حسین جعفری

صبر بسیار بباید پدر پیر فلک را
تا دگر مادر گیتی چو تو فرزند بزاید
   (سعدی)

مانند بسیاری از متولدین دیگر دهه ی سی و چهل ، این جانب نیز ، زنده یاد ، استاد فرج الله کمالی را با غزل ماندگار " قمرو" شناختم و کمتر دانش آموز رشته ی ادبیات و علوم انسانی بود که آن سال ها این غزل را از حفظ نباشد . اما بعدها توفیق حاصل شد که در محافل و مجالس و همایش ها ، هرچند کم تعداد از محضر استاد خوشه چینی کنم و از رایحه ی نفسشان در شعرخوانی و از عطر وجودش بهره مند گردم ؛اما هزاران افسوس که دیگرجسم ایشان درمیان ما نیست ، اما استاد کمالی ، شاعر دل ها بوده و هست و زندگانی جاویدانی را از امروز بر لبان مردم دشتسون و استان بوشهر و خطه ی جنوب آغاز کرده است که تا گویش دشتسونی هست ، کتاب دشتسونی بر تارک آن می درخشد.

چرا که به فرمایش استاد کاووس کمالی نژاد ، زنده یاد ، فرج الله کمالی " شاعری بود که با لب های مردم خندید و با دیدگان آنان گریست " و شعرهای کتاب دشتسونی بیان دردها و غم و شادی مردم دشتستان است و جا دارد که از نقادان  چیره دست و استادان محلی سرا ی هم استانی و گویش شناسان تقاضا کنم که برا ی نشان دادن مرواریدهای درخشان این کتاب ارزشمند  به مردم شریف دشتستان  که کمتر فرصت مطالعه ی کامل این کتاب را دارند وبرای  زنده نگهداشتن یاد و خاطره ی این بزرگ مرد و اثر ماندگارش ، نقد و بررسی این کتاب را فراموش نکنند .
زنده یادان فرج الله کمالی و ایرج شمسی زاده  دو اختر تابناک شعر و ادب جنوب کشور هستند که در زمینه ی محلی سرایی و زنده نگهداشتن گویش های زادگاه خود ، در سطح کشور شناخته شده هستند و هردو به اصول و معیار شعر کلاسیک و اوزان و بحور عروضی شعر فارسی اشراف کامل داشتند و علاوه بر این اصول و آداب و دستور زبان گویش های محلی و زبان مادری خود را کامل هم در لفظ و هم در معنا به طور عمیق می شناختند و کلمه و واژه ای نبود که برایشان نا آشنا باشد .

استاد کمالی علاوه بر این که شاعری توانا در محلی سرایی بود و شعرهایش در مضامین عالی و قالب های متناسب سروده شده در واقع یک گویش شناس ماهر نیز بود که گویش دشتستانی را در میان دیگر گویش های زبان فارسی و در قیاس و بیان اشتراک و افتراق با دیگر گویش ها مطالعه و پژوهش کرده بود و این در کتاب دشتسونی آشکار است که بررسی آن با ارایه ی مثال و نمونه ها به وقتی دیگر موکول می شود.
گویش ها اگرچه زیر گروه زبان رسمی و ملی هستند  و یک زبان به حساب می آیند اما در لفظ و گفتار همراه با  اعمال سلیقه و بیان مردمی در یک روستا یا شهر و حومه و منطقه  با شهر و منطقه ی دیگر تفاوت ها یی شنیده می شود و به دلیل پیشینه ی طولانی یک گویش و به دلیل این که جنبه ی گفتاری زبان است به طور مستقل هر گویشی در لفظ و معنا و صرف و نحو (دستور زبان ) با گویش های دیگر تفاوت دارد و یک شاعر محلی سرای توانا و مسلط بر گویش محلی باید این ظرافت ها را بداند و در شعر اعمال کند . که زنده یاد ، استاد فرج الله کمالی  از این توانایی به خوبی برخوردار بود . 

                                   یادش گرامی و جاویدان