آنچه در ادامه خواهید خواند پاسخ حبیب قاسمی بر نقد یکی از علاقمندان به عرصه ادبیات است که در شماره 591 هفته نامه منتشر شد.
برای من جالب بود که یک شاعر این چنین به منتقد خود بتازد و سعی کند با آسمان و ریسمان باقتن از منتقد انتقام جویی کند. وی با متهم کردن همه از جمله نشریه، اشاراتی به سفارشی بودن نقد یا بغض اتحادجنوب نسبت به خود داشته است. برای من مشخص نشد که چرا ما باید نسبت به وی بغض داشته باشیم و اصلن کار ما چه ربطی به ایشان دارد و یا به عبارتی “او کیست”؟؟؟؟!!!
دلم می خواست ایشان به صورت مصداقی اشاره می کرد که کی اتحادجنوب آثار ایشان را نشانه گرفته و اصلن آثار ایشان در حد نشانه گرفتن هست؟ بحث در این مورد بسیار است و مجالی فراخ می خواهد.
در بعد وی به عنوان کسی که کاغذهای فراوانی را سیاه کرده و به بازار داده باید توان شنیدن نقد را هم داشته باشد. متن بدون هیچگونه تغییری منتشر می شود تا خوانندگان خود با نگاه آقای قاسمی آشنا شوند.
سردبیر اتحادجنوب
مدتي است كه هفته نامه ي اتحاد جنوب تير خود را بر آثار اينجانب نشانه گرفته و چند هفته اي يكبار به بهانه اي در بخش هاي مختلف آن هفته نامه يا به طنز يا به جد به نكوهش آثار و شخصيت اينجانب مي پردازد. اين امر از محبوبيت يك نويسنده ي دلسوز دشتستاني نمي كاهد بلكه خود هفته نامه را به زير سؤال مي برد. به صورتي كه خداوند بزرگ در قرآن كريم به قلم قسم مي خورد « ن و القلم و ما يسطرون » با قلم همه چيز را مي توان نوشت. مي توان شخصي را تا اوج برد و مي توان شخصي را زمين زد. به هر صورت بايد نسبت به قلم وآنچه كه مي نويسد احساس وظيفه نمود و اگر در مسير غير واقعي قرار گيرد گناه بزرگ است و عواقب خطرناكي پيش روي دارد. اما نقد برادر عزيزم جناب آقاي محمد بحريني فرد كه لطف نموده در شماره 591 آن هفته نامه مطالبي را روي كاغذ آورده از جهاتي نياز به پاسخ داشت كه لازم دانستم نكاتي را به ايشان يادآوري نمايم.
1. در آغاز كلام نوشته ايد كه «چند سالي است محدوده ي بزرگ دشتستان دچار كشمكش هاي عمده ي سياسي، اجتماعي و منطقه اي گرديده » اين نوشته ي شما جاي تامل دارد زيرا مي دانيد كه دشتستان، بزرگ ترين شهرستان استان بوشهر است و الحمدا... تاكنون مردم اين ديار همه به مهرباني و وحدت در كنار همديگر زندگي نموده اند پس نبايد اتحاد بزرگ مردم متدين دشتستان را با كلام خود از بين برد. شعر دشتستان كلامي است كه از زبان يكي از دلسوختگان دشتستان سروده شده و سراينده در هيچ جاي شعر اعلام ننموده كه اين شعر بهترين شعر فارسي است بلكه بر اساس وظيفه و «حب الوطن من الايمان» سروده شده است و بر هر فرد واجب است اول عيب خود را برطرف كند و بعد به ديگران بپردازد.
2.كسي كه خود را شاعر قلمداد مي كند بايد با هفته نامه هاي استان به خصوص شهرستان محل سكونت آشنايي كامل داشته باشد. نام هفته نامه آواي توج است نه توج. ما در سطح استان هفته نامه اي به نام توج نداريم بلكه آواي توج است پس بهتر است از اين به بعد اول نام هفته نامه ها را مطالعه نموده و بعد به متن آن بپردازيد.
3. منتقد ادبي بايد كسي باشد كه سال هاي سال در عرصه ي شعر و ادب تجربه كسب نموده باشد و شاعر با تجربه اي باشد و از فنون ادبي و وزن و قالب هاي شعري اطلاع كامل داشته باشد نه براي اولين بار دست به قلم ببرد و به نقد يك شعر آن هم بر اساس سفارش ديگران عمل نمايد. منتقد بايد از اشعار و نوشته هاي يك شاعر آگاهي داشته باشد و لقمه را به اندازه دهان بگيرد تا مشكلي برايش پيش نيايد.
4. در مورد قالب شعر كه بحريني فرد صراحتاً اعلام نموده بين كهن و نو گرفتار شده اينطور نيست اي كسي كه خود را شاعر مي نامي و اخيراً منتقد ادبي شده اي شايسته است قالب هاي شعري را مطالعه نمايي تا با قالب هاي شعر كه ابتدا يي ترين كار براي يك شاعر است اطلاع لازم را داشته باشي. و با خبر باش كه قالب هاي كهن فارسي تابع وزن و قافيه هستند و طرز قرار گرفتن قافيه ها قالب شعر را مشخص مي كنند در اين سروده قافيه ها شرايط كهن ندارند و قالب شعر نو است و بين كهنه و نو گرفتار نشده است كه شما بخواهيد آن را نجات دهيد.
5. شاعر مي تواند در بين كلام خود از واژه هاي عاميانه استفاده نمايد همانطور كه خيلي از بزرگان ادب از گذشته تا كنون استفاده نموده اند و اين كار عيب محسوب نمي شود.
6. منتقد محترم از دشتستان آگاهي كامل ندارد و اگر در دشتستان كار خوبي صورت گرفته بايد مسئول محترم مورد تقدير قرار گيرد اين چاپلوسي نيست اين اصل واقعيت است اگر در شعر دشتستان آمده كه كارنامه نماينده ي محترم دشتستان فعال و خوب بوده جاي تعجب ندارد زيرا ايشان چه در دوران شهردار بودن و چه حالا تمام تلاش خود را جهت پيشرفت منطقه انجام داده است. مدتي است از طرف نماينده پر تلاش و فرماندار مردمي و دلسوز مسئله راه آهن ، فرمانداري ويژه و ... در حال پيگيري است بنابراين اين ها واقعيت است كه در اكثر هفته نامه هاي استان اطلاع رساني شده است پس در اين زمينه بيشتر مطالعه كنيد. جناب آقاي بحريني فرد اين جملات زبان را سنگين نمي كند بلكه كلام حقي است كه از زبان يك دلسوز جاري شده است.
شاعر ابتدا از دشتستان سخن مي گويد و نماد آن را شهيدان بزرگش مي داند شهرستاني كه بيشترين شهيد را در سطح استان دارد پس از آن از طرح هاي در حال اجرا صحبت مي كند قصد نقد دولت را ندارد زيرا خود قطره اي از آن درياست و خواسته هاي به حق مردم لحظه اي درنگ نمي كند و نخواهد كرد.
7. تخيل در شعر در دست شاعر است نه منتقد چه بسا در بين سروده هاي شاعران بزرگي چون فردوسي، حافظ، سعدي و ... اشعاري پيدا مي شود كه تخيل در آنها كمتر از ديگر اشعار آنان است ميزان استفاده از خيال و صور آن به طبع شاعر بستگي تام دارد اينكه يك شعر شاعر را پيدا كرد و بدون شناخت و شتابزده به نقد آن پرداخت كاري منصفانه نيست. بلكه غرض پشت پرده را بيان مي كند.
8. اگر در شعر عاطفه و احساس مطرح شده جاي تعجب نيست شعر خوب بايد همراه باعاطفه و احساس باشد. عشق به ديار و وطن هم جرم نيست. در شعر رجز خواني صورت نگرفته و رجز هنگام جنگ خوانده مي شود در اين شعر جنگي صورت نگرفته كه شاعر قصد رجزخواني داشته باشد همچنين شخص خاصي مورد ستايش قرار نگرفته و اگر گفته شده كار خوبي در دشتستان صورت گرفته اين ستايش يك شخص نيست گفتن واقعيت است.
9. اگر شاعر سروده است كه انتخاب مردم خوب و زيبا بوده جرمي مرتكب نشده است اين كلام حق است چه نثر باشد يا شعر.
10. شاعر به دشتستان عشق مي ورزد و اگر در پايان شعر گفته كه نامت خرم تر و پاينده تر شود اشتباه نگفته است ايشان خواهان پيشرفت و ترقي دشتستان است و براي شخصي خاص دعا و مدح نكرده است و ما در پايان نماز هم دعا مي كنيم خدايا سرزمين ما را از جميع بلاها دور نگه دار. پس بايد دقيق و سنجيده سخن گفت.
11. جناب بحريني فرد آگاه باش كه توصيف خاك وطن مدح نيست بلكه مدح آن است كه شخص خاصي را مورد ستايش قرار داد. پس از اين به بعد با مدح بيشتر آشنا شويد و بيشتر مطالعه داشته باشيد.
.يك نويسنده، شاعر و منتقد بايد اطلاع كامل داشته باشد و بعد قلم را بر صفحه ي كاغذ به حركت در آورد در مورد پايانه ي مسافربري تحقيق بيشتري انجام دهيد تا بدانيد آيا كاري در شهرستان انجام شده يا نه و بعد نقد كنيد اينجانب هم پايانه مسافربري و هم راه آهن را حق مسلم مردم دشتستان مي دانم و جاي تعجب نيست كه روزي خط راه آهن از اين منطقه عبور نمايد.
13. آخرين تلاش مسئولين محترم از استانداري ، فرمانداري و نماينده محترم براين بود كه تقاضاي فرمانداري ويژه براي دشتستان به تهران صورت گرفته است اين خبر در اكثر هفته نامه هاي استان به چاپ رسيد و اگر آن را مطالعه ننموده ايد مطالعه كنيد و اين تصميم نهايي مسئولين ارشد استان و شهرستان بوده است نه تصميم من و شما و اين كشمكش نيست.
14. جناب آقاي بحريني فرد از سطر سطر اين نقد مشخص است كه آن را به سفارش دوستانتان در هفته نامه نوشته ايد چون شما نه تاكنون مرا ديده ايد و نه با طرز تفكر اينجانب آشنايي داريد پس بهتر است بي گدار به آب نزنيد زيرا ممكن است در درياي ادب فارسي غرق شويد.
15. اينجانب نقد پذير هستم و هر اثري قابل نقد است ولي نقد سالم نقدي كه از آن بوي غرض نيايد نقد با سركوب شخصي جدا است. وقتي آثار بزرگان ادب فارسي جاي نقد داشته باشد ما كه قطره اي از ادبيات هستيم ولي هفته نامه اتحاد جنوب از ابتدا تاكنون فقط از ديد غرض و بدبينانه به آثار و شخصيت اينجانب پرداخته است بنابراين هر گونه نقد يا نوشته اي چه در گذشته و چه در آينده از طرف آن هفته نامه درباره آثار و شخصيت اينجانب نوشته شده يا نوشته بشود چون برايم روشن و آشكار شده كه حاوي غرض ورزي است باطل و مورد پذيرش اينجانب و خوانندگان فهيم نخواهد بود . خداوند همه ما را به راه راست هدايت فرمايد.
سعدي اين شاعر شيرين سخن چه زيبا پند و اندرز داده است.
« بزرگش نخوانند اهل خرد
كه نام بزرگان به زشتي برد »
موفق و پيروز باشيد.