اتحادجنوب: اظهارنظر‌های جدید در حوزه جمعیت حکایت از نگران‌کننده بودن نرخ جمعیت، افزایش خانواده‌های تک فرزند، شیوع ناباروری در میان زوج‌های ایرانی و همچنین حرکت شتابان به سمت سالمندی دارد.

روز گذشته درحالی که رئیس کمیته بهداشت شورای زنان و خانواده گفت: «میانگین فرزندآوری خانواده‌ها 3 برابر کاهش یافته است» مدیرکل دفتر سلامت، جمعیت،‌ خانواده و مدارس وزارت بهداشت یکی از چالش‌های کاهش نرخ باروری را افزایش سن ازدواج دانست و اظهار کرد: «درحال حاضر 11 میلیون نفر دختر و پسر در آستانه ازدواج در کشور داریم که سن باروری آنان در حال گذشت است بنابراین دومین چالش ما در این حوزه تاخیر در سن ازدواج است.»

همزمان  دبیر شورای فرهنگی دفتر مقام معظم رهبری گفت: «شرایط جمعیتی ایران به دلایل فقدان حساسیت‌های لازم و نسخه پیچی‌های ناصواب داخلی و خارجی، در دهه‌های آینده رو به وخامت خواهد رفت و از کشوری جوان و پرنشاط به کشوری پیر و پژمرده تبدیل خواهد شد.» سیاست‌های جمعیتی در سال‌های اخیر با چرخش 180 درجه مواجه بوده است به‌گونه‌ای که تشویق به کاهش جمعیت جای خود را به تشویق به افزایش جمعیت داده است. در این زمینه از طرفی مجلس اقدام به تصویب طرح‌ها و لوایحی کرده است و از طرف دیگر، مسئولان اجرایی فعالیت‌هایی در راستای بسترسازی برای افزایش جمعیت انجام داده‌اند. با وجود این، بررسی‌ها نشان می‌دهد موانع بر سر راه افزایش جمعیت متعدد است.

 11 میلیون نفر در حال گذشتن از سن باروری

روز گذشته مدیرکل دفتر سلامت، جمعیت،‌ خانواده و مدارس وزارت بهداشت یکی از چالش‌های کاهش نرخ باروری را افزایش سن ازدواج دانست و اظهار کرد: درحال حاضر 11 میلیون نفر دختر و پسر در آستانه ازدواج در کشور داریم که سن باروری آنان درحال گذشتن است، بنابراین دومین چالش ما در این حوزه تاخیر در سن ازدواج است.

محمداسماعیل مطلق عنوان کرد: در کشور استان‌هایی وجود دارد که طبق بررسی‌ها پیر محسوب می‌شوند و راهکار برون‌رفت از این مساله افزایش ازدواج و کاهش طلاق است. او اظهار کرد: ابلاغ سیاست‌های نظام سلامت توسط مقام‌معظم رهبری، نتیجه جلسات دانشمندان و اساتید است که به مسائلی مانند ارتقا، پویایی و بالندگی جمعیت، رفع موانع ازدواج،‌ افزایش فرزندآوری، حمایت از زوج‌های جوان و توانمندسازی در تامین هزینه‌های زندگی و… اختصاص می‌یابد. مطلق افزود: درحال حاضر حدود شش میلیون سالمند در کشور وجود دارد که باید مورد توجه ویژه‌ای قرار گیرند نه اینکه به دید ترحم نگریسته شوند.

مدیرکل دفتر سلامت، جمعیت،‌ خانواده و مدارس وزارت بهداشت درخصوص چالش‌های موجود در زمینه فرزندآوری اظهار کرد: باروری کلی به معنی متوسط تعداد فرزندی است که یک زن در طول دوران باروری خود به دنیا می‌آورد و برای پیشگیری از منفی شدن رشد جمعیت این میزان باید حداقل به 1 /2‌درصد برسد.

او خاطرنشان کرد: افزایش نرخ باروری در سال 71 که سال تصویب قانون تنظیم خانواده بود به 3/3 درصد و در سال 80 به سطح جانشینی رسید اما در سال گذشته، 7 /6 درصد بوده است، در استان‌های سیستان‌و‎‌بلوچستان و هرمزگان میزان باروری از سطح جایگزینی بیشتر است اما میزان باروری‌ سایر استان‌ها از سطح جانشینی کمتر است.

مطلق با بیان اینکه آمار ازدواج در سال 92 نسبت به سال 91 حدود 60 هزار مورد کاهش داشته است، اظهار کرد: پیش‌بینی می‌کنیم که این آمار در سال جاری نیز کاهش یابد. او از طلاق به عنوان یکی دیگر از چالش‌های موجود در زمینه باروری نام برد و افزود: در سال 90 نسبت ازدواج به طلاق در کشور 1 /6 درصد بوده است به این معنا که به ازای هر شش ازدواج یک طلاق ثبت شد و این شاخص در مدت هفت سال 38 درصد کاهش یافته است که این امر نشان می‌دهد رشد طلاق بیشتر از رشد تعداد ازدواج‌هاست. مدیرکل دفتر سلامت، جمعیت،‌ خانواده و مدارس وزارت بهداشت یادآور شد: سال گذشته نسبت ازدواج به طلاق در کشور 1 /5 درصد بوده است. او خاطرنشان کرد: در سال 91/ 16 طلاق در هر ساعت رخ داده که این رقم در سال گذشته به 18 طلاق در ساعت رسیده است. ایسنا نوشت؛ مطلق اظهار کرد: 80‌درصد طلاق‌ها زیر سن 30 سال، 2 /14 درصد طلاق‌ها مربوط به یک سال اول زندگی و 50 درصد طلاق‌ها مربوط به پنج سال اول زندگی است.

کاهش نگران‌کننده نرخ جمعیت

همزمان رئیس کمیته بهداشت شورای زنان و خانواده گفت: میانگین تعداد فرزندان هر خانواده که در سال 68 حداقل 4 /6 فرزند بود، اکنون به 8/ 1 فرزند رسیده، یعنی این موضوع بیش از 3 برابر کاهش یافته است. خلیل‌علی محمدزاده افزود: این شدت کاهش در تاریخ بشریت بی سابقه بوده است. او تصریح کرد: همچنین در سال 68 به ازای هر یک‌هزار نفر 23 نفر در سال به جمعیت کشور اضافه می‌شد، اما اکنون این رقم به 3/ 1 نفر رسیده و این موضوع نیز بیش از 2 برابر کاهش داشته است. علی محمدزاده با بیان اینکه در حد جایگزینی یا جانشینی قرار داریم، افزود: حد بقای نسل ما اکنون 1/2 است، یعنی اگر بخواهیم جمعیت را در درازمدت حفظ کنیم، هر خانواده باید بیش از دو فرزند داشته باشند اما اکنون ما سه دهم درصد کمتر هستیم. او ادامه داد: از سال 92 تا 97 اگر در جهت جمعیت افزایی بخواهیم عمل کنیم می‌توانیم نرخ باروری را از 78/ 1 به 87 /1 برسانیم که این به معنای یک دهم ارتقا در نرخ باروری کل در کشور است.

رئیس کمیته بهداشت شورای زنان و خانواده تصریح کرد: برای کنترل جمعیت می‌توان با شدت بیشتری اقدام کرد اما برای افزایش جمعیت کار سخت است و سرعت کنترل جمعیت با افزایش جمعیت تناسب ندارد. او گفت: جمعیت زیر 15 سال یک کشور در حال توسعه باید 40 درصد باشد اما اکنون این جمعیت در ایران 23 درصد است. علی محمدزاده ادامه داد: در کشورهای درحال توسعه بحث سالمندی مطرح نیست و سالمندی سه تا چهار درصد است، اما در ایران اکنون سالمندی وارد فاز نخست شده و رقم تعداد سالمندان کشور هشت درصد جمعیت است. او افزود: در سال 2090، امید به زندگی که اکنون برای بانوان 73 سال و برای مردان 5/ 71 سال است به میانگین 89 سال می‌رسد، اما نمی‌دانیم که چرا سن سالمندی در کشور را از 60 تا 65 سال حساب می‌کنند.

 پیری و پژمردگی در انتظار ایران

همچنین  دبیر شورای فرهنگی دفتر مقام معظم رهبری گفت: شرایط جمعیتی ایران به دلایل فقدان حساسیت‌های لازم و نسخه پیچی‌های ناصواب داخلی و خارجی، در دهه‌های آینده رو به وخامت خواهد رفت و از کشوری جوان و پرنشاط به کشوری پیر و پژمرده تبدیل خواهد شد. حجت‌الاسلام والمسلمین‌‌رضا غلامی افزود: به همین دلیل ایران علاوه بر به دوش کشیدن هزینه‌های ناشی از عوارض پیری جمعیت، مزیت‌های پرشمار یک کشور جوان را نیز از دست خواهد داد. ایرنا نوشت؛ او با بیان اینکه نباید معضل جمعیتی ایران را کوچک شمرد، ادامه داد: روند پیری جمعیت، سرنوشت، دستیابی به پیشرفت و عزت و سربلندی کشور را به‌طور جدی تهدید می‌کند و اگر برای آن طی 10 سال آینده فکر اساسی و اقدام قاطع صورت نگیرد، امکان جبران آن از دست می‌رود./ج