اتحاد جنوب: انتخابات مجلس شورای اسلامی در حالی قرار است اسفندماه سال 94 برگزار شود که اردوگاه اصلاح‌طلبان در حال تدارک برای رسیدن به اجماع و اتحاد برای حضور در انتخابات است. اتحادی که گویا قرار است با محوریت سیدمحمد خاتمی دوباره محقق شود.

همانند نقشی که خاتمی در جریان انتخابات ریاست‌جمهوری 92 ایفا کرد و توانست پرچم اتحاد اصلاح‌طلبان را به اهتزاز دربیاورد. سیدحسین مرعشی از این موضع خبر داده و به خبرگزاری «ایلنا» گفته است که «ما (کارگزاران) در قالب اتحاد با اصلاح‌طلبان با محوریت سیدمحمد خاتمی در انتخابات حضور پیدا خواهیم کرد. هم‌اکنون هم جلساتی در شورای مشورتی خاتمی در همین راستا در جریان است که به‌موقع خود، سیاست‌های آن اعلام خواهد شد.»

از این خبر چنین برمی‌آید که محوریت قرارگرفتن خاتمی و احتمالا آیت‌الله هاشمی‌رفسنجانی (آن‌طور که فرزند او محسن هاشمی چندی پیش با قراردادن تصویری از خاتمی، هاشمی و ناطق، محوریت این سه نفر را برای انتخابات مجلس خواستار شده بود) براساس تجربه موفق انتخابات ریاست‌جمهوری یازدهم است. رسیدن به یک‌گزینه واحد از سوی یک‌جریان سیاسی، غایت کار تشکیلاتی و حزبی است که در جریان انتخابات گذشته به ظهور رسید.

 اما نکته قابل‌تامل درباره انتخابات مجلس شورای اسلامی این است که دستیابی به اجماع برای انتخاباتی که تعدد و کثرت کاندیداها را دربر دارد قدری سخت و پیچیده به‌نظر می‌رسد. به‌ویژه اینکه این انتخابات از گستردگی حوزه‌های انتخابیه هم برخوردار است و اینجاست که نحوه بستن و نهایی‌کردن فهرست‌های انتخاباتی برای هر حوزه انتخابیه‌ای از اهمیت بالایی برخوردار است. چراکه شناسایی نیروهای متعهد به کار تشکیلاتی برای قرارگرفتن در فهرست‌ها، فرآیندی سخت و پیچیده‌ دارد. به‌ویژه آنکه جریان اصلاح‌طلب هم به تبع اعمال نظارت برخی نهادهای نظارتی، نمی‌تواند از تمام ظرفیت خود بهره‌مند شود و اینجاست که هوشمندی و درایت می‌تواند منجر به نهایی‌شدن فهرست‌هایی شود که تجربه انتخابات دوره جدید شورای شهر تهران تکرار نشود.

 آنجا که برخی افراد حاضر در فهرست اصلاح‌طلبان عهدشکنی کرده و نتیجه آن ازدست‌دادن کرسی ریاست شورا و تحویل‌دادن آن به رقیب بود. به‌طوری‌که محمدرضا عارف، رییس «بنیاد امید ایرانیان»، هم انتخابات مجلس آینده را یکی از مهم‌ترین انتخابات‌ها بعد از انقلاب اسلامی در ایران خوانده و گفته بود: «اصلاح‌طلبان باید در انتخابات مجلس به‌گونه‌ای عمل کنند که برخی اتفاقات صورت گرفته در انتخابات شورای شهر تهران تکرار نشود.»

شکوری‌راد: ظرفیت‌ها محدود نشود

از این رو؛ در ابتدای کار باید سازوکار وحدتی که قرار است خاتمی آن را مدیریت کنند، روشن شود. به عبارت دیگر باید مشخص شود که محوریت آقای خاتمی و احتمالا هاشمی‌رفسنجانی قرار است چه نقشی را در اجماع و اتحاد ایفا کند. هرچند که آیت‌الله در سفر مشهد خود در پاسخ به پرسشی مبنی بر ارایه فهرست انتخاباتی گفته بود که «از ما گذشته است که لیست بدهیم» اما حضور پررنگ او در انتخابات ریاست‌جمهوری گذشته و بیانیه‌اش در حمایت از روحانی را نمی‌توان فراموش کرد.

با این حال، هنوز سازوکار این محوریت مشخص نشده و این پرسشی است که اگرچه برخی از فعالان اصلاح‌طلب از جزییات آن بی‌خبر هستند، اما دست‌کم همه آنها تاکید کردند که حضور آقای خاتمی برای ایجاد وحدت، نقش موثری خواهد داشت. برخی از آنها مثل علی شکوری‌راد هم معتقدند که «هرکس که دارای پتانسیلی در جریان اصلا‌ح‌طلبی است باید برای ایجاد وحدت کمک کند.»

او در گفت‌وگویی در توضیح بیشتر می‌افزاید: «در جریان اصلاح‌طلبی برای رسیدن به وحدت اتفاق نظر وجود دارد و این اتفاق نظر با محوریت آقای خاتمی امکان‌پذیر است. اما درباره اینکه این محوریت به افراد خاص دیگری محدود شود هنوز با کسی صحبت و تعیین‌تکلیف نشده است. به اعتقاد من هر کس به اندازه ظرفیت و پتانسیلی که دارد از جمله گروه‌ها و اشخاص می‌تواند ایفای نقش کند. از قبیل آقای موسوی‌خویینی‌ها، بهزاد نبوی، محمدرضا خاتمی و... .» او در ادامه درباره نحوه نهایی‌کردن فهرست‌های انتخاباتی و پذیرفتن مسوولیت فهرست‌ها هم گفت: «من فکر می‌کنم اگر سازوکار اجماع حول آقای خاتمی صورت بگیرد امکان توفیق بیشتر است. چراکه ایشان چهره محبوب اصلاح‌طلبان بوده و هم‌عرض ندارد. بنابراین بهتر این است که سازوکار با تایید آقای خاتمی طراحی شود.»

تاجرنیا: برای انتخابات مجلس محدودیت چهره نداریم

علی تاجرنیا، دیگر فعال سیاسی اصلاح‌طلب هم در این زمینه به «شرق» می‌گوید: «نگاه اصلاح‌طلبان چه در قالب شورای هماهنگی جبهه اصلاحات و چه در قالب مشاوران ایشان، نگاه ائتلافی است. خوشبختانه رسیدن به فهرست مشترک در حوزه‌های انتخابیه در کل کشور موضوعی است که بین اصلاح‌طلبان به یک دریافت جمعی تبدیل شده است. من هم با توجه به این دریافت مشترک بین اصلاح‌طلبان نسبت به انتخابات آینده خوشبین هستم.»

او در ادامه درباره فهرست‌های انتخاباتی هم گفت که «هنوز بحث درباره فهرست‌ها زود است اما یک بخشی از کار که به نظارت‌ها و بررسی صلاحیت‌ها بازمی‌گردد از دست اصلاح‌طلبان خارج است اما بخش دیگر که مربوط به شناسایی پخته‌ترین و شناخته‌شده‌ترین افراد برای حضور در انتخابات است دست خود اصلاح‌طلبان است.»

او در مورد خطر تکرار تجربه شورای شهر پایتخت برای اطلاح‌طلبان در انتخابات آینده مجلس معتقد است: «آنچه در شورای شهر اتفاق افتاد این بود که دست اصلاح‌طلبان برای بستن فهرست باز نبود و مشکلاتی را به وجود آورد. البته محدودیت‌های انتخابات مجلس کمتر است چرا که ما چهره‌های شناخته‌شده بیشتری را می‌شناسیم اگر با موضوع ردصلاحیت‌ها مواجه نشویم.»

منصوری: انتخابات مجلس شکل دیگری از اجماع را می‌طلبد

آذر منصوری، دیگر فعال سیاسی اصلاح‌ طلب است که در گفت‌وگوی خود با تاکید بر تمایز انتخابات مجلس و ریاست‌جمهوری گفت: «این انتخابات به دلیل تکثر نامزدها شکل دیگری از اجماع را می‌طلبد و با پیچیدگی‌های بیشتری هم مواجه است. البته تا زمانی که سیستم انتخابات به صورت حزبی برگزار نشود، ما همچنان با مشکلاتی از جنس مشکلات انتخابات شورای شهر مواجه هستیم. بنابراین فهرست‌ها باید به‌گونه‌ای باشد که حداقل ضمانت پاسخگویی انتخاب‌شوندگان در برابر انتخاب‌کنندگان فراهم شود.

او در ادامه تاکید کرد: «تا زمانی که فرآیند فهرست‌ها به همین شکل باشد نظیر آنچه در انتخابات شورای شهر دیدیم تنها می‌توان به برخورد حزب با نامزد متخلفی که عهد‌شکنی کرده و خلاف قواعد تشکیلاتی عمل کرده بسنده کرد.»

او همچنین در پاسخ به اینکه آیا ممکن است به دلیل محدودیت‌ها در بستن فهرست‌های انتخاباتی الزامی در نهایی‌کردن فهرست‌ها با تمام ظرفیت نباشد، گفت: «مثلا ارایه فهرست 15نفره به‌جای فهرست 30 نفره معنایش این است که 15نفر ظرفیت خود را در اختیار رقیبی قرار دهیم که مواضع آن را نمی‌شناسیم. بنابراین یک جریان سیاسی باید بتواند فهرستی را با ظرفیت کامل در معرض انتخاب قرار دهد، آن‌هم از نامزدهایی که مواضع آنها روشن است.»

آنچه از این سخنان و اظهارات برمی‌آید این است که دست‌کم همه اصلاح‌طلبان بر وحدت در انتخابات مجلس آن‌هم حول محوریت خاتمی رضایت دارند. بنابراین باید ظرفیت خود را تا زمان باقیمانده برای انتخابات، صرف گسترده‌شدن چتر اجماع و شناسایی نیروهای متعدد اصلاح‌طلب قرار دهند؛ اجماعی که به گفته شکوری‌راد در آن باید از «همه ظرفیت‌های اصلاح‌طلبان» استفاده شود./ب1

روزنامه شرق