خر نخارو: نوعی نخل و خرما در دشتستان

خَس: پرچین و حصاری که جهت محافظت اطراف آغل گوسفندان به گویش محلی (خَسِ حیوونی) و اطراف محل دوشاب گیری «دِشو» از خرما «چُومه» و پرچین پیرامون زمین های کشاورزی به گویش محلی (خَسِ حاصل) و درب های ورود و خروج خانه هایی که اطراف آن با خار محصور شده به گویش محلی (دَرخَس) و (دَرخونه) که معمولاً از شاخه های بدون برگ درخت نخل به گویش محلی (لیتَک) ساخته می شود.

خَساک: گونه ای ماهی در خلیج همیشه فارس

خُسرووی: خسروی، نام طایفه ای در برازجان که محله ای قدیمی به نام (خشم خسروویل) محله ی خسروی ها در برازجان محل سکونت آن هاست و اکثریت آنان به خرید و فروش آبزیان و محصولات دریایی اشتغال دارند.

خَسِه:

الف ـ مخفف خسته، درمانده و فرسوده از بسیاری کار و راه رفتن

ب ـ هسته میوه و خرما

خَسِه کونی: رفع خستگی، خسته گی در کردن، استراحت کوتاه مدت مثال «وِ رَه دِی مُو درازی اومدیه. یه زَرِه ای خَسِه کونی بخار. از راهی طولانی آمده ای کمی استراحت کن»

خُسو: مخفف نام مردانه خسرو

خُسویی/خَستویی: نوعی نخل و خرما

خَسِه ای: خسته گی

خِسیره: مادر و پدر شوهر، مادر و پدر زن به لهجه بعضی از شهرها و روستاهای دشتستان وبه لهجه مردم برازجان خاسیره.

خَسَک: الف ـ دو نیم ستون حدود نیم متری که روی ستون های چاه آب به گویش محلی (پاتِه) جهت استقرار دو سر محور چرخ چهاب ساخته می شود.

ب ـ هسته، دانه میوه و خرما که واژه فارسی پهلوی آن ASTAK است و در دشتستان اسک و اسه هم گفته می شود.

خَش: خوش، شادمان، خوشحال، نیک و نیکو، مسرور، خوش طعم و بامزه به لهجه بعضی از شهرها و روستاهای دشتستان مثال «هوا سرد واویده برافتویی خیلی خَشه. روبروی آفتاب بسیار باصفاست» و به لهجه مردم برازجان خاش مثال «جا بندازشی سیه کُنار خاش تره. فرش پهن کن زیر سایه درخت سدر با صفاتر است.»

خُش: خودش، خود او مثال «ای مردک که اومه، خُش بی یا همسادشونه. این مردی که آمد خودش بود یا همسایه اشان»

خُش باش گفتن: با زبان خوش و چرب زبانی سخن گفتن، با ملایمت و نرمی کسی را وادار به انجام کاری کردن مثال «خُش باششه بگو بَلکَم وخِرِ شیطون بیا دُومَن. با زبان نرم و ملایم با اوصحبت کن شاید از خرِ شیطان پایین بیاید.»

خُش دُش کردن: خوش بش کردن، سلام و احوالپرسی دو نفر با یکدیگر مثال «اونا ویسادنه پُی هم خُش دُش می کنن. آن ها ایستاده اند و با هم احوال پرسی می کنند.»

خِشتِک شلوار: پارچه ای که میان دو پارچه ی بیژامه (واژه انگلیسی) به گویش محلی زیر شلواری دوخته می شود.

خَشخار: (خوش خور) نوعی نخل و خرما

خُش خُش/ خُش خُشکی: خود به خود، بی خودی و بی سبب مثال «مُو هِیچی وش نِگفتُم خُش خُش غِیظ کرد. من چیزی به او نگفتم خودبخود قهر کرد» یا «خُش خُشِه کی خَندِس. خود بخود خندید.»

خِشاو: خشاب، جعبه فلزی حاوی گلوله که در سلاح های گرم جای می دهند.