مرتضی صفوی به بیان ترکیبات نوشابه‌های انرژی‌زا پرداخت و مضرات و محاسن این نوع نوشابه‌ها را تشریح کرد.

وی گفت: نوشابه‌های انرژی‌زا در حقیقت نوشابه‌هایی هستند که بیشتر افراد جوان و نوجوان با هدف تناسب اندام در باشگاه‌های ورزشی از آنها استفاده می‌کنند.

این متخصص تغذیه ادامه داد: نوشابه‌های انرژی‌زا انرژی اضافه‌تری به بدن انسان تزریق می‌کند و اگر دقت کنیم متوجه می‌شویم که آنها انرژی خود را از کافئین و شکر تأمین کرده که هر دوی آنها اثرات نامطلوبی روی بدن می‌گذارد.

به گفته وی، یک قوطی نوشابه‌انرژی‌زا دارای 80 میلی‌گرم کافئین است که این میزان برابری می‌کند با کافئین موجود در یک فنجان قهوه در صورتی که کافئین نوشابه‌های معمولی بین 18 تا 44 میلی‌گرم است.

صفوی خاطرنشان کرد: مصرف زیاد نوشابه‌های انرژی‌زا کافئین زیادی وارد بدن می‌کند و این کافئین به علت ساختار خود در انسان احساس سرخوشی و شادابی به وجود می‌آورد و فرد احساس سرحالی می‌کند.

وی تأکید کرد: اما کافئین مشکلات جدی برای مغز و جسم ایجاد می‌کند به طوری که روند معمول فعالیت مغز را به هم ریخته و موجب اختلال در مغز می‌شود.

این متخصص تغذیه با بیان اینکه این نوع نوشابه‌ها بعد از اختراع به عنوان دارو در بیمارستان‌ها و برای احیای بیماران استفاده می‌شدند گفت: اوایل قرن 21 این نوشابه‌ها با برندهای مختلف وارد بازار شد و توانست نوشیدنی‌های دیگر را به حاشیه براند.

وی با تأکید بر اینکه تنها تفاوت نوشابه‌های انرژی‌زا با نوشابه‌های معمولی درصد کافئین و شکر آنها است گفت: «تورین» یا «تائورین» یک نوع آمینواسید غیرضروری برای بدن است که در این نوشابه‌ها وجود دارد، بدن انسان نیازی به تأمین تورین از مواد غذایی ندارد و در واقع استفاده از آن می‌تواند برای بدن مضراتی در پی داشته باشد.

صفوی به نقش تورین در رفع خستگی و  افسردگی اشاره کرد و گفت: در مواقعی که بدن انسان خسته است یا انسان احساس افسردگی می‌کند نیاز بدن به تورین افزایش می‌یابد اما خود بدن نمی‌تواند مقدار کافی از تورین تولید کند بنابراین تورین موجود در نوشابه‌های انرژی‌زا این کمبود را جبران می‌کند و سبب می‌شود که فرد احساس مناسبی پیدا کند.

این متخصص تغذیه افزود: تورین می‌تواند به ساخت بافت‌های عضلانی کمک کند و در حذف چربی و کلسترول مفید باشد همچنین در جذب ویتامین‌های محلول در چربی مفید بوده و هرگاه که با روی مخلوط شود برای سلامت چشم و افزایش بینایی و سم‌زدایی از بدن مفید خواهد بود.

وی توضیح داد: اما فلسفه استفاده از تورین در نوشابه‌های انرژی‌زا به علت تحریک سیستم عصبی، افزایش انرژی و رفع خستگی است و استفاده‌کنندگان به دیگر مزایای تورین توجهی ندارند.

صفوی به وجود عصاره جنسینگ در این نوشابه‌ها اشاره کرد و گفت: این عصاره مقاومت بدن را افزایش داده، موجب تقویت حافظه و رفع خستگی می‌شود همچنین «الکارنتین» نیز در این نوشابه‌ها وجود دارد که در بدن توسط خود کبد تولید می‌شود و بعداً نیازی به تأمین آن از خارج ندارد.

به گفته وی،‌ به تناسب نوع برندهای مختلف نوشابه‌های انرژی‌زا ویتامین‌هایی نیز از خانواده A,B,C در آنها وجود دارد که می‌تواند برای بدن مفید باشد همچنین کراتین نیز که در سوخت و ساز پروتئین نقش دارد در این نوشابه‌ها وجود دارد.

این متخصص تغذیه در مورد عوارض مصرف نوشابه‌های انرژی‌زا گفت: اولین خطری که جوانان و نوجوانان که در باشگاه‌های ورزشی از این نوشابه‌ها استفاده می‌کنند، تهدید می‌کند این است که این نوشابه سبب می‌شود تا آب بدن دفع شود و همزمانی مصرف آن با انجام حرکات ورزشی سبب کم‌آبی بدن و فشار شدید به کلیه‌ها شده و خطرات جدی برای کلیه دارد.

وی ادامه داد: مصرف نوشابه‌های انرژی‌زا انرژی کاذب در بدن تولید کرده و اگر این انرژی صرف انجام حرکات ورزشی نشود به چاقی مفرط می‌انجامد.

صفوی ادامه داد: شکر و کافئین موجود در نوشابه‌های انرژی‌زا موجب به هم ریختن خواب افراد و بی‌خوابی آنها شده، اختلالات هورمونی در مغز ایجاد کرده و ضربان قلب را افزایش می‌دهد و در صورتی که به صورت مداوم مصرف شود بینایی را مختل می‌کند.

این متخصص تغذیه با بیان اینکه کمیته‌های مختلفی در مورد اثرات نوشابه‌های انرژی‌زا مطالعه داشتند گفت: این کمیته‌ها مشاهده کردند که کسانی که مرتب از این نوشابه‌های انرژی‌زا مصرف می‌کنند به سرعت تحریک شده و اضطراب ‌آنها زیاد است.

وی ادامه داد: همچنین گزارشهایی نیز به دست آمده که مصرف نوشابه‌های انرژی‌زا به سکته‌های قلبی و مغزی انجامیده است.

صفوی تأکید کرد: افراد مبتلا به صرع، کودکان کم‌سن و زنان باردار به هیچ وجه نباید از نوشابه‌های انرژی‌زا استفاده کنند به خصوص خانم‌های باردار در سه ماه اول بارداری نباید هیچ گونه نوشابه‌ای مصرف کنند.

وی توصیه کرد از نوشابه انرژی‌زا فقط در مواقعی استفاده شود که بدن انسان نیاز به یک انرژی موقتی داشته و حتماً این مصرف نباید به صورت مداوم باشد چرا که خطر اعتیاد نیز در کنار سایر خطرات وجود دارد./ب1

فارس