شدت مصرف انرژی در ایران بسیار بالاتر از استانداردهای جهانی است که نشان از مصرف بی‌رویه انرژی در بخش‌های مختلف جامعه دارد؛ همچنین قیمت پایین انواع حامل‌های انرژی و وجود یارانه دولتی در این بخش، هزینه اتلاف انرژی را در ظاهر اندک و ناچیز و در نتیجه بی‌تاثیر نشان می‌دهد و فرهنگ صرفه‌جویی و مصرف بهینه را کمرنگ کرده است.

در طول سال‌های اخیر، مصرف برق در بخش‌های مختلف رشد چشمگیری داشته است تاجایی‌که رشد حدود ۱۰ درصدی مصرف برق در کشور در مقایسه با متوسط جهانی (۲ تا ۳ درصد)، صنعت برق را درخصوص سرمایه گذاری و احداث نیروگاه و شبکه‌های انتقال و توزیع نیروی برق با مشکل مواجه کرده است.

سیستم‌های سرمایشی که در ایران مورد استفاده قرار می‌گیرند، در نقاط مختلف متفاوت است، از جمله سیستم‌هایی که عمدتاً در مناطق جنوب و شمال کشور به‌علت آب و هوای گرم و مرطوب مورد استفاده قرار می‌گیرند، می‌توان به کولرهای گازی اشاره کرد. در حال حاضر حدود ۷۰ درصد از خانوارهای ایرانی از کولرهای آبی و یا گازی برای خنک کردن محیط زندگی خود استفاده می‌کنند و این در حالیست که توان کولرهای آبی در حدود ۵۰۰ وات و در مورد کولرهای گازی بالغ بر ۲۰۰۰ وات است.

به‌طور کلی می‌توان گفت با فرض کارکرد ۱۴۴۰ ساعت در سال، کاهش مصرف سالانه انرژی به ازای یک دستگاه ۱۴۴۰ کیلووات ساعت خواهد بود بدین ترتیب با ارتقای رتبه مصرف انرژی در کولرهای گازی می‌توان تا ۴۰۰۰ مگاوات پیک مصرف را کاهش داد. با در نظر گرفتن این نکته که مصرف انرژی کولرهای گازی بسیار بیش‌تر از کولرهای آبی راندمان بالاست، دلایلی چون رشد فزاینده بازار کولرهای گازی در کشور و عدم استفاده از الگوی صحیح پیاده‌سازی سامانه‌های سرمایشی موجب افزایش سهم برق مصرفی بخش سرمایش ساختمان‌ها شده است اما این در حالی است که در بسیاری از شهرها و اقلیم‌های کشور ، استفاده از کولر آبی با توجه به میزان دما و رطوبت، بهترین گزینه است.

تعویض یک میلیون کولرگازی و صرفه جویی ۲ میلیارد مترمکعبی گاز

از سوی دیگر این روزها مصرف گاز در کشور نیز رکوردار شده است، از این رو وزارت نیرو برنامه تعویض یک میلیون کولرگازی به منظور مدیریت مصرف صحیح انرژی در دستور کار خود قرار داده و اعلام کرده است که این تعویض موجب صرفه‌جویی ۲ میلیارد مترمکعبی گاز می‌شود. رضا اردکانیان - وزیر نیرو - نیز در این‌باره گفته که این طرح از مناطق گرمسیری شروع و طی سه سال با همکاری سازندگان داخلی ۶۰۰ اشتغال مستقیم و ۱۸۰۰ اشتغال غیرمستقیم ایجاد خواهد کرد.

وی با بیان این‌که حدود ۲۱ هزار مگاوات مربوط به اوج بار در هر سال به دلیل دستگاه‌های سرمایشی است و هرچه راندمان این دستگاه‌ها بهتر شود، برق کمتری مصرف خواهد شد، در نتیجه کشور به احداث نیروگاه کمتری نیاز دارد، اظهار کرد: همچنین با اجرای این طرح، می‌توان زمینه صادارت گاز صرفه‌جویی شده را با نرخ صادراتی فراهم کرد.

به گفته وی، بیش‌تر سوخت مصرفی نیروگاه‌ها، گاز است؛ بنابراین با کاهش نیاز کشور به احداث نیروگاه، صرفه‌جویی قابل ملاحظه‌ای در مصرف گاز صورت می‌گیرد. علاوه‌بر این براساس گزارشات وزارت نفت، میزان مصرف گاز خانگی به ویژه در فصل سرما بسیار است که این مصرف بر صادرات گاز و تولید برق در نیروگاه‌ها تاثیر منفی دارد، اگر میزان مصرف گاز خانگی کنترل نشود، ممکن است نیروگاه‌ها برای تولید برق با مشکل روبرو شده و نقصان برق و مواجه با خاموشی خسارت قابل توجهی را ایجاد کند.

موافقت شورای اقتصاد اخذ شد

روز دوشنبه جلسه شورای اقتصاد برگزار شد و اسحاق جهانگیری با اشاره به پیشنهاد وزارت نیرو برای اجرای طرح جایگزینی کولرهای گازی فرسوده، گفت: طرح‌هایی که در راستای افزایش راندمان و صرفه‌جویی در مصرف انرژی باشد، طرح‌هایی مثبت و سازنده هستند؛ چرا که در مقطع فعلی که با محدودیت های منابع مالی مواجه هستیم، اجرای اینگونه طرح‌ها می‌تواند در اقتصاد ملی نقش موثر ایفا کنند. بنابراین باید برای صرفه جویی انرژی به ویژه گاز برنامه‌ریزی شود.

به نظر می‌رسد که اجرای این طرح در مرحله جدی‌تری قرار گرفته و به‌زودی شاهد عملیاتی شدن آن خواهیم بود تا شاید از این طریق میزان مصرف انرژی در ایران کاهش یابد.