اتحاد خبر - مهشید شهنه مطلق: روانشناس بالینی کودک و بزرگسال در گفتگویی با اتحاد خبر درباره تاثيرات قرنطينه خانگی بر كودكان و برطرف کردن اضطراب کرونایی آنها در این روزهای کرونایی که اکثر کودکان با آن مقابله می کنند، راه کارهایی را ارائه کرد.

به گزارش خبرنگار اتحاد خبر، این روزها همه‌ گیر شدن ویروس کرونا، موضوعی است که تمامی رده‌ های سنی اعم از کهنسالان، بزرگسالان و کودکان را تحت الشعاع قرار داده است و  تاثیراتی مانند از دست دادن خویشاوندان، درگیر شدن با اضطراب های مختلف به خصوص اضطرابِ بیماری و از دست دادن و چالش های قرنطینه را به همراه داشته است.

اما لازم است در این بین تاثیر قرنطینه‌ خانگی بر روی کودکان و چگونگیِ ایجاد یک ارتباط موثر با آنان و کم کردن اضطرابها و چالشهایشان بیشتر مورد توجه قرار گیرد. ناهید شهرسبزی، روانشناس بالینی کودک و بزرگسال برازجانی در گفتگویی با خبرنگار اتحاد خبر، به سوالاتی در این خصوص پاسخ گفت که در زیر میخوانیم.




اتحاد: در پی شیوع ویروس کرونا تاثيرات قرنطينه خانگی بر روی كودكان چگونه بوده است؟

شهرسبزی: همانطور كه شاهد هستيم متاسفانه همه گير شدن ويروس كرونا همه افراد را در همه رده های سنی از كودك گرفته تا كهنسالان جامعه را تحت تاثير خود قرار داده است. در كودكان سن آموزش كه باعث برهم خوردن روال عادی مدرسه رفتن و دوری از همسالان شده، همچنين دور شدن از خويشاوندان، بسته شدن مكان های تفريحی از جمله پارك ها و مهدكودك ها و خانه های بازی تا كلاس هاز فوق برنامه تاثيرات منفی زيادی روی كودكان گذاشته است. قرنطينه برای كودكان قابل هضم نيست. كودك مدام سوال مي كند از چرايی و سوال هايی از قبيل اينكه چرا من‌ را پارك نمی بريد، چرا من را خريد نمی بريد و ...

بزرگسالان و نوجوانان قطعا شيوه سازگاری بهتری با شرايط فعلی خواهند داشت و نوع تخليه هيجان های منفی و اضطراب های آنان با كودكان به دليل تفكر منطقی كه دارند، متفاوت خواهد بود. ولی در كودكان كه هنوز به رشد عقلی و تفكر منطقی نرسيده اند تاثيرات ايام قرنطينه قطعا چالش برانگيزتر خواهد بود.
اضطراب قرنطينه مخصوصا برای كودكانی كه والدين آنها جز كادر درمان جامعه هستند و ساعت ها و شايد روزها دور از والدين و در چنين شرايط بحرانی كه نياز به حضور و حمايت والدين بيشتر حس می شود به طبع بيشتر است. استرس دوری از والدين و استرس اينكه آيا پدر و مادر من مبادا دچار بيماری شوند و عواقب ديگر در اين كودكان بيشتر ديده می شود.



اتحاد: اضطراب كرونايی كودكان را چگونه می توان برطرف كرد؟

شهرسبزی: كودكان از سنين پايين از محيط و حالت روحی و روانی والدين درک دارند و بسيار تاثيرپذير از روحيات والدين خود هستند. والدين بايد خيلی هوشيارانه عمل كنند اگر در كودک خود طی ايام قرنطينه رفتارهای عجيب و هيجانی، بهانه گيری های مكرر نسبت به قبل، ناخن جويدن، كندن موی سر، شب ادراری، بيقراری، كم اشتهايی، منزوی شدن و ... را مشاهده كردند بايد به دنبال راهكار باشند و صبورانه برخورد كنند.
برای كودكان برنامه هايی متناسب با سن آنها تدارك ببينند، قصه های جذاب، نقاشی و كاردستی و برنامه های كارتون، مشاركت دادن كودكان در كارهای منزل از آموزش مرتب كردن كمد لباس يا تميز و مرتب كردن اتاق و انجام ورزش از جمله این برنامه هاست. والدین حتما وقت كافی را با كودكان صرف كنند هر يك از پدر و مادر روزانه نيم ساعت يا زمان بيشتری را در كنار كودك باشند.

راهكار بعد اينكه والدين اول بايد اضطراب خود را كنترل كنند چون سطح آرامش پدر و مادر رابطه مستقيم با خلق و خوی كودك دارد. كودكان حتی الاامكان در معرض اخبار قرار نگيرند، چون كودكان توانايی پردازش را ندارند و دچار عدم امنيت و ترس و مشكلات ديگر خواهند شد.

والدین كودكان را تا جای ممكن سرگرم و با حوصله برخورد كنند. اگر سوالی داشتند در خصوص ويروس و نظافت و نگران سلامتی خود و اطرافيان هستند يا اگر در مقابل شستن دست و صورت مقاومت مي كنند با مثال های زيبا و مطابق سن آنها پاسخ بدهيم.
مثال: يک ويروس آمده مثل سرماخوردگی كه ما بايد فاصله مان را با ديگران رعايت كنيم و با شستن مرتب دستها به جنگ اين ويروس كوچولو برویم تا موفق شویم. هر مورد را در قالب داستان و در حد فهم كودكان بیان کنند.

مثلا قرار هست يک مدت در خانه بمانيم، بازی های جذاب انجام دهیم، غذاهای مورد علاقت را درست كنيم و گل و گياه پرورش دهیم، ورزش كنيم تا سالم و قوی بمانيم. و حتما به اتمام خيلی زود اين شرايط مرتب تاكيد كنيم.

جلوی كودك از مرگ و مير اصلا صحبت نكنيم، مراقب گفتار و رفتارمان باشيم، ما بزرگترها قهرمانان كودكان هستيم، پس بايد قهرمانان خوبی برای آنها باشيم.




اتحاد: آيا ممكن است خشونت خانگی در دوران قرنطينه عليه كودكان بالا رود؟

شهرسبزی: پاسخ اين سوال متاسفانه مثبت است و خشونت خانگی عليه كودكان وجود دارد. متاسفانه قرنطينه خانگی در اين دوران بحرانی در تمام نقاط دنيا خشونت های خانگی را افزايش داده و طبق آمارهای موجود سه برابر بيشتر از قبل شده است.
كودكان مانند بزرگترها نيستند آنها به فضای بيشتری برای تحرک، همهمه و بازی نياز دارند و فقط مدت كوتاهی می توانند شرايط را تحمل كنند.
وضع بد اقتصادی خانواده، شرايط قرارگيری افراد خانواده رو در روی هم در منزل، امكان اَتك را بالا می برد.
در خانواده هايی كه پدر دچار اعتياد به مواد مخدر است يا مشروبات الكلی مصرف می كند ميزان شيوع كودك آزاری به تناسب بيشتر دیده می شود. گزارش هايی از ازدواج كودكان در اين مدت به دليل شرايط بد اقتصادی نيز ثبت شده است.
اغلب والدين رفتارهای كودك و بدقلقی يا كج رفتاری كودك را تحمل نمی كنند و دست به كتك زدن می زنند و نمی دانند علت جو بسته خانه باعث تغيير در شرايط كودك می شود.
بيكار شدن يا بيماری اعضا خانواده نيز باعث تشنج جو خانواده می شود و دیگر اینکه انرژی و زمان مفيد صرف كودكان نشود و روحيه كودك ضعیف شود.
برخی والدين اغلب گزارش داده اند كه متاسفانه دست روی كودكمان بلند كرده ايم بخاطر درگيری با همسر و تشنج خانه عصبانی بوديم و ناخواسته باعث آسيب كودك شده ايم. از نظر من حتی داد زدن سر كودك كمتر از كتك و آسيب جسمی نيست و خود آسيب هايی در پی دارد.
تغيير شرايط كودك همواره با تغيير خلق و خوی كودك همراه بوده ( مثلا نقل مكان، طلاق والدين، مشاجره والدين، تولد نوزاد يا مرگ اعضا خانواده و ...)

اتحاد: راهكار شما برای جلوگيری از نگرانی كودكان در مقابل ويروس كرونا چيست؟

شهرسبزی: روحيات هر كودك متفاوت است و نمی توان نسخه يكسانی برای همه پيچيد اميدوارم توصيه های پايين و بكارگيری آنها باعث بهتر شدن كودكان شود:

وقت گذراندن با كودك، قدم زدن با آنها در فضای مناسب، خواندن كتاب قصه و ورزش همراه موسيقی، ماساژ دادن كودك در صورت اضطراب شديد (دستان مادر همواره معجزه گر هست)، حفظ خونسردی خودمان، نظافت را بصورت يک فعاليت جذاب و شاد برای كودك طراحی كنيم، شستن دست همراه با بيست ثانيه موسيقی شاد كودكانه، سطح اطلاعات خود را درباره شناخت كودك افزايش دهيم، از روانشناس كودك كمك بگيريم، كودكان ما نياز به امنيت روانی دارند كه از والدين امن بدست می آيد پس سعی کنیم در محيطی امن و پر از آرامش باشيم تا زمان سپری شود و شرايط نرمال برگردد، تمیزکاری و آشپزی را به یک بازی هیجان انگیز تبدیل کنید و به او در انجام تکالیف مدرسه کمک کنید.