امروز: جمعه 31 فروردين 1403
    طراحی سایت
تاريخ انتشار: 16 دي 1392 - 10:00
"کلیدواژگان انتقادی" (63)

حسن مجاهد

گامی در بازنگری جامعه و فرهنگ «صحنه مبهم بازی»

صحنه بازی، وجه آشکاریک ساختاراجتماعی ست که به عنوان سطح خرد جامعه از سوی روان شناسان اجتماعی و جامعه شناسان)مانندژرژهربرت مید( مورد بحث و بررسی قرار گرفته است.
ابهام در صحنه بازی نشانگر عدم فهم مشترک و یا سوء تفاهم جمعی در روابط و تعاملات اجتماعی و نیز ایجادگر یک وضعیت غیرعادی، وقفه ساز و گاها کشمکش و تنش می باشد.
افراد در یک جامعه و اجتماع با قرارگرفتن در فضای ذهنی کم و بیش یگانه که همان درک مشترک از امور و پدیده هاست، قادر خواهند بود تا وارد صحنه بازی بدون ابهام یا حداقل کمتر ابهام یافته گردند . این نوع عضویت به افراد یک آگاهی مشترک در مورد نقش خود و دیگران می بخشد و آنها را برای ورود به یک صحنه بازی آماده می سازد. بازیگران این صحنه با درک متقابل نقش و جایگاه و نیز با در نظرگرفتن پیشینه و داشته های ذهنی یا ارزشها و باورهای یکدیگر که پایه ی هنجارهای عملی آنها را تشکیل می دهند به تعامل نسبتا منظم و انسجام یافته مشغول می شوند.
با این توصیف می توان گفت که عضویت ذهنی و انتزاعی در یک نظام فرهنگی، عاملی بسیار کارساز برای پیدایش و تداوم صحنه بازی می باشد. این نظم و انسجام زمانی که اتصال و همسویی فرد با مجموعه و نظام فرهنگی (یاهمان عضویت ذهنی و انتزاعی) به ضعف گراید یا دچار انقطاع همیشگی گردد و نیز هنگامی که بنیانهای ارزشی و باورهای هنجارساز جامعه دچار تعارض و ناهمسویی درونی شوند، دچار تزلزل می گردد.
مفهوم و واقعیت صحنه بازی را می توان بر اساس این دو عامل برهم زننده انسجام و تداوم اجتماعی به دو نوع ساختاری و تعاملی تقسیم نمود. برای نوع اول جوامعی را در نظر می گیریم که دچار دوگانگی و چندگانگی فرهنگی در حد تعارض و تضاد گردیده اند. البته جوامعی که در خود، گروه ها و اقشار متفاوت با ارزشهای گوناگون را کنار یکدیگر سامان داده و تکثر فرهنگی را پذیرفته اند، فاقد ویژگی تضاد و بدون معضل ابهام در صحنه های بازی بوده و قادر به ایجاد همزیستی مسالمت آمیز میان ساکنان خویش خواهد بود. برخلاف این وضعیت چنانچه درون یک مجموعه و نظام فرهنگی متعلق به یک گروه یا جامعه ناهمسویی ارزشی وهنجاری بوجود آید آنگاه می توان سخن از چندگانگی فرهنگی و ابهام ساختاری به میان آورد. دوگانگی به خودی خود درک مشترک و متقابل را از افراد عضو گرفته و آنها را رهسپار ابهام و سردرگمی و تنش خواهد نمود. این تنشهای ریشه ای را ممکن است بتوان با اهرمهای اقتداری و نظارتی کاهش داده و کنترل نمود اما همچون آتش زیر خاکستر با وزش یک نسیم و به دست آوردن فرصتی مناسب دوباره سر برآورده و نمایان می گردد. به نظر می رسد که یکی از عوامل بروز و ظهور بحرانها و بی ثباتیهای دامنه دار سیاسی و اجتماعی که گویی ذاتی جوامع کمتر توسعه یافته و در حال توسعه گردیده، همین صحنه مبهم ساختاری می باشد.
به طوری که بیان شد، نوع و سطح ابهام ساختاری خود را در روابط کنشگران(که آن را ابهام تعاملی می گوییم) نیز نشان می دهد.در این خصوص جامعه ای را در نظر بگیرید که یک پا در سنت و پای دیگر در تجدد گذاشته امانه تعلق خاطر آنچنانی به سنتها دارد و نه تجدد را به خوبی شناخته و یا آن را کاملا پذیرفته است. در این ساختار و بی ساختاری سنت- تجدد یا ساختاریابی دوبنیادی، هنجارها که راهنمای عمل کنشگران می باشد به خوبی تعریف و شفاف سازی نمی شوند و لذا به دنبال آن هر تعاملگر که وارد صحنه بازی می گردد بنابر سلیقه و پیشینه ذهنی یا تمایلات فردی خود به عمل یا به تعبیر دیگر به "رفتار"می پردازد.این عمل یا رفتار که بدون درک مشترک و عدم امکان پیش بینی لازم از رفتار طرف مقابل صورت می پذیرد، رفتارهای واکنشی (هاجمی وتدافعی) را برانگیخته و آنگاه بی سازمانی و تنش ها نمایان می گردد. با این توصیف باید گفت که تنش و بی سازمانی هم تحت تاثیر دوگانگی های هنجاری و هم ابهامات صحنه بازی قرار دارد. بدین صورت که پیدایش یک دوگانگی زمینه بروز ابهام در تعاملات و در نتیجه تنش را فراهم می سازد و ابهام  نیز منجر به دوگانگی در عمل متقابل و نتیجتا تنش و بی سازمانی می گردد.
در تقسیم بندی دیگر می توان ابهام صحنه بازی را با توجه به تاثیراتش به دو نوع ابهام دوگانه ساز و خلاقیت بخش تقسیم نمود. ابهام دوگانه ساز در شرایط بی ثباتی و بحرانی و نیز در مرحله گذار قابل مشاهده می باشد. بدیهی ست که جامعه تحمل این نوع ابهام را ندارد و لذا همواره در تکاپوی برون رفت از آن می باشد. تحولات سیاسی، اجتماعی و فرهنگی جوامع می تواند نتیجه این تکاپو باشد.
ابهام خلاقیت بخش برخلاف نوع دوگانه ساز آن، دارای عدم شفافیت کمی است و در شرایط عادی و نسبتا با ثبات رخ می نماید. این نوع ابهام، تغییر متعادل
(ونه تحول رادیکالی) را در پی دارد.
نکته قابل توجه در مورد صحنه مبهم خلاقیت ساز این است که امکان انحراف غیرتخریبی از مسیرهای هنجارمند را فراهم می سازد و انسان را تا حدی از جبر اجتماعی می رهاند تا از این رهگذر برآیندی از تاثیر و تاثر فرد و جامعه نمایان گردد. وجود و گسترش صحنه مذکور علاوه بر اینکه می تواند به عنوان یک شاخص برای توسعه در نظر گرفته شود، قادر است تا از طریق آزادسازی پتانسیلهای پیشرفت گرا و عملیاتی سازی انرژی های پنهان شده در وجود تعاملگران، نقش یک علت مهم را در جهت آن بازی کند.
در ایجاد این صحنه و توسعه آن (که برای حرکت به سوی توسعه یک جامعه لازم است) باید به تاثیر نظام دیوان سالاری نیز توجه ویژه داشت. ناگفته نماند که وجود نظام های بسته و خشک بروکراسی که نقش های رسمی و وظایف اعضاء را بر ابعاد وجودی آنها ترجیح می دهند و با نگاهی ابزارگونه، انسان ها را به صورت چرخ دنده های یک دستگاه فرض می کنند، باعث تبدیل ابهام خلاقیت بخش به شفافیت غیرخلاق می گردند.
اگر در یک صحنه بازی، ابهام نسبی در قلمرو نقش ها با شفافیت در هدفها همراه گردد آنگاه هم ثبات و هم تغییر اجتماعی پدیدار شده و بازیگران صحنه در ضمن بازی در ساختار موجود، اجازه ساخت یابی و ساختارسازی را نیز  خواهند داشت. این امر بوسیله ساز و کار پیشنهاد از پایین هرم قدرت و تصمیم سازی در بالای آن فراهم می گردد. ساز و کار مذکور که ماهیت و جهت گیری مشارکتی دارد باعث می شود که بازیگران، نقش و تاثیر خود را در پیدایش، اصلاح و تغییر وضع موجود لمس کرده و نسبت به آنچه که باید باشد احساس تعلق و تعهد نمایند و نیز عملا مشارکت و همیاری آنها مشهود شده و فزونی گیرد. در این وضعیت است که به جای تنش و تضاد،همزیستی درعین تفاوت رخ می نماید و از رهگذر آن یکی از زمینه های مهم پیشرفت و توسعه فراهم می شود.
 





کانال تلگرام اتحادخبر


نظرات کاربران
ارسال نظر

نام:

ايميل:

وب سايت:

نظر شما:

تازه ترین خبرها

  • آغاز عملیات اجرای خیابان ۲۴ متری در ورودی شهر از سمت برازجان،خیابان ۲۲ متری غرب آرامستان و خیابان در غرب جاده اصلی
  • اگر احساس تلخی در دهان می کنید این بیماری در کمین شماست
  • 🎥ویدیو/طبیعت بکر و زیبای روستای خیرک دشتستان
  • تفاوت استراتژی فروش در پردیس/ ثبت ۶ ركورد در تولید و صادرات
  • پیاده روی یا دویدن، کدام برای لاغری و کاهش وزن بهتر است؟
  • ۱۲ کشور امن در صورت شروع جنگ جهانی سوم (+عکس)
  • توزیع تعداد ۵۰ عدد کلاه ایمنی از طرف شهرداری بین موتورسیکلت سواران شهر وحدتیه
  • نشست هماهنگی برگزاری آئین شب شعر ویژه نکوداشت شهید محسن صداقت در شهر وحدتیه
  • تقابل ادبی فرماندار دشتستان با هاروکی موراکامی از ژاپن !
  • دست آویزی برای دومین سالکوچ هدهد خبررسان علی پیرمرادی
  • نتا S واگن ؛ یکی از زیباترین خودروهای چینی به بازار می آید (+تصاویر)
  • پیشرفت ۶۳ درصدی قطعه اول بزرگ‌راه دالکی به کنارتخته
  • با این تکنیک به نق زدن و اصرار کردن بچه ها پایان دهید
  • آیا این ادویه خوش بو می تواند با سرطان پروستات مقابله کند
  • بازتاب حمله ایران در رسانه‌های خارجی: اسراییل زیر آتش
  • در بین رفقایم به تعصب دشتستانی مشهورم/ خودم را مسلمان تکنوکرات می دانم
  • آغاز عملیات اجرای خیابان ۲۴ متری در ورودی شهر از سمت برازجان،خیابان ۲۲ متری غرب آرامستان و خیابان در غرب جاده اصلی
  • قتل 2 جوان برازجانی در خودروشان/ دستگیری قاتل در استان همجوار
  • یکی از شهدای اخیر حمله اسرائیل در سوریه از شهر وحدتیه دشتستان است
  • هدایای باقیمانده پیاده روی برازجان قرعه کشی شد
  • گزارش تصویری/ راهپیمایی روز جهانی قدس در برازجان
  • سخنرانی استاد سید محمد مهدی جعفری در جمع دشتستانی ها و استان بوشهری های مقیم شیراز/ تصاویر
  • در رسیدگی به امور مردم کوتاهی نکنید/ برخی از بخشنامه ها باعث کوچک شدن سفره مردم می شود
  • مسؤولان نگاه بازتری داشته باشند/ جذابترین قسمت کار ما لحظه ای است که درد بیماران آرام می شود
  • قلب جوان 23 ساله دشتستانی اهدا شد/ تصاویر
  • سخن‌ران، کاظم صدیقی‌. نه! مسجد قیطریه، نه!
  • برخورد توهین آمیز رئیس صمت دشتستان با نمایندگان برخی اصناف شهرستان
  • دکتر یوسفی با حافظه مثال زدنی
  • آئین گرامیداشت شهیدالقدس محسن صداقت در شهر وحدتیه
  • تصاویر جنجالی مجری زن تلویزیون باکو در کنار سفیر ایران و در محل سفارتخانه/ عکس
  • .: عزیز حدود 4 ساعت قبل گفت: سایت و نویسنده حواسشون ...
  • .: مصطفی بهبهانی مطلق حدود 3 روز قبل گفت: با سلام و خدا ...
  • .: ح حدود 4 روز قبل گفت: درودخدا بر استادبرازجانی و ...
  • .: اسماعیل حدود 6 روز قبل گفت: فقط قدرت است که ...
  • .: سعید حدود 6 روز قبل گفت: آقای امید دریسی پیش ...
  • .: یونس حدود 6 روز قبل گفت: سلام و درود به ...
  • .: قاسم حدود 8 روز قبل گفت: خوبه لااقل یک نفر ...
  • .: تنگستان حدود 10 روز قبل گفت: چرا چنین مطالب سراسر ...
  • .: حسن جانباز حدود 10 روز قبل گفت: اصلا سفره ای نیست ...
  • .: محمد قاسمی حدود 13 روز قبل گفت: درود وسپاس بی کران ...