امروز: شنبه 01 ارديبهشت 1403
    طراحی سایت
تاريخ انتشار: 23 دي 1392 - 11:53
"کلیدواژگان انتقادی" (64)

حسن مجاهد

گامی در بازنگری جامعه و فرهنگ «ضدطبیعت»

ضدطبیعت به عنوان جهان بینی و فرهنگی خاص، حاصل یک ضدین است. این جهان بینی که ثنویت و دوگانگی هستی را در شکل تقابلی آن در خود دارد دارای انعکاسی تخریبی و در زمانی دیگر نتیجه ای رهبانیت ساز و مرتاض منشانه در تعامل و رابطه با طبیعت می باشد.
سهم جهان اجتماعی شرقی از این ضدین، همان ریاضت و تارک دنیا شدن به همراه بکر ماندن و سلامت طبیعت به قیمت فقر و ناسلامتی انسانها بوده است. این وضعیت عقب ماندگی و فقرآلود در دوره پس از یونان باستان(قرون وسطی) نیز در مغرب زمین برای ده قرن و با نامی دیگر یعنی رهبانیت حاکمیت یافت.
رنسانس که پایان دوره غلبه آخرت گرایی بر دنیاطلبی قرون وسطی بود، انسان را به سمتی دیگر فروغلتاند و نگاه افراطی اصالت دنیا را در مقابل تفریط دنیاگریزی بر کرسی جهان بینی نشانید. افراط دنیاگرایی، جامعه بشری را گرفتار ضدطبیعت دیگری نموده و به جای فراطبیعت و نگریستن به آسمان، نگاهش را بر لایه ی زیرین هستی دوخته و قصد آن دارد که بهشت موعود را روی همین زمین برپا سازد.
در این نگاه افراطی، انسان باید بر صدر نشیند و تا مرز خدایی و حتی جایگزین آن (یعنی اومانیسم) قرارگیرد  .او که اکنون در پرتو این ضدین و نگاه تقابلی دستش را از متافیزیک یا ماوراء طبیعت کوتاه گردیده و خدایان را (که بنابراسطوره های یونان باستان رب الانواع دانسته شده و قصد تسلط بر انسان و تحقیر او را دارند) رقیب و حتی دشمن خود فرض می کند برآن شده تا همه آرمان ها و هویتش را در گریز از رهبانیت و مرتاضی و نیز در تسلط و بهره جستن از طبیعت، معنا و تعریف نماید. دستیابی به هدف مذکور که تا حدی نیز تحقق یافته، از میان یک پارادوکس یا تناقض عبورمی کند. این تناقض از یک سو آباد ساختن دنیا را (که مظهرش طبیعت است) جویاست و از سوی دیگر استثمار بی رحمانه و تخریب آن را در پی دارد.
هرچند تناقض آباد ساختن و تخریب باعث گردیده تا انسان امروز مجبور به اصلاح و تعدیل رفتارش با طبیعت گردد و او را به خلاقیت در ساختن ابزار و تکنولوژی های با آسیب رسانی کمتر نموده، اما نتیجه و بازخورد این نوآوری ها در بلندمدت و میان مدت، همچنان چرخه ای از آسیب رسانی به طبیعت و انسان را به ارمغان آوره است. علت العلل این چرخه و تکرار تخریبی طبیعت به بنیان های منظومه علمی، تکنولوژیکی و اقتصادی حاکم برقرون جدید و آنچه که بر سر جهان بینی آدمیان آمد، بازمی گردد. یکی از پایه های این منظومه چندگانه، تسلط سودجویانه و لذت طلبانه بر طبیعت است که باعث می گردد تا هر اقدامی که برای کنترل و تعدیل رفتار انسان با طبیعت انجام شود جنبه اضطرار و تاکتیک و نه راهبردی به خود گیرد و همچنان رویکرد بهره کشی بیشتر را درکنه و نهایت خود داشته باشد. وجود چنین راهبردی باعث گردیده تا نوآوری های علمی و تکنولوژیکی، همچون آزمون و خطاهای پیوسته ای برای به تاخیر انداختن تخریب طبیعت و نه پایان دادن به آن ظاهر شوند. این گونه است که بشر امروز همچنان شاهد تداوم روند ضدیت با طبیعت از رهگذر تسلط و بهره کشی بی رحمانه بر آن می باشد.
این ضدیت و تخریب ناشی از آن که در قالب تمدن مدرنیته ای به صورت ساختارمند درآمده و جهان های اجتماعی دیگر را  نیز در کمند خود قرار داده است، کارش از اصلاح و تعدیل گذشته و بدیلی شالوده شکن را طلب می کند. ما این بدیل را یک جهان بینی در نظرمی گیریم که درآن برخلاف جهان بینی اسطوره ای یونان باستان، انسان و خدا رقیب یکدیگر نبوده بلکه خداوند (نه خداوندان) او را در مقام اشرف مخلوقات و مسجود فرشتگان قرار داده است. در این جهان بینی، طبیعت و ماوراء طبیعت نه در تضاد که برعکس در راستای یکدیگر قرار دارند و هر دو وجوهی از یک حقیقت و نیز مراتب و درجه ای از هستی می باشند. همچنین طبیعت که به عنوان پایین ترین مرتبه وجودی در نظر گرفته می شود قادراست تا مسیر و رهگذری برای حرکت به سوی ماوراء هستی وعالم دیگرباشد و به عنوان یک وجه ازهویت تکوینی انسان، زمینه پرورش و تکامل او را فراهم سازد.
بنابراین در جهان بینی ذکر شده که توحید، محور و مرکز آن است، اندیشه و انگیزه ی ضدطبیعت هیچ محلی ازاعراب ندارد بلکه در چارچوب آن، طبیعت بخشی از مخلوقات الهی می باشد که مامن و ماوای گذرای انسان قلمداد می گردد. این مامن به دلیل اینکه ظرف رحمت و نعمتهای الهی و در خدمت انسان می باشد همواره مورد احترام  و تقدس بوده و تخریب و ضایع ساختن آن به انگیزه زیاده خواهی و سلطه جویی یک گناه به حساب می آید.
باکمال تاسف باید اذعان نمود که جوامع توحیدگرا و مسلمان که زمینه های بیشتری برای تحقق این جهان بینی در زندگی روزمره خود دارند، در رقابت با جهان غیرتوحیدی و الگوبرداری از آن، دچار اپیدمی توسعه گرایی به سبک ضدطبیعت گردیده اندوحتی وضعیت به گونه ای شده است که در تخریب و استثمار طبیعت از دیگران نیز پیشی گرفته اند. این نیز پارادوکسی دیگر است که از یک سو ادعای اعتقاد به عناصرتشکیل دهنده توحید وجود دارد اما برخلاف آن درعمل و در سبک زندگی چشم و دستمان به سوی جهان اسطوره ای و غیرتوحیدی می باشد./ج
 



کانال تلگرام اتحادخبر


نظرات کاربران
ارسال نظر

نام:

ايميل:

وب سايت:

نظر شما:

تازه ترین خبرها

  • توزیع تعداد ۵۰ عدد کلاه ایمنی از طرف شهرداری بین موتورسیکلت سواران شهر وحدتیه
  • تقابل ادبی فرماندار دشتستان با هاروکی موراکامی از ژاپن !
  • نقدی بر مجموعه داستان " خین‌جوشون " اثر مختار فیاض
  • جاده مرگ شهر وحدتیه را دريابيد،مسئولان برحذر باشند
  • به بچه‌هایتان نودل ندهید!
  • بازسازی اساسی پاسگاه‌های پلیس راه استان بوشهر
  • عناوین روزنامه‌های امروز1403/01/30
  • عناوین روزنامه‌های ورزشی امروز1403/01/30
  • ادعاها درباره حمله اسرائیل به ایران / ساقط کردن چند ریزپرنده در آسمان اصفهان
  • ۳۲ هزار مجوز استخدام فرزندان شهدا و ایثارگران اخذ شد
  • مصرف این صیفی همه کمبودهای بدن و ویتامین ها را جبران می کند/ تنظیم آنی فشار و قند خون
  • رییس بنیاد شهید و امور ایثارگران کشور وارد استان بوشهر شد
  • پتروشیمی پردیس حامی مهمترین رویداد بین المللی در حوزه تاب آوری انرژی
  • حضور کشتی گیران استان بوشهر در مسابقات بین المللی جام شاهد
  • معماری شهر آفتاب بوشهر متناسب با نمای بومی اجرا می‌شود
  • آغاز عملیات اجرای خیابان ۲۴ متری در ورودی شهر از سمت برازجان،خیابان ۲۲ متری غرب آرامستان و خیابان در غرب جاده اصلی
  • اگر احساس تلخی در دهان می کنید این بیماری در کمین شماست
  • 🎥ویدیو/طبیعت بکر و زیبای روستای خیرک دشتستان
  • تفاوت استراتژی فروش در پردیس/ ثبت ۶ ركورد در تولید و صادرات
  • توزیع تعداد ۵۰ عدد کلاه ایمنی از طرف شهرداری بین موتورسیکلت سواران شهر وحدتیه
  • پیاده روی یا دویدن، کدام برای لاغری و کاهش وزن بهتر است؟
  • ۱۲ کشور امن در صورت شروع جنگ جهانی سوم (+عکس)
  • تقابل ادبی فرماندار دشتستان با هاروکی موراکامی از ژاپن !
  • نشست هماهنگی برگزاری آئین شب شعر ویژه نکوداشت شهید محسن صداقت در شهر وحدتیه
  • دست آویزی برای دومین سالکوچ هدهد خبررسان علی پیرمرادی
  • نتا S واگن ؛ یکی از زیباترین خودروهای چینی به بازار می آید (+تصاویر)
  • پیشرفت ۶۳ درصدی قطعه اول بزرگ‌راه دالکی به کنارتخته
  • آیا این ادویه خوش بو می تواند با سرطان پروستات مقابله کند
  • با این تکنیک به نق زدن و اصرار کردن بچه ها پایان دهید
  • بازتاب حمله ایران در رسانه‌های خارجی: اسراییل زیر آتش
  • در بین رفقایم به تعصب دشتستانی مشهورم/ خودم را مسلمان تکنوکرات می دانم
  • آغاز عملیات اجرای خیابان ۲۴ متری در ورودی شهر از سمت برازجان،خیابان ۲۲ متری غرب آرامستان و خیابان در غرب جاده اصلی
  • قتل 2 جوان برازجانی در خودروشان/ دستگیری قاتل در استان همجوار
  • یکی از شهدای اخیر حمله اسرائیل در سوریه از شهر وحدتیه دشتستان است
  • هدایای باقیمانده پیاده روی برازجان قرعه کشی شد
  • گزارش تصویری/ راهپیمایی روز جهانی قدس در برازجان
  • سخنرانی استاد سید محمد مهدی جعفری در جمع دشتستانی ها و استان بوشهری های مقیم شیراز/ تصاویر
  • در رسیدگی به امور مردم کوتاهی نکنید/ برخی از بخشنامه ها باعث کوچک شدن سفره مردم می شود
  • مسؤولان نگاه بازتری داشته باشند/ جذابترین قسمت کار ما لحظه ای است که درد بیماران آرام می شود
  • قلب جوان 23 ساله دشتستانی اهدا شد/ تصاویر
  • سخن‌ران، کاظم صدیقی‌. نه! مسجد قیطریه، نه!
  • دکتر یوسفی با حافظه مثال زدنی
  • برخورد توهین آمیز رئیس صمت دشتستان با نمایندگان برخی اصناف شهرستان
  • آئین گرامیداشت شهیدالقدس محسن صداقت در شهر وحدتیه
  • تصاویر جنجالی مجری زن تلویزیون باکو در کنار سفیر ایران و در محل سفارتخانه/ عکس
  • .: افسری حدود 10 ساعت قبل گفت: درود بر دکتر بایندری ...
  • .: عزیز حدود 14 ساعت قبل گفت: سایت و نویسنده حواسشون ...
  • .: مصطفی بهبهانی مطلق حدود 3 روز قبل گفت: با سلام و خدا ...
  • .: ح حدود 4 روز قبل گفت: درودخدا بر استادبرازجانی و ...
  • .: اسماعیل حدود 6 روز قبل گفت: فقط قدرت است که ...
  • .: سعید حدود 6 روز قبل گفت: آقای امید دریسی پیش ...
  • .: یونس حدود 7 روز قبل گفت: سلام و درود به ...
  • .: قاسم حدود 9 روز قبل گفت: خوبه لااقل یک نفر ...
  • .: تنگستان حدود 10 روز قبل گفت: چرا چنین مطالب سراسر ...
  • .: حسن جانباز حدود 11 روز قبل گفت: اصلا سفره ای نیست ...