زندگی و زمانه

الیزابت دوم (به انگلیسی: Elizabeth II)‏ (الیزابت الکساندرا مری; زادهٔ ٣۱ فروردين ۱٣۰۵ خورشيدی برابر با ۲۱ آوریل ۱۹۲۶) ملکه سلطنتی مشروطه ۱۶ کشور مستقل که به نام کشورهای همسود شناخته می شوند و رئیس اتحادیه ۵۴ عضوی کشورهای همسود است. او رییس کشور وابسته‌های تاج هم هست. «کشورهای همسود» عبارت‌اند از بریتانیا، کانادا، استرالیا، نیوزلند، جامائیکا، باربادوس، باهاما، گرنادا، پاپوآ گینه نو، جزایر سلیمان، تووالو، سنت لوسیا، سنت وینسنت و گرنادین، آنتیگوا و باربودا، بلیز و سنت کیتس و نویس. وی هم‌چنین مدیر کل کلیسای انگلستان و مدافع ایمان در برخی از کشورهای قلمرویش نیز هست.

پس از مرگ پدرش شاه جرج ششم در ۶ فوریه ۱۹۵۲، الیزابت دوم به مقام ریاست دولت در پادشاهی متحده، کانادا، استرالیا، نیوزلند، سیلان، پاکستان و آفریقای جنوبی رسید. امروز بیش از ۱۲۸ میلیون نفر در کشورهایی زندگی می‌کنند که او صدر حکومت آنان است. او در ضمن مقام‌های صدر همسود، فرماندار عالی کلیسای انگلستان، لرد مان و دوک لانکستر را نیز به عهده دارد. الیزابت دوم در حال حاضر پس از شاه بامیبول در تایلند طولانی‌ترین دورهٔ صدارت حکومت در جهان را به عهده دارد. ملکه الیزابت دوم، تاکنون در بریتانیا شاهد فعالیت یازده نخست‌وزیر بوده است و دیوید کامرون، نخست‌وزیر کنونی بریتانیا، دوازدهمین نخست‌وزیری است که در زمان سلطنت او دولت تشکیل داده است.

چگونگی وراثت سلطنت 

وضعیت جسمانی جرج ششم، پادشاه وقت بریتانیا از سال ۱۹۴۸ میلادی رو به وخامت نهاده بود. در سال ۱۹۵۱ میلادی، به علت بیماری سرطان، تحت عمل قرار گرفته بود. در تاریخ ۶ فوریه ۱۹۵۲ میلادی، جرج ششم، در سن ۵۶ سالگی درگذشت. بر اساس «قانون پیشین» وراثت سلطنت در بریتانیا، که قدمت آن به بیش از ۳۰۰ سال می‌رسید، وارث سلطنت، اولین فرزند پسر پادشاه می‌شد؛ اما تنها در صورتی که پادشاه فرزند پسر نداشت، دختر ارشد او بر تخت سلطنت تکیه می‌زد. از این روی جرج ششم، پدر الیزابت که فرزند پسر نداشت، تاج و تخت سلطنت را به دختر ارشدش سپرد. شاهدخت الیزابت، دوشس ادینبرا، در شکارگاه سلطنتی در کنیا بود که خبر مرگ پدرش را دریافت کرد. بارش توفان بازگشت هواپیما را به تاخیر انداخت و یک روز بعد شاهدخت الیزابت به هم‌راه همسرش فیلیپ به بریتانیا بازگشت. وینستون چرچیل، نخست‌وزیر و سایر مقامات دولت بریتانیا از او در فرودگاه استقبال کردند. الیزابت در ۸ فوریه ۱۹۵۲ و در سن ۲۵ سالگی ملکه بریتانیا و قلمروهای همسود شد و پدر او هفت روز بعد به خاک سپرده شد. ۱۶ ماه بعد مراسم تاج‌گذاری او انجام گرفت.

اختیارات 

در بریتانیا، مقام سلطنت جنبهٔ تشریفاتی و نمادین دارد و اگرچه بسیاری از نهادهای حکومتی به نام پادشاه یا ملکه این کشور فعالیت می‌کنند، اما او عملاً دارای اختیارات اجرایی و در نتیجه، مسئولیت سیاسی نیست و تصمیمات حکومتی، حتی در مورد بسیاری از موضوع‌های مربوط به خاندان سلطنتی و نهاد سلطنت، به نام پادشاه یا ملکه اما توسط دولت، پارلمان و سایر نهادها اتخاذ و اجرا می‌شوند.

ثروت 

خانه ساندرینگهام، اقامت‌گاه خصوصی و از اموال شخصی الیزابت دوم است که به او از خانواده‌اش ارث رسیده‌است.

در مورد میزان ثروت شخصی الیزابت دوم، ملکه بریتانیا، سال‌ها حدس و گمان زده شده‌است. در سال ۲۰۱۱ میلادی، ملکهٔ بریتانیا با ۳۰۰ میلیون پوند دارایی اثبات‌شده، در رده ۲۵۷ «فهرست ثروتمندترین‌های بریتانیا» قرار گرفت. مجله اقتصادی فوربز، در سال ۲۰۱۰ میلادی، میزان ثروت شخصی الیزابت دوم را در حدود ۴۵۰ میلیون دلار آمریکا تخمین زده بود. در سال ۱۹۹۳ میلادی، دفتر مخصوص ملکهٔ بریتانیا، در واکنش به اخبار و شایعاتی مبنی بر میزان دارایی‌های شخصی ملکه به میزان ۱۰۰ میلیون پوند استرلینگ، آن را «به شدت اغراق‌آمیز» توصیف کرد.

کلکسیون سلطنتی، که شامل جواهرات سلطنتی امپراتوری بریتانیا و آثار هنری برجسته‌ای است، جزو اموال شخصی ملکهٔ بریتانیا محسوب نمی‌شود و تنها در اختیار ملکه قرار دارند. هم‌چنین کاخ‌های سلطنتی باکینگهام و قلعه وینسور، تنها در اختیار خانواده سلطنتی قرار دارند و مالکیت آن‌ها در اختیار خانواده سلطنتی و ملکه بریتانیا نیست. از دیگر اموال منقولی که تنها در اختیار خانواده سلطنتی قرار دارد، قلمرو دوک لنکستر است که در سال ۲۰۱۰ میلادی، ارزش آن در حدود ۳۴۸ میلیون پوند استرلینگ تخمین زده شده‌بود.

گفته می‌شود که الیزابت دوم به اقامت در کاخ باکینگهام که اقامت‌گاه رسمی خانواده سلطنتی در شهر لندن است، چنان رغبتی ندارد و اقامت در قلعه وینسور را به مراتب ترجیح می‌دهد. خانه ساندرینگهام و قلعه بالمورال اقامت‌گاه‌های خصوصی و از اموال خانوادگی ملکه بریتانیا هستند. ملکه الیزابت دوم، مالک شخصی این دو کاخ است. درآمدهای حاصل از املاکی به ارزش بیش از ۶٫۶ میلیارد پوند استرلینگ، تحت قیومیت خانواده سلطنتی بریتانیا است، که در انگلستان به اصطلاح «املاک تاج» نامیده می‌شود. ملکه بریتانیا حق فروش هیچ یک از آن املاک و مستغلات را ندارد و درآمد حاصل از آن‌ها نیز به خزانه بریتانیا جهت پرداخت حقوق کارمندان دولت، واریز می‌شود./ج

روزگارنو