- دکتر یوسفی؛ مدیری در کنار همکاران
- برخورد توهین آمیز رئیس صمت دشتستان با نمایندگان برخی اصناف شهرستان
- یوسفی؛ مدیری با نگاه فرهنگی
- تاجگردون: ۱۴۰۳ سال خیلی سختی است / رأی ندادن خاتمی یک علامت است
- تصاویر دیدنی از تیپ و استایل نوروزی پریناز ایزدیار
- طارمی- آزمون و حالا قایدی: چه خط حملهای!
- مالیات ارزش افزوده ۱۰ درصدی ابلاغ شد
- جریمه تخلفات حادثه ساز ۵ برابر شد/ جزییات و زمان اعمال
- بیش از ۸.۵ میلیون تردد در جادههای بوشهر ثبت شد
- دکتر یوسفی؛ معتقد و عامل به تعامل صنعت نفت با محیط پیرامون
اتحادخبر-یعقوب فولادی:اسفندیار پسرِ گشتاسپ بزرگترین پهلوانِ کیانیِ شاهنامه است که در عهد خود پس از رستم هماوردی نداشت. اوستا کهنترین منبعیست که از وی نام برده است: «فروهرِ پاکدینِ اسفندیارِ دلیر را میستاییم» (اوستا، فروردینیشت، بند 103). این نام در اوستا سپِنتوداتَ Spentō dāta آمده است که معنی تحتاللفظی آن یعنی «آفریدهٔ خردِ پاک و مقدس»...
یعقوب فولادی:
اسفندیار پسرِ گشتاسپ بزرگترین پهلوانِ کیانیِ شاهنامه است که در عهد خود پس از رستم هماوردی نداشت. اوستا کهنترین منبعیست که از وی نام برده است: «فروهرِ پاکدینِ اسفندیارِ دلیر را میستاییم» (اوستا، فروردینیشت، بند 103). این نام در اوستا سپِنتوداتَ Spentō dāta آمده است که معنی تحتاللفظی آن یعنی «آفریدهٔ خردِ پاک و مقدس» (پورداوود، جلد دوم یشتها: 87). در اوستا به کوتاهی و در شاهنامه مفصل از اسفندیار سخن به میان آمده است. وی یکی از شخصیتهای برجستهٔ حماسهٔ ملی ایران و دین مزدیسناست که شاهزادهای پرهیزگار و قهرمان جنگهای مقدس زرتشتی میباشد. به این دلیل که سلاح بر اسفندیار کارگر نبود او را رویینتن لقب دادهاند. در اوستا و منابع فارسیِ میانه سخنی از رویینتنیِ اسفندیار به میان نیامده است؛ تنها در گزارشِ پهلویِ (زند) وندیداد وقتی از بندِ یکمِ فرگردِ بیستم صحبت میکند، اشارهای به این رویینتنی میشود: «که همچون اسفندیار، هیچ نرم افزاری در او کارگر نمیافتد» (ر.ک: دوستخواه، ج2 اوستا: 875). در متون متاخر نیز با اینکه در همه جا سخن از رویینتنیِ اوست؛ ولی از چگونگیِ رویینتن شدنِ وی نظرِ جامع و واحدی در متون و نزدِ پژوهشگران وجود ندارد. در زیر به نظرات متعدد رازِ رویینتنیِ اسفندیار نظر میافکنیم:
1- بنابر «شاهنامه»، اسفندیار زنجیری دارد که زرتشت به بازویِ او بسته است:
یکی نغز پولادزنجیر داشت
نهان کرده از جادو آژیر داشت
به بازوشبر بسته بد زردهشت
به گشتاسپ آورده بود از بهشت
بدان آهن از جانِ اسفندیار
نبردی گمانی به بد روزگار
(فردوسی، دفتر پنجم، 1375: 238).
2- در «زراتشتنامه» اثرِ بهرام پژدو آمده است: اسفندیار نظرکرده و مورد توجه زرتشت است و زرتشت با اناری که به او میدهد، او را رویینتن میکند:
وزان پس بدادش به اسفندیار
از آن یشتهٔ خوش یکی دانه نار
بخورد و تنش گشت چون سنگ و روی
نبد کارگر هیچ زخمی بر اوی
از این گونه اندر سخن هوش دار
که بود است رویینتن اسفندیار
(پژدو، 1338: 77).
3- صاحب «مجملالتواریخ والقصص» میگوید: و اسفندیار را گویند که چشمهٔ روی روان گشت سلیمان را، یعنی عینالقطر و از آن تماثیلها و صورتها کردند، پس سلیمان دعا کرد و خدای تعالی جان به تنِ ایشان اندر کرد، و اسفندیار از ایشان بود که چون گشتاسف را فرزند نبود اسفندیار را به پسری بداشت... و اسفندیار را از بهرِ آن رویینتن خواندندی (مجملالتواریخ والقصص، 1383: 38). باید گفت در اینجا سلیمان جایگزینِ زرتشت شده است.
4- در روایاتِ شفاهی، زرتشت اسفندیار را در آبی مقدس میشوید تا رویینتن شود. او به هنگامِ فرورفتن در آب چشمهایش را میبندد؛ آب به چشمانش نمیرسد و زخمپذیر میشود (انجوی شیرازی، 1369: 206-205).
5- مجتبی مینوی و ژاله آموزگار بر این باورند که در خانِ سوم وقتی اسفندیار اژدها را میکشد؛ بر اثرِ زهری که از تنِ اژدها بیرون میآید، اسفندیار بیهوش میشود. شاید دودِ برآمده از زهرِ اژدهایِ از پا درآمده که تمامِ وجودِ اسفندیار را فرامیگیرد، او را رویینتن کرده باشد. اگر رویینتنیِ او را از این حادثه بدانیم، بنابراین چون اسفندیار به حالتِ بیهوشی میافتد و دیدگانش بسته میماند، تنها محلِ آسیبپذیر بدن او چشمانش میشود که آماجِ تیرِ رستم خواهد بود (مینوی، 1354: 80 و آموزگار، 1392: 83).
6- محمود امیدسالار میگوید: هفت خانِ اسفندیار داستانِ رویین شدنِ وی است. به این صورت که خانِ ششم و هفتم در تثبیتِ انسان بودن و زیرکیِ اسفندیارست و در پنج خانِ اول هر بار پس از فائق آمدن بر هماورد، سراپایش به خون آلوده میگردد. به نظر میرسد که این شستشویِ در خون که در افسانههای هندواروپایی نیز نمونههایِ بسیاری از آن موجودست سببِ رویینتنیِ اسفندیار میگردد. و داستانِ فتحِ روییندژ اثباتِ رویینتن بودنِ اوست (امیدسالار، 1361: 274-278).
7- دیک دیویس این نظر را دارد که اسفندیار در خانِ پنجم با غرق شدن در خونِ سیمرغ رویینتن میشود؛ به استثنای چشمانش که بسته بود (دیویس، 1396: 200).
سرچشمهها:
- آموزگار، ژاله (1392)، «تاریخِ اساطیریِ ایران»، تهران: سمت.
- امیدسالار، محمود (1361)، «رازِ رویینتنیِ اسفندیار»، ایراننامه، شماره 2، صص 281-254.
- انجوی شیرازی، ابوالقاسم (1369)، «فردوسینامه (مردم و فردوسی)»، تهران: علمی.
- اوستا، کهنترین سرودهای ایرانیان(1391)، گزارش و پژوهشِ جلیل دوستخواه، جلد2، تهران: مروارید.
- پژدو، زرتشت بهرام (1338)، «زراتشتنامه»، به کوششِ محمد دبیرسیاقی، تهران: کتابخانهٔ طهوری.
- دیویس، دیک (1396)، «حماسه و نافرمانی»، ترجمهٔ سهراب طاووسی، تهران: ققنوس.
- فردوسی، ابوالقاسم (1375)، «شاهنامه»، دفترِ پنجم، به کوششِ جلال خالقی مطلق، کالیفرنیا: مزدا.
- «مجملالتواریخ والقصص» (1383)، تصحیحِ ملکالشعرا بهار، تهران: دنیایِ کتاب.
- مینوی، مجتبی (1354)، «فردوسی و شعرِ او»، تهران: کتابفروشیِ دهخدا.
- یشتها، جلدِ دوم، تفسیر و تالیف: ابراهیم پورداوود.
نیز رک: آیدنلو، سجاد (1384)، «اسفندیار»، دانشنامهٔ زبان ادبِ فارسی، جلدِ اول، به سرپرستیِ اسماعیل سعادت، تهران: فرهنگستانِ زبان و ادبِ فارسی، صص 400-396.
تازه ترین خبرها
- برخورد توهین آمیز رئیس صمت دشتستان با نمایندگان برخی اصناف شهرستان
- یوسفی؛ مدیری با نگاه فرهنگی
- تاجگردون: ۱۴۰۳ سال خیلی سختی است / رأی ندادن خاتمی یک علامت است
- تصاویر دیدنی از تیپ و استایل نوروزی پریناز ایزدیار
- طارمی- آزمون و حالا قایدی: چه خط حملهای!
- مالیات ارزش افزوده ۱۰ درصدی ابلاغ شد
- جریمه تخلفات حادثه ساز ۵ برابر شد/ جزییات و زمان اعمال
- بیش از ۸.۵ میلیون تردد در جادههای بوشهر ثبت شد
- دکتر یوسفی؛ معتقد و عامل به تعامل صنعت نفت با محیط پیرامون
- مدیری با اشراف کامل
- قلب جوان 23 ساله دشتستانی اهدا شد/ تصاویر
- یک فروند شناور گردشگری بدلیل هنجار شکنی در بوشهر توقیف شد
- اگر رسایی به هیئت رئیسه برود باید برای مجلس تاسف خورد!
- اولین واریزی بزرگ برای معلمان در 1403
- مبالغ جرایم رانندگی بهروزرسانی شد
- توئیت معنادار حسن روحانی
- در آینده یکی از خبر ساز ترین باشگاههای فوتبال پایه ایران خواهیم بود
- هدایای باقیمانده پیاده روی برازجان قرعه کشی شد
- دبیر ستاد بزرگداشت هفته دولت در استان بوشهر منصوب شد
- استان بوشهر در اغلب شاخصهای اقتصادی رتبه اول تا پنجم را دارد
- توجه ویژه به کالای تهلنجی و تعاونی مرزنشینان در استان بوشهر
- ۹۶۵ بازرسی از مراکز تهیه و توزیع مواد غذایی دشتستان انجام شد
- ۵۰ کلاس درس در شبانکاره برای اسکان مسافران نوروزی آماده شد
- همه دستگاهها برای کاهش وقوع جرایم همکاری کنند
- موارد تغییر کاربری غیر مجاز اراضی استان بوشهر بررسی شد
- ۵۷ هزار مسافر نوروزی در مدارس شهرستان گناوه اسکان داده شدند
- شهروندان و مسافران از اسکلههای مجاز در بوشهر استفاده کنند
- ۹۰ هزار مسافر وارد شهرستان عسلویه شد
- ۱۸۰۰ سما کارت بین توانخواهان بهزیستی استان بوشهر توزیع شد
- ۱۶۷ هزار مسافر توسط ناوگان حمل و نقل عمومی استان بوشهر جابجا شد
- ۲ ورزشکار بوشهری به اردوی تیم ملی بسکتبال جوانان دعوت شدند
- ترسم ای فَصاد گر فصدم کنی/ تیغ را ناگه تو برلیلی زنی
- جلسه ستاد ساماندهی سواحل استان بوشهر در استانداری
- لیگ برتری شدن تیم پارس جنوبی هیچگاه از ذهن مردم جم و جنوب استان پاک نخواهد شد
- غیبت آزمون به تیم ملی لطمه نمی زند/ جوان گرایی اتفاقی مثبت بود
- سپاهان از فردا تمریناتش را آغاز میکند
- معاون رئیسی: گفتهایم در پایان ۱۴۰۷ تورم باید تک رقمی شود / توانستهایم در سیاست خارجی گامهای بلندی برداریم / ما عضو شانگهای، بریکس و اتحادیه اقتصادی اوراسیا شدیم
- ارسال پُستی شیرخشک در ایام نوروز/ نگران کمبود شیرخشک نباشید
- وضعیت دارو در سالی که گذشت/ از صادرات تا مطالبات داروخانهها
- بازگشت احتمالی ترامپ چه تاثیری بر اقتصاد ایران دارد؟
- ۷۰ درصد از اعتبارات سرمایهای استان بوشهر تخصیص یافت
- شناورهای تفریحی که هنجارهای اجتماعی را رعایت نکنند توقیف می شوند
- نجات ۳ نفر در ساحل گناوه/ امدادرسانی به یک فروند جت اسکی انجام شد
- ۴۵ کمپ اسکان گردشگران در استان بوشهر ایجاد شد
- آب های استان بوشهر متلاطم و مواج است/شنا و دریاگردی ممنوع
- مدیری پیشرو در مسئولیت های اجتماعی
- برای دوستم مهدی یوسفی/ در ستایش خرد
- ایران حملات تروریستی در مسکو را محکوم کرد
- میوه خشک جایگزین آجیل شور و شیرینی شود
- برنامه فشرده سپاهان در سال جدید/ هر ۳/۵ روز یک بازی در لیگ!