- نشست فرماندهان پایگاهها و شورای حوزه مقاومت بسیج شهدای پتروشیمی به میزبانی پتروشیمی جم
- چهار درصد باقیمانده از کالاهای متروکه سنواتی بنادر بوشهر در مسیر تعیین تکلیف قرار گرفت /اهتمام ویژه دستگاه قضا برای خروج کامل کالاهای متروکه از بنادر استان
- پیشرفت بیش از ۹۰ درصدی پروژه فاصلاب شهرهای شمالی استان بوشهر
- کرایههای حمل و نقل عمومی از امروز گران شد
- امروز شنبه یکم اردیبهشت؛ قیمت دلار و یورو در مرکز مبادله ایران
- قیمت طلا و سکه یک اردیبهشت۱۴۰۳/ سکه در یک قدمی کانال ۴۴ میلیون
- ریزپرنده چیست؟
- اگر ۷ ساعت خواب شبانه نداشته باشید چه اتفاقی برای صورت شما می افتد؟ (+عکس)
- علائم هشداردهنده حمله قلبی
- بهترین زمان نوشیدن قهوه برای لاغری
اتحادخبر- مهدی بُردبار: مدت هاست که بر سر معنا و مفهوم این ضرب المثل در میان اهل دانش و عوام نزاع رخ داده است و چنان می نماید که همگی با نوعی سطحی نگری به محتوای این دستانزد پرداخته اند. سجاد آیدنلو در جُستاری زیر عنوان (چرا شاهنامه آخرش خوش است؟) مشهورترین نظریات را درباره ی مفهوم این ضرب المثل آورده است. و از جانب کسانی چون...
مهدی بُردبار:
مدت هاست که بر سر معنا و مفهوم این ضرب المثل در میان اهل دانش و عوام نزاع رخ داده است و چنان می نماید که همگی با نوعی سطحی نگری به محتوای این دستانزد پرداخته اند. سجاد آیدنلو در جُستاری زیر عنوان (چرا شاهنامه آخرش خوش است؟) مشهورترین نظریات را درباره ی مفهوم این ضرب المثل آورده است. و از جانب کسانی چون غلامحسین صدر افشاری و حسن انوری می گوید: این ضرب المثل در گفتارِ محاوره ای به صورتِ (شانومه آخرش خوشه) به کار می رود و مفهومِ آن اشاره ی طنزآمیز به کاری است که پایان ناخوشی دارد یا نتیجه ی آن بر خلاف خواست و انتظار و مغایر با مقصود خواهد بود. معادل عامیانه ی این مثل (جوجه را آخر پاییز می شمرن) است. وی می افزاید: درباره ی علت ساخته شدن و رواج این مثل یا به سخن دیگر اینکه چرا آخر شاهنامه خوش است خوش دانسته شده است؟ چند نظر مختلف وجود دارد. معروفترین و شاید پذیرفته شده ترین گزارش این است که چون در تسلسل موضوعیِ داستان های شاهنامه ، بخش پایانیِ آن روایت شکست یزدگرد از اعراب و فروپاشی فرمانروایی ساسانیان و در واقع به سر رسیدن شکوه و اقتدارِ ایرانیان است ، با مجاز به علاقه ی تضاد و عکس کلمه ی خوش در معنای (ناخوش و نافرجام) به کار رفته است و مراد از این مثل همان گونه که گفته شد این است که باید صبر کرد و عاقبت بد و ناموفق کاری را دید و چشید.
در تفسیری دیگر این مثل با ابیات هجو محمود در آخر برخی دستنویس های شاهنامه یا هجونامه سراییِ فردوسی پس از پایانِ کار مرتبط انگاشته شده است یعنی کتابی که با ستایش این سلطان آغاز شده (به ظاهر خوش) با نکوهش او پایان می گیرد (سوء عاقبت). در این تحلیل که منظور از مفهوم معکوسِ مثل ، ناخوشایندی پایان سرگذشت فردوسی و نشناختن قدر او و اثرش دانسته شده ضرب المثل به رغم اشاره به تعبیر (آخر شاهنامه) با آخرین داستان های این متن (حمله ی اعراب و شکست ایرانیان) مرتبط نیست و مراد ، سرانجامِ کارِ نظمِ شاهنامه و طرد آن از دربارِ محمود است.
به نظر دکتر اسلامی ندوشن (خوش) در این مثل به معنای اصلی آن است و مقصود گویندگان آن اشاره به پیروزی نیروهای نیکی (ایرانیان) بر یاران بدی (تورانیان) بودت است و به موضوا تازش اعراب در دوره ی یزدگرد ربطی ندارد. این گزارش به دو دلیل پذیرفتنی نمی نماید. یکی اینکه با مفهوم متداول این ضرب المثل در فرهنگ و ادب ایران (فرجام ناخوش و وارونه ی کار) مطابق نیست و دیگر (آخر شاهنامه) در آن پایان نبرد ایران و توران دانسته شده که در روند روایات شاهنامه میانه های این کتاب است نه پایان آن. در توضیحی دیگر که با معنای کناییِ مثل مغایر ولی با مجالس شاهنامه خوانی و نقالی مرتبط است (خوش بودنِ آخر شاهنامه) برگرفته از سنت شیرینی خوری و چای نوشی پس از پایان یک دوره شاهنامه خوانی و نقالی و شادباشی به مناسبت این توفیقِ شاهنامه خوان و نقال دانسته شده است.
آیدنلو در پایان می افزاید: از میان این تفاسیر و استنباط ها ، پایان اندوهبارِ بزرگی ها و پیروزی ایرانیان باستان با هجوم اعراب و کُشته شدنِ یزدگرد در آخر داستان های شاهنامه و پس از آن با احتمالی کمتر ، بی مهری محمود به فردوسی و شاهنامه و آزردگی و هجویه سرایی شاعر در آخر کار نظم شاهنامه مقبول تر است و محتملاً گذشتگانِ ما به یکی از این دو دلیل یا شاید هر دو سبب آخر شاهنامه را به تعریض و تهکّم (خوش) می نامیده اند.
نگارنده ی این سطور دلایل آیدنلو و دیگر پژوهندگان را ناکافی قلمداد می کند زیرا که ضرب المثل (شاهنامه آخرش خوش است) و رواداری آن به تحقیر ایرانیان یا لزوماً ارتباط آن با پایان کتاب شاهنامه را رد می کند. ضرب المثل (شاهنامه آخرش خوش است) نه تنها طنزآمیز و مسخرگی نیست بلکه ضرب المثلی جدی ، جنگی ، تهاجمی و ترسناک است. هنگامی که این ضرب المثل به کار می رود مخاطب به جای اینکه احساس آرامش کند احساس ترس می کند. در اینجا یک پارامتر بسیار مهم توسط پژوهندگان فراموش شده یا احیاناً توجه کافی به آن نشده است و آن اینکه ضرب المثل را مردم می سازند و ساخته و پرداخته ی یک شخص خاص نیست. ممکن است پرسیده شود پس چرا امروز ما برخی از بیت های شاعران را به عنوان ضرب المثل به کار می بریم در حالی که آنان یک شخص هستند؟ در پاسخ باید اظهار داشت که این بیت ها اگر خود ضرب المثل بوده و شاعر از آن استفاده کرده است که باز همان می شود که مردم و اجتماع آن دستانزد را ساخته اند و شاعر به کار برده است. و اما اگر بیت سرایش شده ی شاعر ضرب المثل شده است بر اساس تکرار مردم و کاربرد ممتد آن در طول تاریخ تبدیل به ضرب المثل شده است و این تبدیل شدن بیت به ضرب المثل توسط مردم صورت پذیرفته است نه شاعر. یک شخص هرگز نمی تواند ضرب المثل را بر سر زبان ها بیندازد مگر اینکه توده ی مردم بطور جمعی تحت تاثیر یک روایت قرار گیرند که در این صورت ضرب المثل با تکرار مداوم مردم در طول تاریخ ساخته می شود. در گذشته نقالان و گوسان ها در طول تاریخ داستان های شاهنامه را میانِ توده ی مردم به اجرا می گذاشتند. نقالان از میان داستان های شاهنامه آن دسته از داستان هایی که معروفیت داشتند چون رستم و سهراب ، رستم و اسپندیار ، رستم و اشکبوس ، رستم و کاموس ، رستم و پولادوند (در داستان کاموس کشانی) و... را برای مردم نقل می کرده اند که در تمام این داستان ها جهان پهلوان رستم پیروز میدان بوده است. بنابراین مردم با این داستان های شاهنامه آشنایی کاملی داشته اند و داستان های دلاوری جهان پهلوان رستم با تکرار مکرر در اذهان توده ی مردم نهادینه شده بوده است. مردم با داستان پیروزی ایرانیان بر تورانیان یا شکست یزدگرد و ایرانیان از اعراب آشنایی چندانی نداشته اند زیرا چنانکه اشاره شد نقالان و گوسان ها داستان های دلاوری جهان پهلوان رستم را در میان توده ی مردم به اجرا در می آورده اند. بنابراین به همین دلیل توده ی مردم (که سازنده اصلی ضرب المثل ها) هستند و تحت تاثیر پیروزی های پیاپی جهان پهلوان رستم در طول زمان قرار گرفته بودند ضرب المثل (شاهنامه آخرش خوش است) را ساختند. در اینجا واژه ی (خوش) هم می تواند کارکرد (فرجام ناخوش و وارونه ی کار) برای آن مخاطبی را داشته باشد که این ضرب المثل را برای وی به کار می بریم و هم می تواند به معنای اصلی به کار رفته باشد به گونه ای که به مخاطب بفهمانیم پایان کار این من هستم که پیروز می شوم بنابراین پایان خوشی در انتظار من است نه شما. در واقع مفهومِ این ضرب المثل چنین است که با تهدید به مخاطب می گوید در این مسئله یا کار چنانکه رستم در فلان داستان یا روایت فلان قهرمان را از پای در آورد من نیز در این مسئله یا کار همان بلایی را به سرت می آورم که جهان پهلوان رستم بر فلان پهلوان آورد. یا اینکه پیروزی نهایی با من است و تو حساب کار خودت را بکن.
بنا بر آنچه رفت ضرب المثل (شاهنامه آخرش خوش است) نه تنها در بر دارنده ی هیچ گونه تحقیری برای ایرانیان نیست بلکه موجب افتخار هر ایرانی ست زیرا خرد جمعی جامعه ی ایرانی با هوشمندی بی نظیری دستانزدی بر اساس پیروزی های ابرمرد فردوسی بزرگ جهان پهلوان رستم ساخته است که نشاندهنده ی روحیه ی سرسخت و دلاوری ایرانیان و زیر بار نرفتن آنان در برابر تجاوزات و زورگویی های بیگانگان است.
تازه ترین خبرها
- نشست فرماندهان پایگاهها و شورای حوزه مقاومت بسیج شهدای پتروشیمی به میزبانی پتروشیمی جم
- چهار درصد باقیمانده از کالاهای متروکه سنواتی بنادر بوشهر در مسیر تعیین تکلیف قرار گرفت /اهتمام ویژه دستگاه قضا برای خروج کامل کالاهای متروکه از بنادر استان
- پیشرفت بیش از ۹۰ درصدی پروژه فاصلاب شهرهای شمالی استان بوشهر
- کرایههای حمل و نقل عمومی از امروز گران شد
- امروز شنبه یکم اردیبهشت؛ قیمت دلار و یورو در مرکز مبادله ایران
- قیمت طلا و سکه یک اردیبهشت۱۴۰۳/ سکه در یک قدمی کانال ۴۴ میلیون
- ریزپرنده چیست؟
- اگر ۷ ساعت خواب شبانه نداشته باشید چه اتفاقی برای صورت شما می افتد؟ (+عکس)
- علائم هشداردهنده حمله قلبی
- بهترین زمان نوشیدن قهوه برای لاغری
- استاندار بوشهر: نقش سپاه در توفیقات نظام برجسته است
- سرمربی جدید تیم فوتبال تراکتور امروز انتخاب می شود
- پیشنهاد پزشکی به بیرانوند برای بازگشت به دروازه پرسپولیس
- بازی زیبای پرسپولیس حال هواداران را خوب کرده/دلالها خطرناک هستند
- آغاز انتخاب رشته آزمون دکتری سال ۱۴۰۳ از امروز
- بیمه زنان خانهدار برای نخستین بار در دولت سیزدهم عملیاتی شد
- دیدار حسین امیرعبداللهیان با دستیار ویژه دبیر کل سازمان ملل متحد
- مطلوب شدن وضعیت عفاف و حجاب در سطح کشور نسبت به قبل از اجرای طرح
- افزایش ۲۳ درصدی صادرات گاز روسیه به اروپا
- دختر ۱۱ ساله زنی را که با مادرش درگیر شده بود، کشت!
- گزینه سرمربیگری سرخها برای فصل بعد مشخص شد
- تکلیف لیست خروجی استقلال مشخص شد!
- ستاره استقلال زیر تیغ جراحی؛ زمان بازگشت به میادین مشخص شد
- تولد دوباره ستاره استقلال بعد از ۶ ماه
- تیم کشتی نونهالان هیئت کشتی دشتستان قهرمان مسابقات انتخابی استان بوشهر شد
- 🎥ویدیو/شنبه های اتحاد خبر با سید حمید شهبازی(۵)
- استان بوشهر به کرویدر ترانزیتی اوراسیا، روسیه و کشورهای خلیج فارس تبدیل شده است
- پتروشیمیها حق ورزش و جوانان استان بوشهر را نادیده نگیرند
- تخصیص ۲۴۰ میلیارد ریال اعتبار به طرح فاضلاب گناوه و دیلم
- آزمون استخدام سازمان تامین اجتماعی در بوشهر برگزار شد
- سپاه نقشی غیر قابل انکار در توفیقات نظام جمهوری اسلامی داشته است
- هفته ای پر بارش پیش روی کشور/ ورود سامانه جدید از روز دوشنبه
- آیین گرامیداشت روز جهانی سعدی در شیراز برگزار شد
- فرماندار: منشا صدا در گناوه ناشی از انفجار معدن سنگ کوه بینک بوده است
- جشنواره هندبال استان بوشهر برگزارشد
- تیم های برتر والیبال ساحلی جام رمًضان دیر مشخص شدند
- حمله هوایی به یک پایگاه حشد الشعبی در عراق/ یک کشته و ۶ مجروح
- واکنش امیرعبداللهیان به ماجرای اصفهان و ادعاهای اسرائیل
- پاسخ منفی انگلیس به «نتانیاهو» درباره سپاه پاسداران
- بیانیه حشدالشعبی عراق درباره انفجار مهیب در یک پایگاه نظامی
- تصاویری از بهشت روی زمین در شمال ایران
- قهرمانی دشتستانی ها در لیگ انفرادی تیراندازی استان بوشهر
- عناوین روزنامههای امروز1403/02/01
- عناوین روزنامههای ورزشی امروز1403/02/01
- بانک قرضالحسنه مهر ایران بیشترین وام را در سال ۱۴۰۲ پرداخت کرد
- پتروشیمی پردیس حامی مهمترین رویداد بین المللی در حوزه تاب آوری انرژی
- شبکه اسرائیلی از زبان نتانیاهو: به دنبال جنگ با ایران نیستیم! / ماموریتهای مهمتری در جبهه غزه و لبنان داریم
- جاده مرگ شهر وحدتیه را دريابيد،مسئولان برحذر باشند
- ادعاها درباره حمله اسرائیل به ایران / ساقط کردن چند ریزپرنده در آسمان اصفهان
- توزیع تعداد ۵۰ عدد کلاه ایمنی از طرف شهرداری بین موتورسیکلت سواران شهر وحدتیه