قلم بدست گرفتن و نوشتن امری است ساده اما نه همیشه. آنگاه که از سرزمینی کهن به درازای تاریخ و مردانی سترگ به قامت اسطوره های تاریخ می نگاری باید بر خود لرزید و هراسان قلم زد. هراسان از این منظر که مبادا حق مطلب ادا نشود و جایی و نکته ای به غلط در اذهان مردم نقش بندد که نا خرسندی مردم را در پی خواهد داشت. تردیدی نیست که از بدو پیدایش جهان تا بحال انسانهای بیشماری قدم بر  کره خاکی نهاده و پس از چند صباحی از این سرای پر طمطراق و فانی رخت بر بسته و بانگ رحیل سر داده و در سرای ابدی خفتند. عده ای خواب و آرام از خویش گرفته به بشریت خدمت کرده و نقش آفرین بوده اند وعده ای دیگر در گوشه خمولی خزیده و تماشا گر بوده اند به بیان دیگر فقط درصد بسیار کمی از این ارقام کهکشانی به جهان و جهانیان خدمت کرده اند و دگرگونی جهان و انسان از شکل ابتدایی و غارنشین به شکل مدرن امروزی را رقم زده اند. شاید بیان این مطلب برای ارج نهادن به بزرگان و بیان ارزش کار ایشان بسنده باشد که آمارها بیانگر این واقعیت است که تقریباً 5 درصد جمعیت جهان اثرگذار، خدمت رسان و تحول گر بوده اند و متأسفانه بقیه مصرف کننده هستند. حال ما در کجای این آماریم؟ باری هر شهری و دیاری را به نام و نشانی می شناسند. سمبل و نماد هر شهری مفاخر و مشاهیر آن شهر است و دشتستان بزرگ نیز از دیرباز مفاخر و اکابر بسیاری تقدیم به عالم نموده است که بیان نام ایشان از حوصله این مقال خارج و مزید اطاله کلام است.

هفتم مهر ماه 1299 هجری شمسی در خانواده ای اهل علم و فرهنگ دوست کودکی چشم به جهان گشود که در آن زمان کمتر کسی فکر میکرد این کودک روزگاری بیرق فرهنگ و اندیشه را برافراشته و از چهره های ماندگار فرهنگ و ادب ایران زمین خواهد شد. تحصیلاتش را در برازجان به پایان برد و چون اهل علم و ادب بود در سال 1318 به استخدام اداره فرهنگ دشتستان درآمد و شغل شریف آموزگاری برگزید و به تعلیم و تربیت فرزندان زادگاهش پرداخت. سرآغاز زندگی سیاسی وی از سال 1324 با ترک برازجان و عزیمت به شیراز شروع شد.

آغازگر فعالیت های ژورنالیستی و مطبوعاتی فراشبندی چاپ اولین شماره "خامه ملت" در تاریخ 13 مردادماه 1331 بود. حمایت های فراشبندی از دولت دکتر مصدق و انعکاس اخبار و مشکلات دشتستان از بارزترین جلوه های خامه ملت بود. تنها 49 شماره از خامه ملت منتشر شد و علت توقیف آن انتقادهای شدید فراشبندی به سیاست های تفرقه افکنانه استعمار پیر و حمایت های مستمر وی از دولت دکتر محمد مصدق بود. پس از کودتای 28 مرداد و توقیف خامه ملت کار مطبوعاتی و روزنامه نگاری فراشبندی پایان پذیرفت و در همین زمان بود که به چاپ و انتشار کتاب پرداخت.

زنده یاد فراشبندی در سال 1333 نخستین کتاب خود را به نام " انگلیسیها را بشناسید" چاپ کرد. در اسفند ماه همان سال دومین کتاب خود " استعمار گران بدانند" را منتشر کرد. وی در فروردین 1334 کتاب " دکتر مصدق یا ژرژ واشنگتن ایران " را به چاپ رساند. وی در این کتاب ها همان رویکرد مطبوعاتی خویش یعنی حمایت از دکتر محمد مصدق و مبارزه با انگلیس را ادامه داد و انتشار همین کتابها سبب شد تا فراشبندی را دستگیر و در زندان قزل قلعه محبوس گشت. پس از آزادی از زندان ایشان را به تهران و مشهد تبعید کردند و در مشهد بود که با دکتر علی شریعتی آشنا شد. پس از بازگشت مجدد وی به شیراز فصل دیگری از زندگی پر بار ایشان آغاز شد و نگاشتن تاریخ زادگاه خود دشتستان بزرگ را شروع کرد. وجودش لبریز ازعشق به دشتستان و ایران بود تا جائیکه همیشه با افتخار می گفت "من یک پان ایرانیستم". کتاب دو جلدی "تاریخ و جغرافیای برازجان یا سنگر مجاهدین" را در سالهای 1335 و 1336 به زیور چاپ آراسته کرد. در اسفند ماه 1336 بود که کتاب "نظری به گذشته ایران را چاپ کرد و بدلیل علاقه خاص خود به دکتر مصدق یک نسخه از آن را به ایشان تقدیم کرد که دکتر مصدق نیز یک ساعت مچی با ارزش و زیبا برایش فرستاد که آن را همیشه همراه داشت. فراشبندی برای دوره های 20 و 21 و 22 مجلس شورای ملی در استان بوشهر کاندیدا شد و علیرغم اشتیاق و محبت و استقبالی که مردم از ایشان داشتند اما بدلیل مسائل سیاسی و دخالت دولت رأی نیاورد. در سال 1340 کتاب "شرح مختصری از مبارزات و زندگی مرحوم محمد باقر تنگستانی " را منتشر کرد. کتاب بعدی ایشان "سند خدمت من به دشتستان " در سال 1342 منتشر شد.

علاوه بر آثار فوق تعدادی کتاب دیگر در قیام مردم جنوب ایران بر علیه استعمارداردکه از آن جمله می توان به کتاب های "حماسه مرزداران جنوبی ایران" و "جنگ انگلیس و ایران در سال 1273 هجری قمری" و  "جنوب ایران در مبارزات ضد استعماری " و " مبارزه مسلحانه مردم دشتی و دشتستان و تنگستان علیه استعمار" نام برد. فراشبندی همچنین دو کتاب دینی تحت عناوین "محمد پیامبر شمشیر نیست" و "اسلام دین جامع آسمانی" را منتشر کرد. وی کتاب هائی هم در دست تألیف و چاپ داشت که با مرگ وی به چاپ نرسیدند که " لغات و اصطلاحات محلی دشتستان " ، " جغرافیای تاریخی دشتستان " ، "دانشمندان دشتستان "سالنامه فرهنگ شهرستان برازجان " و جلد سوم " تاریخ و جغرافیای برازجان یا سنگر مجاهدین" از جمله آنهاست.
شاید اغراق نباشد که بگویم در رأس هرم فرهنگ و تاریخ دشتستان بزرگ نام زنده یاد علیمراد فراشبندی می درخشد و براستی که ایشان سمبل و اسوه ی تاریخ استان بوشهر می باشد. مورخی که واقعیت را بدون حب و بغض می نگارد و حوادث و اتفاقات را تحریف نمی کند و حقیقت نگاری امین است ، صداقت و تعهد و خلوص در نوشتارش موج می زند. در روزگاری که دانش و بینش در بند زرق و آزاداگی و هنر در چنگال جهل و استبداد است روانشاد علیمراد فراشبندی با سلامت نفس و مناعت طبع برای ثبت حقایق ؛ صادقانه و در اوج پاکدامنی قلم برداشت و به نبرد با جهل و استبداد رفت. فراشبندی آزاده و آزاد فکر بود ، او که اهل مناعت و استغناء طبع و آزادگی بود نمی توانست با مدعیان محدود فکر و سود پرست همراه باشد.
این جمله را از مرحوم پدرم هرگز از یاد نخواهم برد که می گفت "مرحوم فراشبندی در زمره ی افرادی است که در گور خودش می خوابد چرا که دینش را به دنیای هیچ کس نفروخت. روحش شاد.

از بارز ترین نقاط قوت استاد فراشبندی زرین قلم ، بیان واقعیت بر اساس حقیقت و رعایت امانت در شرح وقایع و تاریخ مبارزات جنوب است. حریم و حرمت قلم را نگه می دارد و برای رضای خدا مینویسد و نه برای خشنودی خلق خدا !!!    

حقا که نا سپاس ترین مردمانیم. بزرگان و مشاهیر و مفاخر این شهرستان در سکوت سنگین تاریخ به سر می برند. یقیناً مفاخری که در راستای احیای فرهنگ و تاریخ و بزرگی دشتستان قدم برداشتند و مشعل علم و دانائی افروختند دغدغه ادای دین به وطن داشتند و در این راه مردانه و جانانه تلاش کردند اما امروز از یاد و خاطر ما فراموش شده اند. نمیدانم چرا به عقبه دشتستان بها نمی دهیم و بزرگ ستیزی را بر مهر ورزی رجحان می دهیم ؟!!!  مشاهیر و مفاخر نیازی به تعریف و تمجید امثال راقم این سطور ندارند اما این رسم ادب نیست که با بی مهری با ایشان رفتار شود. ما باید استاد فراشبندی و امثال ایشان را الگو برای نوجوانان و جوانان که آینده سازان ایران عزیز هستند معرفی کنیم که با سرمشق گرفتن از این اسوه های فرهنگ و ادب به تعالی جامعه کمک کنند. زنده یاد فراشبندی زبده ی مشاهیر و قدوه ی مفاخر زمان خویش بود. چند سال پیش وقتی مقاله ای را تحت عنوان " نوروز تجلی فرهنگ ایرانی " برای هفته نامه اتحاد جنوب نوشته بودم و می خواستم آن را به تاریخدان و ادبیات شناس دشتستانی استاد هیبت الله مالکی تقدیم کنم ایشان با همان ادب و بزرگواری خاص خود در عین حالی که بغض گلویش را می فشرد و اشک نوازشگر گونه هایش بود فرمودند در جایی که نام نیکمرد بزرگی چون علیمراد فراشبندی بر تارک تاریخ آن می درخشد من و امثال من جایی نداریم. آن روز درس بزرگی به من دادند با بیان این جملات که مرحوم فراشبندی به گردن تمامی مردم استان حقی بس عظیم دارد ادای دین کنید، بزرگ است بزرگش دارید و نیک طینت است نیکو یادش کنید. آری این درس بزرگی بود که در محضر آن استاد آموختم و سوگند یاد کرده ام که در این راستا از هیچ کوششی دریغ ننمایم و از درگاه حضرت حق مسئلت دارم  که این عزم و اراده را از ما نگیرد.

رسمی در میان ما بدعت گذاشته شده که در قبال تاریخ و مردان تاریخی و تاریخ سازان بزرگ سرزمینمان جفا پیشه سازیم و این مختص شهر ما نیست!!! ما ایرانیان با فردوسی و رودکی ، مولانا و شمس تبریزی ، عطار و خیام و دیگران چه کرده ایم والله که قدر پیشینه ی عظیم فرهنگی و تاریخی و تمدن کهن خود را نمی دانیم و به تاراج آن پرداخته ایم. کشورهای جهان سرگرم تاریخ سازی برای خود شده اند و در پی کسب هویت و نام و نشانی برای خود هستند حال آنکه ما هویت تاریخی و ابهت فرهنگی خویش را به حراج گذاشته ایم و این فضاحت را بدانجا رسانده ایم که تاریخ ایران باستان و دوره شاهان قدیم را از کتب مدارس حذف می کنیم. آیا وقتی با تاریخ و فرهنگ خود چنین کنیم سزاوار تهاجم فرهنگی نیستیم؟

از تهاجم فرهنگی سخن می گوئیم در حالیکه از فرهنگ و تاریخ خود غافلیم. برای مبارزه با تهاجم فرهنگی باید تقابل فرهنگی داشت. ما فقط پایبند و سرگرم الفاظیم !!!! وقتی تاجیکستان در روز روشن مفاخر سترگ و سنت ها و آئین های اصیل و باستانی ما را به نام خود ثبت می کند و یغما گر فرهنگ و آیین ماست و مقامات عالی مملکتی ما با افتخار در آن چپاولگری فرهنگی حاضر می شوند و به این سرقت ادبی و فرهنگی که از ایران می شود خم به ابرو نمی آورند جای تعجب نیست که در شهر ما نیز به بزرگانی چون علیمراد فراشبندی و امثال آن توجهی نشود.

فراشبندی شخصیتی تاریخی وفعالی فرهنگی و ژورنالیستی بی بدیل است. به شهید میرزا محمد خان غضنفرالسلطنه و مجاهدان دشتستان در مبارزه با استعمار اجحاف و ستم روا داشته ایم آیا باید با چهره های فرهنگی نیز همان کنیم؟ آیا ستم نیست که نام فراشبندی در خیابان های شیراز بدرخشد اما در زادگاهش مظلوم باشد؟ آیا رواست که در کتابخانه های شهر و حتی در آموزش و پرورش و دیگر نهادهای فرهنگی شهر ما کتابها و آثار ارزشمند فراشبندی نباشد. آیا کتاب های "تاریخ و جغرافیای برازجان یا سنگر مجاهدین "، " حماسه مرزداران جنوبی ایران " ، " جنگ انگلیس و ایران در سال 1273 ه ق "  ، "مبارزه مسلحانه مردم دشتی و دشتستان و تنگستان علیه استعمار " ، " جنوب ایرا در مبارزات ضد استعماری " و دیگر آثار فراشبندی در مدارس استان تدریس شود؟ همه از تهاجم فرهنگی ، فرهنگ سازی و فرهنگ مداری دم می زنیم اما خود ناقضان فرهنگیم!!!!!! 

چند سئوال از مسئولان محترم:
1)    مسئولان محترم چرا به سئوالات مردم که ولی نعمتان شما هستند پاسخ نمی دهید؟ آیا این است رسالتی که بر دوش شماست. مگر قبای ریاست و ردای مدیریت را این ولی نعمتان تقدیمتان نکرده اند؟ پس آنان را محترم شمرده پاسخگوی سئوالات اذهان عمومی باشید. از آه دل مظلوم بترسید!!!
2)    قاطبه مردم دشتستان بزرگ از بی مهری هائی که بر ساحت بزرگان دیارشان می رود سخت رنجور و غمین اند تاکی می خواهید به این بی مهری ها دامن زنید و آن را چون آتش زیر خاکستر نگهدارید. مردم صبور دشتستان را دریابید و حفظ حرمتشان را بر خود واجب دانید و بزرگانشان را عزت نهید.
3)    مردم شریف دشتستان سخت پیگیر بنیاد دشتستان شناسی، روز برازجان، کنگره شهید میرزا محمد خان غضنفرالسلطنه برازجانی و مجاهدان دشتستانی و نقش آنان در مبارزه با استعمار ، آذین بستن خیابان ها ، میدان ها ، سالن ها ، همایشها و ... به نام و تمثال بزرگان فراموش شده دشتستان هستند که بارها نیز نوشته ام و تکرار مکررات شده. شما مسئولان به خواسته های به حق ولی نعمتان خود بها دهید و شعار را رها کرده به شعور مردم ارج نهید و عملگرا باشید نه شعارگرا.

سئوالات و خواسته های مردم از مسئولان بسیار است اما آنچه را بیان کردم اهم خواسته های مردم است که نیازمند همت والا و عزم راسخ مسئولان برای احقاق آن حقوق مسلم مردم است . پس بیائیم دست در دست هم نهیم به مهر / میهن خویش را کنیم آباد.

پیشنهاد حقیر این است که فراخوان داده از تمامی صاحبنظران، اندیشمندان، معمرین و مطلعین دشتستان را در یک بنیاد گرد هم آورده تا جایگاه واقعی و راستین دشتستان بزرگ را باز یابند و تبیین نمایند. /ح

عاشق دشتستان و دشتستانی
  داریوش محبی