اتحاد خبر: مدیر کل دفتر امور روستایی و شوراهای استانداری بوشهر دوشنبه شب گذشته در قالب نشستی مجازی با اعضای گروه اتحاد جنوب به سئوالات تعدادی از شهروندان پاسخ داد. فاطمه دهقانی در این گفتگو ضمن ارایه گزارشی از شرح وظایف دفتر امور روستایی و شوراهای استانداری، از فعالیت 367 دهیاری در روستاهای استان بوشهر و همچنین 35 دهیار زن در سطح استان خبر داد. وی همچنین از کمک 12500 میلیارد ریالی دولت طی 7 سال ونیم گذشته دولت تدبیر و امید به دهیاری های استان خبر داد. شما را به ملاحظه و مطالعه ماحصل این گفتگو دعوت می نماییم.

-خانم دهقانی ضمن تشکر بابت قبول دعوت اتحاد خبر و اتحاد جنوب برای این گفتگو، لطفا بفرمایید دفتر امور روستایی و شوراهای استانداری چه وظایفی بر عهده دارد و از چه ارکانی تشکیل می شود؟

- با سلام. همانگونه که مستحضرید استانداری به عنوان نهاد حاکمیتی و نظارتی در سطح استانها عهده دار هماهنگی بین دستگاهی و نظارت بر نحوه انجام امور می باشد. بر همین اساس امور روستاهای استان حتی تا پیش از تصویب قانون تاسیس دهیاریهای خودکفا در روستاهای کشور -تیرماه 1377-   و شکل گیری نهاد دهیاریها در قالب دفتر امور شهری استانداری و پس از آن به عنوان دفتر امور شهری، روستایی و شوراهای استانداری مورد رصد، ارزیابی و سیاستگذاری قرار می گرفته است.

در سال  1387 با تفکیک دفتر امور روستایی استانداری از دفتر شهری، روح تازه ای بر شاکله مدیریتی امور روستاها دمیده شد. اولین مجوز تاسیس دهیاری در روستاهای استان در سال  82   صادر و از آن تاریخ تاکنون با کسر تعداد دهیاری هایی که تبدیل به شهر شدند، تعداد 367 دهیاری در روستاهای استان فعال می باشد. مطالعه و بررسی وضعیت تاسیسات زیربنائی در روستا، نظارت بر پروژه های عمرانی روستایی، راهبری و پشتیبانی امور مربوط به شوراها، ابلاغ و  نظارت بر روند اجرای قوانین و دستورالعملهای حوزه شوراها و دهیاریها، ارزیابی عملکرد و حسابرسی دهیاریها، پیگیری تخلفات احتمالی دهیاریها و کارکنان دهیاریها، نظارت بر روند بکارگیری دهیاران و نیروی انسانی در دهیاریها، همکاری با دستگاه های ذیربط در تدوین طرح های توسعه اقتصادی، همکاری با واحد بحران استان در مدیریت شرایط بحران در روستاها با بهره گیری از ظرفیت دهیاران، پیگیری تخصیص و جذب اعتبار در حوزه روستایی و ... از عمده وظایف مرتبط به حوزه امور روستایی و شوراهای استانداری می باشد.     

-چند روستا در استان بوشهر وجود دارد و جمعیت روستایی استان چقدر است؟

-در حال حاضر تعداد 624 روستا و آبادی با جمعیت 291.703 نفر در استان بوشهر وجود دارد شامل 28 درصد جمعیت استان می باشد. بیشترین جمعیت روستایی استان مربوط به شهرستان دشتستان با 79.928  نفر جمعیت و 28 درصد جمعیت روستایی استان و کمترین مربوط به شهرستان دیلم با 6360 نفر  2.5 درصد جمعیت روستایی استان می باشد. روستاهای بالای 2000 نفر جمعیت 30 روستا می باشد که از این تعداد 9 روستا مربوط به شهرستان دشتستان می باشد. روستاهای بالای 5000 نفر جمعیت نیز 3 روستا می باشد که از این تعداد یک دهیاری دهقائد مربوط به شهرستان دشتستان می باشد.

-چند روستای استان بوشهر دهیاری دارند و تعداد شوراهای اسلامی روستایی در استان را بفرمائید.

-براساس آخرین سرشماری رسمی صورت گرفته در 1395 از مجموع 624 روستا و آبادی استان، تعداد 394 روستا بالای 20 خانوار بوده که 367 روستا دارای دهیاری می باشند. بر اساس مصوبه جدید وزارت کشور مبنی بر صدور مجوز دهیاری با حد نصاب جمعیتی 20 خانوار، پس از طی مراحل  اداری و مکاتبات مرتبط 27 مجوز دیگر جهت تاسیس دهیاری در روستاهای استان صادر و به این ترتیب کلیه روستاهای بالای 20 خانوار استان دارای نهاد دهیاری خواهند بود. 

-نظارت بر عملکرد شوراهای روستایی بر عهده دفتر امور روستایی است یا خیر لطفا توضیح بفرمائید.

-در جهت نظارت بر مصوبات شوراها براساس ماده 10 آیین نامه اجرایی ماده 90 قانون "تشکیلات، وظایف و انتخابات شوراهای اسلامی کشور و انتخاب شهرداران" هیات های تطبیق مصوبات بخش و روستا با عضویت کارشناس مشورتی که به پیشنهاد دفاتر امور روستایی و معرفی معاون هماهنگی امور روستایی صورت می پذیرد. برنامه ریزی برگزاری دوره های آموزشی مرتبط با فعالیت شوراها از دیگر اقدامات دفتر جهت نظارت بر عملکرد و ارتقا سطح علمی شوراها می باشد. همچنین نظارت بر تصویب بودجه دهیاریها، کیفیت اجرای پروژه های عمرانی، بکارگیری نیرو در دهیاریها و ... به جد از سوی دفتر روستایی مورد رصد و اقدام قرار می گیرد. 

رسیدگی به تخلفات شوراها در چارچوب قانون بر عهده هیات رسیدگی به تخلفات شوراها می باشد که دبیرخانه آن در دفتر امور شهری و شوراهای استانداری می باشد.

- چند پروژه عمران روستایی در دولت تدبیر و امید اجرا شده و میزان اعتبار هزینه شده در این راستا را بفرمائید؟

آخرین وضعیت شاخص های زیربنایی در روستاهای استان بوشهر - شهریور 1399  

- شهرستان دشتستان چند روستا و شورا و دهیاری دارد؟

- طبق سرشماری سال 1395 شهرستان دشتستان دارای 144 روستا بوده که از این تعداد، 93 روستا دارای دهیاری می باشند و همچنین از 144 روستای شهرستان دشتستان تعداد 96 روستا دارای شورای اسلامی می باشند.

- میزان اعتبارات تخصیصی به روستاهای استان از محل اعتبارات ارزش افزوده را بفرمائید.

- اعتبارات تخصیص یافته به دهیاری های استان از محل ماده 38 قانون مالیات بر ارزش افزوده در 10 ماهه سال 1399، 247 میلیارد تومان بوده که نسبت به ده ماهه سال 1398 که مبلغ 194 میلیارد تومان بوده است و رشد 27 درصدی داشته است.

 از محل تبصره 2 ماده 39 قانون مالیات بر ارزش افزوده  (سوخت) که توسط سازمان شهرداری ها و دهیاری های کشور به حساب دهیاری ها واریز می شود در سال 1399 تاکنون مبلغ 11 میلیارد تومان بوده است که این رقم در مدت مشابه سال گذشته 9 میلیارد ریال بوده است.

از مجموع دو محل فوق مبلغ 56 میلیارد تومان در 10 ماهه سال 1399 به حساب دهیاری های شهرستان دشتستان واریز گردیده است. 

از محل ماده 58 قانون الحاق برخی مواد به قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت در اختیار این دفتر مبلغ 390 میلیون تومان جهت تکمیل پروژه های نیمه ساخت دهیاری ها، تجهیز پایگاه آتش نشانی و آموزش دهیاری های زیرمجموعه شهرستان دشتستان اختصاص یافته است.  

- مهمترین طرح هایی که در روستاهای دشتستان در حال اجراست را ذکر کنید.

- بازسازی پل درودگاه با برآورد اولیه 2 میلیارد و 300 میلیون تومان در دست اجرا می باشد.

گازرسانی به 6 روستای بخش ارم/ تقویت آنتن دهی همراه اول و ایرانسل در 14 روستای دشتستان.

در سال جاری 4 خانه بهداشت در روستاهای فاریاب، خون، خوشمکان و پلنگی احداث گردیده است.

ساختمان دهیاری بنداروز به مبلغ 3.4 میلیارد تومان در دست احداث می باشد.

پارک بین راهی قلعه سفید با اعتبار 4.5 میلیارد تومان در دست اجرا می باشد.

10 میلیارد و 800 میلیون تومان پروژه آبفا در شهرستان دشتستان در دست اجرا می باشد.

10 پروژه چمن مصنوعی در دشتستان هر کدام به مبلغ 650 میلیون تومان با مشارکت دهیاری در سال جاری افتتاح و پروژه چمن مصنوعی شلدان در دست اجرا می باشد.

- روستاهای هدف گردشگری در استان را نام ببرید و بفرمائید چه مزایایی شامل این روستاها می شود؟

-تعداد روستاهای هدف گردشگری استان بر اساس مصوب ملی و ابلاغ به اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان تعداد 9 روستا شامل روستاهای شول، هاله، چاهکوتاه، درودگاه، احشام قائدها، حصار، جزیره شمالی، رودفاریاب، گشی می باشد. لیکن همانگونه که مستحضرید ظرفیتهای طبیعی، تاریخی و گردشگری استان خصوصا در حوزه روستایی بیش از 9 روستای مصوب فوق می باشد. بر همین اساس و در چارچوب وظایف حوزه عمرانی و دفتر امور روستایی استانداری به منظور توسعه گردشگری استان پروژه تخصصی گردشگری با عنوان ^"بوشهر توریسم 2022^" در افق 4 ساله و با هدف^: معرفی جاذبه ها و پتانسیلهای گردشگری استان، توسعه زیرساختهای گردشگری، شناسایی و حمایت از فرصتهای سرمایه گذاری در بخش گردشگری و صنایع دستی، ایجاد اشتغال و درآمد پایدار با استفاده از ظرفیتهای روستایی و عشایری، احیا و زنده نگهداشتن آداب و رسوم و فرهنگ روستایی، ایجاد شبکه های بازاریابی در جهت ارتباط مستمر و هدفمند مناطق گردشگری و جذب گردشگر، ایجاد نشاط و تحرک اجتماعی و اقتصادی در مناطق روستایی و عشایری.

 در سال 1397 و در فاز اول  24 روستا و دو منطقه عشایری استان و با حضور وزیر محترم کشور کلید خورد. که در ادامه این تعداد به 27 روستا رسید. با پیگیری های انجام شده تامین اعتبار 24 میلیارد تومان جهت توسعه زیرساختهای گردشگری در روستاهای هدف مصوب و در سال گذشته در فاز اول اجرای پروژه در 10 روستای هدف با مجموع اعتبار 7 میلیارد تومان توسط بنیاد مسکن انقلاب اسلامی استان عملیات اجرایی آن آغاز شده است.

- شرایط تسهیلات گردشگری به چه شکل است؟ این افراد باید به کجا مراجعه کنند؟

-تسهیلات طرح های گردشگری نظیر بوم گردی و مجمتمع های گردشگری از طریق سامانه کارا و محل تسهیلات قانون اشتغال پایدار قابل پیگیری می باشد. بر این اساس متقاضیان می توانند با مراجعه به میراث فرهنگی نسبت به اخذ موافقت اولیه اقدام و با ثبت نام در سامانه کارا تسهیلات دریافت نمایند. از این محل نیز تا کنون مبلغ 304 میلیارد تومان به استان بوشهر تخصیص یافته است که از این مبلغ ،292 میلیارد تومان تسهیلات جهت اجرای 2758 طرح با تعهد اشتغال 4739 نفر در سطح روستاهای استان پرداخت شده است. دبیرخانه اجرای قانون مذکور در اداره کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان بوده و این دفتر به عنوان نماینده حوزه روستایی استانداری در کمیته های تخصصی آن مشارکت می نماید. اعتباراتی نیز در قانون بودجه در اختیار میراث فرهنگی جهت کمک به تکمیل یا تجهیز طرح های گردشگری می باشد. طی سالهای 1396 تا 1398 براساس تفاهم نامه منعقده فی ما بین معاونت توسعه روستایی و مناطق محروم کشور، بنیاد علوی و بانک سینا جمعاً 62 میلیارد ریال جهت پرداخت تسهیلات به طرح های حوزه روستایی تخصیص یافت که پس از بررسی در کمیته های تخصصی کارشناسی با حضور دستگاه های اجرایی استان در مجموع به  78 طرح اشتغال روستایی با تعهد اشتغال 822 نفر تسهیلات 8 درصد پرداخت گردید. که علاوه بر حوزه گردشگری شامل طرح های مربوط به صنعت و معدن، شیلات، جهاد کشاورزی، صنایع تبدیلی و ... بوده است.

-برای پسماند روستاها چه برنامه ای دارید؟

-در دولت تدبیر و امید جمعاً تعداد 7 محل دفن پسماند ترانشه ای در سطح بخشهای استان پیش بینی و اجرایی گردیده است و در یک محل دفن نیز تجهیزات بازیافت زباله مستقر و مورد بهره برداری قرار گرفته است. 

از جمله موارد قابل اهمیت در حوزه مدیریت پسماند روستایی و اصولا مدیریت پسماند در استان، توجه به مقوله پسماند فارغ از تقسیم بندی جغرافیایی شهری و روستایی و عزم استانی جهت تعیین محل های متمرکز پسماند در کارگروه های کارشناسی در سطح شهرستان و با نظارت و هدایت کارگروه پسماند استان می باشد. نحوه توزیع و تخصیص  اعتبارات از مرکز از مشکلات و چالش های دیگر در مدیریت پسماندهای روستایی می باشد. چنانکه در راستای ساماندهی پسماندهای استان های ساحلی سالانه اعتباراتی تخصیص می یابد ولی غالباً روانه استانهای ساحلی شمال شده و روستاهای استان ما از این محل بی بهره می باشند.

-راه های روستایی از مهمترین شاخصه های توسعه یافتگی روستاهاست، چند کیلومتر راه روستایی در دولت تدبیر و امید در استان احداث شده و قبل از آن چقدر بوده است؟

- طول راه آسفالت شده 1847 کیلومتر بوده که 139.75  کیلومتر آن طی سالهای 92 تا 99 در دولت تدبیر و امید صورت گرفته است.

طول راه روستایی ساخته شده (شوسه) تاکنون 70 کیلومتر می باشد که 23.5 کیلیومتر آن در دولت تدبیر و امید صورت گرفته است.

شایان ذکر است که عملکرد در بخش توسعه و روکش آسفالت راههای روستایی در دولت 11 و 12 به مقدار 351 کیومتر می باشد که جمعیتی بالغ بر 93360 نفر از آن بهره مند می باشند. 

- طرح هادی روستایی در چه روستاهایی اجرا می شود و وضعیت استان در حال حاضر در این رابطه چگونه است؟

- همانگونه که مستحضرید طرح هادی روستایی طرحی است که ضمن ساماندهی و اصلاح بافت موجود، میزان و مکان گسترش آتی و نحوه استفاده از اراضی روستایی را نیز تعیین می نماید.

تهیه، تدوین، تصویب و اجرای طرح های روستایی طی یک فرایند چند مرحله ای انجام می گیرد. از جمله دستگاه های درگیر در فرایند تصویب طرح های هادی روستایی بنیاد مسکن انقلاب اسلامی، جهاد کشاورزی، راه و شهرسازی، سازمان حفاظت محیط زیست، آبفا، میراث فرهنگی، فرمانداری، بخشداری و دهیاری می باشد.

استانداری از طریق معاونت عمرانی، دفتر فنی و دفتر روستایی به عنوان نماینده سیاسی دولت با همکاری فرمانداری، بخشداری و دهیاری ها مسئولیت مستقیمی در تهیه و اجرای طرح های هادی روستایی دارد و طرح های هادی مصوب توسط توسط استانداری به فرمانداری ابلاغ رسمی می گردد. و نماینده استانداری (معاونت امور عمرانی) به عنوان رئیس شورای تصویب نقش کلیدی و محوری در تهیه و تصویب طرح های هادی روستایی دارد. 

معاونت عمران روستایی بنیاد مسکن سالانه با توجه به اعتبارات تخصیص یافته و شاخص های موجود، روستاهای اولویت دار را جهت تهیه یا بازنگری طرح هادی روستایی انتخاب و فرایند مطالعاتی و انتخاب مشاور و .... را راهبری می نماید. در حال حاضر کلیه روستاهای بالای 20 خانوار استان دارای طرح هادی می باشد. از آنجائیکه تصویب طرح های هادی روستایی در افق زمانی  10 ساله انجام می شود پس از طی این زمان طرح های مصوب مورد بازنگری قرار می گیرد. در حال حاضر تعداد زیادی از روستاهای استان نیازمند بازنگری طرح هادی می باشند که به دلیل عدم تخصیص اعتبار لازم فرایند بازنگری به کندی صورت می پذیرد.

 -آیا در استان بوشهر دهیار زن وجود دارد و چه تعداد از بانوان در شوراهای اسلامی روستایی فعالیت می کنند؟

- از تعداد 367 دهیاری در استان بوشهر، تعداد 35 دهیار زن از سمت شوراهای اسلامی روستاها به این دفتر معرفی که پس از مراحل گزینش تایید و در حال فعالیت در سمت دهیار می باشند. بیشترین تعداد دهیاران زن مربوط  به شهرستان دشتی می باشد. در شهرستان  دشتستان تعداد دهیاران زن 5 نفر می باشد.

تعداد کل اعضای شوراهای اسلامی روستایی استان بوشهر 1.296 نفر بوده که از این تعداد63 نفر را بانوان تشکیل می دهند.

-در رابطه با تبدیل وضعیت دهقائد از روستا به شهر مستقل، چه پیگیری از ناحیه شما صورت گرفته است؟

- یکی از رسالتهای دفاتر روستایی حفظ ماندگاری جمعیت در روستاها با هدف حفظ ساختار روستا و بافت روستایی می باشد. اگر تعریف توسعه در روستا را تبدیل به شهر شدن با تمام شاخصهای شهری بدانیم پس رسالت دفتر روستایی می بایست به جای تلاش برای حفظ روستا به تلاش برای شهر شدن روستاها تغییر یابد. در صورتیکه این دفتر در چارچوب قوانین بالادستی در تلاش است با حفظ بافت روستاها که مهد فرهنگ و هنر و تولید هستند نسبت به توسعه زیرساختهای روستایی اقدام نماید. چنانچه این تغییر نگرش در تعریف توسعه روستایی و ملاک قرار دادن تبدیل تقسیمات کشوری از روستا به شهر به عنوان تعریف توسعه در باور عمومی تغییر نکند نمی توان امیدوار بود باور توسعه و حفظ روستایی در اندیشه اهالی روستاها شکل گرفته و موتور تحرک و ایجاد رونق در روستاها گردد.

-از ابتدای طرح بوستان امید چه میزان اعتبار برای آن در نظر گرفته شده است و چند بوستان امید در استان افتتاح شده است؟ 

-هدف از اجرای این طرح بهره مندی ساکنین کلیه روستاهای استان از فضای پارک، امکانات و تجهیزات سرگرمی و بازی کودک و نوجوان و سایر امکانات فرهنگی ، هنری و ورزشی می باشد. در اجرای این طرح 262 بوستان روستایی با سرانه 3 مترمربع  به مساحت 546000 متر مربع و با اعتباری بالغ بر 354 میلیارد ریال احداث گردید. با اجرای این پروژه ها مساحت پارکها و فضای سبز در روستاهای استان از 63500 مترمربع به  609594 مترمربع و سرانه فضای سبز روستایی از 19/0 مترمربع به 87/1 مترمربع افزایش یافته است.

 - در دولت تدبیر و امید به خصوص امسال چه مبلغی به دهیاریهای استان و شهرستان دشتستان کمک شده است؟

-تا سال 1391 مجموع اعتبارات تخصیص یافته به دهیاریهای استان از محل ماده 38 و 39 قانون مالیات بر ارزش افزوده بالغ بر 278 میلیارد ریال بوده است که این مبلغ طی سنوات بعد یعنی سالهای 92 تا 10 ماهه  1399 به مبلغ 12.514 میلیارد ریال افزایش یافته است. در شهرستان دشتستان تا سال 1391 مجموع اعتبار تخصیص یافته از محل فوق 25 میلیارد ریال بوده که این رقم طی سالهای 1392 تا 10 ماهه 99 به 2.205 میلیارد ریال افزایش یافته است.

-عمده ترین معضل شما در امور روستایی چیست و برای حل این موضوع چه اقداماتی انجام می دهید؟

- اجبار برخی از دستگاه های اجرایی به دهیاران جهت مشارکت در انجام وظایف ذاتی دستگاه که مغایر با قوانین و مقررات بالادستی دهیاریها می باشد.

- عدم تخصیص اعتبارات متمرکز به دفاتر روستایی جهت اجرای پروژه های متمرکز به عنوان مثال آموزش دهیارها. 

- تداخل وظایف برخی دستگاه ها با دهیاری ها به طور خاص بنیاد مسکن که منجر به سردرگمی مراجعین در خصوص صدور پروانه یا پرداخت عوارض مرتبط با ساخت و ساز و یا تغییر کاربری و تفکیک در روستاها شده است در صورتیکه بر اساس قانون دریافت این عوارض بر عهده دهیاریها می باشد.

- ساخت و سازهای غیر مجاز در روستاها و زمین  خواری از دیگر معضلات حوزه روستایی است که جهت مقابله با آن عزم ملی و حمایت همه دستگاه ها از جمله راهداری و منابع طبیعی و ادارات آب و برق و ... رو می طلبد.

 - سرکار خانم دهقانی متشکریم از وقتی که در اختیار اتحاد جنوب برای این گفتگو گذاشتید.

- منم متشکرم از آقای صابری و آقای شاد که این وقت را در اختیار من قرار دادند تا گوشه هایی از خدمات دفتر روستایی را تشریح کنم و به سئوالات شهروندان عزیز پاسخ دهم.

گفتگو: مهراب شاد

پیاده کردن و تنظیم: ساناز دانشگر