبع جدید به کار روند.
اصل چهارم، برآوردن نیازهای ساکنان: در معماری پایدار برآورده شدن نیازهای روحی و جسمی ساکنان از اهمیت خاصی بر خوردار است.
اصل پنجم، هماهنگی با سایت: بنا باید با ملایمت در زمین سایت خود قرار گیرد و با محیط اطراف سنخیت داشته باشد.
اصل ششم، کل گرایی: تمام اصول معماری پایدار باید در یک پروسه کامل که منجر به ساخته شدن محیط زیست سالم می شود، تجسم یابد. {قیاسوند، ۴:۱۳۸۵}
ویژگی های محیطی، جغرافیایی و اقلیمی مازندران
سواحل دریای خزر با آب و هوای معتدل و بارندگی فراوان , از جمله مناطق معتدل محسوب میشود. این منطقه که بصورت نواری بین رشته کوههای البرز و دریای خزر محصور شده , از جلگه های پستی تشکیل شده است که هرچه به طرف شرق پیشروی میکند , رطوبت و اعتدال هوای آن کاهش میابد. در حقیقت , رشته کوههای البرز که حد فاصل دو آب و هوای متضاد هستند , جلگه های پست خزر را از فلات مرکزی جدا میکنند. از جمله ویژگی های این اقلیم رطوبت زیاد هوا و اعتدال درجه حرارت آن است. { کسمائی , 83:1389}
استان مازندران با وسعتی بالغ بر ۴۴۵۵۲ کیلومترمربع بین ۳۵ درجه و ۴۷ دقیقه تا ۳۸ درجه و ۵ دقیقه عرض شمالی و ۵۰ درجه و ۳۴ دقیقه تا ۵۶ درجه و ۱۴دقیقه طول شرقی از نصف النهار گرینویچ قرار گرفته است. {فقیه، ۳۰:۱۳۸۲}
حد شمالی آن دریای مازندران و کشور اتحادجماهیر شوروی سابق (کشور ترکمنستان)، حد جنوبی آن استان تهران و سمنان، حد غربی آن استان گیلان و حد شرقی آن استان خراسان می باشد. {همان}
خصوصیات آب و هوایی این منطقه به قرار زیر است: بارندگی زیاد در تمام فصول سال، رطوبت نسبتا زیاد در تمام فصول سال، اختلاف کم درجه حرارت بین شب و روز و پوشش وسیع نباتی. {قبادیان، ۳۷:۱۳۸۵}
ویژگی های معماری مازندران
معماری بومی این مناطق بیشتر دارای ویژگی های زیر است :
1) برای حفاظت ساختمان از رطوبت بیش از حد زمین خانه ها بر روی پایه های وبی ساخته میشوند
2) برای حفاظت اتاقها از باران ایوانک های عریض و سرپوشیده ای در اطراف اتاقها ساخته میشود
3) بناها غالبا با مصالحی که از حداقل ظرفیت حرارتی برخوردارند ساخته شده اند
4) از کوران و تهویه طبیعی استفاده میشود
5) ساختمانها به صورت غیر متمرکز و پراکنده ساخته میشوند
6) بام هاشیبدار ساخته میشوند
{کسمائی , 86:1389}
راهکار ها و ترفند های کالبدی:
این شیوه ها را شاید بتوان نمود عینی از "سیستم های غیر فعال خورشیدی" دانست. شیوه های به کار گرفته شده آسایش ساکنان را با کمترین مصرفی انرژی و بیشترین استفاده از عوامل طبیعی مثل باد و کوران هوا به ارمغان می آوردند. یعنی رعایت همان اصولی که اساسی ترین پایه های معماری پایدار را شکل می دهد.
ایوان
ایوان فضایی واسطه و نیمه باز در سلسله مراتب دسترسی از فضای باز به بسته می باشد. گونه ای که بیشتر در خانه های شهری دیده می شود، استقرار بالکن دور تا دور بنا می باشد. این بالکن ضمن آنکه دسترسی اتاق ها به یکدیگر را تامین می نماید، مانع از رسیدن باران به بدنه می شود. ایوان اصلی بزرگتر از هر کدام از اتاق های خانه است و به عنوان فضای نشیمن استفاده می شود. این ایوان معمولا در جبهه شرقی یا جنوبی ساختمان شکل گرفته و نسبت به سایر اتاق ها در ارتفاع بالاتری واقع می شود تا از چشم انداز بهتر و جریان هوای بیشتری برخوردار گردد. حالات مختلف ایوان نسبت به اتاق ها به قرار زیر است: {گرجی مهلبانی، ۱۳۷:۱۳۸۸} عمق ایوان به اندازه ای است که از تابش نامطلوب خورشید در تابستان جلوگیری نماید و از طرف دیگر مانع بهره گیری از نور خورشید در زمستان نمی شود. {همان}
غلام گرد
فضاهای با دو ردیف ستون جلوی تالار ها غلام گردش نامیده می شود. همچنین جهت محافظت دیوار یک " غلام گرد" که مانند ایوانی در سرتاسر محیط ساختمان گسترش می یابد.بام را تا جلوی غلام گرد ادامه می دهند. {گرجی مهلبانی، ۱۳۸:۱۳۸۸} بدین صورت با ایجاد غلام گرد و پوشش بالای آن ، هم دیوارها محافظت شده اند و هم یک فضای مناسبی که در سایه قرار دارد و جریان هوا در اطراف آن می تواند به راحتی عبور کند، برای ساکنین به وجود می آید. {قبادیان،۴۲:۱۳۸۵}
بام شیب دار
به دلیل ریزش مداوم باران، بام ها در این منطقه به صورت شیبدار هستند. بدین وسیله از جمع شدن آب باران و یا برف در سقف ساختمان، جلوگیری به عمل می آید. فضای خالی مابین بام شیبدار و سقف در این ساختمان ها، محل مناسبی برای انبار نمودن و نگهداری مواد غذایی سالانه است و به گونه ای ساخته می شود که امکان جریان هوا و تهویه در آن وجود داشته باشد.{همان}
کرسی چینی
برای جلوگیری از نفوذ رطوبت به کف بنا، ساختمان از کف زمین ارتفاع گرفته تا جریان هواما بین کف و سطح زمین برقرار شود. {گرجی مهلبانی، ۱۳۸:۱۳۸۸} مواد و مصالح و کرسی چینی در منطقه معتدل خزری، تابعی از شرایط توپوگرافی و دسترسی به انواع مواد و مصالح و از سویی دیگر، دانش تجربی استادکاران محلی، نوع و مدت استفاده از بنا، توان اقتصادی سازنده آن است. ابنیه سنتی جهت ارتباط و قرار گیری روی زمین به لحاظ کرسی چینی به چهار دسته تقسیم می شوند: ۱. کرسی از سنگ و گل، ۲. شکیلی یا باج بنه، ۳. سکت چاه( شمع کوبی) و ۴. کرسی چینی با مواد و مصالح بنایی. جنس پی اکثرا از چوب یا گل و سنگ شکل آن به صورت یکپارچه یا ستون های منفرد در زیر بنا است. {کلبادی نژاد، صفحه۸۴} راه حل دیگری که در برخی از خانه های شهری دیده می شود، کف سازی دو جداره برای کف اتاق هاست تا جریان هوا از جداره کف، سبب تبخیر رطوبت و تهویه آن شود.
کوتام
نوعی ایوان و نوعی ساختمان تابستانی که در لهجه مازندرانی به آن نفار می گویند که به عنوان بهار خواب از آن استفاده می شده است. همچنین به بام سایه دار، ایوان مستقل چهار سو باز که روی چهار پایه بلند ساخته می شود نیز می گویند.این فضا جزو فضاهای باز محسوب می شود. اتاقی به ابعاد تقریبی ۵/۳ در ۵/۳ متر که بر روی دستک های چوبی و یا ارتفاع ۵/۱ تا ۲ متر از سطح زمین ساخته می شود، این فضا از چهار طرف باز بوده و توسط جان پناهی چوبی احاطه می شود و سقفی به شکل هرم دارد. از قسمت زیرین کوتام برای نگه داری دام ها و از قمت بالایی آن برای خواب تابستانی(بهار خواب) اعضای خانواده استفاده می شود. از نظر اقلیمی این بنا دارای یک اهمیت ویژه است. با توجه به گرمای هوا و رطوبت زیاد در تابستان که سبب به وجود آمدن آب و هوای شرجی در منطقه می شود، احداث فضایی نیمه باز که از چهار طرف باز است و از زمین فاصله دارد می تواند با ایجاد نسیم ملایم و ایجاد کوران از جهات مختلف، برای رسیدن به آسایش اقلیمی موثر باشد. {گرجی مهلبانی، ۱۴۰:۱۳۸۸}
نتیجه گیری
۱ از آنجایی که مازندران دارای اقلیم خاص است، بافت شهری آن هم همسو با شرایط اقلیمی و زیست بومی آن شکل گرفته است. بافت گسترده ای که امکان ایجاد شرایط مساعد را برای شهروندان ایجاد می کند و باعث بهبود شرایط زیستی می شود در راستای همین اقلیم و محیط طبیعی می باشد که البته این بافت در سالهای اخیر با توجه به افزایش قیمت زمین و تراکم زمین رو به زوال نهاده است.
۲ طراحی و ساخت ساختمان ها با نگرشی اقلیمی در جهت صرفه جویی در انرژی، استفاده از مصالح طبیعی( مانند چوب،الیاف گیاهی، سنگ، خاک و...)، فراهم کردن انرژی های لازم برای آسایش با طراحی مناسب گشودگی ها و برونگرایی ساختمان ها، جهت گیری درست بناها، استفاده از فن آوری و روشهای بومی ساخت و ایجاد محیطی مطلوب با انرژی های طبیعی و به حداقل رساندن مصرف انرژی های فسیلی، از الگوهای پایدار در معماری مازندران می باشد.
۳ ساختمان های بومی مازندران نه تنها بر بستر خود آسیبی و ضایعه ای وارد نمی کنند بلکه به مثابه جزیی از آن در جهت بهبود و کیفیت آن ایفای نقش می کنند. ساختمان همانند عضوی از یک چرخه طبیعی وارد عمل می شود و در جهت تکامل چرخه عمل میکند. نمونه آن استفاده از پوست دانه برنج است که هم نیاز ساکنان را در ایجاد اندود بر آورده می سازد و به جای اینکه به عنوان ماده ای دور ریز در طبیعت رها شود به کمال و تعالی می رسد. خود این عمل مبین اصول معماری پایداری در معماری بومی مازندران است.
۴ در معماری بومی مازندران هر جزیی عضوی از یک کل منسجم و پایدار است که در تعامل باهم ایفای نقش می کنند. مصالح موجود، شیوه های ساخت، نوع ابنیه و ارتباط آنها با بستر طرح همه و همه نشان دهنده تعادل و پویایی این معماری است. به مانند اینکه جزیی همچون چوب، وقتی عضوی از دیوار یا سقف خانه میشود، کلی را به نام مسکن می سازد که خود عضوی از بستر طرح است که با عوامل طبیعی آن به تکامل می رسد. این کل گرایی نشان دهنده تفکرات پایدار در معماری بومی مازندران است.
۵ راهکارها و ابداعات صورت گرفته در کالبد معماری بومی در ساده ترین شکل خود به حفظ انرژی، برآورده شدن نیاز ساکنان و در کل، ایجاد بهترین شرایط آسایش با کمترین استفاده از انرژی و کمترین آلودگی زیست محیطی ایفای نقش می کنند.
۶ معماری بومی مازندران علاوه بر هماهنگی با محیط طبیعی به ارزش های دیگری همانند فرهنگ، هویت، آداب و رسوم و سلسله ارزش های اجتماعی نیز اهمیت می دهد که این خود به ایجاد پایداری اجتماعی و فرهنگی هم کمک می کند.
و در آخر این که :
معماری بومی با همه اصول و قوانین خود نیاز کاربران خود را برآورده می ساخته است و برخی روابط اقتصادی، اجتماعی با محیط طبیعی و نماد های فرهنگی را ماهرانه انعکاس می دهد.این معماری در زمان و مکان خود پایدار بوده است و هدف تقلید کالبدی محض نیست بلکه آنچه باید اتفاق بیافتد درک ارزش های آن است که امروزه هم می تواند به خوبی کار کند.
فهرست منابع
1. نشریه علمی پژوهشی انجمن علمی معماری و شهرسازی ایران , بررسی نمودهای معماری پایدار در معماری مازندران : شماره 1 , پاییز 1389
2. بررسی نمودهای معماری پایدار در معماری مازندران aftab.ir
3. کسمایی، مرتضی، (۱۳۸9). اقلیم و معماری، اصفهان، نشر خاک.
4. رازجویان , محمود , (1388). آسایش در پناه معماری همساز با اقلیم , تهران , انتشارات دانشگاه شهید بهشتی
5. نشریه علمی پژوهشی انجمن علمی معماری و شهرسازی ایران , دکتر يوسف گرجی مهلبانی " معماری پايدار و نقد آن در حوزه محيط زيست " پاییز 1389
6. اسد پور، علی، «الگوهای پایدار در معماری کویر ایران»، نشریه معماری ایران، شماره ۲۵، ۱۳۸۵.
7. ارمغان، مریم، گرجی مهلبانی، یوسف، «ارزش های معماری بومی ایرانی در رابطه با رویکرد معماری پایدار»، نشریه مسکن و روستا، شماره ۱۲۶، ص۲۰- ۳۵، ۱۳۸۸.
8. ملت پرست، محمد، «معماری پایدار در شهرهای کویری ایران»، نشریه آرمانشهر، شماره ۳، ۱۳۸۸.
9. عزیزی، محمد مهدی، «توسعه شهری پایدار»، نشریه صفه، شماره ۳۳، ص ۲۰، ۱۳۸۰.
10. حسینی سید باقر، مفیدی شمیرانی سید مجید، مدی حسین، «آموزش معماری پایدار در ایران، موانع و گرایش ها»، مجله فناوری و آموزش، سال دوم، جلد ۲، شماره ۳۰، ص ۲۱۴، ۱۳۸۷.
11. قیاسوند، جواد، «معماری محیط زیست، توسعه پایدار»، نشریه راه و ساختمان، شماره ۴۵، ۱۳۸۶./س
گردآورندگان :
حکیمه پیرو
وحید فریور
تازه ترین خبرها
- حسین علایی: حاکمیت باید یک تغییر معنادار در سیاستهای اقتصادی و سیاسی خود ایجاد کند / ۳ پیام آراء باطله در انتخابات ۱۱ اسفند
- محاسبه جالب یک اقتصاددان درباره نرخ ارز در پایان سال ۱۴۰۳
- فوت ۶۱۷ نفر در تصادفات رانندگی تا امروز
- واریز حقوق بازنشستگان با رقم ویژه !!!
- تصاویر جنجالی مجری زن تلویزیون باکو در کنار سفیر ایران و در محل سفارتخانه/ عکس
- کاظم صدیقی از سخنرانان شب قدر دانشگاه امام صادق حذف شد + بهانه عجیب!
- استان بوشهر رتبه سوم جذب گردشگر و ورود مسافر در کشور را دارد
- دکتر یوسفی؛ مدیری در کنار همکاران
- برخورد توهین آمیز رئیس صمت دشتستان با نمایندگان برخی اصناف شهرستان
- یوسفی؛ مدیری با نگاه فرهنگی
- تاجگردون: ۱۴۰۳ سال خیلی سختی است / رأی ندادن خاتمی یک علامت است
- تصاویر دیدنی از تیپ و استایل نوروزی پریناز ایزدیار
- طارمی- آزمون و حالا قایدی: چه خط حملهای!
- مالیات ارزش افزوده ۱۰ درصدی ابلاغ شد
- جریمه تخلفات حادثه ساز ۵ برابر شد/ جزییات و زمان اعمال
- بیش از ۸.۵ میلیون تردد در جادههای بوشهر ثبت شد
- دکتر یوسفی؛ معتقد و عامل به تعامل صنعت نفت با محیط پیرامون
- مدیری با اشراف کامل
- قلب جوان 23 ساله دشتستانی اهدا شد/ تصاویر
- یک فروند شناور گردشگری بدلیل هنجار شکنی در بوشهر توقیف شد
- اگر رسایی به هیئت رئیسه برود باید برای مجلس تاسف خورد!
- اولین واریزی بزرگ برای معلمان در 1403
- مبالغ جرایم رانندگی بهروزرسانی شد
- توئیت معنادار حسن روحانی
- در آینده یکی از خبر ساز ترین باشگاههای فوتبال پایه ایران خواهیم بود
- هدایای باقیمانده پیاده روی برازجان قرعه کشی شد
- دبیر ستاد بزرگداشت هفته دولت در استان بوشهر منصوب شد
- استان بوشهر در اغلب شاخصهای اقتصادی رتبه اول تا پنجم را دارد
- توجه ویژه به کالای تهلنجی و تعاونی مرزنشینان در استان بوشهر
- ۹۶۵ بازرسی از مراکز تهیه و توزیع مواد غذایی دشتستان انجام شد
- ۵۰ کلاس درس در شبانکاره برای اسکان مسافران نوروزی آماده شد
- همه دستگاهها برای کاهش وقوع جرایم همکاری کنند
- موارد تغییر کاربری غیر مجاز اراضی استان بوشهر بررسی شد
- ۵۷ هزار مسافر نوروزی در مدارس شهرستان گناوه اسکان داده شدند
- شهروندان و مسافران از اسکلههای مجاز در بوشهر استفاده کنند
- ۹۰ هزار مسافر وارد شهرستان عسلویه شد
- ۱۸۰۰ سما کارت بین توانخواهان بهزیستی استان بوشهر توزیع شد
- ۱۶۷ هزار مسافر توسط ناوگان حمل و نقل عمومی استان بوشهر جابجا شد
- ۲ ورزشکار بوشهری به اردوی تیم ملی بسکتبال جوانان دعوت شدند
- ترسم ای فَصاد گر فصدم کنی/ تیغ را ناگه تو برلیلی زنی
- جلسه ستاد ساماندهی سواحل استان بوشهر در استانداری
- لیگ برتری شدن تیم پارس جنوبی هیچگاه از ذهن مردم جم و جنوب استان پاک نخواهد شد
- غیبت آزمون به تیم ملی لطمه نمی زند/ جوان گرایی اتفاقی مثبت بود
- سپاهان از فردا تمریناتش را آغاز میکند
- معاون رئیسی: گفتهایم در پایان ۱۴۰۷ تورم باید تک رقمی شود / توانستهایم در سیاست خارجی گامهای بلندی برداریم / ما عضو شانگهای، بریکس و اتحادیه اقتصادی اوراسیا شدیم
- ارسال پُستی شیرخشک در ایام نوروز/ نگران کمبود شیرخشک نباشید
- وضعیت دارو در سالی که گذشت/ از صادرات تا مطالبات داروخانهها
- بازگشت احتمالی ترامپ چه تاثیری بر اقتصاد ایران دارد؟
- ۷۰ درصد از اعتبارات سرمایهای استان بوشهر تخصیص یافت
- شناورهای تفریحی که هنجارهای اجتماعی را رعایت نکنند توقیف می شوند