محسن صدیق:
با تامل و تعمق بر دیالوگهای طنز آمیز رایج در میان مردم به خوبی بر اهمیت و کاربرد این گونه طنزها میتوان پی برد چرا که جایگاه و محبوبیت خاصی در بین همه اقشار مردم دارا میباشد که گاها برای تحلیل وضعیت سیاسی، اجتماعی، فرهنگی جامعه میتواند رهگشا باشد همواره باید مد نظر داشت که با اشکال متنوعی از این طنزها مواجه می گردیم که هر کدام مانند ضرب المثل ها کارکردی خاص و خاستگاهی متفاوت دارند که قسمت زیادی از اوقات مردم به روایت این گونه طنزها سپری میشود که در شمار تفریحات سالم به حساب می آید که علاوه بر کارکرد تفریحی مردم ، بخشی از پیکره ی فرهنگ عامیانه را تشکیل می دهد که با دقت بر آن میتواند ما را با ویژگیهای فرهنگی یک جامعه یا یک بخش بیشتر آشنا کند دسته ای از این طنزها در جهت باز تولید ایدئو لوژی مسلط بر جامعه اند و دسته ای دگر عامدانه بر نقد وضعیت موجود و باورهای سطحی، خرافی و پیش پا افتاده معمول می پردازند که البته مختص یک ناحیه یا یک قومی خاص نیستند و در تمام مناطق و فرهنگ ها هر یک به شیوه مخصوص خود رایج میباشند حتی در پاره ای اوقات کارکرد این گونه طنزها به حدی برجسته و قدرتمند می شود که بر نوع نوشتاری آنها سبقت می جوید (مانند سرودن اشعار محلی توسط خود شاعر و خواندن این گونه اشعار) و شخصیت های طنز پردازی که در میان مردم زیسته اند محبوبیت و شهرت خود را از این رهگذر به دست آورده اند و تا آنجا پیش رفته است که مردم ایده ها و رنج های فردی و اجتماعی خود را از زبان این شخصیت ها بیان میکنند در این ادبیات طنز گونه گاها افراد حقیقی یا فرضی وجود دارند که مردم حکایت های کوتاه و طنز گونه را به آنها نسبت میدهند و البته که گویش ها نقشی اساسی در غنای این گونه طنزها ایفا مینماید کما اینکه این گونه طنزها جایگاه خود را در بین اقشار مختلف روز به روز محکم تر کرده به طوری که در بیشتر مواقع کارکرد رسانه ای داشته جهت ابراز بیان بسیاری از ناملایمات اجتماعی که نقش یک رسانه را به دوش کشیده با نگاهی گذرا به ادبیات شفاهی این شخصیت های طنز پرداز که همگی بر گرفته از فرهنگ قومی میباشد که معمولا بخش مهمی از ادبیات عامه‌اند. گرچه این گونه طنزها در ظاهر می خنداند اما در پس این خنده واقعیتی تلخ و وحشتناک وجود دارد که در عمق وجود خنده را می خشکاند و انسان را به تفکر وا می دارد یا اینکه حقیقتی را عریان مینماید، با مروری گذرا بر شخصیتهای طنز پرداز فارغ از هر جایگاه و باورهای آنان یا موقعیت و منسب اجتماعی آنان باید به خلاقیت ذاتی آنان در خصوص سخن پرانی اعتراف نمود بعنوان مثال \" بشیرو\" در بوشهر یا \" عبدی سیاه\" در برازجان که نام و آوازه آنان نزد بالاترین افراد خاص تا پایین ترین افراد عام نامی آشنا میباشد که نوع ادبیات و خصوصا گویش منحصر به فرد آنان خیلی ساده و راحت با مخاطبین خود ارتباط برقرار می نمایند
با نگاهی به یک یا دو نمونه از طنز پردازیهای شفاهی \"عبدی سیاه\" کاملا میتوان به میزان محبوبیت این گونه دیالوگها پی برد که در چندین واژه گاهی کلی حرفها نهفته میباشد....
شتر حیوانی که مظهر استقامت و پایداری میباشد به طوری که مدت مدیدی تشنگی را در صحرا میتواند تحمل کند، عبدی سیاه : ارباب کافی است دوتا پکورا بدی به خوردش تا میزان مقاومتش مشخص شود!! کلی حرف دارد گرچه به ظاهر خنده آور میباشد.........
روزی عبدی سیاه با دیدن پلیس فرار میکند دوستان علت فرار را میپرسند چرا تو که آدم حسابی هستی فرار برای چی؟ عبدی سیاه : ارباب پلیس برازجان میباشد نه پلیس شیکاگو که هر پرسنل آن فقط ۹۰ واحد روانشناسی را پاس کرده اند خوب! البته که در سالهای اخیر به پاس خدمات مدرن نرم افزاری کلیپ هایی از \" احمد آبشرینی\" حتی گاها در سطح کشور اشتراک گذاری میگردد که هیچگاه جایگاه طنزهای شفاهی را نخواهد یافت./ب1