اتحاد جنوب:

بانوان برازجانی در کنار مردان حضوری فعال و مؤثر در جریان مبارزه علیه رژیم شاه داشتند. هماهنگی واحد خو اهران را مرحومه سیمین عزتی همسر حاج ماشاءالله کازرونی برعهده داشتند. اواخر مهر 1357 پای زنان برازجانی نیز به تظاهرات باز شد و تعدادی از آنها با حمله به بانک صادرات آنجا را به آتش کشیدند.

شهربانو(شریعت) بی غرض از دیگر فعالین مبارزه علیه رژیم شاه می گوید: «یک روز در اواخر آبان ماه یا اوایل آذرماه بود سر مراسم صبحگاه وقتی صحبت های خانم نمازی مدیر دبیرستان آزرم تمام شد من با هماهنگی صفیه و چند نفر از دختران دیگر بلافاصله پشت تریبون مراسم صبحگاه پریدم و پشت بلندگو گفتم: بچه ها از امروز کسی حق ندارد به کلاس برود... بلافاصله صفیه اخلاقی و حدود ده پانزده نفر از دختران شعار مرگ بر شاه سر دادند. در یک چشم بر هم زدن فضای مدرسه به هم ریخت. مدیر دبیرستان با خط کشی که در دستش بود به جان من افتاد و تا جا داشتم مرا به باد کتک گرفت... ما وقتی متوجه شدیم که دیدیم نیروهای شهربانی دبیرستان آزرم را به محاصره خود درآورده اند. جوّ مدرسه به کلی به هم ریخت و آن روز کسی به کلاس نرفت...[1]»

خانم بی غرض شعارنویسی روی دیوارها را از دیگر فعالیتهای خود و دوستانش برمی شمارد و می گوید: «ما معمولاً ظهرها و به ندرت شب ها، نقاب می بستیم و عینک دودی می زدیم و می رفتیم با رنگ فشاری روی دیوار خانه های مردم شعار می نوشتیم و کلیشه عکس امام خمینی می کشیدیم.[2]»

فعالیت واحد خواهران با آمدن خانم صفاتی از قم بسیار بیشتر شد. خانم صفاتی زن مجتهده ای بود که معمولاً ماه های محرم و رمضان برای تبلیغ دینی به برازجان می آمد. در مسجد آقای اعتصامی و یا مسجد جنت برای زن ها و دخترها سخنرانی می کرد. درس احکام می داد. قرآن تفسیر می کرد و درباره شاه و ظلم های او و شکنجه های ساواک برای ما حرف می زد. از شخصیت امام خمینی می گفت... وقتی صحبت های خانم صفاتی تمام می شد، ما به خیابان می ریختیم و تظاهرات می کردیم... دختران برازجانی زیادی با شنیدن سخنرانی های گرم خانم صفاتی با حجاب شدند...[3]

یک بار در دی ماه 1357 قرار شد زنان جدا از مردها مستقلاً راهپیمایی کنند. بیش از دو هزار دختر و زن در تظاهرات شرکت کردند. تظاهرات بسیار باشکوهی برپا شد. وقتی دخترها و زن ها جلو فلکه دژ و محل شهربانی رسیدند نیروهای شهربانی مسلح شده، سنگر گرفته و تفنگ هایشان را روی ما نشانه گرفتند. عده ای ترسیدند ولی الحمدالله اتفاق خاصی پیش نیامد و به کسی آسیبی نرسید.[4]

از جمله کارهای دیگر بانوان برازجانی مداوای زخمی ها و مجروحان تظاهرات بود. خانم بی غرض در این خصوص نیز می گوید: «من و خواهرم عزت و دختر داییم زیبا کازرونی، کشور فخار، صفیه اخلاقی و چند نفر دیگر در سال 1356 به بیمارستان 25 شهریور(17 شهریور امروز) رفتیم و کمکهای اولیه، تزریقات، پانسمان و مسایلی از این دست را یاد گرفتیم. انقلاب که شروع شد دایی ام(حاج ماشاءالله کازرونی) در منزل خودش یک درمانگاه کوچک برای مداوای مجروحان تظاهرات تدارک دید... در طول ماههای انقلاب پنج یا شش مجروح را به آنجا آوردند و ما از آنها پرستاری می کردیم، پانسمان می کردیم، آمپول می زدیم و از آنها تا هنگامی که بهبودی نسبی پیدا می کردند مراقبت می کردیم.[5]»

سایر زنان مبارز برازجانی

صفیه اخلاقی، شهربانو(شریعت) بی غرض، خیرالنساء(خیری) رزم آور، زهرا زهرائی، شجاع الدین، شمسی صداقت، نسترن عارف، کشور فخار، زیبا(ناهید) کازرونی، فاطمه کازرونی، انیسه کاویانی، فاطمه کدیور، عفت کمالیان، ماه نساء گرمسیری، زهرا متوسلی، راضیه محمدکرمی، عصمت محمد کرمی، خانم هامونی دبیر دبیرستان آزرم از دیگر فعالین زنان برازجانی در مبارزه با استبداد شاهنشاهی بودند.