اتحاد خبر: در تقویم رسمی کشور ما (ایران) روز نهم اردیبهشت به عنوان روز شوراها معرفی شده است. شورا یک اصل عقلی است که آموزه های دین اسلام در کتاب و سنت نیز بر آن صحه گذاشته است.

شورای شهر مجلسی محلی در سطح شهر هاست، که نمایندگان آن توسط مردم همان شهر انتخاب می‌شوند. وظیفه اصلی این مجلس: انتخاب شهردار، تصویب بودجه و نظارت بر عملکرد شهرداری هاست.

در کشور ما تاکنون پنج دوره انتخابات شورا‌های اسلامی شهر و روستا برگزار شده است که اولین دوره آن در اسفندماه سال ۱۳۷۷ و دوره پنجم آن همزمان با انتخابات داوازدهمین دوره ریاست جمهوری در ۲۹ اردیبهشت ماه سال ۱۳۹۶ برگزار شد.

به همین بهانه چند سئوال از برخی صاحب نظران و فعالان سیاسی و اجتماعی پرسیده ایم.

1. به طور کلی شوراهای شهر و روستا به اهداف اولیه تشکیل خود دست یافته اند؟
2. نقش شوراها در مدیریت شهری را چگونه ارزیابی می کنید؟ تاثیرات منفی و مثبت
3. با توجه به میزان هزینه مالی که شوراها روی دست شهرداری ها میگذارند در مجموع با ادامه کار شوراها با شرح وظایف، اختیارات و شرایط فعلی موافقید؟

«اتحاد خبر» شما را به ملاحظه پاسخ حسین برازجانی، روزنامه نگار و نویسنده دشتستانی دعوت می کند:

۱. در طول تاریخ رویکرد بشر به مشورت و تبادل نظر باصاحبان فکر و تجربه پیشینه ای به اندازه زندگی اجتماعی دارد. حاکمان با به خدمت گرفتن افراد خردمند و فرزانه در رای و اندیشه آنان برای رهایی از بن بست های سیاسی و اجتماعی و اداره امور بهرمند می شوند. در دین اسلام نیز کرارا بر این امر تاکید شده است و مشورت سازمان یافته در امور نیز سابقه ای کهن در تاریخ شورا دارد. پس از انقلاب نیز با اینکه لزوم وجود شوراهای مختلف در قانون تصریح شده بود اما تدوین ساز و کار اجرای آن تا دولت اول خاتمی به تعویق افتاد تا اینکه اولین دوره انتخابات سراسری در ۷ اسفند ۱۳۷۷ با استقبال زیاد مردم در بین ۴۰۰۰۰ هزار حوزه انتخاباتی برگزار و نهایتا ۲۰۰ هزار نفر از منتخبین مردم جهت امور شهرها و روستاهای کشور به عنوان اعضای شورای اسلامی شهر و روستا برگزیده شدند و در تاریخ ۹ اردیبهشت ماه ۱۳۷۸ همزمان آغاز بکار کردند.

۲. اما اعضای شوراها در تمام ادوار گذشته تاکنون در شهرهایی مثل برازجان و بخش ها و روستاهای تابعه چقدر در توسعه پایدار و رفاه مردم مفید و تاثیرگذار بوده اند به نحوه ی انتخابات اعضا بر می گردد. گرچه نمی توان خدمات حدود بیش از بیست ساله شوراها در ادوار گذشته و حال حاضر را نادیده انگاشت اما بی شک نامزدهایی که در انتخابات با فرصت امکانات مالی و زرق و برق تبلبغاتی و با نیت بهره برداری از احساسات و وابستگی های قومی و تعصبات قبیله ای شرکت کرده و انتخاب می شوند. علاوه بر اینکه بذر کینه و دشمنی را در بین مردم می پاشند که بهبود و آلام این زخمها سالها ادامه خواهد داشت و علاوه بر پیامدهای منطقه ای و ملی که به همراه دارد مانع از شفاف شدن فضای انتخابات و ورود افراد شایسته شده؛ مانع ورود افراد نخبه و توانمندتر که از امکانات مالی و قوم و قبیله کمتری برخوردارند به عرصه انتخابات می گردد و چون این افراد با آرا آحاد مردم شهر و روستا انتخاب نمی شوند به آرایی که بر این قانون نانوشته و کوبیدن بر طبل تعصبات قوم گریی و طایفه کشی و هزینه سیم و زر به نیت برگشت چند برابری، نه براساس صلاحیت و شایستگی، تجربه و تخصص، توانایی و مهارت و خلاقیت، شایسته سالاری به نفع آنان به صنادیق ریخته می شود متکی هستند بازدهی جز ضرر و بازماندن از توسعه و آبادانی شهر، روستا و جامعه نداشته و یقینا در آتیه هم نخواهند داشت. چون گاه این افراد ناگزیر زیر دین رای دهندگان خویشاوند خود ممکن است به خواسته های فراقانونی در جهت تامین منافع شخصی خود یا قوم و قبیله قرار گیرند.

۳. در اینجاست که آن فرد منتخب شورا بجای نظارت بر اجرای صحیح قانون توسط مدیریت شهرداری، ابتدا در جهت تامین هزینه های متحمله ستادی و منافع شخصی خود بوده همین انگیزه و عوامل مادی که اخیرا باعث تشویق و ترغیب تعداد زیادی از افراد بی تخصص و ناکارآمد با این نیت مادی برای شرکت و عضویت در شورا شهر و روستا شده که در صورت انتخاب به این سبک و سیاق علاوه بر اینکه موجب اختلاف و دو دستگی بین اعضای شورا شده مدیریت شهرداری را با تهدید به استیضاح تحت فشار قرار می دهند که لازمه آن مانع و نادیده گرفتن تخلفات احتمالی شهرداری هاست و این موضوع پاشنه آشیل، لوث شدن قوانین و مقررات و ریشه اصلی فساد در حوزه مدیریت شهری و شورا و باعث و مانع از پیشرفت و بالندگی شهر و روستاست.

با این روند لازم است که هم مردم فهیم در‌انتخابات با هوشیاری بیشتر ضمن اجتناب از پدیده قوم گرایی و طایفه کشی متعصبانه و مزموم که ریشه در جاهلیت منسوخ شده اقوام بدوی دارد نه انسان های اندیشمند و صاحب نظر امروزی و هم سیاستمداران و قانون نویسان جامعه نیز با اصلاح قانون، چند فیلتر مناسب و آزمون علمی برای افراد نامزد برگزار یا حداقل به افرادی مجال حضور در این عرصه را بدهند که سالها در دانشگاه های کشور کتابها و مقالات مرتبط با آن حوزه را مطالعه و بهره برداری کرده باشد. اما شوربختانه با این تمثیل محلی (تا اره دم داره خرس مهمون کفتاره) تا این قانون نانوشته هزینه های بی حساب و کتاب ایام انتخابات و ارجعیت نهار و شام چلوکباب بر نان و پنیر سبزی ستادها می چربد و وجود اندک افراد ناسخته که به فکر و اندیشه خود با بهایی ناچیز چوب حراج می زنند و تکیه بر قوم گرائی و قبیله کشی در این میدان برنده را تعیین و اعضا را بر کرسی شورا می نشانند منتخبین شورایی که از دل چنین تفکری انتخاب می شوند و باید همچون پل ارتباطی مستحکمی بین آحاد مردم و مردم با حکومت باشند پلی چوبین و سست خواهند بود. و اگر چنانچه در آینده نیز این روند در بین بعضی از شهرتاشان ادامه داشته باشد شوربختانه عدم شوراها به زِ وجود آنها خواهد بود.