سید موسی موسوی

انسان به غیر از نیازهای فردی، نیازمند فضایی است که در آن خود را با دیگران ببیند، اجتماعی بودن خود را بیازماید، به داد و ستد اندیشه ها، هنرها و فرهنگ خود با دیگران بپردازد و بهره ببرد.امروزه بخش زیادی از این نیاز به وسیله شبکه های اجتماعی مجازی تامین می شود.

جدا از سایر عوامل، شرایط حاکم بر نظام شهرسازی و سازمان اجتماعی شهرها در ایجاد این وضعیت و جایگزینی روابط مجازی به جای روابط واقعی بی تاثیر نیست.
در قدیم میدان، یکی از عناصر مهم شهرسازی بودمهمترین مشخصه میدان توجه به پیاده محوری و تجمع های اجتماعی بود میدان یک فضای سرزنده شهری و مکانی برای بروز و ظهور تعاملات اجتماعی، برخورد های چهره به چهره و مکانی برای تفریح، خرید، اجتماعات سیاسی و مذهبی بوده است. در کاربری های ایجاد شده در میادین شرایط لازم برای ایجاد تعاملات اجتماعی فراهم بود. بطور مثال گرمابه که یکی از کاربری های ایجاد شده در میادین قدیم بود علاوه بر اینکه محل زدودن ناپاکی از جسم و حمام کردن بود، افراد با سپری کردن زمان با آدابی خاص، ضمن ارتباط با دیگران و مصاحبت با آنها به لحاظ روحی نیز تسکین می‌ یافتند.

گرمابه محل مبادله اطلاعات، انجام مناظرات و سرودن اشعار بود، به عبارتی فضای تعاملات اجتماعی واقعی بود. که با تغییر شرایط زندگی و حذف آنها از شهرسازی معاصر، فضای مجازی به نوعی جایگزین عملکردی آنها شده اند. ارتباطات مجازی با همه مزایایی که دارند نباید به طور کامل جایگزین ارتباطات واقعی شود در ارتباطات مجازی تبادل احساسات و عواطف به خوبی صورت نمی گیرد و گسترش این نوع ارتباطات باعث بروز مشکلاتی از جمله افزایش افسردگی، کاهش مهارت کلامی و مهارت گوش دادن خواهد شد اصلاح طراحی شهری و ایجاد بستر لازم برای انجام ارتباطات چهره به چهره از جمله عوامل مهم برای جلوگیری از بروز این مشکلات است شهرهای ما نیازمند فضاهای مناسب مکث شهری و درنگ گاه ها برای بهبود روابط اجتماعی شهروندان است لذا می طلبد برنامه‌ریزان شهرسازی و دست اندرکاران مدیریت شهری در این خصوص توجه لازم را داشته باشند.

سید موسی موسوی
مدیرکل دفتر فنی استانداری بوشهر