علی آذربان:

بدلیل اهمیت نظارت در قرآن مجید کلمه نظارت و مشتقات آن ۱۲۹ بار تکرار شده ، در قانون اساسی ج.ا.ا اصول ۸ ، ۵۷ ، ۶۹ ، ۷۶ ، ۸۴ ، ۹۰ ، ۹۴ ، ۱۱۰ ، ۱۱۱ ، ۱۲۲ ، ۱۳۸ ، ۱۵۶ ، ۱۶۱ ، ۱۷۳ از نظارت صحبت شده است.
در حقوق عمومی نظارت بر دو نوع است.
۱) نظارت سازمان نیافته و غیر رسمی
۲) نظارت سازمان یافته و رسمی
روی سخن ما با نظارت غیر رسمی است.
نظارت غیر رسمی ، دارای اهمیت و جایگاه بسیار بالایی است و این نظارت توسط مردم اعمال میشود که اگر بخوبی انجام شود میتوان امیدوار بود که در آن نظام ، حکمرانی مطلوب باشد و فساد کمتر اتفاق بیفتد فلذا تنها مانع جدی برای عدم تحقق فساد در یک جامعه که میتواند آن جامعه را به سلامت و پاکی سوق دهد نظارت غیر رسمی است . با تحقق نظارت غیر رسمی کمتر به نظارت رسمی احساس میشود.
نظارت غیر رسمی بازخورد افکار جمعی جامعه است.افکار عمومی جامعه در کمین نهادها ، و دستگاهها و مسئولین هستند و عملکردهای آنها را رصد میکند.
اصل هشتم قانون اساسی کاملا اختصاص به نظارت عمومی و همگانی بنام امر به معروف و نهی از منکر دارد که بدین صورت است.

۱- نظارت مردم نسبت به همدیگر
۲- نظارت مردم بر دولت
۳- نظارت دولت بر مردم
در سال ۲۰۱۶ موسسه جهانی a. C . F . E اعلام داشته ، نظارتی که توسط مردم در کشف فساد اولیه اتفاق افتاده ، توسط هیچ سازمان نظارتی رسمی اتفاق نیفتاده بلکه توسط نظارت همگانی اتفاق افتاده است .
انواع نظارت های غیر رسمی :
۱- نظارت عمومی
۲- نظارت از طریق آزادی بیان
۳- نظارت از طریق مطبوعات
۴- نظارت از طریق احزاب و تشکل ها
۵- نظارت از طریق تجمع و راهپیمایی ها
۶- نظارت از طریق قیام و انقلاب

حال یکی از همین انواع نظارت ها که توسط مردم صورت میگیرد نظارت از طریق فضاهای مجازی و شکل گیری گروههای مطالبه گری است که این نوع نظارت میتواند تضمین کننده سلامت و پاکی جامعه باشد مشروط بر اینکه عاری از کینه ورزی ، تسویه حسابهای حزبی و جناحی ، شخصی و بدور از هیاهوهای تبلیغاتی و سیاسی و صرفا بر مبنای مطالبه گری و پیشگیرانه از اشاعه تخلفات و فسادهای گسترده و سیستماتیک باشد.
همچنین این مطالبات در فضای مجازی نباید تبدیل به زیر پا گذاشتن اصول و ارزش ها و بد اخلاقی ها گردد.