آیا بریتانیا به آرامی در حال بازگشت به جایگاه استراتژیک دائمی خود در خاورمیانه به ویژه خلیج فارس است؟ آیا پس از پایان دوران حضور امپراطوری بریتانیا و نیروهای نظامی اش بر خلیج فارس در دهه شست اکنون شاهد بازگشت دوباره آن به منطقه هستیم؟

به گزارش اتحادجنوب به نقل از العرب، این پرسشی است که مرکز مطالعات دفاعی سلطنتی انگلیس مطرح کرده و تلاش کرده است تا با تمرکز بر نیروهای دفاعی و استراتژیک این کشور در خارج از اروپا فعالیت های نظامی آن را در منطقه خلیج فارس رصد کند.

در ابتدای این بحث نویسندگان مثلث استراتژیکی را تعریف کرده اند و بر اساس آن می گویند که بریتانیا به دنبال امنیتی نظامی در آینده برای نفوذ و حفظ مصالح خود در خاورمیانه است. آن چه در این میان شگفتی بسیاری از تحلیلگران را موجب شده این است که دولت انگلیس در حالی به فکر افزایش نفوذ خود در خاورمیانه است که درآمدهای دولت فعلی در حال کاهش است و به نوعی با مشکلات اقتصادی داخلی متعددی دست و پنجه نرم می کند. اما تمایلات استعمارگرایانه آن در حال افزایش است و می توان این تمایلات را با تمایلات 200 سال پیش که دولت بریتانیا تلاش می کرد در نقاط مختلف جهان نیروی نظامی داشته باشد، مقایسه کرد.

گارث استنسفیلد، استاد کرسی مطالعات خلیج فارس در دانشگاه القصیم و استاد سیاست های خاورمیانه در دانشگاه اکسیتر و سول کلی، استاد تاریخ جهان در بخش مطالعات دفاعی دانشکده پادشاهی لندن تهیه کنندگان این گزارش هستند. این دو در گزارش مشترک خود نوشته اند که لندن تلاش دارد تا روابط خود را با کشورهای عربی منطقه خلیج فارس گسترش دهد.

نیروهای مسلح بریتانیایی تلاش دارند تا نیروهای آموزشی خود را در دریای خلیج فارس و اقیانوس هند متمرکز کرده و در آن جا پایگاه نظامی ایجاد کنند. هدف آنها این است که به ایران و دیگر کشورها پیام دهند که ارتش بریتانیا در توانایی کامل است و می تواند امنیت خلیج فارس را به ویژه در سایه بحران فعلی منطقه به راحتی تامین کند. همچنین می تواند همکاری های نظامی خود را با نیروهای نظامی ایالات متحده در منطقه تقویت کند و جایگاه استراتژیک خود را تحکیم ببخشد. رویکرد جدید انگلیس به کشورهای این منطقه پاسخ به انتقادهای کشورهای عربی این حوزه است که دائما خرده می گیرند که غرب توجه خود را به منطقه کاهش داده و می خواهد همه تمرکز خود را بر چین و آسیا بگذارد. آن هم در وضعیتی که اهمیت استراتژیک منطقه خلیج فارس بیش از هر زمانی در زمینه های امنیت و اقتصاد نمود دارد.  

در ادامه این گزارش آمده است که بریتانیا بخشی از اهداف خود را در منطقه خلیج فارس بر افزایش فروش تسلیحاتی خود متمرکز کرده است. برای همین در نخستین گام، قراردادهای متعدد تسلیحاتی با کشورهای عربستان سعودی، عمان و امارات متحده عربی به ارزش شش میلیارد پوند امضا کرده است. هدف دیگر عقد قراردادهای دفاعی مشترک با کشورهای عربی از جمله امارات متحده عربی و بحرین برای افزایش نفوذ نظامی خود در منطقه است.

به اعتقاد این نویسندگان این نشان می دهد که انگلیس به هیچ وجه به فکر ترک منطقه نیست بلکه می خواهد جایگاه خود را در منطقه باز هم تثبیت کرده و حتی حضوری فیزیکی و نظامی داشته باشد. فروش تسلیحات پیشرفته به همراه ارسال کارشناسان زبده نظامی به کشورهای عربی حوزه خلیج فارس به ویژه عمان و امارات متحده عربی در همین راستا قابل ارزیابی است.

این دو نویسنده تاکید می کنند که گسترش همکاری های نظامی بریتانیا در منطقه خلیج فارس حکایت از آن دارد که این کشور به هیچ وجه قصد ترک منطقه را ندارد و به رغم همه مشکلات اقتصادی داخلی اش تمام تلاش خود را می کند تا حضور خود را در منطقه حفظ و تثبیت کند. واقعیت این است که بریتانیا قصد دارد با گسترش همکاری های نظامی، اقتصادی و امنیتی خود در کشورهای منطقه عربی حوزه خلیج فارس در کنار امریکا تعریف تازه ای از امنیت منطقه ای و استراتژیک کلان جامعه غربی تعریف کند که بیش از همه تامین کننده منافع جامعه غربی به ویژه در بحث های امنیتی و تامین انرژی است. علاوه بر آن قصد دارد در برابر ایران اتحادی نظامی – منطقه ای ایجاد کند تا جلوی نفوذ روز افزون ایران را در منطقه بگیرد./ ب

مرجع: دیپلماسی ایرانی