اتحاد خبر- ساناز دانشگر: مسیب پارسایی برازجانی فعال محیط زیست متولد برازجان است و از سال ۹۴ تاکنون در زمینه عکاسی و ثبت گل های وحشی و دیگر فعالیت های محیط زیست فعال است. وی همچنین عضو سمن زمین پاک است. پارسایی در گفتگو با اتحادخبر به ثبت ۱۵۰ گل وحشی در دشتستان، همکاری با انجمن زمین پاک، چالش های مهم محیط زیست، نهادهای دولتی ناکارآمد و اشخاص با نفوذ، امیدواری به آینده دشتستان، تاثیر فعالیت های محیط زیستی در جامعه و انتقاد از مسئولین می پردازد که شما را به ماحصل این گفتگو دعوت می کنیم.

همه چیز با عکس گرفتن از یک گل شروع شد

مسیب پارسایی  جوان فعال محیط زیست به شروع فعالیت های خود اینگونه می پردازد: از سال ۹۴ همه چیز با گرفتن عکس از یک گل در حیاط خانه شروع شد. تقریبا از همانجا فعالیت زیست محیطی من آغاز شد. سپس عکس گرفتن از گل ها به دامان طبیعت کشیده شد و تا سه سال ادامه پیدا کرد تا اینکه با بچه های انجمن زمین پاک آشنا شدم که آشنایی با آن ها یک نقطه عطفی در فعالیت های زیست محیطی من بود. پس از این آشنایی فعالیت های زیست محیطی من از یک حالت شخصی به زیست محیطی گسترده تر رسید و بعد از آن فعالیت هایم جدی تر شد و از سال ۹۴ تا الان در زمینه ثبت گل های وحشی فعالیت دارم.

دیدن گل های وحشی در طبیعت برایم شگفت انگیز بود

وی در خصوص چرایی انتخاب ثبت گل های وحشی به‌ دو بعد شخصی و اجتماعی اشاره می کند و می گوید:  انتخاب عکس گرفتن و ثبت گل های وحشی یک انتخاب شخصی و یک دلیل اجتماعی دارد؛ دلیل شخصی این بود که یک روز بارانی که در حیاط خانه از یک گل یاس عکس گرفتم ناگهان یک خاطره کودکی برایم زنده شد که با خانواده در  دل طبیعت رفته بودیم وقتی روی دشت می دویدم گل های وحشی را زیر پایم می دیدم و برایم خیلی شگفت انگیز بود و تا آن موقع فکر می کردم گل یک چیز کاشتنی در باغچه یا گلدان است و دیدن آن همه گل در گستره دشت زیر پاهایم برای من خیلی پرسش برانگیز و شگفت انگیز بود. این خاطره از دوران کودکی در ذهنم مانده بود تا  سال ۹۴ با گرفتن این عکس خاطره  زنده شد.

ثبت ۱۵۰ نوع گل وحشی تا به امروز

این فعال محیط زیست ادامه می دهد:  با خود گفتم شاید بتوان از گل هایی که در طبیعت هستند عکس گرفت. این کار را کردم و شروع به گرفتن عکس از گل ها در طبیعت کردم. البته گمان می کردم اقلیم ما به دلیل اینکه یک اقلیم خشک است خیلی نباید گل داشته باشد و نهایتا ۱۰ الی ۲۰ گل باشد که عکس می گیرم و با دوستانم در فضای مجازی به اشتراک می گذاریم و تمام می شود اما تا به امروز چیزی بیشتر از ۱۵۰ نوع گل وحشی و شکوفه وحشی به وسیله من ثبت شده و این نشان می دهد که ما ممکن است چقدر به محیط زیستمان نا آشنا باشیم. همچنان تلاش می کنم که این روند ادامه پیدا کند و بتوانیم یک تصویر روشن تری از پوشش گیاهی شهرستان داشته باشیم.  

 گل های وحشی در طبیعت یک نماد و پیام رسان اجتماعی برای جامعه

پارسایی  بیان می کند: دلیل اجتماعی انتخاب تصویربرداری و ثبت گل های وحشی این است که گل های وحشی می تواند یک نماد و یک پیام رسان برای شخصی باشد که در طبیعت می تواند حضور پیدا کند. وقتی که ما در طبیعت راه می رویم و مسافتی را طی می کنیم یکی از جلوه هایی که مدام می تواند به ما ارزش های محیط زیست را یادآوری کند گل های وحشی هستند به دلیل زیبایی و بخاطر  تفاوتی که نسبت به محیط اطرافشان دارند و یک حالت نمادگونه با رنگ های متفاوت دارند و مدام در فصول مختلف در پیش چشمان ما هستند. حتی در دشتستان در اوج گرمای تابستان در مرداد ماه نیز گل های وحشی را در طبیعت دیده اند و عکس گرفته اند و این جنبه نمادگونگی می تواند یک پیام آور اجتماعی برای جامعه باشد برای کسانی که در طبیعت حضور پیدا می کنند.

گل های وحشی عمدتا در زمستان می رویند

وی با اشاره به فصل رویش گل های وحشی در دشتستان می گوید: گل ها به لحاظ اندازه، رنگ و آن ساختاری که دارند متفاوت هستند. بیش ترین گل ها طبیعتا در زمستان است و بویژه در بهمن ماه که البته این زمان می تواند با بارندگی جابجا شود. به طور مثال در سال ۹۷ که بارندگی واقعا استثنایی بود ما گل ها را زودتر و متنوع تر دیدیم و زیباتر بودند از این جهت که شرایط اجازه می داد که گل ها در رشد خودشان به تکامل برسند. از این جهت می توان گفت تا حدودی زمان ها می تواند جابجا شود ولی این جابجایی ها زیاد نیست. اوج گل دهی بهمن ماه است.  

عضو NGO زمین پاک از سال ۹۶

پارسایی درباره همکاری اش با انجمن زیست محیطی زمین پاک اینچنین می گوید: سال ۹۶ با انجمن محیط زیست زمین پاک آشنا شدم. این انجمن یک NGO* است که در حوزه محیط زیست و به تناسب مسائل محیط زیستی وارد مسائل اجتماعی می شود که در عمده فعالیت ها در زمینه محیط زیست و تا حدودی ناگزیر است وارد مسائل اجتماعی شود. به هر حال مسائل زیست محیطی درون شهر کشیده می شود. در واقع عاملی است که می توانیم بگوییم انجمن زمین پاک یک NGO زیست محیطی و اجتماعی است.

عمده فعالیت های انجمن زمین پاک

وی در ادامه می گوید: فعالیت های ما در NGO زمین پاک به طور عمده کارهای فرهنگ سازی، درخت کاری، پاک سازی طبیعت، کمک به اطفا حریق و سایر فعالیت هایی که می توان در میدان به مسائل زیست محیطی کمک کند. این انجمن روی مسائل مختلف زیست محیطی فعالیت می کند. گستره فعالیت آن ها بیشتر در حوزه شهرستان دشتستان است اما به هر حال مثل خیلی از NGO های دیگر در استان فعالیت دارد و حتی گاهی به مسائل خارج استان واکنش نشان می دهد.  

ثبت گل های وحشی جنبه فرهنگ سازی دارد

پارسایی در خصوص اهدافی که با ثبت گل های وحشی دنبال می کند می گوید: عکاسی و ثبت گونه های گل های وحشی بیشتر جنبه فرهنگ سازی دارد در واقع یک نوع یادآوری به جامعه است که نسبت به داشته هایشان در محیط زیست حساس باشند. اما طبیعی است که بعد از یک دوره زمانی جنبه های دیگری از کار نیز برای من پیدا می شود مثل جنبه های علمی و تخصصی کار است. شاید هنوز هم نمی توانم بگویم در حوزه گل های وحشی و گیاهان یک متخصص هستم اما می توان گفت روند طبیعی است که بعد از مدت ها که وارد حوزه ای می شوید ناخواسته وارد ابعاد تخصصی می شوید و برایتان کنجکاوی پیش می آید و مطالعه می کنید که برای من نیز پیش آمد.  

دوست دارم کتاب راهنمای صحرایی یا وب سایت مرجع برای گل های وحشی ثبت کنم

جوان فعال محیط زیست برازجانی در ادامه می گوید:  ثبت گل ها را با این هدف انجام می دهم که بتوانم یک آرشیو از این گل ها داشته باشیم و شاید در آینده یک کتاب راهنمای صحرایی از این گل ها داشته باشیم که ویژه دشتستان باشد که این خود از این جهت که ویژه دشتستان است می تواند یک کار منحصر به فرد باشد. اهداف و افق ها قدم به قدم خودشان را نشان می دهند. در هر لحظه ممکن است جنبه جدیدی از گل های وحشی یا اینکه طبیعت را کشف کنیم و آن به ما بگوید در چه سمتی حرکت کنیم. اطلاعات مربوط به گل های وحشی را دوست دارم کتاب کنم اما اگر نشد در نظر دارم یک وب سایت برای آن داشته باشیم که برای گل های وحشی وبسایت مرجع باشد. شاید در افق دورتری برای کل پوشش گیاهی دشتستان بتواند باشد و به عنوان  یک مرجع علمی عمل کند که از دید من نکته بسیار مثبت در شهرستان دشتستان است.

آموزش ها تناسبی با چالش هایی که با آن روبرو هستیم ندارد
 
پارسایی به چالش های موجود در دشتستان اشاره ای دارد و می گوید: چالش هایی که در دشتستان داریم عمدتا از جنس چالش های سایر نقاط کشور است. دست اندازی ها به طبیعت زیاد است. آلودگی ها زیاد است و از طرفی آموزش ها و فرهنگ سازی ها در حوزه محیط زیست در اجتماع و مدرسه  کافی نیست. آموزش ها تناسبی با چالش هایی که با آن روبرو هستیم ندارد.

آلودگی صنایع، آتش سوزی ها، نبود تجهیزات و بی مدیریتی از چالش های بزرگ ما است

وی در خصوص چالش های مهم زیست محیطی ادامه می دهد: به طور مشخص چالش های دشتستان آلایندگی صنایع بویژه چندین سال است که آلودگی صنایع سیمان یکی از چالش های بزرگ محیط زیست ما است. چالش های دیگر آتش سوزی هایی که حداقل دو سال است در فصل های گرم تجربه می کنیم و هنوز هیچ راه حلی از طرف نهاد ها برای این معضل ارائه نشده است. تصمیمات زمانی گرفته می شود که آتش سوزی اتفاق افتاده و از قبل هیچ آمادگی وجود ندارد. ما نه تنها ضعف در تجهیزات داریم بلکه ضعف در مسائل مدیریتی و برنامه ریزی نیز داریم. بنابراین چالش ها از دو سمت است یکی مسائل اجتماعی و طبیعی خود محیط زیست مثل گرمایش زمین و خوشکسالی ها این است که جامعه ما آموزش لازم را برای خوش رفتاری با طبیعت ندیده است. جامعه ما معانی و مفاهیم محیط زیست را درک نمی کند. به طور مثال خیلی ها فکر می کنند ماهی سفره هفت سین را در چشمه رها کنند به محیط زیست کمک کرده اند یا یک گیاهی را از کشور دیگری در محیط زیست ما بکارند خدمتی کرده اند در حالی که تمام این ها به محیط زیست آسیب می زند. این نشان می دهد که مردم ما آموزش لازم را در ارتباط با محیط زیست ندیده اند. در بحث فرهنگ سازی که وقتی به طبیعت مراجعه می کنید و زباله و آلودگی ها را می بینید یک بعد مشکلات است که به جامعه و طبیعت مربوط می شود.  

انجمن حمایت از طبیعت گیسکان

پارسایی درباره محیط زیست می گوید: محیط زیست زیستگاه نه تنها جانوران و گیاهان که در بالاترین درجه محیط زیست انسان است بنابراین تعامل ما و مسائل ما با محیط زیست مسائلی است که پیچیدگی هایی وجود دارد. در حد تجربه و دانش بشر امروز در دشتستان ما مشکل آموزش و فرهنگ سازی را داریم. باید ذکر کنم این مشکل از فعالیت هایی که خود سازمان حفاظت محیط زیست در جهت آموزش به جوان های بومی انجام داده اند و همچنین NGO ها آن ها را همراهی کرده اند شرایط تا حدودی بهتر شده است. مثلا انجمن حمایت از طبیعت گیسکان مدت زیادی نیست که شروع به فعالیت کرده که بیشتر از افراد بومی منطقه هستند. از تلاش هایی که در زمینه فرهنگ سازی و آموزش شده یاد کنیم. بنابراین وضعیت مطلوب نیست ولی تلاش ها در جریان است.  

آتش ناکارآمدی نهادهای دولتی  و دودی که به چشم محیط زیست می رود

این جوان فعال در زمینه محیط زیست از دغدغه های محیط زیست و نهادهای ناکارآمد و اشخاص با نفوذ اینگونه می گوید: علاوه بر مشکل فرهنگ سازی و آموزش مشکل دیگری از سوی نهادهای دولتی داریم یعنی ناکارآمدی که در این حوزه است به محیط زیست آسیب می زند و همچنین متاسفانه ارتباطات ناسالمی که گاهی در میام مقامات یا دستگاه های دولتی وجود دارد مزید بر علت می شود. مثلا وقتی می خواهیم جلوی صنعتی بایستیم و بگوییم آن صنعت آلاینده است و آن صنعت باید خود را اصلاح کند. ناگهان متوجه ارتباطاتی بین این صنعت و یک سری از شخصیت ها و نهادهایی وجود دارد که آن ها صاحب قدرت و نفوذ هستند و مسئله بسیار پیچیده می شود و ابعاد سیاسی و اجتماعی پیدا می کند باعث تنش و رویارویی می شود که این اتفاقات در نهایت به ضرر محیط زیست تمام می شود.

سرنوشت ما در دست خود ما است

وی ضمن امیدواری از آینده دشتستان در بحث محیط زیست می گوید: با در نظر گرفتن این وجه می توانم بگویم آینده دشتستان  را نمی توانم پیش بینی کنم اما یک چیزی را می توانم پیش بینی کنم آن هم این است که سرنوشت ما در دست خود ما است و به عنوان نظر شخصی و احساسی که از جامعه می گیرم می توانم بگویم تا آنجای کار که به جامعه ارتباط می کند آینده روشن است.

حس زیبای عکاسی

پارسایی  درباره حس و حال عکاسی از گل های وحشی می گوید: برایم عکس گرفتن از گل ها کشف یک هنر است. اینقدر این هنر را از نزدیک لمس می کنید که پس از مدتی به دنبال هنرمند آن می گردی و این حسی است که در طبیعت جاری است. بالاترین احساس ها و دیدگاه های من از طبیعت در هنگام عکاسی از گل ها این است که حس این هنر زیبا و احساس نزدیکی به آن هنرمند این هنر است.

با رفتن کرونا مشخص می شود به نفع یا به ضرر محیط زیست بوده

وی به بحث کرونا و پیچیدگی های محیط زیست نیز می پردازد و می گوید: مسائل ما با محیط زیست پیچیدگی هایی دارد که پیچیدگی انسان و جامعه انسان است. اوایل که بحث کرونا پیش آمد. خیلی ها می گفتند که به نفع طبیعت است و برای دوره کوتاهی انتشار گازهای گلخانه ای خیلی کمتر شد. گردشگری به طور چشمگیری کاهش پیدا کرد اما رفته رفته چیزهای دیگری افزایش پیدا کرد. این شرایط برای مدت کوتاهی بود. این انتظار که بگوییم کرونا فعالیت ها را محدود کرد به سود محیط زیست است قضاوت آن برای من قابل قبول نیست. شاید بعد از رفتن کرونا بتوانیم بسنجیم که چقدر به نفع محیط زیست یا به ضرر آن بود. فعلا که احساس نمی کنم این مسئله به نفع محیط زیست بوده باشد. در دراز مدت همان مشکلات قبلی را خواهیم داشت و راهی نداریم جز اینکه در حوزه اجتماع و فرهنگ سازی و آموزش و همچنین در زمینه ای که مربوط می شود به نهادهای دارای قدرت قانونی کار کنیم و موفق شویم با طبیعت به یک تعامل پایدار و منصفانه برسیم.

تاثیر مثبت فعالیت های زیست محیطی در دشتستان

پارسایی  فعالیت های زیست محیطی را اثر بخش و تاثیرگذار می داند و می گوید: فعالیت های انجمن های زیست محیطی قطعا در جامعه تاثیرگذار است. فعالیت های فرهنگی چه در حوزه محیط زیست و چه در مسائل دیگر بسیار فرسایشی است و زمان می برد تا شما جواب بگیرید اما ما شاهد بوده ایم که فعالیت هایمان اثرگذار بوده. در حوزه محیط زیست درون شهر فعالیت ها و گاها مبارزاتی با عوامل و نیروهایی که سعی می کنند به نوعی به حقوق زیست محیطی شهروندان آسیب بزنند را داشته ایم. در طبیعت جوامع بومی و روستایی کارهایی را انجام داده ایم. عمده این فعالیت ها فرهنگ سازی، آموزش و دادن انگیزه به جوامع محلی بوده و همچنین ما به مبحث اکو توریسم یک نگاه داریم که با تشویق بچه های انجمن زمین پاک دوره گردشگری طبیعت را طی کرده ام و در آینده ای نزدیک در این زمینه فعال می شوم. این نوع از فعالیت ها چه گردشگری اصولی طبیعت و چه آموزش ها و گفتگو با جوامع محلی تاثیرگذار بوده و ما اثرات آن را دیده ایم.

با صدای بلند مسئولین را به پایبندی به قانون دعوت می کنم

فعال محیط زیست در دشتستان  با انتقاد و خطاب به مسئولین می گوید: کار ما با مسئولین از نقد و صحبت گذشته است؛ آنقدری که در محیط زیست مشکلات و تنش ها داشته ایم و با مسئولین سر و کله زده ایم که شاید ما نوع ارتباطمان با مسئولین کف قضیه انتقاد است. البته طبیعی است و در نقاط جهان بویژه ایران که از لحاظ اجتماعی و اقتصادی تجربه می کند. پیامم به مسئولین به عنوان یک فعال محیط زیست یک خواسته دارم و آن هم پایبندی به قانون است. هیچ توقع دیگری از مسئولین نداریم جز اینکه به قانون پایبند باشند. اگر این اتفاق بیفتد بسیاری از مشکلات ما در حوزه محیط زیست حل می شود. با صدای بلند مسئولین را به پایبندی به قانون دعوت می کنم.

صحبت پایانی

وی ضمن تشکر از همه فعالان محیط زیست می گوید: از رسانه اتحادخبر و اتحادجنوب تشکر می کنم که این فرصت را به من و به دوستانم در میان فعالان محیط زیستی داد تا سخنی با جامعه خودمان بگوییم و همچنین از همه فعالان زیست محیطی در سراسر کشور و بویژه در شهرستان دشتستان تشکر می کنم که با همه مشکلات و با همه تهدیدهایی که گاها به بازداشت کشیده می شود پای محیط زیست و پای حق نسل های آینده ایستاده اند و ما امیدوار هستیم که بالاخره یک روزی از میان این فعالیت ها یک نسلی بیرون آید که ناجی گهواره تمدن ایران شود‌.


*مفهوم NGO: سازمان‌ مردم نهاد NGO یا سازمان عمومی‌غیردولتی یا سَمَن یا اِن‌جی‌اُ  به انگلیسی Non-government organization در معنای عام به مفهوم سازمانی است که قسمتی از ساختار دولت محسوب نمی‌شود ولی به‌عنوان واسطه بین فردْ فردِ مردم و قوای حاکم و  همچنین بین ساخت های متکثر جامعه نقش مهمی ایفا می‌کند.