محمد متقی نژاد:

در ابتدا باید این را توضیح دهم که پرداختن من به نقاط ضعف شهرمان، از  نادیده گرفتن زحماتی که تاکنون برای پیشرفت شهرمان کشیده شده، نیست؛ بلکه همچون سقراط بزرگ که گفت :« من همانند خرمگسم»، هدفم نشان دادن زخم‌های فضاهای عمومی شهرمان است تا آن ها را بشناسیم و برای التیام بخشیدن به آن ها چاره‌ای بیندیشم.

شهر برازجان مرکز شهرستان دشتستان واقع در استان بوشهر می‌باشد و تاریخ‌ پژوه بزرگ، زنده یاد جناب محمد جواد فخرایی، در کتاب دشتستان در گذر تاریخ درباره وجه تسمیه زادگاه عزیزم برازجان نوشته است:« برازجان به معنای برازندگی و نیکویی و آراستگی  و محل و  جایگاهی برای  مردم شایسته و برازنده است.»

کیفیت زندگی، ارتباط مستقیمی با کیفیت محیط شهری دارد و ایمنی، یکی از محورهای تشکیل دهنده‌ی یک محیط با کیفیت شهری است.
روانشناس بزرگ ابراهم مزلو در نظریه سلسله مراتب نیازهای انسانی خود امنیت را دومین نیاز انسان می‌داند همچنین تامین امنیت کودکان یکی از اهداف ابتکار شهر دوستدار کودک می‌باشد که برای اولین بار در دهه 90 توسط یونیسف ارائه شد. به این خاطر در این یادداشت سعی دارم به چند مشکل اساسی ایمنی فضاهای عمومی شهرمان که بخاطر مشترک بودن بین شهرها، کمتر به آنها پرداخته شده است اشاره کنم:

۱) یکی از  عوامل نامطلوب بودن محیط های شهری، عدم مکان‌یابی صحیح می‌باشد. مکان‌یابی فعالیتی است که قابلیت‌ها و توانایی‌های یک منطقه را از لحاظ وجود زمین مناسب و کافی و ارتباط آن با سایر کاربری‌های شهری، برای انتخاب مکانی مناسب برای کاربری خاص، مورد تجزیه و تحلیل قرار می دهد. در واقع مکان‌یابی به ما کمک می‌کند تا بدانیم کجا مناسب چه کاربریی است. اگر ما مکان‌یابی را به درستی انجام داده بودیم، بازار هفتگی را در مکانی قرار نمی‌دادیم که جان شهروندان برای رفت و آمد به آن به خطر افتد و ترافیک ایجاد شود. پزشک قانونی را کنار بیمارستان یا دادگاه قرار می‌دادیم نه روبروی اداره‌ی فرهنگ و ارشاد و آرامستان را روبروی تالارهای جشن عروسی قرار نمی‌دادیم.

۲) عدم سرپوشيده سازی انهار و كانال سازي استاندارد جهت دفع آب‌هاي سطحي، خسارات جبران ناپذیری به مردم شهر ما وارد کرده است.
در برازجان شاید شهروندی نباشد که یا خودش در جدول فاضلاب نیفتاده یا افتادن شخصی یا وسیله‌ی نقلیه ای را ندیده یا نشنیده باشد.  
متاسفانه حتی در کنار خیابان های جدید نیز به همان شکل منسوخ شده جداول روباز ساخته می‌شوند و بدون آنکه جوابگوی آبگرفتگی معابر باشند، در بارندگی‌ها کاملاً پر و ناپیدا می شوند و خطر سقوط در آن‌ها بیشتر می شود.
در حالی که با سرپوشیده سازی انهار می‌توان سبب ایجاد امنیت برای عابرین و جلوگیری از سقوط آن‌ها در داخل انهار، مناسب‌سازی معابر جهت عبور کودکان و معلولین، اضافه شدن عرض خیابان و پیاده‌روها، حذف پل‌های ناهمگن روی آن‌ها و زیباسازی فضاهای شهری شد.

۳) طبق گروه بندي خطرپذيري ساختمان‌ها و ساير سازه ها در مبحث ششم مقررات ملی ساختمان، استحکام ساختمان‌ها وابسته به نوع کاربری آن‌ها است. یعنی استحکام یک موزه، باید خیلی بیشتر از یک انبار علوفه باشد. اما این قانون در شهر ما گاهی رعایت نمی‌شود و ساختمان‌هایی که برای کاربری مسکونی طراحی شده اند، برای درمانگاه یا مدرسه بکار گرفته می‌شوند و در هنگام وقوع زلزله یا هر حادثه‌ی دیگری برای کاربران آن‌ها یعنی بیماران و دانش‌آموزان که آسیب پذیرترند، خطر بیشتری ایجاد می‌شود.

۴)عدم اجرای دیوارسيلبند رود فصلی سبب وقوع سيل در برخی محلات شهري شده است.
طبق مطالعه موردی سنجش کیفیت محیط شهری محلات شهر برازجان که در سال ۹۶ توسط آقایان مظفر صرافی  و علیرضا محمدی صورت گرفته است، آب‌های سطحی و پساب‌های خانگی به تبعیت از شیب و توپوگرافی به سمت محله‌های پایین شهر، از جمله علی‌آباد، نجف‌آباد، انتهای حسین‌آباد، باغچه و بخش‌های سمت غربی و شمال غربی شهر، جاری میشوند و منجر به
مسائل محیط زیستی و آلودگی‌های آب و خاک می‌گردند.

در کل می‌توان نحوه دفع فاضلاب شهری و دفع آب‌های
سطحی در شهر برازجان را به‌ویژه در زمان بارش‌های مقطعی ضعیف و آسیبپذیر ارزیابی کرد.

در حالی که ساکنان محله‌ی آزادگان هنگام استفاده از جاده سلامت منتظر اتمام مجتمع فرهنگی و هنری و استفاده از پیست اسکیت و زمین فوتبال ساحلی هستند، کودکان محله‌ی علی‌آباد که چند بار در مسابقات فوتسال شهر نیز اول شده اند از حداقل امکانات ورزشی محرومند و برخی از ساکنان  محله‌ی حسین‌آباد که خانه هایشان نزدیک رود فصلی است بخاطر عدم دیوارکشی رودفصلی، با اندوه و ترس ابرهای سیاه را نگاه می‌کنند چرا که خسارت زیادی از سیل های گذشته به خانه و وسایل آن ها رسید و همچنان خطر آب گرفتگی آن ها را تهدید می‌کند.

برای پیشگیری از وارد شدن خسارت دوباره به مردم این  محله لازم است پل عابر پیاده‌ی غیر استانداردی که سبب تنگ شدن رود فصلی شده تخریب و منازلی که در حریم رود خانه هستند خریداری و تخریب شوند و پیش از رسیدن فصل پاییز دیوار سیلبند ساخته شود.

بی‌شک اشتراک شهر ما با دیگر شهر ها در مشکلات نمی‌تواند دال بر درستی آن ها باشد.
به امید آن که شناخت معایب ایمنی شهرمان، موجب ایمن سازی آن شود.

منابع:
- کتاب دشتستان در گذر تاریخ نویسنده محمد جواد فخرایی
- کتاب انگیزش و شخصیت نویسنده ابراهام هرولد مزلو مترجم احمد رضوانی
- سنجش کیفیت محیط شهری؛ مطالعه موردی: محلات شهر برازجان- صرافی و محمدی
- نشريه شماره ۵۱۸ راهنماي طراحي، ساخت و نگهداري ديوارهاي سيلبند معاونت برنامهريزي و نظارت راهبردي رييس جمهور جمهوري اسلامي ايران
- نظام فنی و اجرایی شهرداری تهران، معيارها و استانداردهاي فني، مشخصات فني و مقاطع همسان جداول و انهار بتني شهري، شماره ستند: ۶۱-۸-۶
- مبحث ششم مقررات ملی ساختمان ایران
- کتابچه راهنمای شهرها و اجتماعات محلی دوستدار کودک، یونیسف