خان:

برداشت پنجم:

 ننه قلیانش را چاق کرد. گذاشت رویِ سکّو، جلویِ خانه. فِرقی می زد.پشت بند آن می گفت: "سرِ بی روزی است نه!" گفتم: ننه؛ قدیم می گفتند"هر آن کس که دندان دهد، نان دهد. سرِ بی روزی؟! مگر می شود؟!" گفت: "به همان خدایِ بالاسری؛ شک ندارم سرِ محمدو رَبَو بی روزی است! این نه رنگِ مردم؛ بر عکسِ مردم، دست به طلا بزند، خاک می شود!... "

غلَه می کارد، آسمان چُکَه نمی کند. آن چنان قحط می شود که صد یادِ خوابِ عزیزِ مصر که"هفت گاو لاغر، هفت گاو چاق را خورد."
دام می خرَد؛ زمین خدا می شود بَرهوت. به خدا؛ "کویر مَوک" هم نمی روید.
هنوز جوجه های خانه اش گوشت نگرفته اند که تمام سازمان های مربوط و غیر مربوط از خانم مامانیِ بهداشت گرفته تا آن پاسگاهِ لکنته می آیند میدان و مجوز طلب می کنند و هی توپ و تشرِ دادگاه و زندان را می زنند.
رو می آورد به مغازه، ترامپ برجام را پاره می کند. اقتصاد می ریزد به هم. قیمت ها شعله ور می شود. فتیله یِ چراغِ خریدِ مردم می کشد پایین. محمدو به مگس پراندن می افتد و ...

از بختِ خوشِ خویش، تا درب حیاط را باز کردم؛ محمدو رباب را دیدم توی کوچه. سلام علیکی کردیم و احوال پرسی. گفتم: حلال زاده ای، همین حالا ننه داشت جوشت را می زد. گفت: "بدبختی گپ داره؟!"

 از این رو به آن رو شده بود.غمگین بود. خودش می گفت: "دیگر هیچ چیز خوش حالم نمی کند. ته گلویم همیشه تلخ است. غذا که می خورم انگار هلاهل می ریزم توی حلقم. وقتی لباس سبز می پوشم مثل این که قلبم را می گذارند توی تابوت و چادرشبِ سیاهی روی آن می کشند."
سیگاری آتش زد و گفت:" آدم وقتی ببیند روز به روز بیش تر تویِ لجنِ نداری غلت می زند؛ به همه چیز حتی خدا بدگمان می شود. دیروز بعد از نماز رو کردم به قبله و گفتم؛ "اوستا کریم ؛ یک جو از طعم قدرتت را به این ظالمان بچشان، نه همه اش تویِ سر ما --بیچاره ها- می کوبی!"

 گفتم: محمد؛ چرا به یکی از این مقامات نامه ای نمی نویسی. سیگار دومی را گیراند  و جواب داد: "والله؛ چه عرض کنم! چند بار نوشته ام اما رفتار مسئولین در این باب برایم جالب بود:
عده ای که چشمان مبارک را آزار نمی دهند برای خواندنِ بدبختی هایِ امثالِ من.اگر نامه رایانه ای باشد، دکمه یِ حذف را فعال می کنند و اگر کاغذی باشد، بی گمان در سطل آشغال مرحله ی بازیافت را می گذراند.

بعضی که خود را خیلی اهل ضوابط و قوانین می دانند؛ وقتی نام یک بیچاره ی غیر خودی را می بینند؛ باقلای پارافشان گُل می کند و گوشه یِ کاغذ با یک خطِ منحصر، قید می فرمایند: "طبق ضوابط و مقررات اداری اقدام شود." این عبارت تقریباً معادل" سگ دو بزن تا می توانی" است.
 
گروهی دیگر؛ لبخندی بر لب می نشانند از جهت خوش خیالیِ رقعه نویس.عارشان می آید از نوشتن یک عبارت و امضا، شاید هم می ترسند میزان سوادشان لو برود و امضایشان چشم ها را بگیرد.می دهند آن را دست نوچه ها و کارچاق کن ها به امید اقدام! نتیجه این که؛ نامه از انباری خانه سر در می آورد، پشت دکورِ تلویزیون یا میانِ برگه هایِ چک نویسِ ریاضیِ اولادِ خلف!!!

دسته سوم؛ نگاهی می اندازند، در دل فحشی نثارِ گورِ پدرِ آن فلک زده می کنند. خودنویسِ جوهر بنفشِ مبارک را می چرخانند و  با اکراه می نویسند: "مساعدت شود" انگار صاحب نامه گدا هست و برای یک قیاس برنج، چند قاشق روغن و کفِ دستی زردچوبه، کوبه یِ منزلشان را به صدا در آورده است.

برخی هم که خیلی اهل جلسه و مشورت اند؛ چشم به راهِ نشست هایِ صدمن یه غاز از شورایِ معاونین گرفته تا شورایِ آبدارچی ها می نشینند تا موردی این چنینی را علم یزید کنند؛ اسباب شادی و خنده، سور و سات زیردستان را با قرائتِ بلند آن غم نامه فراهم نمایند.

کسانی هم هستند که از ازل تا ابد نافشان را با عبارات منفی؛ " نمی شود، امکان ندارد، محال است و قانون اجازه نمی دهد و ..." بریده اند. در واقع؛ مسئولیت آن ها را کشته است!!!

محمدو می گفت و می گفت و من نمی دانستم به حالش بگریم یا مثلِ آن بی عارها بخندم!!!