دردهه های نخستین هزاره سوم و در قرني كه بدان پا نهاده‌ايم، مديريت مي‌رود تا با ياري جستن از نظام‌هاي ارتباطي گسترده و شبكه‌هاي عظيم اطلاعاتي جهانگير، “كوچك زيبا” را با “بزرگ توانا” دركنار هم داشته باشد،“تمركز” را با “عدم تمركز” در آن واحد تحقق بخشد و وحدت و كثرت را با هم به ارمغان آورد. دوران بكارگيري شيوه‌هاي سنتي مديريت به تدريج پايان مي‌پذيرد و افق‌هاي جديدي در قالب نظام‌هاي هوشمند و خبره، سازمان‌هاي يادگيرنده، تئوريهاي نظم در بي نظمي يا نظم‌نمائي و هزاران نظريه بديع ديگر، ظاهر مي‌شوند.

در اين آشفته بازار، مديريت بر تناقضات و پارادوكس‌ها جلوه تازه‌اي به نظريه‌هاي سازماني داده است. در قرني كه گذشت نگراني نظريه‌پردازان مديريت از طرح پارادوكس‌هاي گوناگوني بوده كه گاه بصورت معماهاي پيچيده مطرح مي‌شوند؛ سازمان‌هاي كوچك در مقابل سازمان‌هاي بزرگ، تمركز در مقابل عدم تمركز، دگر كنترلي در مقابل كثرت، برخي از اين تناقض‌ها بودند.

براستي مديران امروز در جستجوي چه هستند؟ به كجا مي‌روند و چه مي‌جويند؟ آرمان‌هايشان كدام است؟ و چه اهدافي را دنبال مي‌كنند؟ در عصر تغيير و تحول‌هاي شتابنده و دور از انتظار، در عصر انفجار دانش، در دوران تبديل جامعه جهاني به دهكدة جهاني و حتي آپارتمان جهاني، نظام مديريت ما در كدام سلول اين مجتمع جهاني قرار مي‌‌گيرد و جايگاه ما كجاست؟ با نگاهي به اكناف اين گيتي پهناور در مي‌يابيم كه در عصر ما ،كارآيي و بهره‌وري والاترين هدف و ارزشمندترين مقصد همة مديران است . همه در جستجوي كارايي بيشتر، نتيجه بخشي بالاتر و بهره‌وري فزونترند و تلاش‌هايشان در اين راستا شكل مي‌گيرد، اما آيا مديران اعجازگر و توانمند ما براي رويارويي با مسائل پيچيده و بغرنج زمانة حاضر آمادگي كافي دارند،تمام فرصت‌ها و توانائي‌ها و محدوديت‌ها و ناتوانائي‌ها موجود را در نظر دارند؟جهان معاصر به گونه‌اي است كه كشورها براي رقابت با هم چاره‌اي ندارند جز آن كه از استعدادهاي اكثريت قريب به اتفاق شهروندانشان استفاده نمايند.لذا بكارگيري روش مديريت مشاركتي اجتناب ناپذيرمي‌نمايد.مديريت مشاركتي در دنياي امروز يك امر تفنني نيست، بلكه يك ضرورت است،يعني اگر هر نظامي نتواند از استعدادها، تجربيات و توان شهروندانش استفاده كند از اين قافله عقب مي‌ماند. نيمي از اين شهروندان را زنان تواناي يك جامعه تشكيل مي‌دهد كه بايستي از نيروي فكري و عملي آنان بهره‌مند شد و زمينه‌هاي اين بهره‌مندي را نيز فراهم نمود.مشاركت برآيندي است از خواسته‌هاي جامعه كه هم از نظر كيفي و هم از نظر كمي حائز اهميت است بر همين اساس پذيرش تحول و دگرگوني در جامعه از ويژگي‌هاي مشاركت محسوب شده و موجب افزايش عملكردها مي‌گردد.تمامي اين تعاريف در مورد مشاركت زنان نيز صادق است. جامعه‌اي مي‌تواند در اين درياي متلاطم و بحران تناقض‌هاي متعدد در جريان نو شدن تمام نظريه‌ها و زير سوال رفتن همه فرضيات بنيادين سكانداري مي‌كند كه، از نيروي انساني خود اعم از مرد و زن استفاده بهينه نمايد.به حق مي‌توان گفت لقب اعجازگران مديريت به گروهي از دولتمردان ،مديران و انديشمندان مديريت اطلاق مي‌شود كه قادرند تحولات و دگرگوني‌هاي عمده در سازمان‌ها و مديريت خود ايجاد كنند. اين تحول‌آفرينان معجزه‌گر قادرند به كالبد سازمان‌هاي مرده، روح بدمند و در انديشه‌هاي ايستا پويايي ايجاد كنند و الگو و اُسوه براي ديگر مديران شوند. اعجازگران مديريت ،خرد و دانش را نه تنها به ديگر مديران بلكه با امكانات خاص خود به تمامي اعضاي جامعه نيز منتقل مي‌كنند. اگر چه، هيچكس منكر تأثير نقش زنان در عرصه‌هاي مختلف اجتماعي نيست اما از حيطه سخنان زيبا تا جولانگاه ميدان‌هاي عملي راهي است طولاني كه عزم و اراده و همت والايي براي عبور از موانع موجود را مي‌طلبد. یادداشت حاضر با تمام كاستي‌هاي موجود در آن، تلاشي است هر چند كوچك در جهت احقاق توزيع مسئوليت بين بانوان در عرصه‌هاي شغلي و تذكاري براي اعجازگران مديريت كشورمان، اعم از زن و مرد كه از نقش حياتي تفكر اسلامي نسبت به حقوق زنان و كنجكاوي جامعة جهاني براي دستيابي و آگاهي نسبت به مسائل زنان در جمهوري اسلامي ايران غفلت نورزند.حضور زنان در عرصه‌هاي مختلف مديريت جامعه، مجلس، دولت، رأس هرم قدرت در اجتماعات و تشكل‌ها ضرورت مشاركت زنان به خاطر ايفاي نقش‌هاي اجتماعي،سياسي، فرهنگي و از اين قبيل را متذكر مي‌شود.
مطمئناً دنيا تشنه ارايه الگوي جديدي از نقش ونحوه ی حضورزنان دریک نظام اسلامی است و تا كنون الگوي مناسبي عرضه نشده است و از نقش مدرني كه از زن تعريف شده، باز جايگاه مناسبي در توسعه براي او مشخص نگرديده است.
افزايش آگاهي‌هاي زنان و تقويت اعتماد بنفس و خودباوري در جامعه يكي از هدف‌ها و برنامه‌هاي اصلي در امور بانواني است كه در عرصه اجتماع مشغول به فعاليت هستند. به دليل نوع نگرش و نگاهي كه ما در اعتقادات اسلامي نسبت به جايگاه زن چه در عالم خلقت و چه در كاركردهاي اجتماعي زن و خانواده و نقش فرهنگي سياسي او قائليم، معتقد هستيم ضرورت مشاركت زنان در برنامه‌ريزي‌ها بايد مد نظر گرفته شود. به عبارت بهتر، ما در اعتقادمان قائل به وجود تفاوت‌هايي بين زن و مرد در عالم خلقت هستيم كه اين تفاوت‌ها، منشا حكمت و مشيت الهي است و در حقيقت اثرات آن و نتايجي كه در جامعه براي فعاليت‌هاي سياسي و اجتماعي زنان و مردان به ارمغان مي‌آورد، بايد در برنامه‌ريزي لحاظ شود.
جاي خالي زنان در مديريت‌هاي اجتماعي و فرهنگي جامعه، حضور فعال و پر ثمرتري از آنان را مي‌طلبد كه با رعايت اصول مديريت و پشت سرگذاردن موانع و مشكلاتي كه تمامي مديران اعم از زن و مرد با آن روبرو هستند و شناخت نسبت به محيط و عوامل محيطي و قدرت و ضعف‌هاي فردي و سازماني و منابع نيروي انساني، همراه با يك برنامه‌ريزي و ساماندهي درست و منسجم كه لازمه هر مديريت خوب و توانمند است، قابل دستيابي مي‌باشد. توان بالقوه مديريت در بانوان نيز وجود دارد با اين تفاوت كه بانوان از نظر نظم و ظرافت و احساس مسئوليت‌پذيري در بعضي موارد شايستگي‌هاي  بيشتري را نشان داده‌اند.اين ضرورت كانال مناسبي است جهت متنبه ساختن جامعه و ديدگاه آن نسبت به زن و فعاليت‌ها و مشاركت‌‌هاي او.افزايش آگاهي‌هاي زنان و تقويت اعتماد بنفس و خودباوري در جامعه يكي از هدف‌ها و برنامه‌هاي اصلي در امور بانواني است كه در عرصه ی اجتماع مشغول به فعاليت هستند. جاي خالي زنان در مديريت‌هاي اجتماعي و فرهنگي ،سیاسی وورزشی جامعه، حضور فعال و پر ثمرتري از آنان را مي‌طلبد كه با رعايت اصول مديريت و پشت سرگذاردن موانع و مشكلاتي كه تمامي مديران اعم از زن و مرد با آن روبرو هستند و شناخت نسبت به محيط و عوامل محيطي،فرصت ها،تهدیدهاو منابع انساني، همراه با يك برنامه‌ريزي و ساماندهي درست و منسجم كه لازمه هر مديريت خوب و توانمند است، این مهم قابل دستيابي مي‌باشد. توان بالقوه مديريت در بانوان وجود دارد با اين تفاوت كه بانوان از نظر نظم و ظرافت و احساس مسئوليت‌پذيري در بعضي موارد شايستگي‌هاي بيشتري را نشان داده‌اند.اين ضرورت كانال مناسبي است جهت متنبه ساختن جامعه و تصحیح ديدگاه آن نسبت به زنان و فعاليت‌ها و مشاركت‌‌هاي همه جانبه آنان.
 مشاركت اجتماعي بانوان در عرصه‌هاي گوناگون، موجب شناخت ديدگاه‌هاي مختلف آنان خواهد شد. ايفاي نقش مشاركتي زنان در جامعه، منجر به تغيير نگرش نسبت به خود و جايگاه و حضورشان در جامعه مي‌گردد. تبادل افكار و انديشه‌ها در محيط كار باعث افزايش سطح فرهنگي آنان گشته و ميزان اطلاعات و آگاهي‌هايي كه مي‌تواند در ساختار زندگي فردي و اجتماعي آنان تأثير بگذارد، با مطالعه در زمينه‌هاي مختلف شغلي و حرفه‌اي افزايش مي‌يابد. مشاركت فعال زنان در  عرصه‌هاي اجتماعي و تلاش آنان در راستاي برطرف كردن مشكلات جامعه، به ايجاد خودباوري و احساس رضايت‌مندي در رفع نيازهاي مادي و ارتباط تنگاتنگ با مسائل و مشكلات اقتصادي جامعه، مانند مردان در بانوان نيز به تعديل خواسته‌ها و كاهش سطح توقعات، رعايت صرفه‌جويي در هزينه‌ها و پرهيز از تجمل‌گرايي براي رسيدن به يك زندگي سالم و بادوام مي‌انجامد.بدیهی است انتظارات جامعه زنان بدلیل مشارکت وحضورحداکثری درتمام عرصه های سیاسی قبل وبعدازانقلاب اسلامی ودفاع مقدس وبرهه های مختلف ،ایفای نقش مطلوب تر وموثرتر درتوسعه همه جانبه ی ایران اسلامی است و بی تردید جامعه ی زنان مسلمان  ایران،همچنان با درایت سیاستهای دولت یازدهم "دولت تدبیر وامید" رادراستفاده وبکارگیری ظرفیت ها وپتانسیل بی بدیل بانوان درتمام عرصه های،اجتماعی،فرهنگی،ورزشی،سیاسی و.....را با دقت ،نظارت ورصد نموده وصبورانه انتظارتحقق مطالبات منطقی خودتوسط اعجازگران مدیریت کشور را دارند./ص

دکتر فرشته سلجوقی/معاون پردیس دختران دانشگاه امام رضا(ع)مشهد