«مساله کوچک و بی‌اهمیتی است»؛ این جمله تنها واکنش سیدمحمد خاتمی درباره ممنوع‌الخروج بودنش است. رییس‌جمهوری سابق کشورمان دیروز برای سخنرانی در مراسمی به مناسبت بزرگداشت شادروان فریده ماشینی، عضو جبهه مشارکت به موزه ملی قرآن کریم رفته بود.

روزنامه شرق در شماره اول ابان خود نوشت: محمود احمدی‌نژاد، رییس‌ دولت نهم و دهم در پاسخ به خبرگزاری «تسنیم»، در واکنش به اظهارات علی لاریجانی رییس مجلس در مورد ممنوع‌الخروجی محمد خاتمی به شیوه همیشگی‌اش پاسخ داده و گفته: «ممنوع‌الخروجی؟ احمدی‌نژاد؟ این موضوع قضایی است، چه ربطی به ما دارد؟ من حتی اگر این اختیار را داشتم هرگز این کار را نمی‌کردم.» اما حالا اینکه احمدی‌نژاد راست می‌گوید یا علی‌لاریجانی، برای خاتمی اهمیتی ندارد او در پاسخ به «شرق» در حاشیه مراسمی که به مناسبت بزرگداشت شادروان فریده ماشینی عضو جبهه مشارکت در موزه ملی قرآن کریم برگزار شد، در این‌باره گفت: «این مساله کوچک و بی‌اهمیتی است.»

رییس‌جمهوری سابق کشورمان دیروز برای سخنرانی به این مراسم دعوت شده بود. احمدی‌نژاد همچنین گفته است: «محمد خاتمی هشت‌سال در کشور رییس‌جمهور بوده؛ گرچه ما ممکن است در شیوه اداره کشور اختلاف نظر داشته باشیم ولی به‌هرحال فردی رییس کشور بوده و اینکه رییس‌جمهور بعدی بیاید بگوید او ممنوع‌الخروج شده چه معنایی می‌تواند داشته باشد؟» احمدی‌نژاد با بیان «فکر نمی‌کنم موضوع مطرح‌شده حرف درستی باشد»، گفت: «این درست نیست؛ ما هرچقدر هم اختلاف نظر و اختلاف سلیقه داشته باشیم، بالاخره اصول و خطوطی را رعایت می‌کنیم.»

او در پاسخ به اینکه «آیا شما قویا این موضوع را رد می‌کنید؟» گفت: «من از شما و از این طرف و آن طرف شنیدم؛ بالاخره خوب است بعضی چیزها رعایت شود، حالا...، من تازه شنیدم این حرف را، این در اختیار رییس‌جمهوری نیست؛ بلکه یک مساله قضایی است و ربطی به رییس‌جمهوری ندارد؛ من تعجب می‌کنم. من قضاوت نمی‌کنم و این چیزی است که ربطی به رییس‌جمهوری ندارد.» احمدی‌نژاد در پاسخ به پرسش دیگری درباره اظهارات اخیر «حسن روحانی» مبنی بر اینکه دولت را با خزانه خالی و انبوهی از بدهی تحویل گرفته است، خاطرنشان کرد: «این را مسوول مربوطه پاسخ می‌دهد و به‌زودی پاسخ داده می‌شود.»

پیش از این علی لاریجانی در حاشیه حضور خود در اجلاس بین‌المجالس در پاسخ به خبرنگار لوموند درباره علت ممنوع‌الخروج بودن محمد خاتمی گفته بود: «من فکر می‌کنم که دولت احمدی‌نژاد در بعضی موارد عادات بدی داشت که این هم یکی از آنها بود و فکر می‌کنم که این مساله به آسانی قابل حل است.»چند روز پس از آن به نقل از سفیر یک مقام امنیتی آگاه اعلام کرده بود: «مشکلاتی که بر سر راه سفرهای خارجی آقای خاتمی قرار داشت حل شده است و ایشان ممنوع‌الخروج نیستند و برای سفرهای خارجی مشکلی ندارد.»

اما برای نخستین بار اسفند 88 بود که موضوع ممنوع‌الخروجی محمد خاتمی توسط عباس امیری‌فر، دبیر اجرایی جامعه واعظ تهران به نقل از یک مقام اطلاعاتی مطرح شد. نهایتا اما این خبر از سوی بعضی نزدیکان محمد خاتمی تکذیب و گفته شد: «آقای خاتمی اخیرا هیچ‌گونه تصمیمی به سفر نداشته که از سفر ایشان جلوگیری شود.»اما موضوع به اینجا ختم نشد و فروردین سال 89 دوباره خبری مبنی بر ممنوع‌الخروج‌شدن رییس‌جمهوری اصلاحات منتشر شد. گفتنی است خاتمی قرار بود برای شرکت در اجلاس سالانه شورای تعامل در زمینه خلع سلاح هسته‌ای عازم هیروشیمای ژاپن شود. آن زمان محمود علیزاده طباطبایی، وکیل محمد خاتمی در گفت‌وگویی با ایلنا، اعلام کرد: «تا جایی که اطلاع دارم، لغو سفر خاتمی به ژاپن به توصیه برخی نهادها بوده است و تاکنون هیچ حکم ممنوع‌الخروجی برای وی صادر نشده است و ممنوع‌الخروج ‌بودن یک فرد نیازمند حکم قضایی است، در حالی‌که تاکنون هیچ پرونده قضایی برای خاتمی تشکیل نشده و به هیچ شعبه بازپرسی نیز احضار نشده است.»

این در حالی بود که حمید رسایی به فارس خبر داده بود که براساس اطلاعات دقیق، برخی چهره‌های سیاسی از جمله سیدمحمد خاتمی پس از شکایت بیش از 150 نماینده مجلس ممنوع‌الخروج شده‌اند. این موضوع موجب اعتراض نخست‌وزیران سابق سوئد و کانادا شد. آنها در نامه‌ای خطاب به احمدی‌نژاد به این اقدام اعتراض و خواستار برطرف‌شدن هرچه سریع‌تر محدودیت‌های ایجادشده برای رییس موسسه بین‌المللی گفت‌وگوی فرهنگ‌ها و تمدن‌ها شدند.

پس از اعلام انصراف محمد خاتمی از سفر به ژاپن، حیدر مصلحی، وزیر وقت اطلاعات، در پاسخ سوال خبرنگاران، ممنوع‌الخروج بودن خاتمی را تکذیب کرد و گفت: «ممنوع‌الخروجی اشخاص دست قوه‌قضاییه است و هرگاه که این دستگاه حکم جلبی صادر کند این کار صورت خواهد گرفت و طبیعتا برای رییس دولت اصلاحات چنین حکمی صادر نشده است.»

اما محمدرضا تابش، خواهرزاده محمد خاتمی عنوان کرده بود: «یک مقام مسوول در یکی از نهادها طی تماسی با دفتر آقای خاتمی اعلام کرده که از سفر ایشان به ژاپن ممانعت می‌شود.»

تابش عنوان کرده بود: «این مقام مسوول توصیه کرده بود که خاتمی شخصا از این سفر اعلام انصراف کند، تا مبادا در حین خروج از کشور برخوردی خلاف شأن ایشان صورت بگیرد و از سفرشان ممانعت شود و گذرنامه‌شان ضبط شود.»

نماینده اردکان در مجلس گفته بود: «یکی از مسوولان نیروی انتظامی طی تماس تلفنی مودبانه از من خواستند تا برای رعایت شأن آقای خاتمی از ایشان بخواهیم که به این سفر نروند.» /ر