- اولین دورهمی اتحاد جنوب در سال ۴۰۳ برگزار شد / تصاویر
- رقابت پتروشیمی جم در نمايشگاه Chinaplas 2024 در کنار شرکتهای بزرگ و قدرتمند دنیا
- خبرنگاران سراسر شرکت ملی گاز ایران از پالایشگاه های مجتمع گاز پارس جنوبی بازدید کردند
- حضور تیرانداز دشتستانی در مسابقه کشوری بنچ رست ۲۵ متر
- ثبت بیشترین جلسات و اقدامات راهبردی در هیئت مدیره مجتمع گاز پارس جنوبی در سال 1402
- عملیات تعمیرات حساس کوره نم زدایی ردیف سوم گازی پالایشگاه دهم مجتمع گاز پارس جنوبی پایان یافت
- خواص درمانی گیاه عطسه
- بهترین زمان نوشیدن قهوه برای مبتلایان به کبدچرب
- کنترل استرس و روشهای خاص طب سنتی برای آن
- پرسپولیس به راحتی آلومینیوم و سپاهان را شکست می دهد
اتحادخبر-یعقوب فولادی: به روشنی مشخص است که بیشتر ِ مطالب ِ«شاهنامه» از روایات ِزرتشتی انتخاب شدهاند، اگرچه بخشی از آنها در گذر ِزمان و در نتیجه تغییر ِشرایط به صورتهای مختلف دچار ِتغییر یا تعدیلاتی شدهاند. به سخن ِدیگر مطالب ِ«شاهنامه» با روایتهای زرتشتی ِموجود شباهت زیادی دارند؛ اما شکل ِبعضی از آنها تغییر کرده است. از مقایسه این مطالب با...
یعقوب فولادی:
خرد رهنمای و خرد دلگشای
خرد دست گیرد به هر دو سرای
به روشنی مشخص است که بیشتر ِ مطالب ِ«شاهنامه» از روایات ِزرتشتی انتخاب شدهاند، اگرچه بخشی از آنها در گذر ِزمان و در نتیجه تغییر ِشرایط به صورتهای مختلف دچار ِتغییر یا تعدیلاتی شدهاند. به سخن ِدیگر مطالب ِ«شاهنامه» با روایتهای زرتشتی ِموجود شباهت زیادی دارند؛ اما شکل ِبعضی از آنها تغییر کرده است. از مقایسه این مطالب با روایتهای زرتشتی ِباقیمانده، میتوان به میزان و چگونگی ِآنها بیشتر پی برد.
«خرد» و «خردورزی» از جمله اصطلاحاتی هستند که در «شاهنامه» به فراوانی استفاده شدهاند و مطالب ِمرتبط با آنها شباهت ِبسیار زیادی با «اوستا» و روایات ِزرتشتی دارد.
اهمیت ِ«خرد» در «شاهنامه» چنان زیاد است که فردوسی پس از ستایش ِخداوند، ستایش ِخرد را آغاز میکند. علاوه بر این در جایجای ِاین اثر ِسترگ از خرد و خردورزی سخن به میان آمده است. خرد در شاهنامه اساس ِهمه خوبیها و برای انسان از همه چیز برتر است و از طریق ِآن میتواند به رستگاری برسد.
با نگاهی به شاهنامه، آیین ِمزدیسنا و اندیشه ایرانشهری متوجه خواهیم شد آنگونه که اهمیت و برتری خرد در آیین مزدیسنا نمایانده شده، در شاهنامه بازتاب یافته و توجه بسیار زیاد و شایانی به آن معطوف شده است. سراسر ِ«گاهان» که بیشتر از دیگر بخشهای «اوستا» به اندیشههای خود ِزرتشت نزدیک است، بیش از همه شاهد ِتاثیر ِخرد در همه جوانب ِزیستی هستیم. گاهان مردم را فرامیخواند که با خرد ِخود بیندیشند و آزادانه تصمیم بگیرند:
ای مزدا! آن کس که نیک میاندیشد یا بد، بیگمان دین و گفتار و کردار ِخود را نیز چنان خواهد کرد و خواهش ِاو پیرو گزینش آزادانه وی خواهد بود. سرانجام خرد ِتست که نیک و بد را از یکدیگر جدا خواهد کرد (اوستا، گاهان، هات ۴۸: بند۴). ای مزدا اهوره! ای اَشَه! هر آینه شما را به گفتن ِآنچه براستی در اندیشه و خرد ِشماست، برمیانگیزم تا به درستی دریابم که چگونه پیام ِدینتان را به گوش ِمردمان برسانم (اوستا، گاهان، هات ۴۹: بند ۶). ای مزدا! براستی من -زرتشت پیامبر ِدوستدار ِاَشَه- ترا به بانگ ِبلند نماز میگزارم: بشود که آفریدگار در پرتو منش ِنیک، مرا از فرمانهای خویش بیاگاهاند تا زبانم هماره مردمان را به راه ِخرد رهنمون گردد (اوستا، گاهان، هات ۵۰: بند ۶).
شاهنامه به طرز عمیقی تحت ِتاثیر روایات ِزرتشتی و اوستا قرار گرفته است. در هر دوی ِآنها خرد رتبه بسیار بالایی دارد و گفته شده که از مردم در مقابل ِبدیها محافظت میکند. مردمان ِخردمند قادر به سود بردن از دو جهان خواهند بود. خرد بهترین نعمتی است که به مردمان اعطا شده است؛ زیرا با قدرت ِآن میتوان جهان را اداره و بهشت را نیز از آن ِخود کرد. در هر دوی ِ آنها خرد بهترین بخشش به انسان و بهتر از هر گونه خواسته در جهان است. در هر دوی ِآنها اورمزد به عنوان ِسرچشمه خرد معرفی شده و اوست که آفریدهها را از طریق ِخردش ایجاد کرده و نگه میدارد. در شاهنامه مانند ِاوستا، بارها سفارش شده است که برای انجام دادن ِامور از خرد کمک گرفته شود و مردمان با قدرت ِخرد، خدا را بشناسند و او را پرستش کنند.
خرد چون یکی خِلعت ِایزدیست
از اندیشه دورست و دور از بدیست!
در خصوص ِجایگاه ِخرد و خردورزی در «شاهنامه» باید گفت: خرد از مولفههای اصلی و اساسی ِاندیشه ایرانشهری و آیین ِمزدیسناست که سرچشمه اصلی ِحیات است و اداره گیتی و مینو با آن انجام میشود؛ بهترین هدیه به انسان و برترین آفریده است که باید ستوده شود. بر این اساس در متون ِباستانی توجه بسیار زیادی به آن معطوف شده است؛ از «اوستا» و کتیبههای هخامنشی تا متون ِپهلوی ِمتاخر. در «شاهنامه» نیز به تبعیت از فرهنگ و اندیشه ایرانشهری -خصوصا که آبشخورش منابع ِدوره ساسانی است- این مقوله جایگاه ِبالا و والایی در آن دارد؛ به گونهای که یکی از مهمترین ارکان ِ«شاهنامه» خرد است. خرد و خردورزی علاوه بر اینکه در سخنان ِشخصیتهای کتاب به طور ِمکرر دیده میشود، ساختار ِکلی ِکتاب نیز بر محور ِخرد پی ریخته شده است.
- آموزگار، ژاله (1386)، «زبان، فرهنگ و اسطوره (مجموعه مقالات)»، تهران: معین، ص 222.
- «اوستا» (1391)، گزارش و پژوهش ِ جلیل دوستخواه، جلد ِنخست، تهران: مروارید.
- غضنفری، کلثوم (1395)، «بنمایههای دینی ایران ِباستان در شاهنامه»، چاپ ِدوم، تهران: دانشگاه تهران، ص 109.
- فردوسی، ابوالقاسم (1366)، «شاهنامه»، به کوشش ِجلال خالقی مطلق، نیویورک.
تازه ترین خبرها
- اولین دورهمی اتحاد جنوب در سال ۴۰۳ برگزار شد / تصاویر
- رقابت پتروشیمی جم در نمايشگاه Chinaplas 2024 در کنار شرکتهای بزرگ و قدرتمند دنیا
- خبرنگاران سراسر شرکت ملی گاز ایران از پالایشگاه های مجتمع گاز پارس جنوبی بازدید کردند
- حضور تیرانداز دشتستانی در مسابقه کشوری بنچ رست ۲۵ متر
- ثبت بیشترین جلسات و اقدامات راهبردی در هیئت مدیره مجتمع گاز پارس جنوبی در سال 1402
- عملیات تعمیرات حساس کوره نم زدایی ردیف سوم گازی پالایشگاه دهم مجتمع گاز پارس جنوبی پایان یافت
- خواص درمانی گیاه عطسه
- بهترین زمان نوشیدن قهوه برای مبتلایان به کبدچرب
- کنترل استرس و روشهای خاص طب سنتی برای آن
- پرسپولیس به راحتی آلومینیوم و سپاهان را شکست می دهد
- دومین طلا برای ملی پوش ووشو ایران/ زهرا کیانی بازهم قهرمان شد
- تداوم بارشهای رگباری در این استانها/ کوهنوردی ممنوع!
- آغاز رقابت بیش از ۱۶ هزار داوطلب کنکوری در استان بوشهر
- میزان تولید پتروشیمی بوشهر ۳۷ درصد افزایش یافت
- اردوغان : روابط تجاری ترکیه با اسرائیل متوقف شد
- مالک جدید استقلال: به کمتر از قهرمانی آسیا رضایت نمی دهیم
- حماس : تصمیمی برای انتقال به سوریه نداریم
- خطیر: واگذاری استقلال بزرگ ترین اتفاق بعد از قهرمانی آسیا بود
- مدیرعامل باشگاه پرسپولیس: دایی؟ اوسمار گزینه اول ماست
- رد پای پرسپولیس در شکست پروژه بزرگ فوتبالی عربستان!
- پرسپولیس و استقلال رسماً واگذار شدند/ سهم پیشکسوتان؛ ۵ درصد
- ترکیب سهامداران پرسپولیس در هیئت مدیره مشخص شد
- تأکید فدراسیون فوتبال؛ تماشای بازیها نباید رایگان باشد
- وزیر علوم : کنکوریها اضطراب نداشته باشند/ فرصت جبران وجود دارد
- قیمت طلا امروز پنجشنبه ۶ اردیبهشت ۱۴۰۳
- تشخیص سرطان از یک قطره خون طی چند دقیقه
- تغییراتی در چشم که باید نگران تان کند!
- مسئولیتهای اجتماعی نفت در استان بوشهر افزایش یابد
- عملیات اجرای پانسیون پزشکان دالکی شهرستان دشتستان آغاز شد
- کاروان خودروهای شوتی در دشتستان توقیف شد
- مستقل شدن روابط عمومیها در دستگاههای اجرایی پیگیری میشود
- هفته کارگر در بوشهر با گلباران مزار شهدا آغاز شد
- مشکلات کانالهای آبیاری و زهکشی نخیلات آبپخش پیگیری می شود
- مشکلات ۷ بنگاه اقتصادی استان بوشهر رسیدگی شد
- کاروان خدمت استان بوشهر به عسلویه رسید
- مدیریت ارشد استان بوشهر برای رفع مشکلات مردم پای کار است
- مشکلات مردم استان بوشهر در دیدارهای چهره به چهره احصا میشود
- بانوان در نظام و انقلاب اسلامی جایگاه ویژه ای دارند
- آغاز عملیات اجرایی پایگاه سلامت مرکز خدمات جامع سلامت دشتستان
- امدادرسانی به خدمه شناور تانزانیایی در آبهای بوشهر انجام شد
- همایش پاکسازی ساحل در گناوه برگزار شد
- امدادرسانی آب و فاضلاب استان بوشهر به سیل زدگان سیستان و بلوچستان
- عناوین روزنامههای ورزشی امروز1403/02/06
- عناوین روزنامههای امروز1403/02/06
- فال روزانه ۱۴۰۳.۰۲.۰۶
- رهبر انقلاب: کارگر رکن جهش تولید است
- راهکارهای بهبود شرایط صنایع دارویی کشور/ برچیدن بساط ارز چند نرخی
- نشست هماهنگی و برنامه ریزی دومین رویداد ملی خواهر برادری در بوشهر برگزار شد
- عباس عبدی: چند بار دست در حفره حجاب کردند و گزیده شدند، اما باز هم تکرار میکنند
- کشف یک راه جدید برای از بین بردن بوی زیر بغل