ناخن از لایه­ هاى پروتینى سخت به نام کراتین تشکیل شده است. ناخن سالم ویژگى هاى قابل تشخیصى دارد؛ آن‌ها باید صاف و سخت، عارى از هرگونه شکاف یا شیار باشند، همچنین ناخن هاى سالم همرنگ هستند و باید فاقد لکه هاى سفید باشند.

لوکونیشیا (Leukonychia)، شرایطى است که خطوط یا نقاط سفید رنگ روى ناخن­هاى دست و پا ظاهر ­می­ گردد. این مسئله بسیار رایج و کاملا بى خطر است. بسیارى از افراد ممکن است در طول زندگى خود، این حالت را چندین بار تجربه کنند، بنابراین احتمال پدیدار شدن آن­‌ها اخطارى براى یک وضعیت جدى پزشکى نمى­ تواند باشد. براى بعضى افراد به صورت نقاط کوچک ظاهر مى­ شود و براى برخى ممکن است نقاط بزرگتر هم دیده شود. همچنین لکه ­ها مى توانند بروى یک ناخن و یا چندین ناخن نمایان شود.

شایع‌ترین علت ابتلا به لوکونیشیا، آسیب دیدن ناخن مى باشد. این آسیب‌ها ممکن است در اثر ضربه دیدن ناخن آشکار شوند. مانیکور و پدیکور مکرر و یا ژل کردن ناخن­‌ها براى دفعات زیاد، مى تواند از اصلى‌ترین دلایل این صدمات باشند.

علل ایجاد لوکونیشیا

• واکنش هاى آلرژیک
• عفونت هاى قارچى
• آسیب دیدن ناخن‌ها
• کمبود ویتامین‌ها و مواد معدنى
• واکنش ­هاى آلرژیک

حساسیت به لاک، براق کننده­‌ها (برق ناخن)، سفت کننده هاى ناخن و پاک کننده‌­هاى لاک، موادى هستند که باعث ایجاد لکه­ هاى سفید روى ناخن­‌ها مى­ شود.

عفونت­ هاى قارچى

یکى از عفونت­ هاى قارچى رایج به نام آنیکومایکوزیس سبب ایجاد سطحى سفید رنگ روى ناخن هاى پا مى شود که اولین نشانه­ى این نوع عفونت، آشکار شدن چندیدن نقطه سفید کوچک مى­ باشد. عفونت مى­ تواند در بستر ناخن رشد کرده و گسترش یابد. این آسیب باعث پوسته پوسته شدن و شکنندگى ناخن­ هاى پا مى­ شود.

آسیب دیدن ناخن

صدمه دیدن قسمت­‌های پایینی ناخن در هنگام رشد مى­ تواند باعث پدید آمدن لکه­ هاى سفید روى ناخن شود. به عنوان مثال؛ ضربه دیدن ناخن‌ها با اجسام سنگین سبب آسیب مى­ شود. همچنین مانیکورهاى مکرر در تشکیل نقاط سفید ناخن‌ها نقش دارد.

کمبود مواد معدنى

در صورت کمبود ویتامین­‌ها و مواد معدنى مهمى همچون روى و کلسیم، به احتمال زیاد نقاط سفید روى ناخن‌ها مشاهده مى­ شود.

علل دیگر که خیلی شایع نیست، اما می­تواند ایجاد کننده­‌ی لکه هاى سفید ناخن باشد، شامل موارد زیر است:

• بیمارى هاى قلبى
• نارسایى کلیوى
• ذات الریه
• اگزما
• مسمومیت با آرسنیک

علائم و نشانه هاى لوکونیشیا

لکه هاى سفید ممکن است به طرق مختلف ظاهر شوند:

• نقاط کوچک سفید
• خطوطى بلند که در طول ناخن کشیده شوند.
• نقاط بزرگ سفید

به عنوان مثال، آسیب به ناخن باعث تشکیل یک نقطه ­ى بزرگ سفید در وسط ناخن شود و یا یک واکنش آلرژیک ممکن است سبب ایجاد چندین نقطه سفید رنگ در ناخن شود.

تشخیص لوکونیشیا چگونه است؟

اگر لکه ­هاى سفید روى ناخن شما نادر است و گمان مى­ کنید احتمالا در نتیجه آسیب، ایجاد شده است، نیازى به مراجعه به پزشک نیست و فقط باید بیشتر مراقب جلوگیرى از ایجاد صدمه باشید.

اما اگر متوجه شدید که لکه هاى سفید پایدار هستند یا بدتر و بزرگتر مى­ شوند، باید به پزشک مراجعه کنید. بیشتر عللى که مى ­تواند باعث تشکیل لکه‌ها شوند، به محض تشخیص، به راحتى درمان مى­ شوند. اگر متخصص درمورد علت ایجاد لکه­ ها، مشکوک به کمبود ویتامین­‌ها و مواد معدنى باشد، براى مطمئن شدن از تشخیص خود، چندین آزمایش دیگر را نیز درخواست مى­ کند.

برای از بین بردن لکه­‌های سفید ناخن چه باید کرد؟

با توجه به علت تشکیل لکه ­ها، درمان­ هاى متفاوتى نیز وجود خواهد داشت.

درمان واکنش ­هاى آلرژیک

اگر فکر مى کنید استفاده از لاک، براق کننده و دیگر محصولات آرایشی ناخن باعث ایجاد لکه ­ها روى ناخن شما هستند، استفاده از آن‌ها را براى مدتى متوقف کنید ولى اگر پس از قطع مصرف محصولات، همچنان شاهد لکه هاى سفید بودید، باید به پزشک خود مراجعه کنید.

بهترین راه برای جلوگیری از ایجاد واکنش ­های آلرژیک، اجتناب از ماده­‌ی آلرژن است.

درمان عفونت‌های قارچی

معمولا پزشکان براى درمان این نوع عفونت، داروى ضد قارچ خوراکى را تجویز مى­ کنند. میانگین زمان لازم برای درمان این عارضه، ٣ ماه است و استفاده از این روش درمانى براى مدت زمانى تجویز شده از سوی پزشک، مهم مى­ باشد.

در ادامه روش­‌هایی که می­ توانید بکار برید تا سلامت ناخن ­های خود را ارتقا داده و از آسیب به آن­‌ها جلوگیری کنید را با هم بررسی می­ کنیم:

روش هاى خانگى براى تقویت ناخن­‌ها

هیچ راهکار علمى ثابت شده ­اى براى رشد سریع ناخن­‌ها و تقویت آن­‌ها وجود ندارد، اما مراقبت خوب از بدن، از طریق رژیم غذایى مناسب و استفاده از نکات زیر مى ­تواند به رشد و تقویت ناخن ­ها کمک شایانى کند.

بیوتین مصرف کنید

بیوتین نوع مهمى از ویتامین B. است که به بدن اجازه می‌دهد مواد غذایى را به انرژی مورد نیاز بدن تبدیل کند. همچنین به عنوان یک مکمل قوى براى تقویت مو و ناخن بسیار حائز اهمیت است.

برخى از مطالعات نشان داده­اند که مصرف روزانه مکمل بیوتین می‌تواند سبب رشد ناخن­ها شود. تعدادى از دانشمندان نیز معتقدند که دوز ٢.٥ میلى گرم بیوتین روزانه قادر است در عرض چند هفته استحکام ناخن­ها را بهبود بخشد.

بیوتین به طور طبیعى در موادغذایى زیر نیز یافت مى شود:

• تخم مرغ
• آجیل
• کره
• غلات
• سویا و لوبیا
• گل کلم
• موز
• قارچ

از تقویت کننده هاى ناخن استفاده کنید

نرمى ناخن باعث مى­‌شود ناخن بیشتر در معرض شکستن قرار بگیرد. براى جلوگیرى از شکستن ناخن­ها، متخصصان معمولا سفت کننده­ هاى ناخن را تجویز می‌کنند. این مواد مانند پولیش یا لاک روى ناخن رنگ می‌شود. سفت کننده­ها در کوتاه مدت مفید هستند و سبب تقویت ناخن­ها مى شوند. اما استفاده طولانى مدت از آنها، اثرات منفى روى ناخن داشته و باعث ضعیف شدن ناخن­ها و شکستگى بیشتر هم می‌شود.

محدود کردن استفاده از چسب هاى ناخن مصنوعى، ژل کردن و لاک هاى شیمیایى

محققان دریافته‌­اند که استفاده منظم از چسب ناخن مصنوعى می‌تواند ناخن­ها را ضعیف کرده و آن‌ها را مستعد شکستن کنند. همچنان براى جلوگیرى از تضعیف شدن ناخن باید از لاک­هایى که فاقد مواد شیمیایى همچون تولوئن، فرمالدهید و … استفاده کنید. فرمولاسیون­ برخی لاک­ها بر پایه آب هستند و مواد شیمیایی ناچیزی دارند که باعث ضعیف شدن ناخن­ها نمی‌شود.

مراقب پاکیزگى ناخن هایتان باشید

نظافت منظم ناخن‌ها باعث تقویت استحکام ناخن­ها، ترغیب رشد و کاهش شکستگى می‌شود. برخى از راه­‌های حفظ سلامتی ناخن‌ها شامل موارد زیر می‌شود:

۱. همیشه ناخن هاى خود را تمیز نگه داشته تا از رشد باکترى در زیر آن جلوگیرى شود.
۲. ناخن هایتان را بیش از حد بلند نکنید.
۳. از جویدن ناخن‌ها وکوتاه کردن بیش از اندازاه ناخن‌ها اجتناب کنید.
۴. دست­ها و ناخن‌ها را با لوسیون مرطوب کنید و لوسیون را به ناخن‌ها به ویژه قسمتى که پایه­ و محل رشد آن­ها قرار دارد، بمالید.