محمود روشن

با روی کار آمدن حکومت جمهوری اسلامی ایران پس از انقلاب شکوهمند اسلامی در بهمن 57 تا کنون شاهد پیشرفت های عظیم و شگرفی در صحنه های علمی کشور بوده ایم که امروز آن را در زمینه های مختلف  هوا فضا، هسته ای، پزشکی، بیوتکنولوژِی، نانو، کشاورزی، روباتیک و... به عینه می بینیم.

با این حال روند کشف ظرفیتها نیز رو به توسعه بوده است و در طول این مدت بسیاری از ظرفیتهای ملی و محلی در کشور در زمینه های گوناگون از جمله صنایع، معادن، کشاورزی، پزشکی، ورزشی، دفاعی و... توسعه پیدا کرده است و در عین حال مهمترین این ظرفیتها نیروی انسانی داخل بوده است که با رشد و دو و نیم برابری مواجه بوده است.

داشتن نیروی انسانی تحصیل کرده و متخصص موجب شده است تا امروز میهن اسلامی ایران با اتکا به علم و دانش بومی و به کارگیری آن در صحنه های مختلف، سیاسی، اقتصادی و فرهنگی یکی از پیشروترین کشورهای منطقه و جهان از لحاظ پیشرفت های علمی و فنی باشد.

در استان بوشهر نیز پس از انقلاب اسلامی علاوه بر اینکه ظرفیت های گذشته توسعه و پیشرفت داشته است، ظرفیت های بسیار زیادی نیز ایجاد شده است که در زمینه های مختلف صنعتی (بخصوص نفت و گاز)، کشاورزی، دریایی، معادن، هسته ای، گردشگری و... شاهد افزایش کشف و شناسایی ظرفیت ها بوده ایم.

با این حال در طول این مدت استان بوشهر از نظر سهم در پیشرفت علمی کشور نه تنها در جایگاه مناسبی نبوده است که بلکه در پایین ترین سطح ممکن بوده است و به موازات همین امر سهم نیروی متخصص بومی استان در استفاده از ظرفیت های عظیم استان و پیشرفت های آن بسیار ناچیز بوده است و عموماً این ظرفیت ها بیشتر در خدمت نیروی متخصص غیر بومی قرار گرفته است.

گرچه نباید به حضور نیروی توانمند غیر بومی در مشاغل تخصصی استان خرده گرفت که مایه مباهات است که دیگران نیز از ظرفیت های موجود در استان بتوانند بهره مند شوند اما حضور کم رنگ نیروی تحصیل کرده و متخصص بومی نشان دهنده ضعف سیستم آموزشی و عدم برنامه ریزی صحیح مسئولین استان طی 3 دهه پس از انقلاب جهت آموزش و به کارگیری صحیح و متناسب با ظرفیتهای موجود در استان بوده است.

طبق نتایج آخرین سرشماری مرکز ملی آمار ایران، استان بوشهر از نظر رشد جمعیت طی 10 ساله منتهی به سال 90 با نرخ رشد 3.11 بالاترین رشد جمعیت را در بین تمامی استانهای کشور داشته است و به گفته معاون استاندار بوشهر، استان بوشهر دومین استان جوان کشور می باشد.

این آمار نشان دهنده پتانسیل بالای نیروی انسانی استان در دهه کنونی می باشد و با توجه به این که ظرفیت های موجود در بخش صنعت، کشاورزی، تولید، تجارت و ... در استان به اندازه ای فراوان است که نه تنها نیروی انسانی موجود در استان که بلکه دیگر استانها را می توان در آن به اشتغال درآورد، امروز شاهد به کارگیری نیروهای بومی در قسمتهای خرد و غیر تخصصی می باشیم.

در طول سالیان پس از انقلاب داشتن تأسیسات عظیم نفت و گاز، ظرفیت شیلات و کشاورزی، صنایع و معادن و تجارت و همچنین صنعت گردشگری و دریایی موجب نشده است تا در استان بوشهر با یک سند آمایش سرزمینی قوی اشتغال متناسب با جمعیت استان بر اساس خروجی دانشگاه ها شکل گیرد و نتیجه آن شده است که بوشهر با تمامی این ظرفیت ها رتبه چهاردم نرخ بیکاری را در کشور داراست.

امروز برای ما بسیار دردآور است که با وجود آنکه در سرزمینی هستیم که بزرگترین میدان گازی دنیا، بزرگترین پایانه نفتی خاورمیانه، اولین نیروگاه اتمی خاورمیانه، بیشترین مرز آبی با خلیج استراتژیک فارس را دارست، با این وجود دانشگاه مادر استان در رتبه چهل و چهارم کشوری از بین 65 دانشگاه و درصد قبولی کنکور سراسری در رتبه سی ام کشوری از 31 استان موجود می باشد.

مدیر محوری به جای برنامه محوری و نداشتن یک برنامه دراز مدت و الزام آور برای استان و تغییرات متعدد مسئولین اجرایی و علمی موجب شده است تا امروز به رغم پیشرفت هایی که که در زمینه های مختلف علمی داشته ایم در مقابل افزایش سریع ظرفیت های استان هیچ کدام از آنها به چشم نیاید.

به همین دلیل لازم است طرح آمایش سرزمینی که استاندار  محترم از آغاز تدوین آن خبر داده است با رویکردی علمی و  با همکاری و همفکری دانشگاهیان استان و با توجه ویژه به نقش آموزش و پرورش و دانشگاه ها به مرحله اجرایی برسد  تا شاهد پیشرفت سطح علمی متناسب با افزایش سریع ظرفیت های موجود در استان عزیزمان «بوشهر» باشیم. چرا که نقطه توازن پیشرفت علمی و توسعه ظرفیتهای استان می تواند راهکار مناسبی جهت اشتغال متناسب با جمعیت موجود در استان باشد./ب