یعقوب فولادی:

اگر امروز در دوره ی اساطیری و در فراسوی هزاره‌ها به سر می‌بردیم، داستانِ کرونا هم یکی از داستان‌های اساطیریِ ما می‌شد. پدیدار شدن آن به شکلِ اهریمن، اژدها یا پهلوان بستگی به زمانِ شکل‌گیری و فُرمِ روایتش داشت. عصری بسیار دور یا متاخر فرق نمی‌کند؛ در هر صورت ذهنیتِ داستان‌سازِ ما روایتی برایش ساخته و پرداخته می‌کرد که در ساختارِ کلی و با توجه به سازه‌های تاریخِ حماسی-اساطیریِ ایران به یکی از این سه شکل ظاهر می‌شد:

- کرونا دیوی می‌شد از یارانِ اهریمن که مدام در حال ویرانگری بود و یکی از ایزدان یا ایزدبانوان به نبرد با او برمی‌خاست. ایرانیان نیز برای پیروزی این ایزد/ایزدبانو در برابر دیو کرونا، آن را ستایش می‌کردند و پیشکش‌ها می‌فرستادند. و اکنون نیز یکی از یشت‌هایِ اوستا به توصیف و ستایشِ این ایزدِ پیروز اختصاص یافته بود.
ای اهوره‌مزدا! ای سپندترین مینو! ای دادارِ جهانِ استومند! مرا این کامیابی ارزانی دار که بر دیوِ کرونا چیره شوم؛ که از بیمِ کرونا هراسان و گریزان نشوم؛ که او از من هراسان و گریزان شود و از بیم به تاریکی روی نهد...

- یا اژدهایی دَهشَتناک و دُژم که از چین و سرزمین‌های شرقی برخاسته و به ایران شهر آمده است. اژدهایی که مردمان را می‌بلعد و می‌اوبارد و کسی یارای از پای انداختن آن را ندارد. در چنین زمانی است که باید گرشاسپِ گندآور یا سامِ یک‌زخم ایران شهر را از شرِ اژدهای کرونا نجات دهد. و امروز داستان «رزمِ گرشاسپ با اژدهایِ کرونا» یا «گفتار اندر کشتنِ کرونا بر دستِ سام» را در منظومه‌هایِ حماسیِ خود می‌دیدیم.

زدش بر گلو، کام و مغزش بدوخت
ز پیکان به زخم آتش اندر فروخت
چه بفراخت سر، دیگری زد به خشم
ز خون چشمه بگشادش از هر دو چشم
دمید اژدها همچو ابر از نهیب
چو سیل اندر آمد ز بالا به شیب...

- و یا کرونا پهلوانی می‌شد پر هیبت که با لشکری گران از چین و ترکستان به ایران شهر یورش آورده است و دست به ویرانگری و خونخواری و خون‌ریزی زده است. کس توانِ مقاومت در برابرِ کرونای پهلوان را ندارد و او با کبکبه و دبدبه خاک ایران شهر را در می‌نوردد و جولان می‌کند. در این زمان است که باید رستمِ دستان را فراخواند تا این انیرانی را به کمند کشد. پس از آن، نبردِ «رستم با کرونایِ چینی» یکی از نامدارترین داستان‌های حماسه ی ملیِ ایران و از غرورآفرین‌ترین داستان‌هایِ شاهنامه می‌گشت.

چو رستم چنان دید، گرزِ گران/ به گردن برآورد و بفشارد ران
به پیشِ سپاه اندرآمد دلیر/ بغرید بر سانِ غرّنده شیر
سواران و گردانِ ایران دمان/ به چنگ اندرون گرز و تیر و کمان...

دردم از آن است که امروز نیز ذهنیتِ اسطوره‌ای را رها نکرده‌ایم و بدون هیچ گونه تلاشی دست روی دست گذاشته‌ایم و در انتظارِ یک رهایی‌بخش هستیم. در انتظارِ بهرامِ ورجاوند تا پریشان‌شهرِ ویران را دگر سازد.