محسن صدیق:

چند سال پیش یادم هست میان بسیاری از افراد این نوع ذهنیت وجود داشت که بورس قمارخانه هست! و افرادی که در آن فعال هستند قمارباز!! اما امروز و طی یکی دو ماه گذشته روزانه بیش از صدهزار کد بورسی صادر میشود به گونه ای که‌ دفاتر پیشخوانها و‌ کارگزاریها جوابگوی سیل این همه مخاطب نمی باشند.

فارغ از واکاوی و تحلیل این روزهای خاص در بورس و فضای جدیدی که بر بورس حاکم گردیده است و اینکه این شرایط تا کجا و چگونه پیش خواهد رفت ؛ ضمن هیجان‌ ذاتی و لاینفک بورس باید پذیرفت که بورس از مهمترین صنعت جهان امروز بشمار می رود و کشورهای صاحب اقتصاد و‌ موفق معمولا دارای بورس پویایی می باشند ؛ چرا که بورس و مالیات دو رکن اساسی اقتصاد هر کشوری می باشد الخصوص کشورهایی که از منابع خدادادی بهره کمتری دارند.

از اینکه بورس ایران جدیدا رشد چشمگیر و غیر قابل تصوری داشته و نقدینگی ها از کف خیابان در حال هدایت به بازار می باشد این اتفاق مثبت را باید به فال نیک گرفت.

دو دیدگاه کاملا متفاوت و متضاد ایجاد گردیده که به بواسطه اندک آشنایی و تجربه نسبی و رصد نمودن روزمره بازار نکاتی را تقدیم می نمایم.

یکم - در حالی که اقتصاد بیشتر کشورها و بورس جهانی بواسطه بحران کرونا در رکود و نزول بسر می برد نمادهای معمولا همیشه سبز چند هفته اخیر حبابی کاذب است که با ریزش سنگینی به مراتب از روزهای شهادت سردار سلیمانی شدیدتر خواهد بود و  خسارت جبران ناپذیری به افراد حقیقی و الخصوص عوام و آماتور خواهد زد؟

دوم - بازار به مراتب و با شدت تمام همچنان رشد شارپی و سیر صعودی خواهد داشت تا آنجا که شاخص دو میلیون واحدی را می شود پیش بینی نمود؟

اما این بازار تا کجا ؟ و چگونه؟ پیش خواهد رفت؟ سوالی که به سادگی و به هیچ عنوان با صراحت نمی توان درباره آن اظهار و‌ نظر کرد. بطوری که حتی افراد خبره و تحصیلکرده اقتصادی تا اساتید بورس و سبد گردانان با تجربه بازار تا پیش از این هرگز چنین شرایطی را تجربه نکرده اند؛ تا آنجا که تحلیل تکنیکال و قواعد بورس هم نقش تعین کننده ای این روزها نداشته باشد.

" تزریق نقدینگی ؟

 سرازیر شدن این حجم بی سابقه  پول سرگردان به بازار باید اشاره شود که بحران کرونا و طرح فاصله اجتماعی بی تاثیر نبوده است.  ازخرید و فروش دلار و سکه توسط دلالان در معابر شهری گرفته  تا رکود بازار مسکن و معاملات خودرو ؛ از تصویب طرح بانک مرکزی در خصوص پایین آوردن نرخ سود بانکی و حضور چشمگیر حقوقی ها تا آزادسازی سهام عدالت و پذیره نویسی صندوقهای مالی دولت ؛  کلیت رکود مشاغل... و همچنین تغیراتی در بدنه سازمان بورس ؛  تا هدف دولت برای جمع آوری همه نقدینگی های پراکنده از عوامل استقبال مردم عوام و خاص به سمت بورس باشد .
 بطوری که طی دو ماه اخیر هر روز یک رکورد از شاخص کل و  رکوردی از نقدینگی توسط حقیقی و حقوقی ها در تاریخ بورس ایران به ثبت می رسد.

"ورود افراد نا آشنا به بورس"

گر چه سرعت پرشتاب فعلی بورس از قواعد و تحلیل های تکنیکال و  علمی هم پیشی گرفته است اما پس از اصلاح بازار و روند نرمال خود اینگونه نخواهد بود و سهامی که بنیادی و از هر حیث به لحاظ دانش بورسی تحلیل شده باشد می تواند سوده باشد‌.
بدون شک این بازار نیاز به اصلاح دارد که امید است با شیب ملایم صورت پذیرد.
 فعالیت در عرصه بورس قواعد و آگاهی لازمی را میطلبد که متاسفانه در این زمینه کمتر یا اصلا کار نشده است.
تا آنجا که درصد قابل توجهی از کاربرانی که طی یکی دو ماه اخیر وارد بورس شده اند ؛  نه کمترین اطلاعات کافی ندارند حتی به نحوه ثبت و سفارش و خرید و فروش هم آشنا نمی باشند.
 آنچنان که در ساعاتی از روز بطور آنی و لحظه ای شاهد آن هستیم از یک صف خرید در صف فروش قرار می گیرند و بلعکس!! که این عامل از مخربترین عوامل بازار بورس می باشد که باعث میشود لطمات سنگین و مهلکی به خود و دیگر سهامداران و کلیت بازار بزند.

همواره بازار بورس روی دو سکه هست هم میتواند مهربان باشد هم بی رحم ؛ پس اگر آن ذهنیت منسوخ شده دیروز در جامعه وجود ندارد این ذهنیت که در بازار پول جارو میشود هم طرد شده میباشد.
میزان مطالعه و کسب مشورت با افراد صاحب نظر بازار یکی از راهکارهای الزامی هست چرا که سهامی که بنیادی و از هر حیث به لحاظ دانش بورس تحلیل شده می درصد اینکه سوده باشد‌ به مراتب بیش تر خواهد بود.
 یعنی ورود به سیگنالهای بدون کارشناسی شده و تحلیل های لازم صد البته زیان رسان خواهد بود.

" نقش دولت در آینده بورس"

به اعتقاد نگارنده یکی از بهترین فرصتهای چند دهه اخیر برای یک جراحی اقتصادی فراهم گردیده که ضمن کوتاه نمودن دست دلالان از قبیل سلطان سکه و دلار با فراهم نمودن شرایطی مناسب بسیاری از مافیای موجود که بر جان اقتصاد کشور سالها چنگ انداخته بیشترین بهره را خود دولت و مردم از رشد  این بازار دو سر سود برد پس برخلاف حاشیه سازی و اخبار مخرب در خصوص بورس به این بازار میشود امید و دل بست به شرط آنکه دولت در کنار فعالین این عرصه و با آنها صادق باشد.
صد البته چنین حجم سنگین نقدینگی با این هسته معاملاتی جوابگو نخواهد بود که ضمن ارتقا هسته معاملاتی با تعدد کارگزاریها و نظارت مستقیم و‌ مداوم شرایطی ایجاد گردد که فعالان این عرصه با آسودگی خاطر بدون ترس و استرس بتوانند به فعالیت و خرید و فروش مشغول شوند ؛ کما اینکه در حال حاضر و‌ با ارائه اینگونه سرویس دهی کارگذاریها که توام با دهها مشکل نرم افزاری و کندی سرعت و در پاره ای از ساعات بازار اصلا ورود ممکن نمی باشد و یا به هیچ عنوان ثبت سفارش امکان پذیر نمی باشد .
بسیاری از کاربران دوام نخواهند آورد. نیاز دیگر اینکه اطلاع رسانی و آموزش همگانی تا کنون صورت نگرفته است که خود زمینه ساز فضایی جدید جهت جولان دادن سو استفاده گران از کاربران آماتور می باشد.
اشاره نمایم به چند سوال که مورد خطاب بسیاری از فعالان این عرصه وجود دارد افرادی که اعتقاد دارند در حالی که تمام بورس دنیا سیر نزولی و در رکود هستند چرا بورس ایران بهترین شرایط را دارد ؟  در جواب باید گفت بورس ایران همواره ارتباطی با بورس جهانی نداشته که نسبت به شدت تحریمها عملا ارتباط آن با بورس جهانی قطع می باشد.

علی رغم این روزهای خوب بازار

 ترس بی سابقه ای در بازار بورس وجود دارد بطوری که بیشتر سهام معمولا سبز و یا در حال سیو سود می باشد اما باز هم با دلهره و ترس فعالیت می نماید؟ در جواب باید گفت به دلیل انتشار خبرهای مخرب و ایجاد فضایی توام با ترس توسط دلالان‌ و کسانیکه در سقوط بورس به تعبیر خود ذینفع میباشند و منافع ملی اصلا برای آنها اهمیت ندارد.

در پایان و همانطور که اشاره گردید روزهای آینده را گر چه به صراحت نمی توان‌ پیش بینی نمود و اینکه چه اتفاقی می افتد ؛ اما بر این عقیده ام که قدرت نقدینگی آنقدر قابل توجه و در حال افزایش   که حتی خروج حقوقی ها از این بازار هم به سختی میتواند به آن لطمه وارد کرد.
به هر حال باید منتظر بود تا ببینیم  از فرصت بوجود آمده دولت چه اقداماتی و چه راهکارهای مناسبی در خصوص آموزش به افراد تازه وارد و نظارت و هشدار لازم به کارگذاریها جهت سرویس دهی مناسب با سرعت لازم و درخور به کاربران‌ را ارائه می نماید.
 و از همه مهم تر با مردم رو راست و صادقانه ادامه دهد چرا که این بازار ضمن دو سر سود بودن آن هم اساس و‌ پایه یک اقتصاد پویاست و هم اینکه بسیاری از مردم تمام زندگی خود را اینجاه آورده اند.