کد خبر: 152006 ، سرويس: گزارش و گفتگو
تاريخ انتشار: 28 شهريور 1400 - 11:00
اختصاصی/ تاریخچه عزاداری برازجان در گفتگوی اتحاد خبر با حاج عوض صالحی؛
تاریخچه هیئت عزاداران مسجد قدس برازجان/ از علمداری تا هیئت داری/ از منبر محرم و عاشورا سوء استفاده جناحی نشود

اتحادخبر-سانازدانشگر: به مناسبت ماه محرم، اتحاد خبر به بررسی تاریخچه عزاداری برازجان در گفتگو با چند نفر از صاحب نظران پرداخته است. در سومین قسمت، با حاج عوض صالحی از مسئولان هیئت مسجد قدس برازجان به گفتگو نشسته ایم. وی در این گفتگو  به عزاداری در حال و گذشته، حفظ عزاداری سنتی در دشتستان، انتقاد از برخی روضه خوانان و ... می پردازد...

اتحادخبر-سانازدانشگر: به مناسبت ماه محرم، اتحاد خبر به بررسی تاریخچه عزاداری برازجان در گفتگو با چند نفر از صاحب نظران پرداخته است. در سومین قسمت این برنامه با حاج عوض صالحی از مسئولان هیئت مسجد قدس برازجان به گفتگو نشسته ایم. وی در این گفتگو  به عزاداری در حال و گذشته، حفظ عزاداری سنتی در دشتستان، جلوگیری از ورود بدعت ها، انتقاد از برخی روضه خوانان و بعضی از سبک های جدید مداحی سینه زنی هیئتی و ... می پردازد که شما را به ماحصل این گفتگو دعوت می کنیم.

عوض صالحی متولد سال 1342 است. متولد روستای جمیمه یا به گویش محلی جیمه از توابع بخش مرکزی دشتستان است. وی از هیئت داران مسجد قدس شهر برازجان است.

خادم و متولی برگزاری مراسمهای  مسجد  
آقای صالحی در خصوص مسئولیت اش در هیئت می گوید: حسین چراغ هدایت همه  بشریت است و کشتی نجات همه است. هر کس راه را گم کند با این چراغ می تواند راهش را پیدا کند و هر کسی در دوران ها و تلاطم دنیوی گیر کند با این کشتی می تواند خودش را به ساحل نجات برساند که این اعتقاد قلبی ما و اولین شعار هیئت ما است. در هیئت عزاداران اباعبدالله الحسین مسجد قدس فعالیت می کنم و به عنوان خادم هیئت متولی برگزاری عزاداری و جشنهای میلاد آقا امام حسین و ائمه اطهار و سایر مراسمهای مذهبی و ملی هستیم.
هیئت ما تقریبا یک سال بعد از انقلاب به صورت حرکت دسته های عزاداری و به اصطلاح خاص  محلی "نعش" بیرون کردیم و از مسجد بهارستان که اسم اولیه آن بود و بعد از انقلاب به واسطه تشکیل پایگاه مقاومت طریق القدس اسم مسجد را قدس گذاشتیم و مسجد را از نو بنا کردیم. تقریبا سال 84 مساحتی قریب سه هزار متر مربع را کردیم و سه هزار متر مربع در سه طبقه در واقع یک مجتمع فرهنگی، مذهبی در آنجا بنا کردیم که یک سالن هزار نفری را برای مراسمات اعیاد و عزاداری ها در آنجا راه اندازی که تقریبا 95 درصد مجموعه تکمیل شده و الان حدود شش سال است که در آنجا مراسم برگزار می شود. 

سبک عزاداری خانم ها در گذشته
وی در ادامه می گوید: سالهاست که از روستا به برازجان نقل مکان کردیم. اول ابتدایی را در سن هشت سالگی در برازجان آغاز کردم.
 در روستای ما عزاداری به صورت  روضه های خانگی بود که بیاد دارم با مرحوم مادرم که به روضه خوانی میرفتم و آنجا نوحه خوانی محلی به صورت نشسته انجام می گرفت و بیاد دارم که خانم‌ها سینه که می زدند هم روی پا و هم روی قفسه سینه می زدند. یعنی دست چپ را به پای چپ و دس راست را به سینه می زدند. عزاداری به این شکل انجام می گرفت. از همان کودکی در مراسمها حضور داشتم.

از علمداری تا هیئت داری
متولی عزاداری مسجد قدس در برازجان با یادآوری مراسمات گذشته می گوید:  اولین عزاداری که وارد شدم نعش قجر بود. من علمدار بودم. گروهی از عزاداران پرچم های سیاه و سرخ عزاداری را دست می گرفتیم و در جلو هیئت با شعار" ما علمدار حسینیم ای خدا" می رفتیم. این اولین سالی بود که به برازجان آمدیم و وارد عزاداری امام حسین شدم. موتور برق می آوردند و لامپ شصت وات کوچک بود که سر چوب می زدند و عزاداری  می کردیم و چوب که لامپ به آن نصب بود را در دست می گرفتیم و در مسیر هیئت و زنجیر زنی تا پایان مراسم روشنایی می دادیم و در دستمان بود.

بعد از انقلاب توی مسجد در سال 60 پایگاه را احداث کردیم و از آنجا با تعداری از بچه ها هیئت عزاداری را راه اندازی کردیم و ابتدا در سال اول سینه زنی را شروع کردیم و در سال های بعد زنجیر زنی، طبل زنی و همسایه ها حجله داشتند که به هیئت آوردند که کم کم هیئت با استقبال مردم عاشق اهلبیت پیامبر  گسترش پیدا کرد و الان  به عنوان یک هیئت بزرگ شهر از مسجد قدس یا همان بهارستان قدیم تا جایگاه  نمازجمعه دسته بیرون می رفت و عزاداری می کردیم. به عنوان هیئت عزاداری که نعش بیرون می کند. ما غیر از عزاداری، روضه خوانی و سینه زنی سنتی هم توی مسجد داریم که توی محوطه ای سیصد متری حیاط مسجد انجام می دادیم و بعد از اینکه سالن بزرگ مهدیه مسجد را راه انداختیم مراسم سینه زنی را آنجا برگزار میکنیم. از آنجا دسته جات عزاداری مثل دمام زنی، زنجیر زنی، سینه زنی تا مقصد میدان جایگاه نماز جمعه بیرون می کردیم و اولین هیئتی بودیم که نماز ظهر عاشورا برگزار کردیم.

وقتی تعزیه خوان شمر به یاد امام حسین اشک می ریزد
صالحی درخصوص عزاداری در گذشته می گوید: هیئت ما متشکل از پیرغلامان عزاداری امام حسین و تیپ جوان است که از جمله پیرغلام محمد بهزادی است که از اعضای فعلی هیئت ما است و ایشان از مداحان شهر برازجان بوده قبل از انقلاب و پس از آن نیز مداحی می کرده و همین حالا در هیئت سینه زنی به عنوان تبرک هیئت می آوردیم که جلودار هیئت سینه زنی ما بود و مداحی می کرد. آن موقع  چیزی که  توی ذهن من است بیاد دارم و بعضا هم از دوستان شنیده ام تعریف می کردند توی همین چهار راه شریعتی یا بازار که نزدیک حمام سالم خانی به آن می گفتند اینجا تعزیه بوده و در روز عاشورا وقتی تعزیه را برگزار می کردند شمر را جو معنوی مراسم می گیرد و شمشیر را محکم به زمین می کوبد و می نشیند وسط چهار راه و برای امام حسین گریه می کند یعنی آنقدر حزن داشته تعزیه کسی که در نقش شمر تعزیه بازی می کرده هم تحت تاثیر نوحه ها و مصیبت ها و دکلمه هایی که در تعزیه قرار می گیرد و تعزیه را بهم  می زند و تحت تاثیر قرار می گیرد و گریه می کند.

جلوگیری از مواردی که با عزاداری منافات داشت
وی درباره مواردی که با عزاداری منافات داشت می گوید:  همان موقع هم چیزهایی بود که با عزاداری منافات داشت که می دیدیم توی نعش تا بعد از انقلاب در دهه 60 این مسئله ادامه داشت به طور مثال اژدهایی بود که با کپسول گاز آتش از دهان او خارج می شد یا یک سری کارهای  بود که به توصیه عالم های دینی از صحنه های عزاداری کم کم حذف شد و آن شکل واقعی خود را پیدا کرد منتها متاسفانه توی روند کار دوباره یک سری بدعت های دیگری هم در نوحه خوانی توسط نوحه خوان های جدید و سبک های جدیدی وارد عرصه عزاداری شد که امروز علما در نکوهش این ادبیات و نوحه ها و این شیوه های عزاداری  که الان هم در شهر خودمان و خیلی از هیئت ها مخصوصا در سینه زنی هیئتی که برگزار می شود نقدهایی بر روش ها و شگردهای سینه زنی وجود دارد.

حفظ سینه زنی سنتی در کنار سینه زنی هیئتی
آقای صالحی با اشاره به سینه زنی سنتی می گوید: آنچه که به یادگار مانده و از قدیم تا به امروز سبک آن بهم نخورده و حالت سنتی خود را حفظ کرده است سینه زنی سنتی است و مداحان خوبی که در این جریان توانستند سنت را نگه دارند و حفظ کنند و حتی نوحه های جدیدی که وارد عرصه نوحه خوانی سنتی شده ریتم و آهنگ سنتی قدیمی خود را از دست نداده  و به همان سبک ولی نوحه ها تغییر کرده و جدید شده و برابر مصیبت هایی که بر امام حسین ع و اهل بیت مطهرش وارد شده همین سبک و آهنگ ادامه پیدا کرده و الحمدالله این سنت حفظ شده و با وجود اینکه تنها هیئتی باشیم که هر دو سبک عزاداری را بنا به سلیقه و علاقه تیپ جوان امروز در مسجدمان داریم مخصوصا در دوران کرونایی که محدودیت هایی برای سینه زنی سنتی وجود دارد که متاسفانه در ستاد کرونا نتوانستند محدودیت ها و مقبولیت های لازم برای انجام عزاداری در ایام کرونایی برنامه ریزی درستی بکنند‌ سینه زنی سنتی هم می توانست راه و روش خودش را به سبک جدیدی ادامه دهد و همان واحد و سینه ها را می توانست با فاصله اجتماعی مناسب انجام داد بدون حرکت و تجمع انجام داد که تقریبا این را در بخشی از همین سینه زنی واحد را که جزئی از سینه زنی هیئتی است ادامه دادیم و دیدیم که راحت می شود این سینه زنی سنتی را در این دوره اجرا کرد.

جلوی عقاید وهابیت شیعی که خواستند عزاداری سنتی را محدود کنند ایستادیم
وی در ادامه می گوید: آغاز کار شروع هیئتمان به همان سبکی که قبل از انقلاب ادامه پیدا کرده بود و بخش هایی از نیروهایی که در دمام زنی، طبل زنی، سینه زنی، زنجیر زنی بود در نوع حجله هایی که از اهل بیت امام حسین تهیه می شد و بخشی از آن منتقل پیدا کرده بود توسط این افرادی که در هیئت ها و هیئت گردانی سابقه داشتند منتقل شد ولی هیئت که شکل  گرفت کم کم آن چیزی که اضافه های برگزاری مراسم بود و هم خوانی با عزاداری امام حسین نبود مثل اژدها و یک سری سبک ها و حجله هایی که ربطی به قضایا نداشت ولی اعتقاد اصلی من و تاکید حضرت امام ره و حتی مقام معظم رهبری بر برقراری جدی عزاداری سنتی است که متاسفانه توی چندین ساله اخیر که اسم آن را وهابیت شیعی گذاشته ام و مقاله ای در این زمینه نوشته ام که در اتحادجنوب چاپ شده است. آمدند و محدودیت هایی برای عزاداری سنتی ایجاد کردند و خواستند عزاداری شب تاسوعا و عاشورا حذف کنند به بهانه یک سری مسائلی که بعضی از آقایان و بعضی از مسئولین با این تفکر جلو آمدند که اجازه ندادیم توی صحبت ها و در فضای مجازی پیدا شد و در گروه ها با این جریان مقابله جدی کردیم حتی خود من چندین بار توی پایان مراسم هیئت در میدان جایگاه نماز جمعه در جمع عزاداران صحبت کردم و در رد چنین ادعایی و آن هایی که می خواهند محدودیت برای عزاداری سنتی ایجاد کنند جلوی این قضیه ایستادیم حتی در بعضی موارد و بعضی از سبکهای جدید از مراجع فتوا گرفته شد ولی تاکید بر برگزاری عزاداری سنتی و روشهای درست و نوین را فرهنگ سازی کردیم و نیز نگذاشتیم بعضی از عقایدی که نظرشان بر حذف عزاداری سنتی  بود موفق شود و بر احیا آن تلاش کردیم.

پاسداشت و پر و بال‌دادن به سنت های عزاداری
صالحی به پاسداشت سنت های عزاداری بومی می پردازد و می گوید: تعزیه؛ تقریبا در یک دهه گذشته به صورت مداوم  در هیئت و در دسته ای که بیرون می کردیم و آتش زدن خیمه ها را توی روز عاشورا و ظهر عاشورا در سر چهار راه شریعتی برگزار می کردیم. کاروان اسرا با شتر را وارد دسته کردیم که این ها قبلا توی عرصه نبود. قبل از ما نبود. تعزیه آوردن در دسته عزاداری و اجرای آن تا چهار راه بازار و پایان تعزیه که آتش زدن خیمه ها بود خاتمه پیدا می کرد و هیئت عزاداری و زنجیرش و طبل زنی را ادامه می داد و در آنجا خیمه ها آتش می گرفت و تعزیه تمام می شد و ادامه هیئت تا جایگاه نماز می رفت. افرادی بودند در تعزیه خوانی مثل مرحوم حسین اسماعیلی از تعزیه خوانان به نام دشتستان بود و بقیه دوستانی که الان حضور دارند مثل غلامحسین بحرینی فرد  که  روضه خوان هم است و هم از افراد تعزیه گردان بود و بقیه بزرگان و پیشکسوتانی که در امر تعزیه ید طولائی داشتند در هیئت هم تعزیه روز عاشورا در  میدان های اطراف برازجان تعزیه برگزار  میکردیم که این سنت توسط خود هیئت احیا شد.

ترویج نماز ظهر عاشورا به یاد امام حسین(ع)
وی در ادامه عزاداری بومی در مسجد قدس می گوید: طبل زنی که یک سنت  بسیار قدیمی بود که در دوره ای اقداماتی علیه  طبل زنی انجام گرفت. طبل ها و دمام ها پاره شد و به تحریک یک  سخنرانی این اقدام انجام گرفت و باز چند سالی دمام زنی تعطیل شد ولی به جای آن از آقای امیری از بچه های نیرو دریایی بود که عضو هیئت ما بود هماهنگ کردیم و گروه موزیک پایگاه دریایی بوشهر را در شب تاسوعا، شب عاشورا و روز عاشورا می آوردیم بجای دمام در جلوی هیئت آهنگ عزا می زدند و تا پایان هیئت می رفتند. این کار را انجام دادیم که دوباره دمام زنی و طبل زنی راه انداختیم.

بعد از آن حجله هایی بود که از قدیم این سنت برقرار بود. حجله علی اصغر و سایر حجله هایی که در هیئت از قدیم مرسوم بود احیا کردیم در کنار آن حجله شهدای جنگ تحمیلی را که شهدای  همسایه و حومه مسجد بود حجله شهدائشان را درست می کردند و در هیئت می آوردند که از قدیم از برنامه های هیئت بود. زنجیر زنی جزو عزاداری سنتی شهرستان از قدیم بود که به سبک قدیمی خود احیا شد و ادامه پیدا کرد و انجام گرفت توسط مداحان خوب و جوانی مثل جناب آقای عباس غریب پور که  در کنار مداحان قدیمی رشد پیدا کرد و الان از   مداحان مشهور شهرستان است و این سنت را ادامه دادند.

سینه زنی هیئتی دسته جات سینه زنی  که در آخر هیئت سینه زنی با وجود مداحان خوب تا پایان مراسم  روز عاشورا این کار انجام گرفت.

چیزی که نو انجام گرفت نماز ظهر عاشورا بود که  ما تقریبا  حرکت هیئت را جوری  برنامه ریزی می کردیم که  ظهر عاشورا به میدان برسیم یا به جایگاه نمازجمعه می رفتیم یا در خیابان  نماز ظهر عاشورا را به یاد نماز آخر امام حسین احیا کردیم و سنت گذاشتیم. در مسیر هم اگر نماز ظهر عاشورا را برگزار می کردیم فرش و مهر می آوردیم و در خیابان بعضی جاها که زمان ایجاب نمی کرد که پایان مراسم انجام بدهیم نماز ظهر  عاشورا را انجام می دادیم و بعد به  عزاداری تا خاتمه مسیر ادامه می دادیم.

نقد جدی به سبک های جدید نوحه خوانی
صالحی در خصوص سیر تکمیلی عزاداری در ۵۰ سال گذشته برازجان می گوید: در کنار عزاداری سنتی، سینه زنی هیئتی هم توسط مداحان احیا شد و یک سری سبک نو آمد که مورد علاقه برخی بود که اگر آن سبک به صورت سنتی خودش چون سنت وجود داشته منتها تغییر پیدا کرده  و به قول تفکر امروزی تکامل پیدا کرده و سینه زنی نشسته هیئتی که انجام می گرفت سبک  های جدیدی را نوحه خوانان ابداع کردند که تقریبا نقدهای جدی را آن هایی که اهل فن هستند و اطلاعات خوبی را در این قضیه دارند، این نقدها هنوز بر آن ها وارد است و هنوز می بینیم در سطح کشور سبکی که جدیدا وارد سینه زنی هیئتی شده متاسفانه ادامه دارد که باید روی این قضیه تلاش کرد که ما به نوبه خودمان این کار را  به عنوان کسی که متولی هر دو سبک سینه زنی در هیئت است  که در این دو سال محدودیت بیشتر به سینه زنی هیئتی گرایش پیدا کردیم که در حال برنامه ریزی هستیم که محیطی که در اختیار داریم، محیطی بسیار خوبی است.

برگزاری مراسم عزاداری امسال با رعایت پروتکل های بهداشتی
وی با اشاره به مناسب بودن  سالن مسجد قدس برای عزاداری در شرایط کرونا می گوید: سالنی  حدودا هزار متر مربع راه اندازی کردیم با امکانات تهویه مناسب و با ارتفاع و ورودی و خروجی های مناسب که سر پوشیده است و ارتفاع هشت متر دارد که با فاصله اجتماعی مراسم را همین امسال در دهه محرم با رعایت کامل پروتکل های بهداشتی انجام دادیم و به خوبی انجام گرفت که خودم شخصا متولی رعایت پروتکل های بهداشتی بودم و نقدهایی هم در فضای مجازی بر ما وارد شد که همه را پاسخ دادیم. (در برگزاری مراسم با تعداد تقریبا 150 نفر که برای خیلی ها مورد سوال قرار بگیرد که بعضا در فضای مجازی از هیئت هایی که مراسم خود را تعطیل کردند و هزینه ها را در سمت  و سوی بیماران کرونایی و کسانی که با توجه به  معیشت اقتصادی خانوادگی دچار مشکل شده بودند در این راستا خرج کردند که کار پسندیده ای بود منتها بعضی از هیئت ها امکان برگزاری مراسم نداشتند و کار خوبی کردند که این عدم امکان را سوق دادند چون که فضایی در اختیار نداشتند که مراسم را با توجه به پروتکل های بهداشتی اعلامی انجام دهند یا مسجد دلگشا که یک هیئت مطرح و شاخص در استان است و در سینه زنی سنتی سرآمد همه هیئت ها است چون امکان برگزاری سینه زنی سنتی را نداشتند هزینه ها را به بیماران کرونایی اختصاص دادند و همچنین هیئت خسروی ها بود که از سر چهار راه بازار کار استقبال از عزاداران امام حسین را انجام می دهند و پذیرایی می کردند هم از نظر مواد غذایی و از نظر آب و وسایل پذیرایی که انجام می گرفت که این امکانش وجود نداشت که بتوانند امسال  آن تجمع و برنامه ریزی پشتیبانی عزاداری را انجام دهند و هزینه های آن را در بحث کرونا اهدا کردند که کار بسیار پسندیده ای کردند که من از آن ها تقدیر و تشکر می کنم.)

تامین دوهزار بسته معیشتی و توزیع ۱۰ هزار دست غذا
متولی عزاداری در مسجد قدس به اقدامات خیرخواهانه این هیئت می پردازد و می گوید: ما به عنوان هیئتی که هم عزاداری سنتی و هم عزاداری هیئتی و هم پشتیبانی و تامین بسته های معیشتی در سال گذشته دوهزار بسته معیشتی را هیئت ما تامین کرد. شب تاسوعا و شب عاشورا و روز عاشورا بسته ها مخفیانه به درب منازل و آغاز کار ما بود که در دوران کرونا انجام دادیم که آن را به عنوان یک گروه و خیریه ای که در این قضیه کار می کند حدود 200 نفر خانواده نیازمند را تحت پوشش دارد که در طول سال توسط هیئت و بچه هایی که در هیئت هستند اداره می شود و مخفیانه  بدون یک عکس و فیلم همچون مولایمان حضرت علی بر روی دوش می گذاریم و در منزل نیازمندان می بریم به پاس و نیت سنتی که مولایمان این کار را انجام می داد. بسته های غذایی را تهیه می کردیم و هم به نیازمندان و هم به  عزادران میدادیم که در این دهه حدود 10 هزار دست غذا هم بین  عزاداران و هم بین خانواده های نیازمند توزیع شد که این روش از اهداف اصلی هیئت بود  و این وضعیت ادامه دارد تا کرونا از بین برود و باز هم خانواده های نیازمند هستند که در این قضیه خیرینی هستند که کمک میکنند و این جزء برنامه های سالانه هیئت هست. 

جلسات با جوانان و پیرغلامان قبل از اغاز ماه محرم
صالحی با اشاره به این نکته که تغییر فرهنگ اشتباه، کاری دشوار است ولی سعی کردیم درآن موفق عمل کنیم می گوید: اینکه هیئت ها برنامه بدهند و مردم اجرا کنند این می شود که بعضی  بدعت ها وارد عزاداری می شود. خلق می کنند آن هایی که به دنبال خلق سلیقه های فردی یا فکری خودشان و عزاداری هستند. حالا یا تعصب یا تغییر و تحول به سبک امروزی ها باعث می شد که این تحمیل سلیقه ها بر عزاداری وارد شود  و دقیقا ما همه این هایی را که به عنوان نقد می گویم  ولی  این نشان دهنده این است که ما هر سال شب عاشورا و روز عاشورا تعداد عزاداران زنجیرزنی هایمان را می شمارم. هجوم افراد و حضور گسترده افراد در هیئت مثلا ما سالی داشته ایم که هزار زنجیر زن  شمرده ام که در چهار ردیف سنگین از مسجد تا جایگاه نماز جمعه بودند که کمتر هیئتی در برازجان یا دشتستان داشته باشیم که این حجم زنجیر زن داشته باشد و این نشانه این است که ما هر سال قبل از آغاز ماه محرم جلسات متعددی را با کارشناسانمان می گیریم از پیرغلام هایمان همچون آقای بهزادی و همچون افرادی که جوان هستند و تازه وارد عزاداری شده اند جلسه کارشناسی می گیریم و معایب کار را بررسی می کنیم و تغییر ایجاد می کنیم که بعضا هم در تغییر دچار مشکل می شویم چون در برابر تغییر همیشه مقاومت هایی وجود دارد.

تغییر فرهنگ و رسوم اشتباه زحمت های زیادی را می برد و پشتوانه فکری و فردی و جمعی لازم دارد که ما در این کار احساسم این است که موفق بوده ایم.

عزاداری امام حسین برای همه است
وی با تاکید به اینکه عزاداری امام حسین برای همه افکار، سلیقه ها است می گوید: عزاداری امام حسین به غیر از اینکه ما شیعه هستیم در  دنیا غیر شیعه ها، مسیحی ها، بخشی از گروه های اهل سنت شافعی مذهب ها این عزاداری امام حسین را انجام میدهند که این می طلبد ما صنفی برخورد نکنیم. ما با این مشکل مواجه بودیم مخصوصا در دهه 60  اگر کسی به هیئت می آمد که وجهه خوبی در بیرون نداشته ولی این دهه همه کارهای خلاف شئونش را کنار می گذاشته و می آمده در عزاداری امام حسین شرکت می کرده. ما همزمان نماز شب خوان ها را و سایر افراد را در کنار هم در یک صف قرار می دادیم که عده ای می آمدند اعتراض می کردند که مثلا یقه آن باز است. ما به همه افراد همانجور که حسین در روز عاشورا به حر اجازه داد و او را با روی باز و عفو بخشش پذیرفت ما هم او را در  عزاداری امام حسین بپذیریم که همه قشرها، همه فکرها و همه افراد هر کسی که می آید و می گوید من می خواهم در عزاداری حسین شرکت کنم  از او بخوبی استقبال میکنیم.

 

تکراری شدن سخنان و روضه های برخی وعاظ
صالحی با انتقاد از سخنران، وعاظ و روضه خوانان می گوید:  افرادی بودند که ما غذا درب  خانه اش بردیم که فکر نمی کرده و شخصا این افراد را در جلسه هیئت دعوت می کردیم و آن باعث می شد که 20 نفر را با خودش بیاورد حتی هر هیئتی و محله ای هیئت خاص خودش را دارد ولی اینجا  موفق بودیم که از گوشه و کنار این شهر می آمدند و در هیئت ما عزاداری می کردند و این را مبنای کار بود که جذب و پذیرش و نقد جدی من به آن هایی که فرهنگ تولید می کنند و مبلغ دین هستند که  سخنرانان، وعاظ و روضه خوانان ما عقب افتاده اند یعنی من در جلسه هیئت ها و روحانیونی که از قم هم می آمدند این نقد را  کرده ا م که  خیلی از وعاظ ما 10 مجلس روضه حفظ دارد که هر سال می آید و همان را می خواند. الان توی این هیئت یعنی آن کسی که در سال 365 روز 10 تا 13 شب از پای ماهواره، پای تلویزیون بلندش می کنیم  می آوریم توی خیابون و دو شب و یک روز و بعضا 10 شب و 13 شب توی هیئت می آیند  پای جلسه سخنرانی و روضه امام حسین می نشینند  آنجا جا دارد و میدان هست که این افراد جزئیات، اصول، اخلاق و رفتار دین را بشنوند. آموزش اینجا است. فرهنگ عاشورا و مذهب و صدور فرهنگ اینجا است. ما در آموزش ها مشکل داریم. من یک روزی به امام جمعه وقت گفتم: هنر ما که بخشی از هیئت ها هستیم آوردن این جمعیت در خیابان است هنر شما استفاده از این جمعیت است.

از منبر محرم و عاشورا سوء استفاده جناحی نشود
وی در ادامه می گوید: آنهایی که نوحه می نویسند و آن هایی که نوحه می خوانند می توانند بخشی از این نیاز های معنوی این جمعیتی که 365 روز به کنار 10 روز آن به  جلسه آمده اند تامین کنند ولی این شما هستید که در مجالس باید رفتار جدید  را آموزش دهید و روضه های جدید و سخنان جدید و نو  بگویید. من هر سخنرانی که می آید شرط اولم این است که وارد جناح بازی نشوید. فرهنگ عاشورا خودش سیاسی است ولی استفاده از موقعیت عزاداری امام حسین و سوء استفاده از مسائل جناحی متاسفانه بعضی موقع این از هم پاشیدگی جمعیت را به دنبال دارد که مردم خسته شوند و از پای این روضه ها بروند پای همان برنامه های تلویزیونی و ماهواره ها بنشیند و همه هیئت ها این هنر را دارند این نوحه خوانی که امروز و بقیه نوحه خوان خوش صدا و خوش نوایی که با آهنگ های دلسوز و جانسوز حادثه عاشورا را به تصویر می کشند و به شنونده انتقال می دهند ولی جای سخنران خوب و روضه خوان خوب خالی است.

تشکیل هیئت روضه خوانان برای تبادل اطلاعات
صالحی با اشاره به اینکه وقتی که یک سخنران و روضه خوان خوب نتواند مطلب را خوب بیان کند یک مداح به سبک جدید می آید هم روضه خوانی می کند و هم تحلیل های اشتباه می کند می گوید: ظاهر و تحلیل اشتباه به تعبیر شهید مطهری وارد عزاداری و فرهنگ عاشورا می کند. اگر این مسئولیت را روضه خوانان، سخنران و وعاظ ما به خوبی انجام دهند و این اطلاع رسانی ، بینش درست و شناخت درست را به کسی که می آید و پای منبر می نشیند بدهند. توی خیابان من هیئت را تعطیل می کنم یک روضه خوان یا وعاظ خوب بیاید 10 دقیقه این مراسم را تکون بدهد متاسفانه در این قضیه حوزه باید سبک و روش جدیدی را برای مبلغینی که به سمت استان ها، شهرستان ها و مجالس امام حسین اعزام  کنند باید این مسئولیت را با تغییر ایجاد کنند و باید کار نوینی انجام دهند باید مطالب خوب باشد. الان پای روضه های خوب در صدا و سیما می نشینیم و اساتید  بسیار برجسته ای و آدم یک ساعت پای صحبت های آن ها می نشیند کیف می کند ولی چه کسی را داریم که توی روضه ها بیاید. هیئت روضه خوانان باید در کشور تشکیل شود که این کار روضه خوانی را مدیریت کند و اطلاعات بدهد و اطلاعات بگیرد و یک تبادل  اطلاعاتی بین مبلغ و آن هایی که مبلغ اعزام می کنند باشد که این نقیصه متاسفانه وجود دارد. 

چرا عزاداری در برازجان خیلی مردانه است؟
وی در پاسخ به این سوال می گوید: دلیل آن از غیرت است. همانطور که رئیس علی دلواری با شعار و فرهنگ امام حسین می آید وسط عزاداران و سینه زنان قدیمی بوشهری و بحث ظلم و ظلم پذیری را صحبت می کند و حرکت در فیلمی که برای او ساخته اند یک دنیا اطلاعات و پیام به مردم می رساند و غیرت مخصوصا دشتستانی ها و برازجانی ها پای عزادری امام حسین و همین باعث شده هر گونه تغییری در نظام سیاسی و در نظام حکومتی ایجاد می شود این فرهنگ قوام و سنت خودش را دارد و تغییر ناپذیر و تاثیر منفی ناپذیر است و جلوی این قضیه و امام وقتی که انقلاب شد. همه شعار بر تعطیلی عزاداری سنتی میدادند که تنها امام با این بیان بسیار شیوا که محرم و صفر است که اسلام را زنده نگه داشته است و همین شد مبنای  قوام هیئت ها و ادامه پیدا کردن عزاداری سنتی که همه تاکید بر این عزاداری دارند.

حضرت زینب صدا و سیمای امام حسین در نهضت عاشورا بود
وی درباره تاثیر حضرت زینب در نهضت عاشورا می گوید: امام حسین با خودش در عاشورا و کربلا زینب را برد. حضرت زینب مسئول  صدا و سیمای نهضت عاشورا بود. کربلا می مرد اگر زینب نبود. شیعه  می پژمرد اگر زینب نبود. کربلا نمونه هایی داشت.  مگر امام حسین نمی دانست که طفل شش ماهه را نباید به جنگ ببرد. مگر امام حسین  نمی دانست که حبیب بن مظاهر پیرمرد نمی تواند. این ها همه گویای یک فرهنگ عظیمی است که دلایل اصلی ماندن این فرهنگ همین صدا و سیما و همین شیوه و رفتار امام حسین از حرکتش و نحوه شهادت و نحوه نماز ظهر عاشورا است. مگر یک نماز را می توان با تاخیر خواند چرا امام حسین چند نفر شهید می دهد تا نمازش را احیا کند تا بدانید اگر هیئتی  اگر منِ پیرو امام حسین داریم عزاداری می کنیم فرهنگ عاشورا یعنی این یعنی باید همه شعون عاشورا باید هیئت رعایت کند و آن را داشته باشد نه فقط زنجیر نه فقط سینه نه فقط هیئتی یا سنتی نه فقط طبل و همه این ها با هم باشد و ما افتخار داریم که همه این قوائد اما حسین و ترسیم حرکت امام حسین و شهید شدن امام حسن را  با هم دیگر در این دهه به تصویر می کشیم.

حفظ سنت عزاداری بومی در دشتستان
وی با اشاره به اینکه تمام سعیمان را کرده ایم رسالت عزاداری در دشتستان طی این سال ها به هدف اش برسد می گوید: ما از رسالت دو تعبیر داریم یکی حفظ سنت ها است که این را به خوبی انجام دادیم. همیشه بدعت ها وجود دارد که سعی کردیم آن ها را حذف کنیم. پاک نیست چون سلیقه ها همیشه هست. افراد نو و جدیدی که می آیند  مدیریت  هیئت ها را بر عهده می گیرند و توی نوحه نوشتن ها و در نوحه خواندن ها حتی در زنجیر زن ها تغییر سبک هایی داشتیم که باز به سنت خودمان برگشتیم. مثلا زدن چهار زنجیر پشت سر هم که توی شهرهایی وجود دارد. خوبی این عزاداری این است که تنوع عزاداری است. شما بروید در آذربایجان در یزد و در بوشهر هر جای ایران یک سبک عزاداری را داریم. عده ای سعی داشتند که سبک های عزاداری استان های دیگر را بیاروند گر چه شاید مانعی وجود نداشت اما ما بر این باور بودیم که بغیر از عزاداری سنتی امام حسین را انجام ندهیم عزاداری سنتی دشتستان و استان بوشهر را حفظ کنیم یعنی نگذاریم که سبک های جدید بیاید به این عزاداری قدیم را در خودش هضم و نابود کند. ما در طبل زنی این را داشتیم. در زنجیر زنی نوحه خوان جدیدی آوردیم که خوب هم نوحه خوانی می کرد ولی یک سالی سبک را به جاهای دیگر برد که جلوی آن را گرفتیم.

چیزهایی مثل قالی تکانی و... سنت غلط نیست ولی سنت استان ما نیست و آوردن آن را مانعی برای آن نمی بینیم بدعت نمی گوییم ولی شمشیرزنی یا قمه زنی که حرام است. ما یک اصل مرجعیت و تابعیت شیعه را داریم و آن چیزی که از طرف مرجعیت شیعه حرام خوانده شده مثل قمه زنی آن را اجازه و الحمدالله اصلا ورود به این داستان ها را نداشته ایم.

در قدیم برازجان بحث قمه زنی و شمشیر زنی در یک مقطعی بوده که آن موقع  شهربانی قدیم جلوی این قضیه را گرفته است. از زمانی که ما هیئت داری کرده ایم این سبک عزاداری های حرام در هیئت ها نداشته ایم. سعی کرده ایم تمام هیئت ها آن چیزی که ما نمی توانیم دو سبک جدید بیاوریم. مثل تعزیه خوانی در هیئت. مثلا در قدیم می دیدم یک نفر ذو الجناح عنان اسب امام حسین را خون آلود می کردند و یک نفر به عنوان در نقش امام حسین و چند نفر در نقش شمر و این ها می آمدند و یک چیز اینجوری بود ولی در سبک گسترده که به ظهر عاشورا برسد و آتش زدن خیمه را ما بخشی از شیوه عزاداریمان به پایان مراسم می رسید. بدعت ها را به طور کلی نداشتیم بلکه به صورت جزیی بود مثلا در سبک سینه زن ها که همین حالا هم با آن درگیر هستیم. نحوه بیان حسین حسین کردن. پریدن به هوا و آمدن به پایین که بخشی اخیرا از شهر های دیگر وارد سینه زنی ما شده و این سبک نبوده آن ها هنوز هم هست و متاسفانه برگرفته و تقلید از مداحان مطرحی که در کشور دارند این را اجرا می کنند و توسط صدا وسیما و فضای مجازی دارد به هیئت ها و استان های دیگر انتقال پیدا می کند. این شیوه بعضا در سینه زنی هیئتی اجرا می شود. یکی بحث حفظ سنت عزاداری بومی و یکی جلوگیری از بدعت هایی که به اصل عزاداری ضربه می زد.

صحبت پایانی
صالحی در پایان ضمن تشکر از همه کسانی که در برپایی عزاداری امام حسبن در این سال ها کمک کرده اند می گوید: اول از همه دوستان مجموعه وزین اتحادجنوب تشکر می کنم که می تواند این کار بخشی از کارهای عزاداری دهه محرم قرار بگیرد و شناخت هیئت ها و عزاداری سنتی دشتستان و بومی ما کمک بزرگی کند و توصیه ام به همه کسانی که به عشق حسین در سینه می زنند و به عشق حسین مراسم برگزار می کنند و به عشق حسین مدیحه سرایی می کنند می نویسند، می خوانند و حتی آهنگ گذاری می کنند. این مسئولیت بسیار سنگینی است کسانی که هیئت برگزار می کنند و  هیئت دارند و کسانی که مسئولیت ادامه فرهنگ عاشورا را به عهده دارند امیدوارم بر این تفکر پایدار بمانند و عزاداری سنتی اقا امام حسین را به نحو شایسته و در خور فرهنگ عاشورا ادامه دهند.



لينک خبر:
https://www.ettehadkhabar.ir/fa/posts/152006