بیماری های مزمن ریوی از شایع ترین بیماری هایی هستند که موجب از کار افتادگی و مرگ و میر گسترده در جوامع بشری می‌شوند؛ در این میان یکی از شایع ترین بیماری های مزمن آسم است که به دلیل اختلالات دستگاه تنفسی روی می دهد. علت ریشه های بیماری آسم مشخص نیست اما امروزه به دلیل تغییر سبک زندگی و غیر فعال شدن جوانان بیماری‌های غیر واگیر و مزمن مثل آسم و آلرژی نسبت به گذشته در حال گسترش است.  محققان در پژوهشی با عنوان" تاثیر مصرف کوتاه مدت مکمل ویتامین دی متعاقب یک جلسه فعالیت فزاینده و پارامترهای تنفسی و تحمل به فعالیت زنان مبتلا به آسم خفیف" این موضوع را بررسی کردند.

در این پژوهش که توسط مریم پرویزی فر، محسن قنبرزاده و سعید شاکریان از دانشکده علوم ورزشی دانشگاه شهید چمران و حشمت‌الله توکل از دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور انجام شده، آمده است:

شواهد پژوهشی از تأثیر مطلوب تمرینات هوازی بر برخی عملکردهای ریوی مانند ظرفیت حیاتی و حداکثر تهویه ارادی و دیگر شاخص های ریوی در گروههای سنی و نژادهای مختلف حکایت دارد. علاوه بر استفاده درمانی از ورزش در بیماران مبتلا به بیماری‌های تنفسی نظیر آسم برخی محققان بر مصرف مکمل و یک نوع رژیم غذایی موثر به عنوان یک روش درمانی همراه تاکید کردند.

در این مقاله آمده است: محققان معتقدند احتمالاً به دلیل اثرات ویتامین دی بر تنظیم سیستم ایمنی ارتباط محکمی بین سطوح ویتامین دی و علایم تنفسی آسم وجود دارد.

نویسندگان این مقاله می گویند: مطالعه آنها از نوع نیمه تجربی و کاربردی بوده  و جامعه آماری در این مطالعه شامل تمامی زنان آسمی شهرستان اهواز بوده است. افراد مورد مطالعه با استفاده از روش غربالگری پرونده پزشکی بیماران توسط پزشک متخصص انتخاب شدند. با این روش، تعداد ۵۰ نفر بیمار آسم خفیف که واجد شرایط عمومی شرکت در پژوهش بودند فراخوان و  معاینه بالینی شدند، سپس از جمعیت فراخوان شده تعداد ۳۰ نفر در دسترس و علاقمند به شرکت در طرح انجام فعالیت‌های ورزشی را پذیرفته و آمادگی خود را به صورت شفاهی و کتبی اعلام کردند.

در این پژوهش آمده است: پس از توضیح اهداف و روش انجام فعالیت‌های بدنی از همه افراد مورد مطالعه رضایت نامه کتبی دریافت شد. افراد در یک گروه ۳۰ نفره که خود نیز پیش آزمون خود محسوب می شدند قرار گرفتند. این گروه روزانه یک عدد قرص ویتامین دی با دوز هزار واحد به مدت شش هفته مصرف می‌کردند و با تهیه لیستی از غذاهای حاوی ویتامین دی از بیماران خواسته شد این غذاها را مصرف نکنند.

پژوهشگران حداکثر حجم اکسیژن مصرفی بیماران را اندازه گیری کردند. آن ها ابتدا مشخصات افراد مورد مطالعه را وارد دستگاه کردند و سپس آزمون های اسپیرومتری برای آن ها انجام شد. ترتیب اجرای آزمون های اسپیرومتری به این صورت بود که ابتدا  مانور FVC انجام و سپس  آزمون حداکثر تهویه ارادی انجام شد.

در این پژوهش درباره آزمون FVC آمده است:« فرد در این آزمون محکم لب هایش را دور قطعه دهانی می بندد و با حداکثر شدت، بلافاصله بعد از یک دم عمیق تا آن جا که می تواند هوا را سریع و با شدت فوت میکند؛ به طوری که بیشترین حجم ریه در ثانیه اول خالی می شود و فرد تا شش ثانیه به فوت کردن به منظور خالی شدن کامل ریه از هوا ادامه می دهد.»

برای اجرای آزمون حداکثر تهویه ارادی نیز آزمودنی ها به مدت 12 ثانیه دم و بازدم عمیق و سریع انجام می دادند تا حداکثر تهویه ارادی آنان به دست آمد.

طبق این مقاله «برنامه ورزشی این پژوهش، آزمون هوازی Balk بر روی تردمیل بود که طی دو مرحله تک جلسه ( قبل از شروع مرحله مکمل و بعد از شش هفته مکمل دهی) اجرا شد. ابتدا نحوه انجام آزمون به بیمار آموزش داده شد. پس از پنج تا 10 دقیقه حرکات کششی سبک و گرم کردن، از فرد خواسته شد تا برای اجرای آزمون روی تردمیل قرار گیرد. آزمون شامل 15 مرحله بود که ابتدا با سرعت 5.5 کیلومتر در ساعت و با شیب صفر شروع می شد؛ سپس در دقیقه دوم، سرعت ثابت و شیب دو درصد زیاد می شد و بعد از آن هر یک دقیقه یک درصد به شیب تا زمان خستگی و واماندگی اضافه می شد. سرعت تا پایان تست ثابت بود.»

در بخش پایانی این مقاله آمده است:« نتایج این مطالعه بیانگر این است که انجام فعالیت هوازی از طریق تقویت عضلات تنفسی و سایر عوامل فیزیولوژیکی قادر است شاخص های قلبی-تنفسی را بهبود بخشیده و از این طریق باعث تغییر مطلوب در شاخص های قلبی- تنفسی و تحمل به فعالیت مبتلایان به آسم مزمن شود؛ همچنین مصرف مکمل ویتامین دی می تواند شاخص های عملکرد ریوی و میزان عملکرد هوازی بیماران آسمی را بهبود بخشد و به عنوان بخشی از برنامه های توان بخشی ریوی بیماران آسمی مد نظر قرار گیرد.»

این پژوهش در اولین شماره ی بیست و هفتمین دوره ی مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی بیرجند منتشر شده است.

ایسنا