آنفلوآنزای فوق‌حاد پرندگان، که در اردک وحشی علائم خفیفی ایجاد می‌کند، در انواع مختلف طیور شیوع و بروز داشته و منجر به تلفات زیاد و خساراتی در مرغداری‌های صنعتی می‌شود؛ ویروسی که می‌تواند از پرنده و حیوانی نظیر خوک به انسان منتقل و موجب بیماری شود؛ هرچند هنوز انتقال انسان به انسان، تائید نشده است.

 

این بیماری، سال گذشته در ایران خسارت زیادی را به صنایع مرغداری در کشور وارد کرد، بیماری ویروسی که قابلیت انتشار بسیار زیادی دارد و همه پرندگان از وحشی و اهلی را درگیر و از طریق آب، مدفوع، تنفس، ترشحات مختلف و .... به راحتی قابل انتقال است.

آنفلوآنزای فوق حاد پرندگان به سرعت منتشر می‌شود و منبع ویروس نیز پرندگان آلوده از قبیل مرغ و خروس، بوقلمون، اردک، غاز و خصوصاً پرندگان وحشی آبزی که در معرض ویروس بوده‌اند و می‌توانند ویروس عامل بیماری را در بدن خود داشته باشند و از طریق اشک، آب بینی، مدفوع و هوای تنفسی ویروس را در محیط پخش کنند.

 

ویروس عامل ایجاد کننده این بیماری، در نقاط مختلف جهان دیده شده اما موضوع بسیار با اهمیت، که می تواند خطرناک بودن این بیماری را دوچندان کند، احتمال آلوده شدن انسان‌هاست که در صورت تماس با پرندگان بیمار یا لاشه پرندگان و یا خوردن گوشت و یا تخم‌مرغ نیم‌پز، انسان نیز می‌تواند بیمار شود که این خطر در افراد مسن و خردسال بیشتر است.

 

برابر تحقیقات مختلف، ویروس آنفلوانزا در دمای ۲۲ درجه سانتی‌گراد به مدت ۴ روز و در صفر درجه به مدت ۳۰ روز در محیط مرطوب زنده می‌ماند. همچنین در شرایط سرد و مرطوب نیز به عنوان مثال در فصل زمستان بعد از گذشت ۱۰۵ روز باقی می‌ماند.

برخی از علائم که می‌توان وجود بیماری در پرندگان را محتمل می‌کند، مرگ ناگهانی، افت شدید تخمک‌گذاری، علائم بیماری‌های حاد تنفسی مانند ترشحات، چشم و بینی، بی‌حالی، خس‌خس کردن، تنفس با دهان باز، کبودی تاج ریش و ساق پا، وجود خونریزی‌های زیر پوست بدن و زیر پوست پاها، اعلام شده است.

 

درگیری 6 استان با آنفلوآنزای پرندگان

 

معاون بهداشتی وپیشگیری سازمان دامپزشکی ایران در گفت و گو با ایسنا با اشاره به اینکه اولین موارد شناسایی شده بیماری آنفلوانزای فوق حاد پرندگان در موج ۱۴۰۰ - ۱۳۹۹ در پرندگان حیات وحش و از استان های مرکزی، مازندران و اردبیل بوده است، گفت: در این موج تاکنون ۶ رخداد بیماری در پرندگان وحش و از ۵ استان گزارش شده است.
 
سید بهمن نقیبی افزود: در موج جدید بیماری هیچ رخدادی از آنفلوانزای فوق حاد پرندگان را در استان های اصفهان، فارس و سیستان و بلوچستان نداشته ایم.

نقیبی؛ رصد و پایش بیماری توسط دامپزشکی، ارتقاء موارد مرتبط با امنیت زیستی در واحدهای پرورشی، مایه کوبی طیور بر علیه برخی بیماری‌ها و در مواردی مهار کانون از طریق معدوم سازی  طیور با رعایت اصل رفاه حیوانات و مقررات بهداشتی را از اقدامات لازم برای کنترل بیماری های شایع در پرندگان بیان کرد.

 

معدوم‌سازی یک میلیون و 300 هزار قطعه پرنده

 

این مقام مسئول در سازمان دامپزشکی ادامه داد:  تاکنون قریب به یک میلیون و سیصد هزار قطعه پرنده ( وحشی/ بومی و صنعتی) معدوم سازی شده است.

معاون بهداشتی وپیشگیری سازمان دامپزشکی کشور گفت: در موج جدید بیماری در کشور مواردی معدود از آنفلوانزای فوق حاد پرندگان در واحدهای صنعتی در کشور گزارش شده است.

 

وی خاطر نشان کرد: در حال حاضر علیرغم گزارش رخدادهایی معدود در مزارع صنعتی پرورش نیمچه گوشتی و تخمگذار؛ تولید گوشت مرغ و تخم مرغ فراتر از نیاز مصرفی است.

نقیبی همچنین در خصوص بیمه اجباری طیور برای جلوگیری از پنهان کاری واحدهای پرورش، اضافه کرد: تمام جوجه های تولیدی در زمان تحویل به مزارع پرورشی باید بیمه باشند.

 

مشکل حاد در تامین واکسن نداریم

 

وی در خصوص تامین واکسن و داروهای مورد نیاز بخش دام و طیور با توجه به شرایط تحریم، بیان کرد: مشکلاتی به صورت موردی ایجاد شده ولی تاکنون مشکل خیلی حادی در تامین واکسن دام و طیور نداشته ایم.

معاون بهداشتی وپیشگیری سازمان دامپزشکی کشور گفت: دامپزشکی بعنوان یکی از اعضای ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز بصورت مرکزی و استانی در حدود وظایف مرتبط در مقوله مرتبط با قاچاق دام فعال است‌. 

نقیبی در خصوص ممنوعیت برای صادرات مرغ و دام از فارس برای جلوگیری از مشکل تامین نیاز داخل استان، خاطر نشان کرد: در حال حاضر صادرات گوشت مرغ و تخم مرغ خوراکی ممنوع است.

 

کرونا در طیور و حیوانات

 

وی ادامه داد: کووید ۱۹ یک بیماری نوپدید است که برای ارائه پاسخ دقیقی در مورد مشاهده کرونا در طیور، دام اهلی و حیوانات خانگی  نیازمند گذشت زمان هستیم اما گزارشات پراکنده ای از بروز بیماری در حیوانات خانگی در دنیا وجود داشته که البته گزارش قطعی در مورد انتقال بیماری از راسو به انسان وجود دارد.

نقیبی ادامه داد: تاکنون مورد قطعی در خصوص ناقل بودن حیوانات اهلی و سرایت کرونا به انسان  گزارش نشده است.

 

آنفلوآنزای پرندگان به فارس نرسیده است

 

رئیس اداره نظارت بر امور حیات وحش اداره کل حفاظت محیط زیست فارس نیز در گفت‌وگو با ایسنا گفت: استان فارس هرساله میزبان تعدادی از پرندگان مهاجر نظیر اردک ها، کنار آبزیان، سنگرها، حواصیل ها و ... پرندگانی هستند که به فارس مهاجرت می کنند.

لیلا جولایی افزود: با شروع فصل مهاجرت پرندگان در اوایل پاییز تاکنون محیط بانان ماهیانه تالاب ها را پایش و فرم پایش ارسال شده است که خوشبختانه هیچ موردی از آنفولانزا گزارش نشده است.

 

جولایی مرگ و میر در بین پرندگان مهاجر را  یک اتفاق طبیعی خواند و گفت: اگر تالاب آب داشته باشد درصد زادآوری در میان تمام پرندگان بالا و درصد مرگ جوجه‌ها پائین است اما خشکی تالابها به عنوان محل زندگی پرندگان مهاجر، منجر به کاهش زادآوری و افزایش احتمال مرگ خصوصا در جوجه‌های ضعیف می‌شود.

رئیس اداره نظارت بر امور حیات وحش حفاظت محیط زیست فارس در خصوص راه های پیشگیری از سرایت و همچنین کاهش شیوع بیماری های پرندگان مهاجر، گفت: بهترین راه پیشگیری، پایش و گزارش به موقع تلفات است.

 

جولایی ادامه داد: مردم نیز باید از محل تجمع پرندگان آبزی دوری کنند، با پرندگان در تماس نباشند و بعد از ورود به تالاب ها کفش های خود را با آب و آهک ضد عفونی کنند.

وی افزود: مرغداری ها نیز باید یک شعاع استاندارد را با تالاب ها رعایت کرده و کارکنان آنها اقدامات پیشگیرانه را انجام دهند.

جولایی خاطر نشان کرد: از آنجایی که امکان انتقال آنفلونزا پرندگان به انسان وجود دارد باید از صید پرندگان مهاجر خوداری کرد، از طرفی گوشت مرغ و همچنین تخم مرغ نیز به خوبی پخته و بعد مصرف شود.

 

به گزارش ایسنا، شاید مهم‌ترین موضوعی که در مورد آنفلوانزای فوق‌حاد پرندگان باید به آن توجه کرد، نحوه حفاظت از حیوانات اهلی و به‌ویژه انسان در مقابل این بیماریست؛ با وجود اینکه هنوز گزارشی از انتقال انسان به انسان در خصوص این نوع از آنفلوآنزا، از سوی مراجع رسمی علمی، اعلام نشده، اما خطر ابتلای انسان از طریق پرندگان و حیوانات آلوده، وجود دارد.

 

شیوع کووید-19 و طرح دیدگاه‌هایی در مورد شیوه انتقال آن از پرندگان، به انسان و تبدیل آن به یک پاندمی بزرگ و درگیر شدن مردم سراسر جهان و برجای ماندن بیش از 2 میلیون مرگ ناشی از این بیماری آنهم در عصری که انسان گمان می کرد دانش پزشکی بسیار خوبی دارد، نشان داد که باید در مقابل انواع ویروس‌های بیماریزایی که امکان انتقال از حیوان به انسان را دارد، هوشیار و بسیار مراقب بود.

 

به گزارش ایسنا و بنا بر تاکید متخصصان و مراجع تخصصی، رعایت اصول بهداشتی و قرنطینه‌ای، تنها راهکار موثر مبارزه با آنفلوانزای پرندگان است که در همین رابطه رئیس دامپزشکی خرم‌دره به خبرنگار ایسنا می‌گوید: آنفلوانزا یک بیماری مهم جهانی است که ممکن است در سرتاسر جهان دیده شود و اخیراً نیز همه‌گیرهایی از بیماری در نقاط مختلف دنیا اتفاق افتاده و هم‌اکنون در کشورهای شرق آسیا و اروپا، روسیه، قزاقستان ترکیه، عراق و غیره گزارش شده است.