اتحادخبر: این روز‌ها تنها کرونا نیست که در دل مردم وحشت انداخته است و حالا سرخک نیز به این وضعیت دهشتناک اضافه شده است. واکسینه‌نکردن به‌موقع کودکان به بهانه کرونا و ترس از مراجعه به مراکز بهداشتی و همچنین حرف‌های جعلی گروه‌های ضد واکسن، سلامت بچه‌ها را به‌خطر انداخته است چرا که آمار سرخک که دو سال پیش در کشور به صفر رسیده بود این روز‌ها افزایش پیدا کرده و زنگ خطر را به صدا درآورده است.

بسیاری از متخصصان بر این باور هستند که واکسیناسیون علیه سرخک در ۱۲ و ۱۸ ماهگی نباید با هیچ بهانه‌ای از جمله کرونا به تأخیر بیفتد. زیرا این موضوع می‌تواند سبب شیوع این بیماری در بین کودکان شود.

تب بالا، سرفه، آبریزش بینی، چشم‌های قرمز و ورم ملتحمه و بثورات جلدی ۳ تا ۵ روز پس از شروع علائم از نشانه‌های این بیماری است که این روز‌ها در برخی از کودکان دیده شده است.

محسن زهرایی، رییس اداره بیماری‌های قابل پیشگیری با واکسن وزارت بهداشت، از افزایش موارد سرخک در کشور خبر داد و ضمن هشدار به خانواده‌ها گفت: از ابتدای امسال تاکنون ۲۴ مورد ابتلا به سرخک گزارش شده است که عمده آن‌ها مربوط به استان سیستان و بلوچستان است. مواردی از بیماری سرخک همچنین در استان‌های هرمزگان، خراسان رضوی و تهران نیز مشاهده شده است.

به بهانه این خبر قصد داریم در این مطلب درمورد بیماری سرخک و عوارض واکسیناسیون دیرهنگام این بیماری صحب کنیم:

سرخک چیست؟

بیماری سرخک نوعی عفونت سیستم تنفسی در کودکان است و از طریق تنفس منتقل می‌شود. سرخک به روبلا یا سرخجه هم معروف است که در واقع نوعی از بیماری سرخک است. با وجود اینکه واکسن بیماری سرخک موجود است، اما همچنان این بیماری بیش از ۱۰۰ هزار کودک زیر ۵ سال را به‌طور سالانه در کام مرگ می‌کشاند.

کرونا و طغیان سرخک

این روز‌ها که کرونا هر روز آمار عجیب‌وغریبی از خود به‌جا می‌گذارد و در هر گوشه دنیا اعداد جدیدی را از خود به‌جا می‌گذارد بسیاری از خانواده‌ها را از خود به‌شدت ترسانده است و تا جایی که برخی والدین از ترس این ویروس از تزریق واکسن به بچه‌های خود اجتناب می‌کنند و این موضوع بیماری‌های دیگری را برای این کودکان به‌دنبال دارد که چه‌بسا از کرونا ترسناک‌تر و مخرب‌تر باشند.

اگر سری به گروه‌های تلگرامی در حوزه سلامت بیندازید می‌بینید که این روز‌ها بحث توصیه برای تزریق واکسن سرخک دست‌به‌دست می‌چرخد و به کاربران هشدار داده می‌شود که خانواده‌ها خطر شیوع بیماری سرخک را جدی بگیرند. این در حالی است که دو سال پیش بحث ریشه‌کنی بیماری سرخک بسیار خبرساز شد و مسئولان وزارت بهداشت روی این موضوع بسیار تبلیغات کردند.

ترس از کرونا، دام سرخک را پهن کرده است

به‌ دلیل واکسن‌های رایگانی که در یک و هشت‌ ماهگی به کودکان زده می‌شود این بیماری ریشه‌کن شده بود، اما برخی از خانواده‌ها به‌دلیل ترس از کرونا از زدن واکسن امتناع کرده و کودکان خود را در معرض بیماری سرخک قرار داده‌اند.

با توجه به اینکه سرخک معمولا در مواجهه با گروه‌های سنی زیر ۱۵ سال بروز می‌کند، اما در همه گروه‌های سنی بوِیژه سنین سربازی و در محل‌های پرتجمع هم بروز می‌کند و چنانچه این گروه‌های سنی با کسی که سرخک دارد در تماس باشند، احتمال سرایت بیماری وجود دارد. یکی از روش‌های تشخیصی افتراقی برای این بیماری بثورات جلدی است که تشخیص این بیماری از سوی پزشکان به‌راحتی امکان‌پذیر است.

علائم سرخک بزرگسالان شامل تب، راش پوستی در تمام بدن، آبریزش بینی، آبریزش و سرخی چشم، سرفه خشک، اسهال و درد گوش است. به شکل میانگین، ویروس سرخک ده تا دوازده روز بعد از ورود به بدن علائم خودش را نشان می‏‌دهد، اما طیف استاندارد بروز علائم ممکن است هفت تا بیست و یک روز طول بکشد. 

علائم سرخک

علائم بیماری سرخک، ۱۰ تا ۱۴ روز پس از قرار گرفتن درمعرض ویروس خود را نشان می‌دهند. علائم و نشانه‌ها عموما به قرار زیر هستند:

• تب
• سرفه خشک
• آبریزش بینی
• گلودرد
• چشم‌های ملتهب (ورم ملتحمه)
• لکه‌های کوچک با مراکز متمایل به آبی-سفید در زمینه‌ای قرمز که در پوشش داخلی دهان در قسمت گونه‌ها دیده می‌شود و به لکه‌ی کولپیک (Koplik’s spots) معروف است
• تحریک و آزردگی پوستی که به‌شکل جوش و لک به هم پیوسته ظاهر می‌شوند
• عفونت

عفونت در طی چند مرحله و در طول ۲ تا ۳ هفته رخ می‌دهد:

مرحله‌ی اول: عفونت و دوره‌ی نهفتگی

در ۱۰ تا ۱۴ روز اول بعد از عفونت، ویروس سرخک نهفته است. در طول این مدت هیچ‌گونه نشانه و علائمی از بیماری دیده نمی‌شود.

مرحله‌ی دوم: علائم و نشانه‌های نامشخص

سرخک معمولا با تبی خفیف تا متوسط آغاز می‌شود و سرفه مداوم، آب‌ریزش بینی، التهاب چشم‌ها و گلودرد آن را همراهی می‌کنند. این بیماری خفیف ۲ تا ۳ روز به‌طول می‌انجامد.

مرحله‌ی سوم: بیماری شدید و تحریک و آزردگی پوستی

تحریک پوستی در بیماری سرخک با لکه‌های قرمز کوچکی همراه است که به‌آهستگی بزرگ می‌شوند. لکه‌ها و برآمدگی‌ها در شاخه‌های مجزا و باریک، به پوست، حالتی پر از لَک و قرمزی می‌دهد. بعد از چند روز هم این حالت به بازو‌ها و سایر قسمت‌های تن و بدن مانند ران و پا‌ها منتقل می‌شود. ضمن اینکه تب هم بالا می‌رود و اغلب دمای بدن از ۴۰ تا ۴۱ درجه است. تحریکات پوستی به‌تدریج ازبین می‌رود. ابتدا این لک‌ها و جوش‌ها از سطح صورت محو می‌شوند و بعد از آن هم از ران و پاها.

مرحله‌ی چهارم: دوره‌ی انتقال بیماری

شخص مبتلا به سرخک در حدود ۸ روز می‌تواند باعث انتقال بیماری به دیگران بشود که ۴ روز قبل از ظاهرشدن لکه‌های پوستی و تا زمانی که آثار پوستی سرخک به‌مدت ۴ روز روی پوست هستند، امکان سرایت به دیگران وجود دارد.

علت ابتلا به بیماری سرخک

سرخک نوعی بیماری ویروسی و به‌شدت واگیردار است که در گلو یا بینی کودکان و بزرگ‌سالان تکثیر می‌شود. وقتی فرد مبتلا، سرفه یا عطسه می‌کند و حتی حرف می‌زند، ذرات کوچک ویروسی به هوا منتقل می‌شود و سایر افراد با تنفس هوا، این ذرات را وارد بدن خود می‌کنند. این ذرات می‌توانند روی سطوح مختلف هم بنشینند، تا ساعت‌ها فعال بمانند و باعث سرایت به دیگران شوند. اگر شما این سطوح را لمس کنید و بعد دست خود را به چشم‌ها، دهان و بینی خود بمالید، ویروس وارد بدن‌تان خواهد شد. حدودا ۹۰ درصدِ افرادی که در ارتباط با بیمار یا درمعرض این ویروس قرار می‌گیرند، به سرخک مبتلا خواهند شد.

عوامل ایجاد خطر سرخک

عوامل زیر می‌توانند باعث ایجاد سرخک بشوند:

واکسینه نشدن

اگر واکسن سرخک نزده باشید، احتمال ابتلا به این بیماری در شما خیلی بیشتر می‌شود.

سفر‌های بین‌المللی

سرخک در برخی نقاط دنیا مثل کشور‌های در‌حالِ توسعه رواج بیشتری دارد.

کمبود ویتامین A

اگر در رژیم غذایی شما خبری از ویتامین A نباشد، امکان بروز علائم شدیدتر و عوارض سرخک در شما افزایش پیدا می‌کند.

با این تفاسیر، چنانچه خانواده‌ها به خاطر کرونا، واکسن سرخک (MMR یک‌سالگی و هشت‌ماهگی) را به تأخیر انداخته‌اند، هرچه سریع‌تر برای دریافت واکسن رایگان به مراکز بهداشت مراجعه کنند.