اتحاد جنوب:  با فرا رسیدن فصل بهار و رویش درختان بسیاری از انسان‌ها که همیشه از سرما و فصل زمستان فراری هستند با شادابی خود را برای گرم شدن هوا و سرسبزی زمین آماده می‌کنند اما کسانی هم هستند که از خواب آلودگی، رخوت و بی‌رمقی در این فصل گلایه دارند و احساس می‌کنند که افسردگی با آغاز فصل بهار سراغ شان آمده و شادابی را از آنها گرفته است.

 این حالت در بین مردم به افسردگی فصل بهار شایع است در حالی که در علم روانپزشکی به این نوع افسردگی که دوبار در طول سال (آغاز فصل بهار و آغاز فصل پاییز) به سراغ انسان می‌آید افسردگی فصلی اطلاق می‌شود. کسانی که مستعد افسردگی بوده یا به آن مبتلا هستند معمولاً در آغاز فصل بهار و همچنین فصل پاییز افسردگی شان تشدید می‌شود و این دسته از افراد نیازمند مشاوره و همچنین تحت نظر قرار گرفتن توسط پزشک هستند.

افسردگی فصلی در افرادی که طی سه دوره و سه سال متوالی علائم این نوع بیماری را دارند مشاهده می شود که در اواخر فصل زمستان و بهار تشدید یا آغاز می‌شود. اما اینکه چرا در فصل بهار حالت‌های خواب آلودگی و رخوت به انسان دست می‌دهد چند دلیل دارد. اختلال خواب یکی از عوامل مهمی است که باعث به هم خوردن تمرکز انسان و همچنین کسل بودن در طول روز می‌شود.

زمانی که افراد در معرض نور بیشتری باشند، احساس انرژی بیشتری کرده و کمتر می‌خوابند. این وضعیت ناشی از کاهش ترشح ملاتونین است. زمانی که ملاتونین کمتری به داخل رگ های خونی پمپ می‌شود، فرد نیز احساس بالاتری از انرژی دارد. هورمون ملاتونین که از مغز ترشح می‌شود اهمیت زیادی در فرایند خواب دارد.

در فصل بهار به دلیل تغییراتی که در نور اتفاق می‌افتد معمولاً ساعات بیشتری از روز هوا روشن بوده و به این ترتیب با افزایش حجم نور خواب طبیعی دستخوش تغییر می‌شود. بررسی‌ها نشان داده است که در فصل زمستان به دلیل اینکه ساعات بیشتری از روز هوا تاریک است افراد معمولاً فرصت بیشتری برای استراحت دارند اما در فصل بهار بسیاری ترجیح می‌دهند که از مدت زمانی که هوا روشن است برای انجام کارهایشان یا تفریح استفاده کنند و ممکن است تا پاسی از شب نیز بیدار باشند و به این ترتیب در طول روز خواب آلود هستند.

از سوی دیگر افزایش ساعت خواب باعث خواب آلودگی در طول روز می‌شود. این اصطلاح عامیانه که خواب خواب می‌آورد پایه و اساس علمی دارد زیرا خواب زیاد باعث می‌شود دی اکسید خون بدن افزایش پیدا کرده و به خاطر کاهش فعالیت شش‌ها هنگام خواب این گاز از بدن خارج نشود و به این ترتیب در طول روز حالت چرت زدن به افراد دست دهد. البته این حالت‌ها تا نیمه فصل بهار ادامه دارد و پس از آن کمتر خواهد شد.

برای پیشگیری از بروز حالت رخوت و خواب آلودگی در فصل بهار بهتر است استراحت و خواب بموقع باشد. برای رهایی از خواب آلودگی باید 6 ساعت خواب مفید داشت. همچنین قبل از خواب از مواد غذایی مانند لبنیات، دوغ، گل گاو زبان و دمنوش‌ها یا مواد غذایی آرامش بخش استفاده کرد. برای داشتن خواب منظم نباید قبل از خواب از مواد غذایی محرک مانند نوشابه، قهوه، کاکائو و کافئین استفاده شود. صبح‌ها بعد از خواب باید بلافاصله رختخواب را ترک و نرمش کرد. افراد نباید خود را زندانی اتاق خواب کنند./ب1

ایسنا

(دکتر علی باغبانیان – روانپزشک)